Genealogia Powstańców Wielkopolskich

Bernacki Witold Stanisław (1900 - 1967)

Urodził się 14 IV 1900 r. w miejscowości Gościeradz (wieś w województwie kujawsko - pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Koronowo). Syn działacza niepodległościowego i Powstańca Wielkopolskiego Edmunda Wilhelma (ur. 1 IV 1875 r. w miejscowości Sławoszew, wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie jarocińskim, w gminie Kotlin. Syn Antoniego i Marii Judyty z d. Garda. W czasie Powstania Wielkopolskiego był komendantem trzeciej kompanii gnieźnieńskiej. Zamordowany przez Niemców w Forcie VII w Poznaniu 11 XI 1939 r., wymieniony na nagrobku z I żoną na cm. parafialnym św. Piotra i Pawła w Gnieźnie) i jego I żony Edmundy Stanisławy z d. Pankowska (ur. 31 X 1878 w Pakości, córka Polikarego i Marii z d. Weigt. Zmarła 28 IX 1923 r. w Gnieźnie). Para pobrała się w 1897 r. z tego związku urodzili się Kajetan (25 IX 1898 Dziembowo), Gabriela po mężu Krygiel (1901 - 1987), Felicjan (7 V 1904 Gościeradz - 4 XII 1939 zamordowany przez Niemców prawdopodobnie w lasach w okolicy miejscowości Skarszewy na Pomorzu), Lucjan (12 VII 1902 Gościeradz - 28 IX 1975 w Rzymie, polski duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy gnieźnieński w latach 1946–1975), Zbigniew (1909), Skarbimir (*+1908) i Aurelian (*+1911), Aleksandra po mężu Gniot - Niewęgłowska (1912 - 1991) i Barbara (1916). Po śmierci I żony - Edmundy, Edmund ożenił się z Felicją Marią z d. Jabczyńska (ur. 9 VI 1881, córką Jana i Franciszki z d. Leciejewska). Małżonkowie w Poznaniu zamieszkali w 1931 r.

Bernacki Witold Stanisław był członkiem Towarzystwa Gimnastycznego SOKÓŁ. O jego udziale w Powstaniu wielkopolskim nie wiemy nic, prawdopodobnie walczył w Gnieźnie i okolicy. W Wojskowym Biurze Historycznym znajduje się odrzucony 25 I 1937 r. wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości (podporucznik rezerwy, lekarz).
W Poznaniu zamieszkał 11 II 1921 r. przeprowadzając się z Gniezna.
Z zawodu był lekarzem.

24 XI 1925 r. ożenił się w miejscowości Podstolice w powiecie chodzieskim z Zofią z d. Bauza (29 IV 1902 Komorowo, 8 VIII 1999 Poznań). Z tego związku urodzili się Emilia Janina (1929), Tomasz (1926) i Zofia (1937-2016, po mężu Szymczak).

Zmarł 12 X 1967 r., pochowany na Cm. par. Najświętszego Serca Jezusa i św. Floriana przy ul. Nowina w Poznaniu, spoczywa kwatera P rząd 23 miejsce 38
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=4&id=578804&surname=Bernacki&name=Witold#

https://billiongraves.com/grave/Dr-med-Witold-Bernacki--Powstaniec-Wielkopolski/9641882

To także miejsce pochówku żony Zofii (+1999), córki Zofii (+2016) i jej męża Henryka (+2022).

źródła: Parafia katolicka Łabiszyn, wpis 26 / 1897; Urząd Stanu Cywilnego Łabiszyn, wpis L-II-20 / 1897; USC Koronowo Wieś 65/1900 Księga urodzeń; WBH, Kolekcja Akt Personalnych i Odznaczeniowych; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line, stan na 21 XII 2024 r.; APP, Kartoteka mieszkańców miasta Poznania; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; współpraca Marianna Nowak i Marcin Drzewiecki

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2024

Parafia katolicka Łabiszyn, wpis 26 / 1897
Edmundus Guilhelmus Bernatzki (22 lat)
ojciec: Antonius Bernatzki , matka: Marianna Gards
Edmunda Stanislava Pankowska (19 lat)
ojciec: Policarpus Pankowski , matka: Marianna Weigt

Urząd Stanu Cywilnego Łabiszyn, wpis L-II-20 / 1897
Edmund Wilhelm Bernatzki (ur. 1875) 100%
ojciec: Anton Bernatzki , matka: Marie Gardo
Erdmuthe Stanislava Pankowska (ur. 1878)
ojciec: Polikary Pankowski , matka: Marie Weigt +

Günther Władysław Leon (1895-1946)

Urodził się 17 III 1895 r. w miejscowości Włościejewki (wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, w gminie Książ Wielkopolski) w rodzinie Wojciecha (1845 - 13 II 1914, syn Franciszka i Barbary z d. Wagner) i Stanisławy z d. Jezierska (1852 - 23 VIII 1922, pochowana na cm. w Książu Wielkopolskim). Para pobrała się w miejscowości Wronczyn w 1874 r. Z tego związku urodzili się także
– Józef (zgłosił śmierć ojca),
– Antoni (vel Ginter, 13 V 1875 Wronczyn, mieszkaniec Poznania, żona Kazimiera Szymańska, syn Józef),
– Helena Joanna (10 V 1877 Wronczyn),
– Bolesław Stanisław (6 XI 1879 Wronczyn),
– Kazimierz Ignacy (vel Ginter, 11 II 1882 Wronczyn - 7 III 1963 Książ Wielkopolski. Żona Marianna Mietlińska, córka Eleonora, syn Władysław),
– Franciszek Nikodem (7 IX 1884 Chwałkowo - 29 IV 1955 Poznań, zmiana nazwiska w 1954 r. na Ginter, żona Marianna Godziewska, dzieci Anna, Kazimierz, Edward, Maria, Leonard i Kondrat. Mieszkaniec Poznania, restaurator. Pochowany na cm. komunalnym na Junikowie),
– Stefan (vel Ginter, 7 IX 1884 Chwałkowo - 7 I 1960 Poznań, obecnie spoczywa na poznańskim Junikowie, dwukrotnie żonaty, żony Jadwiga z d. Pogłodzińska i Gertruda z d. Taroniecka, dzieci Marian, Marianna, Mieczysław, Helena, Stefania, Stanisław i Tadeusz. Mieszkaniec Poznania, restaurator).

Władysław około 1920 roku ożenił się z Zofią z d. Ściernicka (ur. 23 IV 1897 r. w miejscowości Jaraczewo w rodzinie Franciszka i Franciszki z d. Rutkowska). Z tego związku urodziły się dwie córki - Irena (3 I 1921 Jarocin - 4 XII 1926 Poznań) i Halina po mężach Sawaszkiewicz-Wilińska (12 X 1922 Jarocin - 5 III 1996 Poznań, pochowana z rodzicami).

Zmarł 5 X 1946 r. w Poznaniu. Pochowany na cmentarzu parafialnym na Jeżycach. 18 X 1977 r. jego szczątki zostały przeniesione na cmentarz komunalny na Junikowie. Obecnie spoczywa w Alei Zasłużonych pole AZ rząd P miejsce 125
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1145321&name_surname=Gunther%20W%C5%82adys%C5%82aw#

https://billiongraves.com/grave/W%25C5%2582adys%25C5%2582aw-Guenther-Wiceprezydent-M-Poznania/18341391

To także miejsce pochówku żony Zofii (działaczki społecznej w powojennym Poznaniu) i córki Haliny.
—-----------------------

O jego życiu dowiadujemy się przede wszystkim ze wspomnienia zamieszczonego w prasie po śmierci Władysława (zbiór archiwalny Wirtualnej Izby Regionalnej Gminy Książ Wielkopolski). I tak wiemy, że po ukończeniu szkoły powszechnej podjął naukę w seminarium w Rawiczu (należy przypuszczać, że był to rok 1905, a owo seminarium to Szkoła Przygotowawcza (Präparandenschule)). Ze szkoły jednak został wydalony za antyniemieckie nastawienie (być może jest to związane ze strajkami szkolnymi). Nie wiemy co robił pomiędzy usunięciem ze szkoły a grudniem 1918 r. kiedy to miał wrócić z frontu zachodniego Wielkiej Wojny (jako obywatel Prus powołany do armii pruskiej zapewne po ukończeniu 18. roku życia. Szczęśliwie imienia Günthera nie odnajdujemy na pruskich listach strat). Decyzją Rady Ludowej (prawdopodobnie z Jarocina) został skierowany do miejscowości Łowęcice (niem. Lowencice, wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie jarocińskim, w gminie Jaraczewo) w charakterze męża zaufania przy komisarzu. Trudno w tej chwili stwierdzić czy Władysław brał czynny udział w insurekcji wielkopolskiej, na próżno szukać go na listach zweryfikowanych powstańców czy członków towarzystw lub związków weteranów z tamtego czasu (sprawdzono pisownię nazwiska Günther, Guenther i Ginter). W Wojskowym Biurze Historycznym także brak jakichkolwiek informacji.

Po odzyskanej niepodległości Władysław został naczelnikiem Urzędu Skarbowego w Jarocinie. Następnie skierowany do pracy w I Urzędzie Skarbowym w Poznaniu, gdzie pełnił funkcję zastępcy naczelnika, tu z pomocą przychodzą nam Karty meldunkowe miasta Poznania, dzięki czemu wiemy, że rodzina zamieszkała w Poznaniu 6 XII 1926 r. (mieszkali przy Starym Rynku, przy ul. Grottgera, Jeżyckiej i św. Marcin), podano tam także stanowisko - referent skarbowy.

Podczas II wojny światowej Władysław mieszkał w Warszawie, miał tam działać w konspiracji, działał w komisji do spraw uchodźców.

Nie ustalono kiedy wrócił do Poznania. Prawdopodobnie około 9 II 1945 r. lub od 11 IV 1945 r. został wiceprezydentem miasta, stojąc u boku Feliksa Emanuela Maciejewskiego (ur. 26 III 1903, zm. 21 XII 1985), Maciejewski został mianowany Prezydentem Miasta Poznania 9 II 1945 r. przez pełnomocnika rządu na województwo, Michała Gwiazdowicza. 11 IV 1945 r. oficjalnie został wybrany na stanowisko prezydenta Poznania przez Radę Narodową, oficjalnie pełnił urząd od dnia następnego (12 IV 1945). Günther pełnił także funkcję wiceprezydenta za rządów kolejnego prezydenta - Stanisława Sroki (ur. 7 XI 1909 w Poznaniu, zm. 13 sierpnia 1967 w Warszawie), który to wygłosił mowę w dniu pogrzebu swojego współpracownika.

Był członkiem Stronnictwa Demokratycznego.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Gertych Józef (1874-1935)

Urodził się 18 XII 1874 r. w miejscowości Rudnicze (daw. Rudnice i Rudnicz, niem. Rudnitsch, wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie wągrowieckim, w gminie Wągrowiec) w rodzinie Jana (ur. 3 VII 1831) i Marsaliny z d. Kampf (16 X 1832 - 6 VI 1895). Z tego związku urodziło się jeszcze co najmniej troje dzieci Anna (27 V 1863) i Stanisława po mężu Barcikowska - Uczestniczka Powstania Wielkopolskiego (25 VII 1870 Wielka Wieś - 9 V 1953 Leszno) i Powstaniec Wielkopolski Tadeusz Jan (12 VIII 1865 r. Wielka Wieś - 15 VI 1926 r. Pochowany na cmentarzu parafialnym Matki Boskiej Bolesnej na Górczynie, ul. Piotra Ściegiennego 15).

Po zdanej maturze rozpoczął praktykę w zawodzie farmaceuty w Kepnie i w Szaleju. Ukończył studia w Berlinie. W 1903 r. zakupił w Witkowie aptekę, którą prowadził do 1912 r. kiedy to przeprowadził się z rodziną do Poznania.

Około 1903 r. poślubił Jadwigę Helenę z d. Jasińska (17 XI 1880 w Grodzisku Wielkopolskim - 4 I 1951 w Poznaniu, córka Bronisława i Marianny z d. Kierch; siostra Powstańca Wielkopolskiego Stefana Jasińskiego 1885-1962). Z tego związku urodziło się co najmniej troje dzieci, których znamy imiona - Janina po mężu Litońska (16 VIII 1904 w Witkowie), Marceli (29 X 1907 w Witkowie, jego córka Elwira pochowana jest z dziadkami) i Angela Elżbieta (18 XI 1912 w Poznaniu).

W okresie międzywojennym był naczelnikiem Wydziału Aptekarskiego w Okręgowym Związku Kas Chorych, a później w Ubezpieczalni Społecznej.

Józef zmarł 28 I 1935 r. w Poznaniu, pochowany na zabytkowym obecnie cmentarzu na poznańskich Jeżycach, ul. Nowina 1, spoczywa kwatera L rząd 1 miejsce 37
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=4&id=567219&surname=Gertych&name=J%C3%B3zef#OpenMap

https://billiongraves.com/grave/Jozef-Gertych--Powstaniec-Wielkopolski/11843425

To także miejsce pochówku jego żony Jadwigi Heleny (na nagrobku Helena, zmarła w 1951) i wnuczki Elwiry (1947-2019).

…………………………………..

Józef odbył zasadniczą służbę wojskową w armii pruskiej. 3 VIII 1914 r. został powołany ponownie do armii pruskiej i służył w Składnicy Sanitarnej w Poznaniu. 1 I 1919 r. zgłosił się jako ochotnik do powstania (prawdopodobnie kontynuował służbę w składnicy sanitarnej, którą przejęli powstańcy). 10 III 1919 r. dekretem Naczelnej Rady Ludowej został mianowany do stopnia kapitana, służył następnie w 7. batalionie sanitarnym już w stopniu majora do 1929 r. W WBH teczka o sygnaturze akt 665.

źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu. Akta Miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; Kurier Poznański 1935.01.30 R.30 nr 49; Kurier Poznański 1935.01.31 R.30 nr 51; Powstańcy Wielkopolscy - Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, t. II, pod red. Bogusława Polaka, Poznań 2006; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; Wyszukiwarka grobów billiongraves; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego, baza on line; dokumentacja grobu Monika Bijpost

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Andrzejewski Mieczysław (1884 - 1954)

Urodził się 30 grudnia 1884 r. w Poznaniu. Syn Nikodema (29 V 1855 - 8 II 1914) i Marianny z Kędzierskich (8 XII 1856 - 15 III 1898). Z tego związku urodzili się także Barbara (1886-1887), Franciszek Leon (2 IV 1888), Antoni (1889-1894), Władysław (*+1890), Stefania (*+1890), Aniela (30 V 1894) i Tadeusz (*+1897).
Mieczysław ukończył szkołę powszechną w Poznaniu, także tu podjął naukę w szkole handlowej ze specjalnością maszyny rolnicze. Po ukończeniu szkoły rozpoczął pracę w Zakładach Cegielskiego.
11 III 1916 r. ożenił się z Władysławą z d. Gazińska (ur. 25 II 1895, zm. 7 V 1978 w Poznaniu, pochowana na cm. komunalnym Junikowo, spoczywa z córką Marią).Ze związku Mieczysława i Władysławy urodzili się Zdzisława Jadwiga (1916-1917), Bogdan Andrzej (4 II 1918), Lech (*+1921), Władysław (8 VI 1921), Barbara (21 IX 1923), Andrzej (2 I 1926), Aleksandra (*+1928) i Maria Teresa po mężu Sławińska (29 IX 1929 - 24 VII 2004) oraz Jolenta (19 XI 1930 - 24 VII 2022, pochowana z ojcem), Jerzy Mieczysław (26 XII 1931).
Po demobilizacji od 1923 r. był związany dalej z Zakładami Cegielskiego a następnie pracował w Związkowej Centrali Maszyn Rolniczych w Poznaniu.
Zmarł 27 VI 1964 r. Pochowany na cmentarzu komunalnym na Junikowie, spoczywa pole 15 kwatera 2 rząd 7 miejsce 142
https://billiongraves.com/grave/Mieczys%25C5%2582aw-Andrzejewski-Powstaniec-Wielkopolski-1918---1919/35264377
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=990916&name_surname=Andrzejewski%20Mieczys%C5%82aw#
…………………
W 1914 r. został powołany do armii pruskiej do wybuchu rewolucji. Był członkiem Rady Ludowej m. Poznania, został powołany do komisji pogrzebowej wspólnie z Tadeuszem Gertychem. Brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim 1918/1919 w walkach ulicznych na terenie miasta Poznania, m. in. w zdobywaniu gmachu rejencji przy placu Kolegiackim i Stacji Lotniczej Ławica. Następnie pracował w administracji Garnizonu Poznań (inspektor odcinkowy), kierownik archiwum akt i w archiwum Kwatery Głównej Dowództwa Okręgu Korpusu 7. Odznaczony Medalem Niepodległości 19 VI 1938 r. Odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym i Srebrnym Krzyżem Zasługi.
W projekcie WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego, baza on line wymieniony z błędami:
Mieczysław Andrzejewski
urodzenie: 1884.12.30 Poznań
data śmierci: 1945. - błąd, zmarł 27 VI 1964 r.
miejsce pochówku: Poznań Junikowo
rodzice: Nikodem, (Maria) Marianny z Kędzierskich
jednostka: Oddział Powstańczy w Poznaniu
status/stopień: ochotnik, dowódca
uwagi: zamordowany w KL Stutthof w 1945 roku - błąd, , odznaczony pośmiertnie Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy
źródła:
Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 378 : Nogaj Stanisław, Pamiętnik powstańca wielkopolskiego (maszyn.)
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Koła w Poznaniu
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 393: Życiorysy powstańców wielkopolskich: A - tom Il (Andrzejewski Piotr - Augustyniak Szczepan)
Wykaz grobów uczestników Powstania Wielkopolskiego na poznańskich cmentarzach, oprac. GEOPOZ Poznań

źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu. Akta Miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców;Głos Wielkopolski. 1964.06.30 R.20 nr 153 Wyd.A; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; Wyszukiwarka grobów billiongraves; WSPOMNIENIA Z POWSTANIA WIELKOPOLSKIEGO Wybór i opracowanie: Janusz Karwat, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2007; WBH, Kolekcja personalno - odznaczeniowa; W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863–1938 Słownik biograficzny t. 2, Mińsk Mazowiecki – Warszawa – Kraków 2011; „Monitor Polski” 1938, nr 140, WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego, baza on line i Lista odznaczonych WKP; Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 393: Życiorysy powstańców wielkopolskich: A - tom Il (Andrzejewski Piotr - Augustyniak Szczepan)

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Andrzejewski Mieczysław (1884 -1945)

Urodził się 23 listopada 1884 r. w miejscowości Kobylin (miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie krotoszyńskim), w rodzinie Wincentego Jakuba (ur. 22 VII 1849, syn Piotra i Michaliny z d. Bielawska) i Marianny z Radowiczów (ur.17 IV 1859, córka Jana i Emilii z Jakubowskich). Para pobrała się w 1882 r. Z tego związku urodziło się jeszcze co najmniej dwóch synów Franciszek (*+1883) i Piotr (1886).

Ukończył szkołę powszechną w Żerkowie i Gimnazjum Fryderyka Wilhelma w Poznaniu. Po maturze rozpoczął studia z zakresu agronomii, geodezji i melioracji rolnych. Pracował w Bochum i Szczecinie oraz Poznaniu, gdzie otworzył swoją firmę. W biogramie zamieszczonym w Wikipedii przypisano Andrzejewskiemu cyt. “W 1928 pracował jako prokurent w firmie Związkowa Centrala Maszyn w Poznaniu“, dotyczy to Mieczysława ale urodzonego 31 XII 1884 r. w Poznaniu. W Deklaracji z 1936 r. podaje, że był inżynierem agronomem. Był także urzędnikiem Izby Skarbowej w Grudziądzu.

W 1921 r. poślubił Zofię z d. Jasińską (ur. 16 VI 1892 r. w Toruniu, córka Ignacego i Franciszki z d. Betlejewska). Para miała jednego syna Zbigniewa ur. 25 XII 1922 r. w Toruniu, zginął w 1951 r. W czasie okupacji niemieckiej więzień w Toruniu i w KL Stutthof).

Mieczysław Andrzejewski został zamordowany 25 I 1945 r. podczas ewakuacji obozu Stutthof, o czym wspomina żona w dokumentach ZBoWiD z lat 60. XX wieku. Natomiast na akcie urodzenia sporządzonym w Kobylinie 27 XI 1884 wpisana została data zgonu 25 I 1946 (nr aktu zgonu sporządzony w Toruniu pod nr 1197/46), prawdopodobnie jest to data z postanowienie sądu o stwierdzeniu zgonu.

…………………………..
Organizator Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Bochum i w Szczecinie. W latach 1906–1907 odbył roczną służbę wojskową w 2. Pułku Grenadierów w Szczecinie. Podczas I wojny światowej powołany do armii pruskiej, brał udział w walkach na froncie zachodnim a następnie rumuńskim i rosyjskim. W biogramie zamieszczonym na Wikipedii podano, że Andrzejewski został dwukrotnie ranny, natomiast na pruskich listach strat z okresu I wojny światowej dwukrotnie został wymieniony Mieczysław ale urodzony w Berlinie 29 VIII bez podanego roku (Preußen 1149 i 1254). We wrześniu 1918 r. wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego (stacjonował wówczas w Poznaniu), w listopadzie tego roku objął funkcję komendanta POW. Należał do Naczelnej Rady Ludowej, był odpowiedzialny za zorganizowanie oddziału wywiadowczo - wykonawczego. Po wybuchu powstania brał udział w zajmowaniu koszar i dworca głównego w Poznaniu. 7 II 1919 r. mianowany do stopnia podporucznika. W deklaracji do Towarzystwa Powstańców Wielkopolskich z 14 IV 1936 r. (Koło Śródmieście, zamieszkały w Grudziądzu) podaje, że “od 27 XII 1918 r. walki na terenie miasta Poznania a od 7 I 1919 r. prace organizacyjne przy tworzeniu się WP”. Natomiast wg biogramu sporządzonego przez Bogumiła Polaka Andrzejewski został adiutantem Wojciecha Korfantego, komisarza NRL, od kwietnia 1919 r. instruktor POW Górnego Śląska. Wziął czynny udział w I powstaniu śląskim, w szeregach Bytomskiego Pułku Strzelców. Służył w Wojsku Polskim jako dowódca kompanii w 8. pułku strzelców wielkopolskich (62. pułku piechoty), uczestniczył z nim w zajmowaniu Pomorza Gdańskiego, m.in. Nakła i Bydgoszczy. Następnie został zastępcą dowódcy 2. batalionu w 59. pułku piechoty. Brał udział w ofensywie wojsk polskich na Kijów, następnie w działaniach odwrotowych. 23 lipca 1920 ciężko ranny nad ujściem rzeki Szczary do Niemna podczas kierowania kontratakiem swego baonu. Po leczeniu w szpitalu wrócił do 8. Pułku Strzelców Wielkopolskich. 31 III 1922 r. zwolniony do rezerwy w stopniu kapitana - ta część biogramy wymaga niestety osobnej kwerendy i potwierdzenia, istnieje bowiem duże prawdopodobieństwo, że część z tych informacji dotyczy kolejnego z Mieczysławów (ur. 31 XII 1895 r. z przydziałem do DOG Poznań i odznaczonym za Powstanie Wielkopolskie Virtuti Militari). Wracając do Mieczysława Andrzejewskiego ur. w listopadzie 1884 r. i bohatera niniejszej notki biograficznej - w okresie międzywojennym został odznaczony Virtuti Militari Nr 745, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości (16.03.1933) i Krzyżem Pamiątkowym Polskiej Organizacji wojskowej zaboru pruskiego. W Kolekcja akt Powstańców Wielkopolskich 1918-1939 pomylona została sygnatura akt dotycząca Andrzejewskiego, podano I.487.9279, natomiast dokumenty znajdują się pod I.487.9249.
Powołany ponownie do Wojska Polskiego z końcem sierpnia 1939 r. brał udział w Kampanii Wrześniowej, osadzony w Forcie Toruń, skąd został zwolniony i od tego czasu ukrywał się przed Gestapo, które poszukiwało Andrzejewskiego za udział w Powstaniu Wielkopolskim (na podstawie wspomnień żony), wstąpił do armii podziemnej (niestety żona nie podaje nazwy jednostki). W 1944 r. został aresztowany w Bydgoszczy lub Toruniu, poddany śledztwu w bydgoskim więzieniu a następnie w Gdańsku. 16 VIII 1944 r. osadzony w KL Stutthof nr więźnia 66670.

W projekcie WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego został wymieniony
Mieczysław Andrzejewski
urodzenie: 1884.11.23 Kobylin, pow. Krotoszyn
data śmierci: 1940 błąd
rodzice: Wincenty, Maria Marianna Rodowicz
jednostka: Polska Organizacja Wojskowa Zaboru Pruskiego, DOG Poznań, Kompania Straży i Bezpieczeństwa
status/stopień: kapitan, podporucznik, komendant, przewodniczący POW-Poznań
uwagi: Order Virtuti Militari, I.487.9279 powinno być I.487.9249
https://wbh.wp.mil.pl/c/scans/zasoby/I_487/I_487_9249.pdf

Biorąc pod uwagę analizę źródeł, które wymienione zostały w projekcie przy tym Andrzejewskim kolejne dwa wpisy
1/ Mieczysław Andrzejewski
źródła: Polak Bogusław, Wojsko Wielkopolskie 1918-1920, [Koszalin] 1990

2/ Mieczysław Andrzejewski
źródła: Grot Leszek, Pawłowski Ignacy, Pirko Michał, Wielkopolska w walce o niepodległość 1918-1919. Wojskowe i polityczne aspekty Powstania Wielkopolskiego, Seria Wielkopolska w walce o niepodległość 1918-1919, pod. red. Ignacego Pawłowskiego, Warszawa 1968 —- powinny być scalone w jeden wpis.

źródła: Archiwum Państwowe w Kaliszu 689/3/36, skan 105 Jarocin (USC) - akt małżeństwa, rok 1882, [Księga małżeństw]; Archiwum Państwowe w Lesznie 423/1.2/40, skan 187 Kobylin (USC) - akt urodzenia, rok 1884, [Księga urodzeń]; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Akta Miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; WBH, Kolekcja personalno - odznaczeniowa; Powstańcy wielkopolscy. Biogramy uczestników powstania wielkopolskiego 1918-1919, t. XIII, red. B. Polak, Poznań 2010, s. 24-25; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego, baza on line; Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 393: Życiorysy powstańców wielkopolskich: A - tom Il (Andrzejewski Piotr - Augustyniak Szczepan); IPN, Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945; Wikipedia.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Archiwum Państwowe w Kaliszu 689/3/36, skan 105 Jarocin (USC) - akt małżeństwa, rok 1882, [Księga małżeństw]
Vincent Jacob Andrzejewski (33 lat), rodzice: Peter Andrzejewski +, Michalina Bielawska,
Maryanna Radowicz (23 lat), rodzice: Johann Radowicz, Emilie Jacubowska,

Archiwum Państwowe w Lesznie 423/1.2/40, skan 187 Kobylin (USC) - akt urodzenia, rok 1884, [Księga urodzeń]
Mieczislaw , rodzice: Vincent Andrzejewski, Marie Radowicz

Gertych Tadeusz Jan (1865-1926)

Urodził się 12 VIII 1865 r. w miejscowości Wielka Wieś (wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Buk) w rodzinie Jana (ur. 3 VII 1831) i Marsaliny z d. Kampf (16 X 1832 - 6 VI 1895). Z tego związku urodziło się jeszcze co najmniej troje dzieci Anna (27 V 1863) i Stanisława po mężu Barcikowska - Uczestniczka Powstania Wielkopolskiego (25 VII 1870 Wielka Wieś - 9 V 1953 Leszno) i Powstaniec Wielkopolski, major w stanie spoczynku - Józef (18 XII 1874 Rudnicze w powiecie wągrowieckim - 28 I 1935 Poznań, spoczywa na cm. jeżyckim w Poznaniu).

14 VII 18866 r. rodzina z Czajkowa przeprowadziła się na Garbary, a w 1887 r. zamieszkali na Garbarach.
………………………………
Tadeusz 22 IX 1921 r. poślubił w Poznaniu Marię Anielę z d. Marecka (ur.1 VIII 1885, zm. 14 X 1936 r., córka Józefa i Łucji z d. Szurmańska). Z tego związku urodzili się Zbigniew Stanisław (26 X 1922 Poznań - 4 VII 2008 w Warszawie, pochowany na cm. Rakowickim w Krakowie, polityk, ekonomista, agrotechnik, profesor, specjalista w dziedzinie ogrodnictwa i warzywnictwa, wolnomularz, poseł na Sejm PRL II, III, VIII i IX kadencji, w latach 1982–1985 wicemarszałek Sejmu VIII kadencji, od 1994 członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, Wiceprezes Rady Ministrów w rządzie Zbigniewa Messnera (1985–1987); w czasie II wojny światowej walczył w Armii Krajowej, był więziony w obozach i więzieniach niemieckich) i Maria (7 VIII 1924 - 9 VIII 1924).

Był inicjatorem a następnie dyrektorem Banku Pożyczkowego na św. Łazarzu w Poznaniu. Placówka początkowo funkcjonowała pod nazwą "Bank Pożyczkowy Eingetragene Genossenschaft mit unbeschränkter Haftpflicht w Poznaniu". Siedziba Banku znajdowała się w kamienicy Stanisława Stolpego przy ulicy Łazarskiej nr 1 (obecnie Głogowskiej) i początkowo obejmowała jedno pomieszczenie.
"Dynamiczny rozwój Banku Ludowego po 1900 r., przejawiający się m. in. dużym przyrostem liczby członków, zarówno z terenu Jeżyc, jak również Sołacza, Łazarza i Wildy – wsi przyłączonych do miasta również w 1900 r., spowodował potrzebę utworzenia następnej polskiej spółdzielni kredytowej. Napływ nowych członków przyczyniał się bowiem do zwiększenia grona klientów Banku i jednoczesnego pogorszenia ich obsługi. Powstanie nowego banku na Łazarzu popierał również ówczesny dyrektor Banku Ludowego Stanisław Chmielewski. Inicjatorem powstania nowego banku były przede wszystkim stowarzyszenia i bractwa, działające przy kościele pod wezwaniem Matki Boskiej Bolesnej na Łazarzu, którym przewodniczył ks. Teofil Kłos, wspierany przez liczne grono rzemieślników, kupców, właścicieli kamienic, rolników łazarskich i górczyńskich, a także inteligencję i robotników miejscowych zakładów pracy. Do powstania nowego banku przyczyniły się również tradycje stowarzyszeniowe rolników górczyńskich, związane przede wszystkim z działalnością Kasy Pożyczkowej, powstałej czterdzieści lat wcześniej w ramach Towarzystwa Rolniczego Małych Posiadłości, później – kółka rolniczego w Górczynie. Wielu członków tego kółka rolniczego było w późniejszym okresie członkami Banku Pożyczkowego i wchodziło w skład jego władz. Powołanie do życia banku nastąpiło na zebraniu założycielskim, które odbyło się w dniu 14 marca 1907 r. pod przewodnictwem wice patrona Związku Spółek Zarobkowych i Gospodarczych – dr Teofila Rzepnikowskiego. Zatwierdzenie statutu i uchwał powziętych na tym zebraniu nastąpiło na walnym zgromadzeniu w dniu 12 kwietnia tegoż roku. Rejestracja nowego banku, w Kancelarii Królewskiego Urzędu Sądowego w Poznaniu, pod nazwą: "Bank Pożyczkowy Eingetragene Genossenschaft mit unbeschränkter Haftpflicht w Poznaniu" nastąpiła w dniu 19 kwietnia 1907 r. pod nr R 75 w rejestrze spółek. Bank Pożyczkowy przyjął nieograniczoną odpowiedzialność członków. Siedziba Banku znajdowała się w kamienicy Stanisława Stolpego przy ulicy Łazarskiej nr 1 i obejmowała jedno pomieszczenie." - czytamy na stronie Poznańskiego Banku Spółdzielczego.

Tadeusz zmarł w Poznaniu 15 VI 1926 r. Pochowany na cmentarzu parafialnym Matki Boskiej Bolesnej na Górczynie, ul. Piotra Ściegiennego 15, spoczywa kwatera IIL rząd 7 miejsce 1
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=6&id=308179&surname=Gertych&name=Tadeusz#

https://billiongraves.com/grave/Tadeusz-Gertych/16089802

To także miejsce pochówku jego żony Marii zmarłej 14 X 1936 r. (uwaga na nagrobku Maria ma błędnie podany rok urodzenia wpisano bowiem 1895 a urodziła się w 1885

…….

Był członkiem Towarzystwa Gimnastycznego SOKÓŁ i organizatorem Straży Ludowej na poznańskim Łazarzu. Gertych nie brał udziału w Powstaniu Wielkopolskim z bronią w ręku a był członkiem Rady Ludowej m. Poznania, został powołany do komisji pogrzebowej wspólnie z Mieczysławem Andrzejewskim (30 XII 1884 Poznań - 27 VI 1964 tamże, spoczywa na poznańskim Junikowie). W projekcie WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego został wymieniony:
Tadeusz Gertych
jednostka: Straż Ludowa Dzielnica V
status/stopień: dowódca
uwagi: dowódca Straży Ludowej Dzielnicy V
źródła:
Działalność P.O.W. w Poznaniu. Przyczynek do historii Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego w latach 1918/19, Warszawa 1939
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 378 : Nogaj Stanisław, Pamiętnik powstańca wielkopolskiego (maszyn.)
Czubiński Antoni, Powstanie Wielkopolskie 1918-1919. Geneza – charakter – znaczenie, Poznań 2002
Polak Bogusław, Wojsko Wielkopolskie 1918-1920, [Koszalin] 1990
Czubiński Antoni, Grot Zdzisław, Miśkiewicz Benon, Powstanie wielkopolskie 1918-1919. Zarys dziejów, Warszawa – Poznań 1983
Gomolec Ludwik (wybór), Na froncie północnym powstania wielkopolskiego 1918-1919. Wspomnienia, wybór i wstęp Ludwik Gomolec, Poznań 1973
Karwat Janusz (wybór i oprac.), Wspomnienia z Powstania Wielkopolskiego, Biblioteka "Kroniki Miasta Poznania", Poznań 2007
Powstaniec Wielkopolski. Czasopismo poświęcone historji Powstania Wielkopolskiego 1918-19 r. w świetle osobistych wspomnień powstańców, Zeszyt wstępny, Poznań 1933

źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu 3253/6.1/44, skan 384 Buk (par. rzymskokatolicka) - akt urodzenia/chrztu, rok 1865 , Wykaz urodzeń, małżeństw i zgonów; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Akta Miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; Kurier Poznański 1926.06.17 R.21 nr 274; Kurier Poznański 1926.06.16 R.21 nr 272; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; Wyszukiwarka grobów billiongraves; WSPOMNIENIA Z POWSTANIA WIELKOPOLSKIEGO Wybór i opracowanie: Janusz Karwat, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2007;

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Archiwum Państwowe w Poznaniu 3253/6.1/44, skan 384 Buk (par. rzymskokatolicka) - akt urodzenia/chrztu, rok 1865 , Wykaz urodzeń, małżeństw i zgonów

Thadeus Joanes , rodzice: Joannes Giertych, Michalina Kompt ,

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/1/149, skan 262 Poznań (USC) - akt urodzenia, rok 1885, Księga urodzeń t. III

Maria Aniela , rodzice: Josef Marecki, Lucia Szurmińska ,

Bursztyn (Bernstein) Franciszek Ksawery (1898 - 1974)

Bernstein Franciszek Ksawery urodził się 3 grudnia 1898 roku w miejscowości Obra (wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, w gminie Wolsztyn) w rodzinie Powstańca Wielkopolskiego - Augustyna Bursztyn alias Bernstein (ur. 27.10.1863, syn Michała i Matyldy Herkt) i Agnieszki Pukackiej (17.01.1869, córka Michała i Brygidy z d. Sita). Z tego związku urodzili się także Ludwik (7.04.1895), Elżbieta (31.10.1896-30.07.1982), Marianna (14.01.1901) i Stanisława (13.09.1903 - 30.07.1982). Na Zarządzenie Starosty Powiatu wolsztyńskiego z 12.10.1937 r. całej rodzinie zmieniono nazwisko z Bernstein na Bursztyn.

Franciszek z zawodu był ślusarzem. W okresie międzywojennym (do 1933 r.) mieszkał w Poznaniu. Ożenił się prawdopodobnie podczas II wojny (w Deklaracji do zarządu Głównego Związku Powstańców Wielkopolskich z 1938 r. występuje jako kawaler) ze Stanisławą z domu Błoszyk (1.05.1912 - 25.1985), z którą miał syna Jacka (17.06.1943 - 5.06.1999).

Zmarł 1.12.1974 r., spoczął na cmentarzu komunalnym na poznańskim Junikowie, spoczywa pole 26 kwatera A rząd 3 miejsce 8
GPS: 52.386693, 16.822749

https://billiongraves.com/grave/Franciszek-Bursztyn-Powstaniec-Wielkopolski/31931704

https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1087150&name_surname=Bursztyn%20Franciszek#OpenMap

……………………………………………………..
Do powstania przystąpił 5 stycznia 1919 r. jako ochotnik w drużynie z rodzinnej miejscowości. Następnie w kompanii wolsztyńskiej pod dowództwem kpt. Siudy przy oswobodzeniu Wolsztyna, Zbąszynia i Leszna. Przydzielony do 2. Pułku Strzelców Wielkopolskich. Po powstaniu żołnierz Wojsk Wielkopolskich biorący udział w wojnie polsko - bolszewickiej na odcinku Wilno - Głębokie. 24 czerwca 1921 r. zwolniony z wojska z baonu telegraficznego, rozpoczął pracę w Zakładach Cegielskiego w Poznaniu. Członek Związku Powstańców Wielkopolskich, zweryfikowany dyplomem nr 16735, Nr Referatu Historycznego 25178. Za udział w Powstaniu odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, Uchwała W 38/74 mianowany do stopnia podporucznika. W projekcie WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego został wymieniony:
Franciszek Bursztyn
urodzenie: 1898.12.03 Obra, pow. Wolsztyn
data śmierci: 1974
miejsce pochówku: Poznań Junikowo
rodzice: Augustyn, Marta Agnieszka Pukacka
jednostka: Kompania Wolsztyńska, 2 Pułk Strzelców Wlkp.
status/stopień: podporucznik mianowany
uwagi: Uchwała W 38/74, I.487.10600
odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy

źródła:

Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Koła w Poznaniu
Wykaz grobów uczestników Powstania Wielkopolskiego na poznańskich cmentarzach, oprac. GEOPOZ Poznań
Piętka Jacek, Wolsztyński słownik Powstańców Wielkopolskich, Seria Ocalić od zapomnienia, pod red. Arlety Prządki, Wolsztyn 2018
Archiwum Prezydenta RP, Nominacje na stopień oficerski. Uchwała W 38/72

#GENEALOGIA_POWSTAŃCÓW_WIELKOPOLSKICH
#Powstańcy
#Lub_Wielkopolskę
#POZNAŃ
#WIELKOPOLSKA #POWSTANIE_WIELKOPOLSKIE
#OBRA

*********************************

ŹRÓDŁA

http://powstancywielkopolscy.pl/

http://powstancy-wielkopolscy.pl/search

https://www.myheritage.pl/

http://poznan-project.psnc.pl/

http://www.basia.famula.pl/

https://szukajwarchiwach.pl/

Parafia katolicka Obra, wpis 13 / 1893

Augustinus Bursztyn alias Bernstein (29 lat)
Agnes Pukacka (24 lat)

Urząd Stanu Cywilnego Obra, wpis 15 / 1893

August Borstein (ur. 1863)
ojciec: Michael , matka: Mathilde Herkt
Agnes Pukacka (ur. 1869)

Adamczewski Ignacy (1887-1940)

Urodził się 15 VII 1887 r. w miejscowości Czacz (wieś w gminie Śmigiel, w powiecie kościańskim, w województwie wielkopolskim). Rodzice Wojciech i Michalina z d. Brzelińska mieli jeszcze co najmniej pięcioro dzieci Jan (1870), Piotr Paweł (1873), Agnieszka (1876), Antonina (1878) i Józef (1880-1881). Ignacy jako jedyny z rodzeństwa wpisane ma błędnie nazwisko panieńskie matki w akcie urodzenia jako Zielińska, natomiast w kartach meldunkowych miasta Poznania nazwisko to brzmi poprawnie Brzelińska.

13 II 1909 r. z Czacza przeprowadził się do Poznania, ale swoje życie dzielił między Poznań, Czacz i Toruń. 28 VIII 1911 r. ożenił się z Pelagią z d. Roszkiewicz (2 XI 1883 Żabikowo - 21 III 1949 Poznań, córka Antoniego i Gabrieli z d. Goldmann) Po ślubie przysposobił dwie córki Pegalii - Władysławę (ur.2 VI 1903) i Mariannę (ur. 23 VII 1911 r.), następnie parze urodzili się Ludmiła Izabela (1913-1917), Eleonora (29 VIII 1915 w Toruniu), Aleksandra Ludomiła (27 V 1921) oraz dziecko zmarłe przy porodzie bez nadania imienia (bliźniak Aleksandry).

Z imienia i nazwiska został wymieniony w źródle "W jedności do niepodległości: wspomnienia powstańców wielkopolskich z Ziemi Jarocińskiej / Muzeum Regionalne w Jarocinie; zespół redakcyjny Ilona Kaczmarek, Renata Królak, Sebastian Pluta]- Wydanie 2. Jarocin 2019 oraz zapisu na nagrobku. Adamczewski służył w armii pruskiej, w stopniu starszego szeregowego był pisarzem sądu wojskowego jednostki stacjonującej w Jarocinie. Tam też doszło do powstania Organizacji Niepodległościowej „Jedność”, była ona tajną organizacją o charakterze patriotyczno-militarnym, założoną w maju 1918 r. przez Ignacego Adamczewskiego, Stanisława Szymańskiego, Stanisława Swornowskiego i innych członków, których celem było przejęcie władzy w mieście. Działała również w jarocińskim garnizonie jako tajna organizacja polskich żołnierzy i oficerów, zdesperowanych dążeniem do wolności.

W okresie międzywojennym był agronomem w miejscowości Lubocześnica (wieś w powiecie szamotulskim, w gminie Pniewy).

25 IV 1940 r. został wywieziony do KL Dachau (nr więźnia 15153), gdzie zmarł 19 IX 1940 r.

Małżonkowie Adamczewscy spoczywają na cmentarzu parafialnym Bożego ciała w Poznaniu przy ul. Bluszczowej kwatera NK rząd 11 miejsce 4
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=20&id=1185402&surname=Adamczewski&name=Ignacy#OpenMap

https://billiongraves.com/grave/Ignacy-Adamczewski-Powstaniec-Wielkopolski-1918%25E2%2580%25931919/39685110

źródła: Archiwum Państwowe w Lesznie 447/1.1/55, skan 143 Śmigiel (USC) - akt urodzenia, rok 1887, [Księga urodzeń]; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Akta Miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; Wyszukiwarka grobów billiongraves; IPN, Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Dorna Władysław (1881-1953)

Urodził się 27 V 1881 r. w miejscowości Witoldzin (wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Szamotuły). Rodzice Michał i Józefa z d. Fabiś pobrali się w 1871 r. Z tego związku urodziło się jeszcze co najmniej pięcioro dzieci, których znamy imiona Franciszek (1872), Antoni (1874), Walenty (1876), Józef (1879) i Jadwiga (1883).

Wg kart meldunkowych miasta Poznania w mieście zamieszkał w 1902 r. przybywając z Hamburga, wówczas był robotnikiem, natomiast w Deklaracji do Zarządu Głównego związku Powstańców Wielkopolskich podał, że był właścicielem domu.

6 IX 1913 r. ożenił się z Józefą z d. Kocik I voto Schulz (córka Tomasza i Józefy Kaczmarek, wdowa po Stefanie (Szczepanie) Schulzu. Urodziła się 1 VII 1878 r. na podpoznańskim Górczynie, zmarła w 1965 r., pochowana na cm. junikowskim, spoczywa pole 13 rząd D miejsce 4). Do 1933 r. para miała jedno dziecko - córkę Marię ur. 2 VIII 1914 r.

Zmarł w czerwcu 1953 r., 29 czerwca został pochowany na cmentarzu komunalnym na Junikowie, spoczywa pole 6 kwatera 7 rząd 2 miejsce 38
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1044330&name_surname=Dorna%20W%C5%82adys%C5%82aw#

https://billiongraves.com/grave/Halina-%25C5%2581apawczyk/28000885

Prawdopodobnie z uwagi na brak prolongaty grób został przekazany pod kolejny pochówek i od 1986 r. spoczywa tu Halina Łapawczyk.

………………………………..

Powołany do armii pruskiej brał udział w I wojnie światowej. Do Poznania wrócił w grudniu 1918 r. Do powstania dołączył jako ochotnik Straży Ludowej Dzielnicy Wilda i Zamek brał udział w walkach ulicznych w mieście. Członek Związku Powstańców i Wojaków od 10 VIII 1929 r., Towarzystwa Powstańców Wielkopolskich 1918/1919 od 7 XI 1935 r., zweryfikowany przez Związek Powstańców Wielkopolskich dyplomem nr 18488, Nr Referatu Historycznego 26167. Kolekcja akt Powstańców Wielkopolskich I.487.11771. W projekcie WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego wymieniony dwukrotnie:
1/ Władysław Dorna
urodzenie: 1881.05.27 Witoldzin pow. Poznań
ojciec: Michał
status/stopień: szeregowiec
uwagi: I.487.11771
źródła: Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich

2/ Władysław Dorna
uwagi: Poznań
źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Koła w Poznaniu

źródła: Parafia katolicka Cerekwica (Poznań), wpis 11 / 1871; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1836/1/22, skan 92 Cerekwica (USC) - akt urodzenia, rok 1881, Księga urodzeń; WBH, Kolekcja akt Powstańców Wielkopolskich; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Akta Miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; Wyszukiwarka grobów billiongraves.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Parafia katolicka Cerekwica (Poznań), wpis 11 / 1871

Michael Darna (28 lat)
Josepha Fabis (19 lat)

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1836/1/22, skan 92 Cerekwica (USC) - akt urodzenia, rok 1881, Księga urodzeń

Wladislaus , rodzice: Michael Dorna, Josepha Fabisz,

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1836/1/22, skan 92

Rzóska Józef (1897 - 1973)

Urodził się 16 III 1897 r. w miejscowości Kamieniec (obecnie wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, w gminie Trzemeszno). Rodzice Wojciech Bernard (ur. 10 VII 1863, syn Tomasza i Anny z d. Ziemann) i Marianna z d. Borzyszkowska (ur. 23 III 1862, córka Juliusza i Agnieszki z d. Malińska) pobrali się w Tucholi w 1888 r. z tego związku urodzili się także Helena po mężu Jeske (ur.14 V 1889), Kazimierz (10 V 1890 Kamieniec - 13 X 1969 Poznań; żołnierz Powstania Wielkopolskiego, Kampanii Wrześniowej, następnie w Armii Krajowej, odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych, Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym) i Julian (10 I 1900 Kamieniec - 31 XII 1984 Londyn, odznaczony Medalem Niepodległości, 15 I 1919 r. wstąpił ochotniczo do Wojsk Wielkopolskich, gdzie służył w kompanii łączności. 10 III 1919 r. w szeregach 55 Poznańskiego pułku piechoty brał udział w bitwie o Lwów. Pracował m.in. w Wydziale Prasowym (Sekcja Niemiecka) Polskiego Komisariatu Plebiscytowego dla Górnego Śląska w Bytomiu. Uczestnik Kampanii Wrześniowej).

18 VII 1904 r. rodzina przeprowadziła się z Kamieńca do Poznania, tu ukończył Gimnazjum Marii Magdaleny, skąd został usunięty za członkostwo w Towarzystwie Tomasza Zana. Maturę zdał w Głogowie w 1915 r.

Ukończył studia ekonomiczno – polityczne na Uniwersytecie Poznańskim (1920–1923), w 1925 r. uzyskał stopień doktora. W okresie międzywojennym pracował w administracji samorządowej i państwowej, m.in. był starostą powiatowym w Chojnicach, pracował w Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych, prowadził zajęcia z zakresu ubezpieczeń i spółdzielczości. Poseł na sejm w latach 1930–1935.
Kierował Katedrą Organizacji Przedsiębiorstw od 1945 r., a następnie Katedrą Ubezpieczeń Akademii Handlowej, wykładał również w Wyższej Szkole Handlu Morskiego (Sopot) i w Akademii Handlowej (Szczecin). Od 1951 do 1956 pracował w różnych przedsiębiorstwach. W roku 1951 został represyjnie usunięty z uczelni i prześladowany przez UB. W 1956 r. został reaktywowany jako zastępca profesora i kierował w Poznaniu Katedrą Ubezpieczeń WSE. Na emeryturę przeszedł w roku 1962 z przyczyn politycznych.

13 V 1934 r. w Poznaniu ożenił się z Haliną Jadwigą Cecylią Meissner (14 IX 1896 w Poznaniu - 18 III 1986 tamże), córką Wojciecha (ur.14 XI 1848) i Kazimiery z d. Hundt (ur. 12 I 1860), siostrą Powstańców Wielkopolskich - Mieczysława (12 X 1878 - 7 I 1938, ksiądz katolicki), Czesława Gorgoniusza (15 VII 1880 -29 V 1950), Alfreda Franciszka Seweryna (4 X 1883 - 13 IV 1952, prof. dr. med. chirurg stomatolog), Wojciecha Włodzimierza Witalisa (29 IV 1887 - 30 VII 1941), Adama Alojzego Jana (26 III 1893 - maj 1940 Charków) i Tadeusza Aleksandra (16 XII 1899 - kwiecień 1940 Katyń)).

Józef i Halina doczekali się trzech córek Elżbiety (1935 - 1945), Magdaleny (ur. 1936) i Katarzyny (ur. 1941).

Zmarł 5 III 1973 r. Pochowany na cmentarzu parafialnym Matki Boskiej Bolesnej na poznańskim Górczynie przy ul. Piotra Ściegiennego 35, spoczywa kwatera IIIL rząd 2 miejsce 25
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=6&id=298711&surname=Rz%C3%B3ska&name=J%C3%B3zef#

https://billiongraves.com/grave/Dr-Jozef-Rzoska-Powstaniec-Wielkopolski-1918---1919-%25C5%259Al%25C4%2585ski/32233364

W nekrologu, który ukazał się w Głosie Wielkopolskim napisano:

“W dniu 5 marca 1973 r. zmarł po ciężkich
cierpieniach, znoszonych mężnie i z pogodą ducha,
opatrzony Sakramentami św., w wieku 75 lat
mój mąż i jedyny przyjaciel, nasz ukochany ojciec, dziadek i brat,
śp.
emer. profesor WSE
dr JÓZEF RZÓSKA
żołnierz Powstania Wielkopolskiego,
Powstań Śląskich oraz Armii Krajowej,
odznaczony dwukrotnie Orderem Virtuti Militari,
Śląskim Krzyżem Walecznych w roku 1919 oraz
innymi wyróżnieniami bojowymi, działacz plebiscytowy na Śląsku,
członek Towarzystwa Tomasza Zana, wielu organizacji akademickich
oraz POW i harcerstwa, wielki
przyjaciel młodzieży.
Pogrzeb odbędzie się w piątek, dnia 9 marca
br. o godz. 15 na cmentarzu górczyńskim.
W głębokim żalu pogrążona
żona z córkami, rodziną
w kraju i zagranicą”
—------------------------

Od 1912 r. był członkiem drużyny skautowej, a od 1913 należał do drużyny strzeleckiej. 20 I 1915 r. został wcielony do armii pruskiej, brał udział w walkach na froncie zachodnim. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 bez ustalonej jednostki, w życiorysie złożonym do wniosku o Virtuti Militari napisał “Po czterech latach w służbie w wojsku niemieckim brałem udział w powstaniu wielkopolskim, od stycznia 1919 r. pracowałem w akci politycznej i POW na Śląsku, gdzie uczestniczyłem w pierwszym powstaniu”. Wnioskować należy zatem, że od 28 XII 1918 r. do owego początku stycznia 1919 r. prawdopodobnie brał udział w walkach w Poznaniu, gdzie mieszkała cała rodzina. Być może więcej na temat udziału w Powstaniu Wielkopolskim znajduje się we wniosku do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości (WBH, 81-24565). Brał udział także w III powstaniu śląskim oraz plebiscycie na Górnym Śląsku - pseudonim „Jan Lorch”. W 1920 r. wstąpił też ochotniczo do Wojska Polskiego. Jako kapral został przydzielony do 11. baterii, 3. dywizjonu 14 pułku artylerii, z którym brał udział w wojnie polsko - bolszewickiej. Odznaczył się w walkach pod Grodnem (obserwator artyleryjski), pod silnym ogniem naprawiał i rozwijał łączność pomiędzy bateriami 14. pap. Jego działania umożliwiły skuteczny ogień polskiej artylerii wspierającej piechotę. Za ten czyn został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (WBH, 46-3655). W 1939 r. został wysiedlony do Generalnej Guberni, gdzie działał w Armii Krajowej redagując gazetki i prowadząc tajne nauczanie.

źródła: Parafia katolicka Tuchola, wpis 8 / 1888; Urząd Stanu Cywilnego Tuchola, wpis 15 / 1888; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Akta Miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; Głos Wielkopolski. 1973.03.08 R.29 nr 57 Wyd.A; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on line; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; Wyszukiwarka grobów billiongraves; Wikipedia.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Parafia katolicka Tuchola, wpis 8 / 1888

Adalbertus Rzóska (26 lat)
Marianna Borzyszkowska (26 lat)

Urząd Stanu Cywilnego Tuchola, wpis 15 / 1888

Albert Bernhard Rzóska (ur. 1863)
ojciec: Thomas Rzóska , matka: Anna Ziemann
Marie Borzyszkowska (ur. 1862)
ojciec: Julius Borzyszkowski , matka: Agnes Malińska +