Genealogia Powstańców Wielkopolskich

Szmaj Stefan (1893 - 1970)

urodził się 10 sierpnia 1893 w Książenicach, wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrzeszowskim, w gminie Grabów nad Prosną, w rodzinie Antoniego i Antoniny z dom. Skrobańska I voto Rachwał. W roku 1877 Antonina z Skrobańskich wzięła ślub z Janem Rachwałem, z tego związku urodziło się przyrodnie rodzeństwo Stefana - Stanisława, Franciszek, Marianna, Antoni, Anna.
Po śmierci Jana Rachwała, Antonina wyszła za Antoniego Szmaja w roku 1889.
Stefan Szmaj urodził się 10 sierpnia 1893 r. w Książenicach w powiecie ostrzeszowskim w Wielkopolsce, gdzie jego rodzice Antoni i Antonina posiadali niewielki majątek ziemski. Jego siostrą była Ludwika 1890-1967, po mężu Gdyra.
Studiował medycynę w Niemczech, ukończył ją w 1919 r. w Poznaniu, doktorat z okulistyki obronił w 1923 r. w Warszawie. W Monachium studiował też grafikę i malarstwo, uczył się muzyki i grał w zespołach studenckich.
W styczniu 1919 r. zorganizował i prowadził kurs opatrunkowy w Ostrowie Wielkopolskim i w Poznaniu. Za udział w powstaniu otrzymał w roku 1973 Wielkopolski Krzyż Powstańczy. Odznaczony także Medalem Niepodległości nadanym 25 VI 1938. Zweryfikowany jako członek koła w Bydgoszczy, nr dyplomu 9786, nr Ref. Hist. 17376.
27 lutego 1924 roku w Poznaniu poślubił Irenę Marię z domu Hoffmann, urodzoną 22 III 1904 roku w Poznaniu, małżonka spoczywa z mężem w Gdyni, zmarła 18 IX 1975 roku. Z tego związku urodziły się Janina po mężu Wiśniewska i Dorota po mężu Nikforos - obie spoczywają z rodzicami.
W 1929 r. zamieszkał wraz z żoną Ireną w Bydgoszczy, gdzie prowadził zakład okulistyczny. Pracował w przychodni kolejowej i Ubezpieczalni Społecznej. Wielu przyjaciół i ludzi kultury leczył bezinteresownie. Jego mieszkanie przy ul. Gdańskiej 10/7 było mekką artystów i inteligencji z Bydgoszczy i Poznania.
Był wszechstronnie uzdolnionym artystą. Jego pasją była plastyka, grafika, malarstwo i muzyka. Grał na gitarze, skrzypcach i fortepianie. Często wystawiał prace graficzne i malarskie. W latach 1917-1918 wykonał cykl cenionych przez krytykę ekspresjonistycznych linorytów. Portretował swego przyjaciela z lat studiów Stanisława Przybyszewskiego, Ludwika Regameya i Stanisława Baumanna. Jego dzieła plastyczne wystawiane były w Düsseldorfie, Monachium, Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Berlinie, Bydgoszczy, Gdyni i Gdańsku.
Brał udział w Kampanii Wrześniowej, od dnia 22 XI 1939 r. był w niewoli niemieckiej.
Po zakończeniu działań wojennych w 1945 r. zamieszkał w Gdyni, gdzie pracował jako okulista, grał na gitarze i nadal tworzył dzieła malarskie i graficzne.
Zmarł 19 września 1970 w Gdańsku, spoczywa na cmentarzu komunalnym Witomino w Gdyni, sek. 16 rząd 7 grób 4-2.

źródła: Wikipedia. APP, Akta miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców miasta Poznania 170-1931. WBH - Wyszukiwarka personalno - odznaczeniowa. Wyszukiwarka grobów dla cm. komunalnych w Gdyni. WTG Gniazdo - Odznaczeni WKP. olszewskigallery.com - strona internetowa.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023 (uzupełnienie materiału z dn. 6 III 2021)

Szczurek Kazimierz (1894 - 1977)

i jego siostra Maria Pawałowska (ur. 31 VII 1897 r. w Konarzewie, zm. 14 V 1987 r. w Krotoszynie, żona Stanisława) - Powstańcy Wielkopolscy oraz ich rodzeństwo Stanisław (1892), Ludwik (1895) i Katarzyna (1899) i Leon (1900-1903) urodzili się w rodzinie Andrzeja(ur. 1853 r.) i Magdaleny z dom. Morgiel (ur. 1867, zm. 1901r.), para pobrała się w roku 1891.

Kazimierz jako uczeń szkoły powszechnej w roku 1906 wziął udział w strajku dzieci, którego jednym z organizatorów w Konarzewie był jego ojciec Andrzej, skazany sądownie przez sąd pruski za podburzanie, a Kazimierz został ze szkoły usunięty, dostał także zakaz nauki w gimnazjum na terenie Prus. Był członkiem Towarzystwa Gimnastycznego “SOKÓŁ”.

W Powstaniu Wielkopolskim walczył w okolicach Krotoszyna, jego siostra Maria zajmowała się dostarczaniem żywności Powstańcom oraz była sanitariuszką. Zajmowała się opatrywaniem ran i transportowaniem do szpitala. W Muzeum Powstańców Wielkopolskich im. generała broni Józefa Dowbór-Muśnickiego w Lusowie znajduje się kopia wspomnień Marii, z których wynika, że atak Powstańców chcących odbić Zduny załamał się i wtedy rannych przetrzymywano w domu rodziny Szczurków. Opatrywała ona rannych, a z braku bandaży używała bielizny pościelowej. Ojciec odwoził rannych powstańców. Przy kolejnym ataku, również nieudanym, jej rodzice z powodu użycia przez Niemców artylerii postanowili opuścić ze swoim młodszym rodzeństwem dom (chodzi tu o II żonę Andrzeja - Konstancję Katarzynę z dom. Dylak ii dzieci z kolejnego związku - Andrzeja (1904), Magdalenę (1907) i Jana (1909-1984)). Wówczas Maria miała znaleźć dwa granaty, które oddała powstańcom. W dalszej części wspomnień wyczytać można, że gdy Niemcy wysyłali patrole ona wraz z bratem strzelali z ogrodu do patroli.

Kazimierz za udział w powstaniu został odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym w roku 1957, za udział w wojnie polsko-bolszewickiej odznaczony Krzyżem Walecznych (kapral 119/S 4695), ponadto odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski. Jego wniosek o Medal Niepodległości został odrzucony 25 VI 1938 roku.

Po zwolnieniu ze służby w wojsku podjął pracę w straży celnej, od 1922 roku pracował na wschodnich terenach, od 1929 w Chojnicach a od 1931 roku w Gdyni. Po wybuchu II wojny światowej aresztowany w 1939 roku przez Niemców i osadzony w Victoria - Schule w Gdańsku (w dniach 1-15 września 1939 Niemcy wykorzystali gmach Victoria - Schule jako przejściowe więzienie dla Polaków zamieszkałych w Gdańsku. Aresztowani byli maltretowani. W wyniku ciężkiego pobicia zmarł znany działacz narodowy, Roman Ogryczak ps. Ogrydziak. Liczbę aresztantów, którzy przeszli przez Victoria - Schule ocenia się na ok. 3000. Po 15 września więźniów przeniesiono do innych miejsc. Głównie do Zivilgefangenenlager Neufahrwasser w Nowym Porcie lub do obozu koncentracyjnego w Stutthofie).

Po zakończeniu działań wojennych Szczurek ponownie podjął pracę w straży celnej - w Urzędzie celnym w Gdyni, gdzie pracował do przejścia na emeryturę z końcem roku 1959.

Ożenił się z Antoniną z dom. Dorabiała (13 VI 1901 - 10 XI 1978), para miała czworo dzieci Kazimierza, Stanisława, Zbigniewa i Władysławę.
Zmarł 13 XI 1977 roku, spoczywa z małżonką Antoniną na cmentarzu komunalnym w Gdyni Witominie Sektor / Rząd / Numer 11 / 25 / 21_1. W roku 2021 jego nazwisko zostało upamiętnione na tablicy poświęconej Powstańcom spoczywającym na tym cmentarzu.

źródła: Archiwum Państwowe w Kaliszu 729/2/53 Orpiszew (USC) - akt małżeństwa, rok 1891, [Księga małżeństw]. Archiwum Państwowe w Kaliszu 771/1/61 Zduny (USC) - akt urodzenia, rok 1894, [Księga urodzeń]. Archiwum Państwowe w Kaliszu 771/1/70 Zduny (USC) - akt urodzenia, rok 1897, [Księga urodzeń]. Cichy Łukasz, Nasi Powstańcy: Maria Pawałowska (Szczurek) z Konarzewa. WBH - wyszukiwarka personalno - odznaczeniowa. Wyszukiwarka grobów dla cm. komunalnych w Gdyni. WTG Gniazdo - Odznaczeni WKP. Dziennik Bałtycki 1977/260. Jubileuszowa Księga Gdynian - wpisy Szczurek Antonina i Kazimierz.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023

Suwaliński Cezary (1875 - 1956)

oraz jego rodzeństwo Stanisława (1865 - 1866), Józefa (1867, wyszła w roku 1896 za Władysława Jakubowskiego), Helena (1869-1892), Ludwika (1871, wyszła za Stefana Wyrzykowskiego), Eleonora (1877), Angela (1877 - 1892), Tadeusz (24 X 1877 - 7 III 1943, żoną została Maria Chojnacka 1894-1976 - Powstaniec Wielkopolski, sanitariuszka i pielęgniarka w szpitalu w Barcinie, odznaczona WKP), Jan (1881-1882) urodzili się w rodzinie Antoniego i Apolinary z dom. Kuźmirska.

Suwaliński Cezary urodził się 22 VIII 1875 roku w Kostrzynie Wielkopolskim. Z zawodu był kupcem, w latach 196 - 1919 swoje życie dzielił między Koźmin Wielkopolski - Kostrzyn a Poznań, w Poznaniu na dłużej osiedlił się 1 VII 1919 roku. Wg kart meldunkowych miasta Poznania w czasie powstania przebywał w Koźminie, zweryfikowany powstaniec, co znajduje potwierdzenie w Wolność. Organ Związku Towarzystw Powstańców i Wojaków na Województwo Poznańskie, R. 1922 i 1923.

W roku 1936 mieszkał w Gdyni, gdzie także zajmował się kupiectwem, prowadził swój sklep przy ul. Świętojańskiej 18. 6 X 1938 roku za zasługi na polu pracy społecznej został odznaczony srebrnym Krzyżem Zasługi.

Nie są znane losy Cezarego w czasie II wojny światowej, nie ustalono danych małżonki i dzieci. W łączonym grobie na cm. na Witominie spoczywa po prawej stronie Cezarego Irena (24 VIII 1923 - 24 I 2001) i Antoni (28 VI 1927 - 4 I 2000) Kawińcy.

Cezary Suwaliński zmarł 14 X 1956 roku, spoczywa w Gdyni na cm. komunalnym na Witominie Sektor / Rząd / Numer 63 / 73 / 11.

źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu 1875/1/4 Kostrzyn (USC) - akt urodzenia, rok 1875, Księga urodzeń. Wyszukiwarka grobów dla cm. komunalnych w Gdyni. Dziennik Bałtycki 1956/247.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1875/1/4 Kostrzyn (USC) - akt urodzenia, rok 1875, Księga urodzeń

Cesar , rodzice: Anton Suwaliński, Apolinara Kuźmicka

Chojnacka - Suwalińska Maria Anna (1894 - 1976)

i jej brat Józef (ur. 17 III 1891 w Barcinie, Powstaniec Wielkopolski, odznaczony WKP, zm. w Lesznie 29 IX 1958) urodzili się w rodzinie Teodora i Marianny z dom. Szymankiewicz, para pobrała się w roku 1878.

Chojnacka Maria Anna urodziła się 9 III 1894 roku w miejscowości Barcin - miasto w Polsce, w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, siedziba gminy miejsko - wiejskiej Barcin, nad Notecią.

W powstaniu była sanitariuszką i pielęgniarką w szpitalu polowym w Barcinie, w tym samym szpitalu w lutym 1919 roku był leczony jej brat Józef (w skutek nieszczęśliwego wypadku podczas opieki nad końmi). Po likwidacji szpitala i po odbyciu kursu pedagogicznego z braku nauczycieli udzielała lekcji języka polskiego jako siła pomocnicza w tej samej szkole w Barcinie, w której jako jedna z pierwszych uczestniczyła w strajku szkolnym. Za udział w powstaniu w roku 1973 otrzymała WKP, rok później otrzymała nominacje na stopień podporucznika. Dwukrotnie składała wnioski do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości ( nr 59-1794 i 111-32783). Zweryfikowana dyplomem 9689, nr Ref. Historycznego 17287, mieszkała wówczas w Poznaniu.

Wyszła za Tadeusza Suwalińskiego, (24 X 1877 - 7 III 1943), który urodził się w rodzinie Antoniego i Apolinary z dom. Kuźmirska, był bratem Cezarego (ur. 22 VIII 1875 roku w Kostrzynie Wielkopolskim, zm.14 X 1956 roku, spoczywa w Gdyni na cm. komunalnym na Witominie - Powstańca Wielkopolskiego).

Chojnacka - Suwalińska Maria Anna zmarła 16 III 1973 roku, spoczywa z mężem na cm. komunalnym w Gdyni Witominie Sektor / Rząd / Numer 2 / 6 / 28.

źródła: Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, Urząd Stanu Cywilnego Barcin 6/1677/0/3.1/69, Akta stanu cywilnego - wtóropisy nr 1-146, 148-326. Wyszukiwarka grobów dla cm. komunalnych w Gdyni. WBH - wyszukiwarka personalno - odznaczeniowa. WTG Gniazdo - Odznaczeni WKP.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023

STEFANIAK Jan senior (1873 - 1941)

Stefaniak Jan senior, Andrzej (18 XI 1875 - 17 IX 1942) i Ignacy ( 22 lipca 1867 - ?) - Powstańcy Wielkopolscy oraz ich rodzeństwo Agnieszka ur.(1865 , w roku 1883 poślubiła Stanisława Osucha), Marianna (1869 - 1874), Anna (1878 - 1904, w roku 1896 poślubiła Antoniego Kwaśniewskiego), w roku 1880 i 1883 - urodziło się dwoje dzieci zmarłych przy porodzie, urodzili się w rodzinie Pawła i Marianny z dom. Kowalczyk. para pobrała się w roku 1860.

Stefaniak Jan senior urodził się 25 V 1873 roku w miejscowości Lenartowice – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie pleszewskim, w gminie Pleszew.

Nie są znane jego losy przed wybuchem powstania, do którego dołączył jako ochotnik w szeregach Kompanii pleszewskiej. Pleszewianie pod dowództwem sierż. Antoniego Kozłowicza już 27 XII 1918 roku stawili się w Poznaniu i jako przydział (wspólnie z kompanią z Jarocina) ochraniali Dworzec Główny, następnym zadaniem było zagrodzić drogę niemieckiemu szóstemu pułkowi grenadierów, który próbował dostać się do centrum Poznania. Dnia 31 XII brali udział w zabezpieczaniu miejscowości Szczypiorno od strony Krotoszyna, okupowanego wówczas jeszcze przez Niemców.
W godzinach rannych 1 I 1919 r. pleszewianie pod dowództwem sierż. A. Kozłowicza obsadzili Biadki, ostatnią stację kolejową przed Krotoszynem. Oddziały pleszewskie ruszyły pod hotel Bazar w Krotoszynie. Wzięły udział w opanowaniu m.in. koszar i poczty. 2 I pociągiem przez Jarocin wrócili do Pleszewa.

Zmarł 19 marca 1941 roku w Gdyni, spoczywa na cmentarzu komunalnym na Witominie Sektor / Rząd / Numer 1 / 23 / 52_1. To także miejsce spoczynku żony Marii (Marianny) 25 III 1877 - 21 III 1968 oraz córki Bożeny (1924 - 1952) i zięcia Stanisława (1925 - 1946).

W Wojskowym Biurze Historycznym - 20 IX 1937 - odrzucony wniosek o Medal Niepodległości.

Zmarł 19 marca 1941 roku w Gdyni, spoczywa na cmentarzu komunalnym na Witominie:
https://gdynia.grobonet.com/grobonet/start.php?id=detale...
Sektor / Rząd / Numer1 / 23 / 52_1

źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu 3372/1/52
Lenartowice (par. rzymskokatolicka) - akt urodzenia/chrztu, rok 1873, Duplicatum- liber baptisatorum. Wyszukiwarka grobów dla cm. komunalnych w Gdyni. WBH - wyszukiwarka personalno - odznaczeniowa.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2022/2023

—---------------------------------------
Zapis chrztu w księgach parafialnych skan 5

https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/.../jednostka/1480200...

spoczywa na cmentarzu komunalnym na Witominie:
https://gdynia.grobonet.com/grobonet/start.php?id=detale...
Sektor / Rząd / Numer1 / 23 / 52_1

Stanisław Sowiński (1887 - 1951)

urodził się 26 IV 1887 roku w Galewie w nauczycielskiej rodzinie rodzinie Stanisława (30 IV 1859 Potarzyce - 25 XII 1931 Poznań) i Marii z dom. Paulińska (21 IX 1863 Sulmierzyce - 12 III 1939 Poznań), para pobrała się 27 II 1881 roku w Sulmierzycach. Z tego związku urodzili się także Marta (1883 - 1957, po mężu Dąbrowska), Feliks (185 - 1886), Helena (1890 - 1984 po mężu Palutke), Józef (1894 - 1895), Zofia (1897 - 1975, po mężu Westhus) i Mieczysława (1900).
Rodzice Stanisława juniora byli nauczycielami w szkole powszechnej w Galewie, tam też uczęszczał Stanisław z rodzeństwem.
Swoje życie związał z wojskiem. Powołany do armii pruskiej do odbycia służby wojskowej w roku 1905 w armii pozostał, brał udział w I wojnie światowej, w roku 1916 jako żołnierz Reserve - Infanterie - Regiment 37 został ranny co potwierdza pruska lista strat nr 671 z dn. 28 X 1916. Armię pruską opuszcza w stopniu starszego sierżanta, w armii polskiej na mocy dekret o przyjęciu sierżantów z byłej armii niemieckiej do Sil Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim zostaje podporucznikiem.
Z początkiem stycznia 1919 roku r. sformowano dwie kompanie krotoszyńskie. Pierwszą dowodzili Władysław Garstka i Leon Mierzejewski oraz Jan Lejka, a drugą Stanisław Stefański (2-7 stycznia) i Stanisław Kosterski (po 11 stycznia). Następnie objął dowództwo nad 3 Kompanią koźmińską, którą skierowano na front pod Zdunami (118 ludzi), ze swoimi powstańcami brał udział w walkach o Krotoszyn, co potwierdzają liczne wspomnienia w życiorysach podwładnych. Po powstaniu zostaje żołnierzem w 62 Pułku Piechoty (wcześniej jako 8 pułk Strzelców Wielkopolskich). Następnie wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej, biorąc udział m.in. w walkach o Berdyczów oraz odnosząc zwycięstwa w bitwach pod Glinianką i Zambrowem.

I żoną Stanisława juniora została Helena z dom. Raczkiewicz, ur. 6 II 189 r. w Kórniku, córka Jana i Rozali z dom. Małeckiej. Z tego związku urodziło się troje dzieci Zbigniew Włodzimierz (1912 Galewo - 1965 Gdynia), Aleksandra po mężu Riebandt (1914 Galewo - 1989 zmarła w Gdański, spoczywa w Gdnyni) i Marian (1917 Kórnik - 1978 Gdynia). Helena zmarła w Bydgoszczy w roku 1930, w tym samym czasie Stanisław z rodziną przeniósł się do Gdyni. 21 XI 1932 roku w Gdyni ożenił się z pochodzącą z Rawicza Marią Agnieszką Myszkier (Mischker) urodzoną 24 I 1901, córką Jana i Marty z dom. Marchlik.

Do wybuchy II wojny światowej Stanisław zajmował się kupiectwem (z przekazów rodziny był przemysłowcem). Brał udział w Kampanii wrześniowej w Obronie Wybrzeża (P.R.K., szef.samoch.d-twa Floty/ szef.samoch.d-twa Floty), osadzony w obozie jenieckim w Murnau Oflag II-A (obóz jeniecki położony w miejscowości Prenzlau w Brandenburgii, 93 km na północ od Berlina. Osadzono tu oficerów polskich i belgijskich) nr jeńca 452. Na Listach strat II wojny światowej błędnie podano, że poległ na lubelszczyźnie w 1939 roku.

Zmarł 22 VI 1951 roku w Gdańsku, spoczywa na cm. komunalnym na gdyńskim Witominie, to także miejsce spoczynku zmarłej 3 IX 1981 roku żony Marianny, syna Mariana, jego żony Władysławy a od 2017 spoczywa tu także Barbara Karwowska.

źródła: Archiwum Państwowe w Kaliszu 675/2/40, skan 121 Dobrzyca (USC) - akt urodzenia, rok 1887, [Księga urodzeń]. Powstańcy Wielkopolscy - Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, t. VI, pod red. Bogusława Polaka, Poznań 2009. IPN - Lista strat 1939 - 1945. WBH - Kolekcja akt żołnierzy z RKU. Dziennik Bałtycki 172/1951. Wyszukiwarka grobów na cmentarzach komunalnych w Gdyni.
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023

Archiwum Państwowe w Kaliszu 675/2/40, skan 121 Dobrzyca (USC) - akt urodzenia, rok 1887, [Księga urodzeń]
Stanislaus, rodzice: Stanislaus Sowiński , Marie Paulinska ,
Komentarz indeksującego:
Galewo
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/.../jedno.../11948351...

Wymieniony jako Powstaniec:

jednostka: 3 Kompania Koźmińska, 1 Batalion Koźmiński; 11 Pułk Strzelców Wlkp.
status/stopień: podporucznik w piechocie, dowódca
uwagi: dekret o przyjęciu sierżantów z byłej armii niemieckiej do Sil Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim
źródła:
Od Prosny po Rawicz. Wspomnienia z Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Poznań 1931
Powstańcy Wielkopolscy - Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, t. VI, pod red. Bogusława Polaka, Poznań 2009
Tygodnik Urzędowy Naczelnej Rady Ludowej 1919, nr 1-10; "Tygodnik Urzędowy" 1919, nr 1-72
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 486: Życiorysy powstańców wielkopolskich: T - tom l (Tabaka Antoni - Tomczak Franciszek)
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 487: Życiorysy powstańców wielkopolskich: T - tom Il (Tomczak Franciszek - Tyrakowski Franciszek)
Szkice Koźmińskie 2009, nr 42 [zeszyt poświęcony Powstaniu Wielkopolskiemu]
Piotrowski Michał, Powstańcy wielkopolscy: Bielawski Stefan (1896 – 1990), Nowak Walenty (1895 – 1979), Ogurkowski Czesław Bernard (1895 – 1966), "Szkice Koźmińskie" 2012, nr 50, s. 82-86
Pietrowski Michał, Uroczystość odsłonięcia "Pomnika Wolności" w Koźminie dnia 1 września 1985 r., Koźmin 1985
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 367: I Baon Koźmiński Towarzystwa Powstańców w Koźminie [historia, fotografie oraz spis członków].
Krotoszyn i okolice. Opracowania i materiały źródłowe, Tom IV, pod. red. Józefa Zdunka, Krotoszyn 2008
Udział społeczeństwa Ziemi Kaliskiej w powstaniu wielkopolskim 1918-1919. Praca zbiorowa wydana z okazji odsłonięcia pomnika Powstańców Wielkopolskich w Nowych Skalmierzycach w grudniu 1978 roku, pod red. Antoniego Czubińskiego, Kalisz 1978
Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 w powiecie krotoszyńskim, koźmińskim i w Sulmierzycach. Opracowanie podsumowujące obchody 90-lecia Powstania Wielkopolskiego w obecnym powiecie krotoszyńskim 2008-2009, pod red. Edwarda Jokiela, Antoniego A. Korsaka, Michała Pietrowskiego, Krotoszyn 2012

Źródło:
Wojskowe Biuro Badań Historycznych
II_52_19
ewidencja oficerów osadzonych w obozie jenieckim w Murnau
uczestnik walk
Kampania wrześniowa 1939
przydział wojskowy
P.R.K., szef.samoch.d-twa Floty/ szef.samoch.d-twa Floty
stopień wojskowy
I por.rez.piech.
jeniec wojenny
miejsce osadzenia
Murnau
oboz jeniecki
VII A
numer jeniecki
452

Śmierzchalski Bolesław (Marceli) (1892 - 1962)

i Edmund (ur. 29 X 1893 zm. 21 X 1968) - Powstańcy Wielkopolscy oraz ich rodzeństwo: Władysława (ur. 4 III 1895 roku, wyszła za mąż za Powstańca Wielkopolskiego - Bolesława Napieralskiego 5 X 1894 - 31 III 1953, syn Franciszka i Ksawery z dom. Kostrzewska, małżonkowie spoczywają Gościeszyn, Cmentarz Parafialny Powiat Wolsztyński), Jan (ur. 1898), Maksymilian (1900 zmarł mając 3 tyg.) urodzili się w rodzinie Aleksandra (1868) i Władysławy z dom. Silska (1858), para pobrała się w roku 1890.

Śmierzchalski Bolesław Marceli
urodził się 16 I 1892 roku w miejscowości Dakowy Mokre – obecnie wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, powiecie nowotomyskim w gminie Opalenica.

Żona Kazimiera z dom. Łagiewska 1888 - 1958, dzieci Alfons 1927-2013, Wanda 1920, Edmund 1923 - 2001, Hipolit 1925-2012 i Lech 1933 - 1898.

Zmarł 21 V 1962 roku w Gdyni i tam spoczywa na cmentarzu komunalnym na Witominie Sektor / Rząd / Numer 78 / 7 / 5_1.
W zamieszczonych nekrologach w dzienniku Bałtyckim nr 121 i 123 figuruje imię Bolesław, podobnie na nagrobku jak i w wyszukiwarce miejskiej grobów dla miasta Gdyni zapisano imię Bolesław, projekcie WTG Gniazdo do 16 II 2022 występował jako Marceli (obecnie dopisano imię Bolesław).

W powstaniu brał udział jako ochotnik walczący w oddziale z Gościeszyna (obecnie wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, w gminie Wolsztyn). W WBH teczka z odrzuconym wnioskiem o Medal Niepodległości 20 XII 1937 roku. W biogramie syna Alfonsa zapisane zostało, że ojciec został odznaczony Krzyżem Walecznych i nekrologu - w WBH brak.

źródła: Urząd Stanu Cywilnego Niemierzyce, wpis 19 / 1890. Parafia katolicka Dakowy Mokre, wpis 16 / 1890. USC Gdynia - wypis z księgi zmarłych. Dziennik Bałtycki nr 121 i 123. WBH - Wyszukiwarka personalno - odznaczeniowa. Wyszukiwarka grobów na cmentarzach komunalnych w Gdyni.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023 (uzupełnienie notatki z dn. 16 II 2022).

—-----------------------------------------------------
zapis ślubu rodziców w księgach brzmi:
Urząd Stanu Cywilnego Niemierzyce, wpis 19 / 1890

Alexander Smierzchalski (ur. 1868)
ojciec: Franz , matka: Agatha Grzeskowiak
Ladislava Silska (ur. 1858)
ojciec: Johann , matka: Josephine Machulska

Parafia katolicka Dakowy Mokre, wpis 16 / 1890

Alexander Smierzchalski (22 3/4 lat)
ojciec: Franciscus Smierzchalski , matka: Agatha Grześkowiak
Ladislava Silska
ojciec: Joannes Silski , matka: Josepha Machulska

Śmierzchalski Edmund (1893 - 1968)

i Bolesław Marceli (16 I 1892 - 21 V 1962) - Powstańcy Wielkopolscy oraz ich rodzeństwo: Władysława (ur. 4 III 1895 roku, wyszła za mąż za Powstańca Wielkopolskiego - Bolesława Napieralskiego 5 X 1894 - 31 III 1953, syn Franciszka i Ksawery z dom. Kostrzewska, małżonkowie spoczywają Gościeszyn, Cmentarz Parafialny Powiat Wolsztyński), Jan (ur. 1898), Maksymilian (1900 zmarł mając 3 tyg.) urodzili się w rodzinie Aleksandra (1868) i Władysławy z dom. Silska (1858), para pobrała się w roku 1890.

Edmund urodził się 28 X 1893 w miejscowości Wąsowo – obecnie wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, w gminie Kuślin.

W Uchwale Rady Państwa nr: 12.06-0.957 z dnia 1957-12-06 o nadanie WKP napisano “W roku 1918 brał czynny udział z bronią w ręku w walkach pod: Rakoniewice, Wolsztyn, Kopanica, Babimost. Był współorganizatorem drużyn Gościeszyńskiej, Wolsztyńskiej i Rakoniewickiej. Od 19 II 1919 do 1921 w Wojsku Polskim”, natomiast w kwestionariuszu z roku 1938 roku podaje, że do powstania przystąpił 5 I 1919 roku na odcinku Zbąszyń - Wolsztyn - Kopanica w szeregach oddziału z Gościeszyna. Następnie w oddziale łączności DOW II Grodzisk Wielkopolski. Od VIII 1920 do 8 X 1920 roku w Batalionie łączności - kompania specjalna. Zwolniony z wojska 12 III 1923 roku. Odznaczony Medalem Pamiątkowym za wojnę 1918/1920. Zweryfikowany dyplomem 14177 nr Ref. Historycznego 21459. (Kolekcja akt Powstańców Wielkopolskich I.487.65016). W WBH odrzucony dnia 25.06.1938 roku wniosek o Medal Niepodległości.

31 VII 1920 roku w Chobienicach poślubił Agnieszkę z dom. Bartch (28 XII 1894 - 2 IX 1959), córkę Edwarda i Marty z dom. Maury. Ze związku Edwarda i Agnieszki urodzili się Henryk (2 IX 1921), Helena (24 IV 1921), Krystyna (11 XI 1925), Alfred (20 V 1927), Kazimierz (16 II 1932) i Tadeusz (29 V 1933).

Zmarł w Gdyni 21 października 1968 roku, spoczywa z małżonką Agnieszką na cmentarzu komunalnym na Witominie Sektor / Rząd / Numer 78 / 11 / 27_1. W nekrologu z dn. 25 X 196 roku rodzina podała datę zgony 22 X.

źródła: Urząd Stanu Cywilnego Niemierzyce, wpis 19 / 1890. Parafia katolicka Dakowy Mokre, wpis 16 / 1890. Archiwum Państwowe w Poznaniu 1883/1/58, skan 234 Kuślin (USC) - akt urodzenia, rok 1893, Księga urodzeń. Dziennik Bałtycki nr 254/1968. WBH - Wyszukiwarka personalno - odznaczeniowa i Kolekcja akt PW. Wyszukiwarka grobów na cmentarzach komunalnych w Gdyni.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023 (uzupełnienie notatki z dn. 16 II 2022).

Skwierczyński Józef (1866 - 1947)

urodził się 2 III 1866 roku w miejscowości Krerowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Kleszczewo w rodzinie Floriana i Antoniny z dom. Wróblewska.

W roku 1896 w Pleszewie poślubił Mariannę z dom. Szczygłowska (ur. 2 X 1865 w Pleszewie), para miała pięcioro dzieci Kazimierz (ur. 27 II 1897), Bogusław (17 III 1898 - 15 V 1959), Marian (2 II 1901), Bronisław (23 III 1903) i Zofię (15 II 1906 - 27 IX 1971 - spoczywa z ojcem).

W Kwestionariuszu osobowym Józef podaje, że był komendantem Straży Ludowej w Inowrocławiu od 5 XII 1918 do 15 V 1919 roku, zweryfikowany powstaniec dyplomem nr 9382, nr Ref. Historycznego 13661. Dnia 20 IX 1937 roku został nadany mu Medal Niepodległości, mieszkał wówczas w Bydgoszczy.

Zmarł 3 XI 1947 roku w Gdyni, spoczywa na cm. komunalnym w Gdyni Witominie Sektor / Rząd / Numer 69 / 32 / 8, miejsce spoczynku zostało wpisane do Ewidencji grobów Weteranów walk o wolność i niepodległość Polski, w roku 2021 jego nazwisko znalazło się na tablicy pamiątkowej odsłoniętej na w/w cmentarzu.

źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu 3359/-/12 Krerowo (par. rzymskokatolicka) - akt urodzenia/chrztu, rok 1866 , Liber baptisatorum. Parafia katolicka Pleszew, wpis 19 / 1896. Urząd Stanu Cywilnego Pleszew, wpis 19 / 1896. WBH - Wyszukiwarka personalno odznaczeniowa i Kolekcja Akt Powstańców Wielkopolskich. Archiwum Państwowe w Poznaniu 884/1/33,Poznań inne 1936 , Spis zweryfikowanych 9100 - 13620. Wyszukiwarka grobów na cm. komunalnych w Gdyni.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023

—------------------------------------------------------------------
Archiwum Państwowe w Poznaniu 3359/-/12 Krerowo (par. rzymskokatolicka) - akt urodzenia/chrztu, rok 1866 , Liber baptisatorum
Josephus, rodzice: Florentinus Skwierczynski , Antonina Wrobleska ,

Parafia katolicka Pleszew, wpis 19 / 1896
Joseph Skwierczyński (30 lat)
Marianna Szczygłowska (30 lat)

Urząd Stanu Cywilnego Pleszew, wpis 19 / 1896
Joseph Skwierczyński (ur. 1866)
ojciec: Florenz Skwierczynski + , matka: Antonie Wróblewska
Marie Szczygłowska (ur. 1865)
ojciec: Theophil Szczygłowski , matka: Apollonie Kowalska

Archiwum Państwowe w Poznaniu 884/1/33,Poznań inne 1936 , Spis zweryfikowanych 9100 - 13620. Józef Skwierczyński
- ur. 2.3.66, Krerowo

Skowroński Leon (1902 - 1977)

urodził się 9 IV 1902 roku w Pleszewie w rodzinie Józefa i Franciszki z dom. Bursztynowicz, para pobrała się w roku 1893, miał przyrodniego brata Józefa (ur.1890 zm.1972 - syna Franciszki) i trzy siostry Mariannę (1897 - 1975), Stanisławę (1900 - 1978), Helenę (1905 - 1978) i Kazimierę (1908-1911).

Z zawodu był szoferem.
12 III 1930 roku ożenił się z Zofią Kuską (ur. 19 III 1906 zm. 7 VII 2001). Para miała troje dzieci Irenę (1925), Leszka (1930) i Ludomiłę (1937).

Od 1 I 1919 r. brał czynny udział z bronią w ręku w walkach pod Ostrzeszowem, Krotoszynem i Zdunami pod dowództwem Feliksa Pamina (Kompania Pleszewska).17 I 1919 roku do 2 VII 1920 roku służył w Pułku Strzelców Wielkopolskich, od 15 VII 1920 do 26 X 1920 w 115 Pułku Ułanów Wielkopolskich, od 27 X 1920 do 24 XI 1920 w 15 Pułku Ułanów, od 3 XII 1923 do 10 XII 1924 w 6 Pułku Piechoty. Zweryfikowany członek Związku Powstańców Wielkopolskich dyplomem nr 23571, nr Ref. Historycznego 16992. Za udział w powstaniu odznaczony WKP w roku 1957. Jego wniosek o Medal Niepodległości został odrzucony 2 IV 1936 roku. W roku 1975 mianowany na stopień podporucznika.

Zmarł 17 III 1977 roku, spoczywa w Gdyni na cm. komunalnym na Witominie Sektor / Rząd / Numer 55 / 15 / 4_3. W roku 2021 odsłonięto tablicę pamiątkową na w/w cm. poświęconą uczestnikom Powstania wielkopolskiego i wojny polsko - bolszewickiej.

źródła: Archiwum Państwowe w Kaliszu 735/2/59 Pleszew (USC) - akt małżeństwa, rok 1893, [Księga małżeństw]. WBH - Wyszukiwarka personalno odznaczeniowa i Kolekcja Akt Powstańców Wielkopolskich I.487.4307. Archiwum Państwowe w Poznaniu 884/1/33,Poznań inne 1936, Spis zweryfikowanych 9100 - 13620. Wyszukiwarka grobów na cm. komunalnych w Gdyni. Dziennik Bałtycki 1977/63.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023

—---------------------------------------
Archiwum Państwowe w Kaliszu 735/2/59 Pleszew (USC) - akt małżeństwa, rok 1893, [Księga małżeństw]

Joseph Skowroński (22 lat) , rodzice: Felix Skowroński , Anna Antczak ,
Francisca Bursztynowicz (28 lat), rodzice: Vincent Bursztynowicz , Rosalia Kempińska ,

Archiwum Państwowe w Poznaniu 884/1/33 Poznań inne 1936 , Spis zweryfikowanych 9100 - 13620.