Genealogia Powstańców Wielkopolskich

Rzóska Józef (1897 - 1973)

Urodził się 16 III 1897 r. w miejscowości Kamieniec (obecnie wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, w gminie Trzemeszno). Rodzice Wojciech Bernard (ur. 10 VII 1863, syn Tomasza i Anny z d. Ziemann) i Marianna z d. Borzyszkowska (ur. 23 III 1862, córka Juliusza i Agnieszki z d. Malińska) pobrali się w Tucholi w 1888 r. z tego związku urodzili się także Helena po mężu Jeske (ur.14 V 1889), Kazimierz (10 V 1890 Kamieniec - 13 X 1969 Poznań; żołnierz Powstania Wielkopolskiego, Kampanii Wrześniowej, następnie w Armii Krajowej, odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych, Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym) i Julian (10 I 1900 Kamieniec - 31 XII 1984 Londyn, odznaczony Medalem Niepodległości, 15 I 1919 r. wstąpił ochotniczo do Wojsk Wielkopolskich, gdzie służył w kompanii łączności. 10 III 1919 r. w szeregach 55 Poznańskiego pułku piechoty brał udział w bitwie o Lwów. Pracował m.in. w Wydziale Prasowym (Sekcja Niemiecka) Polskiego Komisariatu Plebiscytowego dla Górnego Śląska w Bytomiu. Uczestnik Kampanii Wrześniowej).

18 VII 1904 r. rodzina przeprowadziła się z Kamieńca do Poznania, tu ukończył Gimnazjum Marii Magdaleny, skąd został usunięty za członkostwo w Towarzystwie Tomasza Zana. Maturę zdał w Głogowie w 1915 r.

Ukończył studia ekonomiczno – polityczne na Uniwersytecie Poznańskim (1920–1923), w 1925 r. uzyskał stopień doktora. W okresie międzywojennym pracował w administracji samorządowej i państwowej, m.in. był starostą powiatowym w Chojnicach, pracował w Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych, prowadził zajęcia z zakresu ubezpieczeń i spółdzielczości. Poseł na sejm w latach 1930–1935.
Kierował Katedrą Organizacji Przedsiębiorstw od 1945 r., a następnie Katedrą Ubezpieczeń Akademii Handlowej, wykładał również w Wyższej Szkole Handlu Morskiego (Sopot) i w Akademii Handlowej (Szczecin). Od 1951 do 1956 pracował w różnych przedsiębiorstwach. W roku 1951 został represyjnie usunięty z uczelni i prześladowany przez UB. W 1956 r. został reaktywowany jako zastępca profesora i kierował w Poznaniu Katedrą Ubezpieczeń WSE. Na emeryturę przeszedł w roku 1962 z przyczyn politycznych.

13 V 1934 r. w Poznaniu ożenił się z Haliną Jadwigą Cecylią Meissner (14 IX 1896 w Poznaniu - 18 III 1986 tamże), córką Wojciecha (ur.14 XI 1848) i Kazimiery z d. Hundt (ur. 12 I 1860), siostrą Powstańców Wielkopolskich - Mieczysława (12 X 1878 - 7 I 1938, ksiądz katolicki), Czesława Gorgoniusza (15 VII 1880 -29 V 1950), Alfreda Franciszka Seweryna (4 X 1883 - 13 IV 1952, prof. dr. med. chirurg stomatolog), Wojciecha Włodzimierza Witalisa (29 IV 1887 - 30 VII 1941), Adama Alojzego Jana (26 III 1893 - maj 1940 Charków) i Tadeusza Aleksandra (16 XII 1899 - kwiecień 1940 Katyń)).

Józef i Halina doczekali się trzech córek Elżbiety (1935 - 1945), Magdaleny (ur. 1936) i Katarzyny (ur. 1941).

Zmarł 5 III 1973 r. Pochowany na cmentarzu parafialnym Matki Boskiej Bolesnej na poznańskim Górczynie przy ul. Piotra Ściegiennego 35, spoczywa kwatera IIIL rząd 2 miejsce 25
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=6&id=298711&surname=Rz%C3%B3ska&name=J%C3%B3zef#

https://billiongraves.com/grave/Dr-Jozef-Rzoska-Powstaniec-Wielkopolski-1918---1919-%25C5%259Al%25C4%2585ski/32233364

W nekrologu, który ukazał się w Głosie Wielkopolskim napisano:

“W dniu 5 marca 1973 r. zmarł po ciężkich
cierpieniach, znoszonych mężnie i z pogodą ducha,
opatrzony Sakramentami św., w wieku 75 lat
mój mąż i jedyny przyjaciel, nasz ukochany ojciec, dziadek i brat,
śp.
emer. profesor WSE
dr JÓZEF RZÓSKA
żołnierz Powstania Wielkopolskiego,
Powstań Śląskich oraz Armii Krajowej,
odznaczony dwukrotnie Orderem Virtuti Militari,
Śląskim Krzyżem Walecznych w roku 1919 oraz
innymi wyróżnieniami bojowymi, działacz plebiscytowy na Śląsku,
członek Towarzystwa Tomasza Zana, wielu organizacji akademickich
oraz POW i harcerstwa, wielki
przyjaciel młodzieży.
Pogrzeb odbędzie się w piątek, dnia 9 marca
br. o godz. 15 na cmentarzu górczyńskim.
W głębokim żalu pogrążona
żona z córkami, rodziną
w kraju i zagranicą”
—------------------------

Od 1912 r. był członkiem drużyny skautowej, a od 1913 należał do drużyny strzeleckiej. 20 I 1915 r. został wcielony do armii pruskiej, brał udział w walkach na froncie zachodnim. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 bez ustalonej jednostki, w życiorysie złożonym do wniosku o Virtuti Militari napisał “Po czterech latach w służbie w wojsku niemieckim brałem udział w powstaniu wielkopolskim, od stycznia 1919 r. pracowałem w akci politycznej i POW na Śląsku, gdzie uczestniczyłem w pierwszym powstaniu”. Wnioskować należy zatem, że od 28 XII 1918 r. do owego początku stycznia 1919 r. prawdopodobnie brał udział w walkach w Poznaniu, gdzie mieszkała cała rodzina. Być może więcej na temat udziału w Powstaniu Wielkopolskim znajduje się we wniosku do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości (WBH, 81-24565). Brał udział także w III powstaniu śląskim oraz plebiscycie na Górnym Śląsku - pseudonim „Jan Lorch”. W 1920 r. wstąpił też ochotniczo do Wojska Polskiego. Jako kapral został przydzielony do 11. baterii, 3. dywizjonu 14 pułku artylerii, z którym brał udział w wojnie polsko - bolszewickiej. Odznaczył się w walkach pod Grodnem (obserwator artyleryjski), pod silnym ogniem naprawiał i rozwijał łączność pomiędzy bateriami 14. pap. Jego działania umożliwiły skuteczny ogień polskiej artylerii wspierającej piechotę. Za ten czyn został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (WBH, 46-3655). W 1939 r. został wysiedlony do Generalnej Guberni, gdzie działał w Armii Krajowej redagując gazetki i prowadząc tajne nauczanie.

źródła: Parafia katolicka Tuchola, wpis 8 / 1888; Urząd Stanu Cywilnego Tuchola, wpis 15 / 1888; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Akta Miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; Głos Wielkopolski. 1973.03.08 R.29 nr 57 Wyd.A; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on line; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; Wyszukiwarka grobów billiongraves; Wikipedia.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Parafia katolicka Tuchola, wpis 8 / 1888

Adalbertus Rzóska (26 lat)
Marianna Borzyszkowska (26 lat)

Urząd Stanu Cywilnego Tuchola, wpis 15 / 1888

Albert Bernhard Rzóska (ur. 1863)
ojciec: Thomas Rzóska , matka: Anna Ziemann
Marie Borzyszkowska (ur. 1862)
ojciec: Julius Borzyszkowski , matka: Agnes Malińska +

Rzóska Kazimierz (1890-1969)

Urodził się 10 V 1890 r. w miejscowości Kamieniec (obecnie wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, w gminie Trzemeszno). Rodzice Wojciech Bernard (ur. 10 VII 1863, syn Tomasza i Anny z d. Ziemann) i Marianna z d. Borzyszkowska (ur. 23 III 1862, córka Juliusza i Agnieszki z d. Malińska) pobrali się w Tucholi w 1888 r. z tego związku urodzili się także Helena po mężu Jeske (ur.14 V 1889), Józef (16 III 1897 Kamieniec - 5 III 1973 Poznań, żołnierz Powstania Wielkopolskiego, Powstań Śląskich oraz Armii Krajowej, odznaczony Virtuti Militari, Śląskim Krzyżem Powstańczym, działacz plebiscytowy na Śląsku, członek Towarzystwa Tomasza Zana, POW i harcerstwa) i Julian (10 I 1900 Kamieniec - 31 XII 1984 Londyn, odznaczony Medalem Niepodległości, 15 I 1919 r. wstąpił ochotniczo do Wojsk Wielkopolskich, gdzie służył w kompanii łączności. 10 III 1919 r. w szeregach 55 Poznańskiego pułku piechoty brał udział w bitwie o Lwów. Pracował m.in. w Wydziale Prasowym (Sekcja Niemiecka) Polskiego Komisariatu Plebiscytowego dla Górnego Śląska w Bytomiu. Uczestnik Kampanii Wrześniowej).

18 VII 1904 r. rodzina przeprowadziła się z Kamieńca do Poznania.

Kazimierz własnej rodziny nie założył.

W okresie międzywojennym był dzierżawcą majątku Skarbu Państwa w Gołaszynie, który doprowadził do rozkwitu a przez miejscową ludność tytułowany był „panem porucznikiem”. Za jego czasów w Gołaszynie działały tartak, gorzelnia, młyn parowy i płatkarnia.

Zmarł 13 X 1969 r. Pochowany na cmentarzu parafialnym Matki Boskiej Bolesnej na poznańskim Górczynie przy ul. Piotra Ściegiennego 35, spoczywa kwatera IIIP rząd 4 miejsce 40
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=6&id=304070&surname=Rz%C3%B3ska&name=Kazimierz#OpenMap

https://billiongraves.com/grave/Kazimierz-Rzoska-Powstaniec-Wielkopolski-1918---1919/33952986

W nekrologu zamieszczonym na łamach Głosu wielkopolskiego napisano:

“KAZIMIERZ RZÓSKA
z Gołaszyna.
powstaniec wielkopolski, dowódca szwadronu
1 i 15 płk. ułanów, uczestnik kampanii 1939 r.
i Powstania Warszawskiego, odznaczony dwu
krotnie Krzyżem Walecznych i Medalem Niepodległości,
zmarł dnia 13 października 1969 r. przeżywszy
lat 79. po długich i ciężkich cierpieniach, opatrzony Sakramentami św.
Pogrzeb odbędzie się w czwartek, dnia 16 bm.
o godz. 10.50 z kaplicy cmentarza na Górczynie.
Pogrążeni w smutku
BRACIA I RODZINA”
………………………..

Żołnierz armii pruskiej brał udział w I wojnie światowej. W Powstaniu wielkopolskim od dnia jego wybuchu, brał udział w walkach na terenie miasta Poznania. Następnie w Konnych Strzelcach Straży Poznania (po reorganizacji pod nazwą 1. pułk strzelców konnych wielkopolskich, i dalej jako 1. pułk ułanów Wielkopolskich, ostatecznie 15. Pułk Ułanów Poznańskich) jako samodzielny dowódca szwadronu. 19 II przeniesiony do VII Brygada Jazdy, która została sformowana w marcu 1919 r. w Poznaniu jako część Sił Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim, w skład której wchodziły między innymi 1. pułk Ułanów Wielkopolskich, 2. pułk Ułanów Wielkopolskich i 3. pułk Ułanów Wielkopolskich. Pełnił służbę w przeszkoleniu kawalerzystów do walk w oddziałach powstańczych w stopniu porucznika. Za udział w Powstaniu Wielkopolskim odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Nie ustalono czy brał udział w wojnie polsko - bolszewickiej. W Wojskowym Biurze Historycznym dokumenty związane z Krzyżem Niepodległości, który przyznano 6 XII 1932 r. i Krzyżem Walecznych (porucznik 103/R - 1931) oraz teczka o sygnaturze 3909 i 1234.

Uczestnik Kampanii Wrześniowej. Wg nekrologu zamieszczonego w Głosie Wielkopolskim Rzóska był także Powstańcem Warszawskim.

źródła: Parafia katolicka Tuchola, wpis 8 / 1888; Urząd Stanu Cywilnego Tuchola, wpis 15 / 1888; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Akta Miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; Głos Wielkopolski. 1969.10.15 R.25 nr 245 Wyd.A; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on line i Lista odznaczonych WKP; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; Wyszukiwarka grobów billiongraves; Dokumentacja fotograficzna grobów Tomek Konwicki.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Parafia katolicka Tuchola, wpis 8 / 1888

Adalbertus Rzóska (26 lat)
Marianna Borzyszkowska (26 lat)

Urząd Stanu Cywilnego Tuchola, wpis 15 / 1888

Albert Bernhard Rzóska (ur. 1863)
ojciec: Thomas Rzóska , matka: Anna Ziemann
Marie Borzyszkowska (ur. 1862)
ojciec: Julius Borzyszkowski , matka: Agnes Malińska +

Stachowiak Franciszek (1890 - 1934)

Urodził się 26 I 1890 r. w Poznaniu w rodzinie Antoniego (6 I 1855-24 II 1926, syn Walentego i Petroneli z d. Sobkowiak) i Anny z domu Owczarzak (21 VII 1863 - 2 XI 1931, córka Melchiora i Marianny z d. Krzyżaniak), para pobrała się w Poznaniu w 1883 r.
Z tego związku urodzili się także Powstańcy Wielkopolscy:

– Hieronim (22 IX 1884 - 9 I 1953), spoczywa na cmentarzu komunalnym na Miłostowie pole 18 rząd 10 miejsce 289;
– Czesław (12 VII 1899 - 20 XI 1939 - zamordowany przez Niemców w szpitalu psychiatrycznym DZIEKANKA w Gnieźnie, pochowany na przyszpitalnym cmentarzu);
– Teodor (7 XI 1900 - 26 II 1973), spoczywa na cmentarzu komunalnym na Junikowie pole 18 rząd 18 miejsce 21;
oraz
– Roman (ur. 29 I 1886);
– Antonina po mężu Gogowska (24 XII 1887-2 VIII 1939);
– Stanisław (ur. 26 X 1893);
– Stefan (ur. 20 X 1895),
– Leon (1902-1903),
– Nikodem (9 IX 1903),
– Leonarda (1906-1907),
– Julia (Julianna (*+1906),
– Wacław (występuje także jako Marcel 1908-1909),
– Florian (30 IV 1910 - 20 II 1983),

W 1907 r. wyjechał do Berlina za pracą, tam też aktywnie uczestniczył w życiu społecznym i niepodległościowym, był członkiem Towarzystwa Gimnastycznego SOKÓŁ, Towarzystwa Jedności HARMONIA, Towarzystwa Przyjaciół Teatru Polskiego oraz Towarzystwa Robotników, był współzałożycielem Towarzystwa Młodzieży Polskiej.

5 VI 1930 r. ożenił się z Wiktorią z d. Brzozowską (1 XI 1897 - 12 X 1934). Małżeństwo było bezdzietne.

Zmarł 3 II 1934, pochowany z rodzicami na cmentarzu zabytkowym Św. Wojciecha w Poznaniu, spoczywa kwatera 4 miejsce 63
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=10&id=435334&surname=STACHOWIAK&name=FRANCISZEK#OpenMap ;

W okresie I wojny światowej skutecznie ukrywał się przed służba w armii pruskiej, w tym czasie pomagał Polakom, którzy dostali powołanie w ucieczce bądź zwolnieniu ze służby. W 1917 r. wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego, był kurierem pomiędzy Poznaniem a Warszawą. Po wybuchu Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 brał czynny udział w walkach na terenie miasta m. in. przy zdobywaniu koszar wojskowych, a w nocy z 5 na 6 I 1919 r. przy zdobywaniu Stacji Lotniczej w Ławicy pod Poznaniem. Później brał udział w walkach na froncie północnym powstania, walczył o Szubin i Wągrowiec. W marcu 1919 r. wyjechał na wschód, brał udział w walkach o Lwów (został ranny) i kampanii kijowskiej. W Wojskowym Biurze Historycznym - 20 XI 1933 r. odznaczony Medalem Niepodległości, pseudonim “Tygrys”). Jak wynika z dokumentów Medalu Niepodległości żona nie odebrała z braku pieniędzy, a wkrótce zmarła.

źródła: Parafia katolicka Poznań - par. św. Marcina, wpis 119 / 1883; Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 483 / 1883; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/1/226, skan 173 Poznań (USC) - akt urodzenia, rok 1890, Księga urodzeń t. I; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Akta Miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; Kurier Poznański 1934.02.07 R.29 nr 58; Dokumenty zgromadzone przez rodzinę - o. Robert Stachowiak - dziękuję. Dokumentacja fot. grobu o. Robert Stachowiak i Paweł Skrzypalik (Cyfrowe Lapidarium Poznania).

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/1/226, skan 173 Poznań (USC) - akt urodzenia, rok 1890, Księga urodzeń t. I
Franz, rodzice: Anton Stachowiak, Anna Owczarzak,

nekrolog - Kurier Poznański 1934.02.07 R.29 nr 58;

Różkowski Kazimierz (1894 - 1964)

Urodził się 17 II 1894 r. w Szubinie w rodzinie Powstańca Wielkopolskiego Teodora (ur. 16 X 1866 r. w Szubinie, zm. 18 I 1954 r. Pochowany na cmentarzu witomińskim w Gdyni, spoczywa Sektor / Rząd / Numer 3 / 8 / 7. Rodzice Jan i Wiktoria z d. Chełmińska) i Teofilii z d. Pawlicka (27 IV 1870 Szubin- 31 I 1934 Gdynia, córka Antoniego i Marcjanny z d. Strzyżewska). Para pobrała się w Szubinie w 1891 r. Z tego związku urodziło się jeszcze co najmniej czworo dzieci, których znamy imiona
– Regina po mężu Walkowska (29 VII 1904 Szubin - 8 X 1982 Gdynia, żona Powstańca Wielkopolskiego - Hipolita Walkowskiego (13 VIII 1896 Szubin - 19 I 1961 Gdynia));
– Stanisław (8 IV 1906 Szubin - 7 X 1976 Bydgoszcz, podporucznik rezerwy, uczestnik II wojny światowej);
– January (12 XII 1913 - 3 VII 1970, pochowany z rodzicami i żoną Gizelą z d. Lenckowska na cmentarzu komunalnym Gdynia Witomino).

Po ukończeniu szkoły powszechnej w Szamotułach kontynuował naukę w Nakle po wydaleniu go z Gimnazjum w Gnieźnie. W 1914 r. został relego­wany z Gimnazjum w Nakle. Ukończył studia ekonomiczne.

7 VI 1924 r. ożenił się w Poznaniu z Marianną (Marią) z d. Dembińska (15 VIII 1899 w Gorzewie w powiecie obornickim - 26 VI 1976; córka Józefa i Heleny z d. Linke. Maria była profesorem zwyczajnym PAN, kie­rownik Pracowni Paleozoologii PAN w Poznaniu, jeden z pionierów nowoczes­nych studiów nad koralowcami na świecie). Z tego związku urodzili się Helena (15 III 1925), Andrzej (12 VI 1928) i Jadwiga (24 X 1931).

Zmarł 1 IV 1964 r. w Poznaniu, spoczywa na cmentarzu komunalnym na Junikowie pole 15 kwatera D rząd 5 miejsce 49

https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1060850&name_surname=R%C3%B3%C5%BCkowski%20Kazimierz#

https://billiongraves.com/grave/Kazimierz-Ro%25C5%25BCkowski-Powstaniec-Wielkopolski/29415502
……………………………………….

Prezes Towarzystwa Tomasza Zana w latach 1913-1914 i organizator drużyny strzeleckiej w Nakle. Powstaniec Wielkopolski kompanii szubińskiej, brał udział w walkach na froncie pod Rynarzewo, Rudy i Samoklęski. Przydzielony do 9. Pułku Strzelców Wielkopolskich. Zwolniony z wojska 1 VII 1920 r. W Wojskowym Biurze Historycznym dwie teczki nadany 7 IV 1938 r. Medal Niepodległości i teczki o sygnaturze 1999 i 7024. Żołnierz Kampanii Wrześniowej 1939 r. Jeniec wojenny Oflagu Murnau. Kapitan.

W projekcie WTG Gniazdo został wymieniony:
Kazimierz Różkowski
jednostka: Kompania Szubińska
źródła:
Powstańcze biografie. Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego Koło Szubin — brak wśród wymienionych tamże powstańców, wymieniono tylko z imienia i nazwiska ojca przy biogramie Hipolita Walkowskiego;
Gomolec Ludwik (wybór), Na froncie północnym powstania wielkopolskiego 1918-1919. Wspomnienia, wybór i wstęp Ludwik Gomolec, Poznań 1973
Powstańcy Wielkopolscy powiatu wrzesińskiego https://powstancy.wrzesnia-info.com/ - nie ma takiego nazwiska w projekcie z Wrześni

źródła: Parafia katolicka Szubin, wpis 13 / 1891; Urząd Stanu Cywilnego Szubin, wpis L-II-22 / 1891; Archiwum Państwowe w Bydgoszczy. Urząd Stanu Cywilnego Szubin Miasto. Akta stanu cywilnego - wtóropisy. Akta urodzeń nr 1-103 rok 1894; WBH, Kolekcja akt personalno - odznaczeniowych; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Akta Miasta Poznania. Kartoteka mieszkańców; Głos Wielkopolski. 1964.04.05-06 R.20 nr 81 Wyd.A; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on line; Wyszukiwarka miejsc pochówku dla miasta Poznania; Wyszukiwarka /billiongraves.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Parafia katolicka Szubin, wpis 13 / 1891

Theodorus Rószkowski (24 lat)
ojciec: Joannes Rószkowski , matka: Victoria Chełmińska
Theophila Pawlicka (21 lat)
ojciec: Antonius Pawlicki , matka: Martianna Strzyżewska

Urząd Stanu Cywilnego Szubin, wpis L-II-22 / 1891

Theodor Ruszkowski (ur. 1866)
ojciec: Johann Ruszkowski + , matka: Viktoria Strzyzewska
Theophila Pawlicka (ur. 1870)
ojciec: Anton Pawlicki , matka: Marzianna Strzyzewska

Różkowski Teodor (1866-1954)

Urodził się 16 X 1866 r. w Szubinie w rodzinie Jana i Wiktorii z d. Chełmińska. Jego bratem był Feliks (25 V 1865 - 15 I 1949). 12 X 1891 r. w Szubinie poślubił Teofilę z d. Pawlicka (27 IV 1870 - 31 I 1934, córkę Antoniego i Marcjanny z d. Strzyżewska). Z tego związku urodziło się co najmniej czworo dzieci, których znamy imiona
– Powstaniec Wielkopolski - Kazimierz (17 II 1894 Szubin - 1 IV 1964 Poznań, spoczywa na cmentarzu komunalnym na Junikowie pole 15 kwatera D rząd 5 miejsce 49);
– Regina po mężu Walkowska (29 VII 1904 Szubin - 8 X 1982 Gdynia, żona Powstańca Wielkopolskiego - Hipolita Walkowskiego (13 VIII 1896 Szubin - 19 I 1961 Gdynia));
– Stanisław (8 IV 1906 Szubin - 7 X 1976 Bydgoszcz, podporucznik rezerwy, uczestnik II wojny światowej);
– January (12 XII 1913 - 3 VII 1970, pochowany z rodzicami i żoną Gizelą z d. Lenckowska na cmentarzu komunalnym Gdynia Witomino).

Z zawodu był kupcem - przemysłowcem. Zajmował się produkcją konserw spożywczych najpierw w Szubinie a w latach 30. założył w Gdyni spółkę “Teodor Różkowski i spółka. Zaopatrzenie Okrętów - Fabryka Konserw i Przetworów Mięsnych w Gdyni Grabówku. 29 IX 1952 r. fabryka została przejęta przez państwo.

Teodor zmarł 18 I 1954 r. Pochowany na cmentarzu witomińskim w Gdyni, spoczywa Sektor / Rząd / Numer 3 / 8 / 7
https://gdynia.grobonet.com/grobonet/start.php?id=detale...

Po I wojnie światowej w Szubinie brał udział w przygotowaniach do Powstania Wielkopolskiego, był jednym z członków Rady Ludowej. Organizator oddziałów Straży Ludowej. Jak napisano w Albumie Pamiątkowy Powstańców i Niepodległościowców Ziem Zachodnich R. P. 1939 Nr 6 (str.179) brał udział w walkach powstańczych. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, Odznaką za waleczność Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 i Krzyżem Powstańczym 1918/1919 (odznaczenie Naczelnej Rady Ludowej). W Wojskowym Biurze Historycznym wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości (106 - 31165). W projekcie WTG Gniazdo wymieniony na podstawie w/w Albumu:
Teodor Różkowski
urodzenie: 1866.10.016

źródła: Parafia katolicka Szubin, wpis 13 / 1891; Urząd Stanu Cywilnego Szubin, wpis L-II-22 / 1891; WBH, Kolekcja akt personalno - odznaczeniowych; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on line; Dziennik Bałtycki, 1954, nr 16; Wyszukiwarka grobów dla cmentarzy komunalnych w Gdyni; DZIEJE SZUBINA Praca zbiorowa pod redakcją MARIANA BISKUPA, Warszawa - Poznań 1974; https://rocznikgdynski.pl/

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Parafia katolicka Szubin, wpis 13 / 1891
Theodorus Rószkowski (24 lat)
ojciec: Joannes Rószkowski , matka: Victoria Chełmińska
Theophila Pawlicka (21 lat)
ojciec: Antonius Pawlicki , matka: Martianna Strzyżewska
Urząd Stanu Cywilnego Szubin, wpis L-II-22 / 1891
Theodor Ruszkowski (ur. 1866)
ojciec: Johann Ruszkowski + , matka: Viktoria Strzyzewska
Theophila Pawlicka (ur. 1870)
ojciec: Anton Pawlicki , matka: Marzianna Strzyzewska

Cygański Franciszek Ksawery (1881 - 1941)

Urodził się 21 XI 1881 r. w Grodzisku wielkopolskim w rodzinie Michała (1854-1922, syn Ignacego i Julianny z d. Bzyl) i Julianny z d. Lewandowska (1855 - 1904, córka Franciszka i Rozalii z d. Roesler). Para pobrała się w 1878 r. Z tego związku urodzili się także Ignacy Roman (25 VII 1879 Grodzisk Wielkopolski - 13 XII 1942 Grodzisk Wielkopolski), Rozalia (1880-1881), Julian (25 XII 1884), Łucjan (29 XII 1887 Grodzisk Wielkopolski - 22 IX 1963 tamże), Józef (18 III 1888 Grodzisk Wielkopolski - 4 IX 1964 Więcbork), Kazimiera (1890-1891), Stanisław (*+1891) i Powstaniec Wielkopolski Marian (18 III 1894 Grodzisk Wielkopolski - 14 IX 1965 Międzyrzecz).

4 XII 1922 r. kupiec Franciszek Ksawery z małżonką Apolonią z Kowalskich (ur. 20 II 1883 r. w Radzyniu, zm. 31 VIII 1938 r. w Poznaniu) przeprowadzili się z Grodziska do Poznania.

Franciszek zmarł 24 VII 1941 r. w Poznaniu, 29 VII tego roku został pochowany na cm. parafialnym Bożego Ciała przy ul. Bluszczowej w Poznaniu. Spoczywa kwatera NI rząd 17 miejsce 1

https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=20&id=1146178&surname=Cyga%C5%84ski&name=Franciszek#

Prawdopodobnie już po II wojnie światowej szczątki Apoloni zostały przeniesione z cmentarza farnego, który znajdował się przy ul. Grunwaldzkiej i złożone w grobie męża).

Wg dokumentacji fotograficznej sporządzonej przez p. Jolantę Gielnik miejsce pochówku małżonków przeznaczone jest do likwidacji. Pan Franciszek nie występuje także w Wyszukiwarce miejskiej grobów jako jako weteran insurekcji wielkopolskiej, co zostanie zgłoszone do Urzędu Miasta Poznań, Wydział Kultury oraz zostanie złożony wniosek do IPN o wpis do Ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski z prośbą o pilne rozpatrzenie.
……………………………………………………………………..

O udziale Franciszka Ksawerego w Powstaniu Wielkopolskim wiemy niewiele. W opracowaniu Powstanie wielkopolskie na ziemi grodziskiej, gdzie został wymieniony jako członek utworzonej 13 XI 1918 r. Powiatowej Rady Ludowej z przewodniczącym ppor. Kazimierzem Zenktelerem (Zenkteller), która obejmowała obwody w Grodzisku, Opalenicy i Buku, w komisji wywiadowczej z Adamem Biskupskim i Władysławem Kicińskim, co następnie w oparciu o dwa źródła Matuszewski Dariusz, Grodziszczanie pod bronią. Tradycje patriotyczne mieszkańców powiatu grodziskiego (zarys), Grodzisk Wielkopolski 2013 i Kaminiarz Jarosław, Kubiak Janusz, Rezler Marek, Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 na Ziemi Grodziskiej, "Grodziskie Zeszyty Historyczne" 1999, nr 1 zostało powtórzone w projekcie WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on line, stan na 17 X 2025 r.
Franciszek Ksawery Cygański
jednostka: Powiatowa Rada Ludowa w Grodzisku
uwagi: Wywiad Rady Ludowej

Dzięki uprzejmości pana Mateusza Zimnego możemy uzupełnić biogram pana Franciszka Ksawerego o następujące dane:

“Jako przedstawiciel okręgu Grodzisk uczestniczył w sejmiku Związku Spółek Zarobkowych i Gospodarczych w Poznaniu 27 i 28 września 1915 r. W 1921 r. wszedł w skład Komisji Kalkulacji cen w powiecie grodziskim, jako przedstawiciel
producentów. Właściciel Hurtowni towarów kolonialnych, soli i wyrobów tytoniowych w Grodzisku. Od 1929 r. jego wspólnikiem był Franciszek Bielaczyk.

W 1922 r., wspólnie z Pawłem Semmą, wykupił firmę hurtową Leopold Płaczek przy ul. Wielkiej 18 w Poznaniu. Po śmierci P. Semmy w 1931 r. opublikował, wraz z żoną, nekrolog zmarłego wspólnika na łamach „Kupiec. Świat Kupiecki”, nazywając go „wiernym wspólnikiem i serdecznym przyjacielem”. Inny nekrolog ukazał się w Kurierze Poznańskim.Należał do Związku Towarzystw Kupieckich (w 1930 r.). Działał także w Zarządzie Stowarzyszenia Hurtowników Branży Kolonialnej.

W latach 1913-1928 członek Rady Nadzorczej Banku Ludowego w Grodzisku Wielkopolskim.

W 1921 r. zatwierdzony jako sędzia polubowny na obwód II miasta Grodziska.

Śpiewak i działacz Chóru Kościelnego w Grodzisku, w 1927 r. jego prezes, a w 1928 r. II ławnik. W 1936 r. z okazji 50-lecia Towarzystwa śpiewu Harmonia w Grodzisku otrzymał pamiątkowy dyplom uznania. W tym samym roku został odznaczony Odznaką Honorową Trzeciego Stopnia Zjednoczenia Polskich Związków Śpiewaczych i Muzycznych i Kapitału Odznaki Honorowej.
Angażował się społecznie. W 1920 r. na rzecz komitetu opiekuńczego nad żołnierzami z powiatu grodziskiego będących na froncie wojny z bolszewikami złożył 1000 marek. I 20 paczek polowych gotowych do wysyłki z których każda zawierała 1 mydło, 10 papierosów, ½ funta cukru, nici i igłę.
Wspierał finansowo budowę kościoła w Sołaczu, przekazując na ten cel w 1929 r. 5 zł 17 . Wspierał także Towarzystwo Pań św. Wincentego a Paulo w Grodzisku, Konfederację Męską Towarzystwa 19 oraz ubogich Grodziska, przekazując na ich rzecz w 1925 r. 150 paczek proszku do prania, a w 1929 r. 100 porcji mydła i 80 paczek proszku. W 1931 r. kwotą 100 zł, wraz ze wspólnikiem Pawłem Semem, wsparł Dom Kupiectwa Polskiego w Poznaniu. W 1935 r. złożył 250 zł na rzecz budowy Domu Żołnierza im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Poznaniu. Wspierał też Towarzystwo Gimnastyczne Sokół w Poznaniu.

źródła: Urząd Stanu Cywilnego Grodzisk Wielkopolski, wpis 53 / 1878; Parafia katolicka Grodzisk Wielkopolski, wpis 27 / 1878; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1857/1/22, skan 402 Grodzisk Wielkopolski (USC) - akt urodzenia, rok 1881, Księga urodzeń; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Akta Miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on line; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; Kurier Poznański 1938.09.02 R.33 nr 398; Kurier Poznański 1938.09.11 R.33 nr 414; dokumentacja fot. grobu p. Jolanta Gielnik i materiały wymienione w treści biogramu.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Urząd Stanu Cywilnego Grodzisk Wielkopolski, wpis 53 / 1878

Michael Cygański (ur. 1854)
ojciec: Ignatz Cygański , matka: Julianne Bzyl
Julianne Lewandowska (ur. 1855)
ojciec: Franz Lewandowski , matka: Rosalie Roesler

Parafia katolicka Grodzisk Wielkopolski, wpis 27 / 1878

Michael Cygański (24 lat)
matka: Julianna
Julianna Lewandowska (23 lat)

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1857/1/22, skan 402 Grodzisk Wielkopolski (USC) - akt urodzenia, rok 1881, Księga urodzeń

Franz , rodzice: Michael Cygański, Julianna Lewnadowska ,

Komentarz indeksującego:
+ 24.07.1941 Poznań

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1857/1/61, skan 55 Grodzisk Wielkopolski (USC) - akt urodzenia, rok 1894, Księga urodzeń

Marian , rodzice: Michael Cyganski, Julia Lewandowska ,

Komentarz indeksującego:
+ 14.09.1965 Miedzyrzecz

Stachowiak Hieronim (1884-1953)

Urodził się 22 IX 1884 r. w Poznaniu w rodzinie Antoniego (6 I 1855-24 II 1926, syn Walentego i Petroneli z d. Sobkowiak) i Anny z domu Owczarzak (21 VII 1863 - 2 XI 1931, córka Melchiora i Marianny z d. Krzyżaniak), para pobrała się w Poznaniu w 1883 r. Z tego związku urodzili się także Powstańcy Wielkopolscy:
– Czesław (12 VII 1899 r. - 20 XI 1939 r. zamordowany przez Niemców w Gnieźnie w szpitalu psychiatrycznym Dziekanka i pochowany na cmentarzu przyszpitalnym, spoczywa Grób 137A),
– Franciszek (26 I 1890 - 3 II 1934, pochowany z rodzicami na cmentarzu zabytkowym Św. Wojciecha w Poznaniu, spoczywa kwatera 4 miejsce 63
– Teodor (7 XI 1900 - 26 II 1973), spoczywa na cmentarzu komunalnym na Junikowie pole 18 rząd 18 miejsce 21
oraz
– Roman (ur. 29 I 1886);
– Antonina po mężu Gogowska (24 XII 1887-2 VIII 1939);
– Stanisław (ur. 26 X 1893);
– Stefan (ur. 20 X 1895),
– Leon (1902-1903),
– Nikodem (9 IX 1903),
– Leonarda (1906-1907),
– Julia (Julianna (*+1906),
– Wacław (występuje także jako Marcel 1908-1909),
– Florian (30 IV 1910 - 20 II 1983),
………………..

Z zawodu kupiec bławatny.
Jego pierwszą żoną 24 II 1911 r. została Anna Jaworska (ur. 2 VII 1885 w miejscowości Twardowo), po ślubie Hieronim przysposobił i uznał za własne dziecko Anny - Henryka (ur. 12 VII 1909 r.). Dziećmi ze związku małżeńskiego byli Bogdan (ur. 31 VII 1912), Antoni (1913-1914), Leon (*+1913), Janusz Ludwik (12 VIII 1921) i Maria Irena (8 VIII 1922).

II związek małżeński Hieronim zawarł 27 X 1941 r.

Zmarł 9 I 1953 r., pogrzeb 14 I 1953, spoczywa na cmentarzu komunalnym na Miłostowie pole 18 rząd 10 miejsce 289;
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=1&id=904969&name_surname=Stachowiak%20Hieronim#OpenMap (Uwaga, w wyszukiwarce miejskiej grobów błędnie zapisano datę urodzenia - 28 IX). Niestety w tym miejscu w 1990 r. został pochowany Witold Gromadziński (ur.1967) i to on wymieniony został na nagrobku. Powiązań rodzinnych nie znaleziono, zatem nie można zgłosić miejsca pochówku weterana wnioskiem do IPN o wpis do Ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski).

Hieronim Stachowiak w 1905 r. został powołany do armii pruskiej, w której odbył służbę zasadniczą do 1907 r. Po raz drugi powołany na czas wojny w sierpniu 1914 r. Od 20 VI 1918 r. do 10 I 1919 r. pracował w administracji szpitala wojskowego w Szamotułach jako administrator szpitala. Od 20 I 1919 r. kierownik administracji szpitalnej w szpitalu wojskowym nr 4 w Poznaniu, gdzie pracował do 31 III 1919 r. Przeniesiony jako podporucznik do szpitala polowego nr 1 następnie w szpitalu polowym nr 6. Od 7 XII 1919 do 27 III 1920 r. służył w administracji w Szczypiornie i rawiczu. Od 27 III 1920 r. jako porucznik - kierownik administracji szpitala wojskowego w Rawiczu, od 1921 r. w Poznaniu w Okręgowym Zakładzie Gospodarczym Nr 7. 19 I 1922 r. zwolniony z wojska w stopniu porucznika. W Wojskowym Biurze Historycznym dwie teczki personalne o sygnaturze akt 14655 i 386. Biorąc pod uwagę przebieg i przydział służbowy należy tu zauważyć, że Stachowiak nie był powstańcem biorącym udział w walkach z bronią w ręku, ale uczestnikiem Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 jako oficer administracyjny. W projekcie WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on line wymieniony:

Hieronim Stachowiak
status/stopień: podporucznik w administracji wojskowej
uwagi: dekret mianujący byłych sierżantów podoficerów i urzędników byłej armii niemieckiej podporucznikami w Polskich Siłach Zbrojnych
źródła: Tygodnik Urzędowy Naczelnej Rady Ludowej 1919, nr 1-10; "Tygodnik Urzędowy" 1919, nr 1-72

źródła: Parafia katolicka Poznań - par. św. Marcina, wpis 119 / 1883; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/1/135, skan 111 Poznań (USC) - akt urodzenia, rok 1884, Księga urodzeń t. IV; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Akta Miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on line; dokumenty zgromadzone przez rodzinę - o. Robert Stachowiak - dziękuję.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/1/135, skan 111 Poznań (USC) - akt urodzenia, rok 1884, Księga urodzeń t. IV
Hieronimus , rodzice: Anton Stachowiak, Anna Owczarzak
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/en/jednostka/-/jednostka/1408759#scan111 ;

https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=1&id=904969&name_surname=Stachowiak%20Hieronim#

https://billiongraves.com/grave/Witold-Gromadzi%25C5%2584ski/24892036

https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/576820/edition/490190/content

Ruciński Nagórny Stefan (1876-1946)

Urodził się w Poznaniu 2 VIII 1876 r. w rodzinie Kalista Rucińskiego h. Ogończyk (14 X 1838 - 30 XII 1925, syn Jana Nepomucena i Apolonii z d. Szymanowicz, urzędnik Towarzystwa Ubezpieczeniowego „Vesta”, urzędnik konsystorski Archidiecezji Poznańskiej) i Anny Otto Trąmpczyńskiej (10 X 1842 - 8 VI 1929, córka Eugeniusza Szczepana (oficer wojsk polskich Powstania Listopadowego i Wiosny Ludów) i Laury Henryki Szuman). Para pobrała się w Łabiszynie w 1871 r. Z tego związku urodzili się także

– Stanisław Eugeniusz (4 V 1872 - 1941 KL Auschwitz; w latach 1926 - 1935 pełnił funkcję prezesa Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Poznaniu),

– Kazimierz (21 XI 1873 - luty 1945 w KL Bergen - Belsen; architekt), Jan (28 VIII 1875 - 9 VI 1910),

– Franciszek Ksawery (18 XIII 1877 - 17 VII 1946; Prałat Infułat Kapituły Metropolitalnej Poznańskiej),

– Maria po mężu Zakrzewska (ur.18 VIII 1879).

Rodzice Kalist i Anna oraz brat Anny - ks. Stanisław Otto - Trąmpczyński (1841 - 1928) pierwotnie zostali pochowani na cmentarzu archikatedralnym, w marcu 1965 r. szczątki złożono na cmentarzu komunalnym na Miłostowie pole 28 rząd 6 miejsce 103
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=1&id=2595078&name_surname=Ruci%C5%84ska%20Anna#

Obecnie w tym miejscu spoczywają Büttner Walentyna, Anna, Wiktoria oraz małżonkowie Woźniak Urszula i Ludwik.
—------------------------

W przeciwieństwie do jego brata Kazimierza, który był znanym architektem poznańskim o życiu Stefana wiemy niewiele. 4 X 1915 r. w Poznaniu ożenił się z Katarzyną Ireną z d. Gintrowicz (ur. 18 V 1894 r. w Poznaniu, córką Bolesława i Rozalii z d. Tryburska I voto Majewska II voto Walory). Małżeństwo było bezdzietne. Katarzyna Irena zmarła w Poznaniu 1 VI 1968 r. i została pochowana na cm. komunalnym na Junikowie spoczywa pole 15 kwatera 6 rząd 5 miejsce 107.

Wiemy, że Stefan był dyrektorem Banku Związku Spółek Zarobkowych.

O jego udziale w Powstaniu Wielkopolskim 1918/1919 dowiadujemy się jedynie z nekrologu, który zamieszczono w Głosie Wielkopolskim, gdzie napisane zostało:

“Dnia 22 września 1946 roku zmarł
nagle mój najukochańszy mąż, brat, szwagier,
stryj i wuj,
śp.
Stefan Ruciński-Nagórny
były dyrektor Banku Związku Spółek Zarobkowych
uczestnik Powstania Wielkopolskiego 1918/19
przeżywszy lat 70.
Msza św. z wigiliami za duszę śp. zmarłego odprawiona zostanie w środę,
dnia 25. 9. br. w kościele parafialnym Najśw. Serca Pana Jezusa na Jeżycach o godzinie 9-tej, poczem pogrzeb o godzinie 11.20 z kostnicy cmentarza jeżyckiego,
o czym donosi w ciężkim smutku pogrążona
żona z rodziną”

Natomiast w zbiorze akt Wojskowego Biura Historycznego w Kolekcji personalno - odznaczeniowej, znajduje się odrzucony 21 VI 1938 r. wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości.

Jak wspomniano w nekrologu, Stefan został pochowany na cmentarzu parafialnym na poznańskich p.w. Najświętszego Serca Jezusa i św. Floriana. Niestety grób został zlikwidowany, a Ruciński wymieniony został jedynie symbolicznie wśród innych tu spoczywających, których groby zostały zlikwidowane (kwatera 1 rząd 1 miejsce 1).

źródła: Parafia katolicka Łabiszyn, wpis 13 / 1871; Kurier Poznański 1925.12.30 R.20 nr 377; Kurier Poznański 1929.06.11 R.24 nr 264; Dziennik Poznański 1929.06.09 R. 71 nr 131; Dziennik Poznański 1925.12.31 R.67 nr 302; Głos Wielkopolski. 1946.09.25 R.2 nr 263 Wyd.A; Głos Wielkopolski. 1946.07.20 R.2 nr 196 Wyd.A; Głos Wielkopolski. 1946.07.19 R.2 nr 195 Wyd.A; Archiwum Państwowe w Poznaniu, Akta Miasta Poznania, Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1931; Wojskowe Biuro Historyczne, Kolekcji personalno - odznaczeniowa;wyszukiwarka grobów dla Miasta Poznania; Wyszukiwarka grobów billiongraves

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Kolber Ignacy (1897-1969)

Urodził się 7 VII 1897 r. w miejscowości Zielona Wieś (wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie rawickim, w gminie Rawicz). Rodzice Jan (ur. 16 V 1842, syn Katarzyny) i Rozalia z d. Rataj (ur.8 IX 1856 r., córka Piotra i Marianny Szymkowiak) pobrali się w 1877 r. z tego związku urodzili się także Jan (13 V 1878), Andrzej (19 XI 1880), Maciej (19 II 1883 - 30 X 1940), Katarzyna (*+1886) i Józef (9 II 1891 - 14 V 1943). Z pierwszego małżeństwa ojca Jana z Anielą Pawlicką (1839-1876) urodziła się przyrodnia siostra Ignacego - Jadwiga po mężu Olejnicka (ur. 1875).

Ignacy był robotnikiem.

Około 1925 r. ożenił się w Lesznie z Marianną z d. Rudka (12 IX 1896 Strzyżewko - 15 XII 1974 Poznań, córka Józefa Rudki i Józefy z d. Smyczek). Z tego związku urodziło się co najmniej dwoje dzieci - Stefan (1926-2013) i Genowefa (1929-2017). Oboje spoczywają z rodzicami.

Ignacy zmarł 14 IV 1969 r. Został pochowany na cmentarzu komunalnym na poznańskim Junikowie pole 17 kwatera 6 rząd 4 miejsce 147. Jego szczątki 18 XII 1974 r. zostały przeniesione do innego grobu także na cm. Junikowo, obecnie spoczywa pole 8 kwatera 3 rząd 5 miejsce 18

https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1124746&name_surname=Kolber%20Ignacy#

https://billiongraves.com/grave/Ignacy-Kolber-Powstaniec-Wielkopolski-1918-1919/27320935 .

…………………………….

Żołnierz armii pruskiej powołany 16 VII 1916 r., brał udział w walkach na Wschodzie i we francji. W listopadzie 1918 r. urlopowany, do wojska już nie wrócił. W Deklaracji z 11 III 1939 r. do Zarządu Głównego Związku Powstańców Wielkopolskich napisał, że do Powstania Wielkopolskiego dołączył jako ochotnik 16 I 1919 r. do oddziałów z Rawicza, natomiast w Uchwale o nadanie Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego podano datę 27 XII 1918 r. W życiorysie napisanym w styczniu 1960 r. podaje dość szczegółowy przebieg służby, tj. od 5 I 1919 r. w walkach w okolicach Zielonej Wsi, Wydaw i Stwolna. Od 8 II 1919 r. o dwór Krystyjanki i Dębno Polskie. 16 II 1919 r. dostał się do niewoli i osadzony w obozie w Żaganiu, skąd został zwolniony 11 X 1919 r. Po powrocie z niewoli przydzielony do 7. batalionu wartowniczego w Poznaniu. Zwolniony z VII 1961 r. z 15. batalionu celnego. Od 6 IX 1937 r. w Towarzystwie Powstańców Wielkopolskich 1918/1919. W roku 1938 wstąpił do Związku Powstańców Wielkopolskich, zweryfikowany dyplomem nr 16808, Nr Referatu Historycznego 25240.

Żołnierz Kampanii Wrześniowej, brał m. in. udział w obronie Warszawy.

źródła: Parafia katolicka Golejewko, wpis 22 / 1877; Urząd Stanu Cywilnego Rawicz, wpis L-26 / 1877; WBH, Kolekcja akt Powstańców Wielkopolskich 1918-1919; Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 430: Życiorysy powstańców wielkopolskich: K - tom VI (Klupś Józef - Kołodziej Antoni); WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on line i Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; Wyszukiwarka billiongraves; dokumentacja fot. grobu Tomek Konwicki

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Parafia katolicka Golejewko, wpis 22 / 1877

Joannes Kolber (25 lat, wdowiec)
Rosalia Rataj (21 lat)

Urząd Stanu Cywilnego Rawicz, wpis L-26 / 1877

Johann Kolber (ur. 1842)
matka: Catharine Kolber
Rosalie Rataj (ur. 1856)
ojciec: Peter Rataj , matka: Marie Szymkowiak

Mukułowska Teodora (1880-1946)

Urodziła się 27 IX 1880 roku jako Teodora Aniela Maria (używała skrótu od imienia Teodora - DORA) w miejscowości Kowalew (wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie pleszewskim). Córka Leona (16 I 1836 Kotlin - 12 XII 1913 Poznań, syn Teodora i Joanny Nepomuceny z d. Baranowska. Leon był posłem na sejm pruski, sekretarzem Koła Polskiego i doktorem prawa) i Marii z d.Wilkowoyska (vel Wilkowojska, 12 I 1846 Warszawa - 4 I 1911 Poznań, córka Ignacego i Tekli z d. Łupińska).

Od 1891 r. pobierała naukę we Wrocławiu. Początkowo w tamtejszym Gimnazjum Urszulanek, a następnie w Państwowej Szkole Zdobniczej. W 1909 r. wróciła do Poznania, aby w roku następnym wyjechać do Paryża. W tym okresie studiowała w prywatnych pracowniach malarskich w Wiedniu ( w tym czasie mieszkała u siostry Anieli i jej męża Kazimierza) i École nationale supérieure des beaux-arts w Paryżu. W 1911 r. do Poznania i tu związała się ze Stowarzyszeniem Artystów, Kołem Artystów Wielkopolskich oraz Kołem Artystek Polskich i Wielkopolskim Zawodowym Związkiem Artystów Malarzy i Rzeźbiarzy. Swe obrazy wystawiała w Towarzystwie Sztuk Pięknych, ponadto, prowadziła pracownię zabawkarską oraz opracowywała ilustracje do książek. była także aktywną działaczką społeczną i patriotyczną.

W latach 1911-1912 była nauczycielką w tajnej szkole polskiej, która powstała przy kościele parafialnym pw. Matki Boskiej na Łazarzu.

Po wybuchy Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 brała udział w organizacji i prowadzeniu “Ogniska dla żołnierza polskiego” (Towarzystwo opieki nad żołnierzem pod przewodnictwem Izabeli Drwęckiej i Wandy Ossowickiej), pracowała w kuchniach polowych i poczcie powstańczej. Dzięki jej zapisom zachowane zostały nazwiska wielu Wielkopolanek, które w tym czasie włączyły się w walkę o Niepodległą. 22 XI 1920 r. razem z siostrą Władysławą została odznaczona Krzyżem Pamiątkowym za udział w powstaniu nadanym przez Towarzystwo Uczestników Powstania Wielkopolskiego.Jej pierwszy wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości został odrzucony 2 III 1936 r., ponowny został pozytywnie rozpatrzony i 30 V 1938 r. nadano jej Medal Niepodległości (W Wojskowym Biurze Historycznym 136-40536). Odznaczona także Pamiątkowym Krzyżem „Zasłudze obywatelskiej” Rady Ludowej Miasta Poznania, Srebrnym Krzyżem Zasługi, Odznakę Honorową za Walkę o Szkołę Polską, Medalem PCK, Medalem za Wojnę 1918–1921. Warto tu jeszcze zaznaczyć, że Mukułowska w 1918 r. zaplanowała wystrój sali obrad Polskiego Sejmu Dzielnicowego, opracowała pieczęć dla Naczelnej Rady Ludowej oraz zaprojektowała sztandar dla 2. Pułku Ułanów Wielkopolskich.

1 XII 1939 r. przez władze niemieckie została osadzona w obozie przesiedleńczym w Poznaniu Glowna, umieszczona na liście transportowej 3 str 12 (Rutowska Maria, Lager Glowna Niemiecki obóz przesiedleńczy na Główne w Poznaniu dla ludności polskiej (1939-1940), 2008, Instytut Zachodni Poznań).
Po wojnie pracowała w Gimnazjum im. Dąbrówki w Poznaniu jako nauczycielka rysunku. Otworzyła także pracownię przy Izbie Przemysłowo - Handlowej, gdzie zajęła się wytwórstwem zabawek.
Zmarła 25 X 1946 r. Została pochowana na cmentarzu parafialnym pw. Matki Boskiej Bolesnej przy ul. Piotra Ściegiennego na poznańskim Górczynie, niestety grób nie zachował się do dnia dzisiejszego. W Głosie Wielkopolskim opublikowano dwa nekrologi, które Górczyn wskazują jako miejsce pochówku Teodory:

“Dnia 25 października 1946 zmarła, opatrzona Sakramentami św„
TEODORA (Dora) MUKUŁOWSKA
artystka-malarka
urodzona 25 września 1880, córka posła dra Leona Mukutowskiego,
członek Zw., Polskich Artystów-Plastyków Okręgu Poznańskiego
Zmarła została odznaczona srebrnym medalem na Salonie
Paryskim, Krzyżem za walkę o szkołę polską. Medalem Niepodległości i Srebrnym Krzyżem Zasługi
Msza św. żałobna zostanie odprawiona dziś we wtorek, 29 bm,
o godz. 9,45 w kościele św. Krzyża na Górczynie, pogrzeb tego
samego dnia o godz. 10.45 z kaplicy na cmentarzu na Górczynie
Związek Polskich Artystów Plastyków
Okręgu Poznańskiego”

***
Dnia 25 X 1946 r. zmarła artystka malarka
Teodora Mikułowska
konsulent artystyczny
Izby Przemysłowo-Handlowej w Poznaniu
do spraw przemysłu domowego.
Pogrzeb odbędzie się 29 bm. o godz. 10.45 z kaplicy cmentarnej na Górczynie. Msza św. odprawioną zostanie tego dnia o godz. 9.45
w kościele św. Krzyża na Górczynie.
Izba Przemysłowo-Hand
w Poznaniu”

Za zwrócenie uwagi na rodzeństwo Mukułowskich serdecznie dziękuję Pani Monice Matyjaszczyk z Klub Kobiet Ławka Nr 4

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

źródła: Parafia katolicka Tursko, wpis 6 / 1870; Archiwum Państwowe w Kaliszu 736/1/7, skan 19 Pleszew (USC) - akt urodzenia, rok 1876, [Księga urodzeń]; Archiwum Państwowe w Kaliszu 736/1/19, skan 244 Pleszew (USC) - akt urodzenia, rok 1880, [Księga urodzeń]; Archiwum Państwowe w Kaliszu 736/1/40, skan 203 Pleszew (USC) - akt urodzenia, rok 1887, [Księga urodzeń]; Dziennik Poznański 1913.12.13 R.55 nr 286; Dziennik Poznański 1913.12.14 R.55 nr 287; Dziennik Poznański 1911.01.06 R.53 nr 5; Głos Wielkopolski. 1953.08.25 R.9 nr 202 Wyd. AB; Głos Wielkopolski. 1953.08.26 R.9 nr 203 Wyd. AB; Głos Wielkopolski. 1946.10.29 R.2 nr 297 Wyd. AB; WBH, Kolekcja odznaczeniowo - personalna i Kolekcja akt Powstańców Wielkopolskich; Archiwum Państwowe w Poznaniu, Akta Miasta Poznania - Kartoteka ludności;IPN, Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on line; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; Wyszukiwarka billiongraves.