Stanisław Sowiński (1887 - 1951)

Stanisław Sowiński (1887 - 1951)

urodził się 26 IV 1887 roku w Galewie w nauczycielskiej rodzinie rodzinie Stanisława (30 IV 1859 Potarzyce - 25 XII 1931 Poznań) i Marii z dom. Paulińska (21 IX 1863 Sulmierzyce - 12 III 1939 Poznań), para pobrała się 27 II 1881 roku w Sulmierzycach. Z tego związku urodzili się także Marta (1883 - 1957, po mężu Dąbrowska), Feliks (185 - 1886), Helena (1890 - 1984 po mężu Palutke), Józef (1894 - 1895), Zofia (1897 - 1975, po mężu Westhus) i Mieczysława (1900).
Rodzice Stanisława juniora byli nauczycielami w szkole powszechnej w Galewie, tam też uczęszczał Stanisław z rodzeństwem.
Swoje życie związał z wojskiem. Powołany do armii pruskiej do odbycia służby wojskowej w roku 1905 w armii pozostał, brał udział w I wojnie światowej, w roku 1916 jako żołnierz Reserve - Infanterie - Regiment 37 został ranny co potwierdza pruska lista strat nr 671 z dn. 28 X 1916. Armię pruską opuszcza w stopniu starszego sierżanta, w armii polskiej na mocy dekret o przyjęciu sierżantów z byłej armii niemieckiej do Sil Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim zostaje podporucznikiem.
Z początkiem stycznia 1919 roku r. sformowano dwie kompanie krotoszyńskie. Pierwszą dowodzili Władysław Garstka i Leon Mierzejewski oraz Jan Lejka, a drugą Stanisław Stefański (2-7 stycznia) i Stanisław Kosterski (po 11 stycznia). Następnie objął dowództwo nad 3 Kompanią koźmińską, którą skierowano na front pod Zdunami (118 ludzi), ze swoimi powstańcami brał udział w walkach o Krotoszyn, co potwierdzają liczne wspomnienia w życiorysach podwładnych. Po powstaniu zostaje żołnierzem w 62 Pułku Piechoty (wcześniej jako 8 pułk Strzelców Wielkopolskich). Następnie wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej, biorąc udział m.in. w walkach o Berdyczów oraz odnosząc zwycięstwa w bitwach pod Glinianką i Zambrowem.

I żoną Stanisława juniora została Helena z dom. Raczkiewicz, ur. 6 II 189 r. w Kórniku, córka Jana i Rozali z dom. Małeckiej. Z tego związku urodziło się troje dzieci Zbigniew Włodzimierz (1912 Galewo - 1965 Gdynia), Aleksandra po mężu Riebandt (1914 Galewo - 1989 zmarła w Gdański, spoczywa w Gdnyni) i Marian (1917 Kórnik - 1978 Gdynia). Helena zmarła w Bydgoszczy w roku 1930, w tym samym czasie Stanisław z rodziną przeniósł się do Gdyni. 21 XI 1932 roku w Gdyni ożenił się z pochodzącą z Rawicza Marią Agnieszką Myszkier (Mischker) urodzoną 24 I 1901, córką Jana i Marty z dom. Marchlik.

Do wybuchy II wojny światowej Stanisław zajmował się kupiectwem (z przekazów rodziny był przemysłowcem). Brał udział w Kampanii wrześniowej w Obronie Wybrzeża (P.R.K., szef.samoch.d-twa Floty/ szef.samoch.d-twa Floty), osadzony w obozie jenieckim w Murnau Oflag II-A (obóz jeniecki położony w miejscowości Prenzlau w Brandenburgii, 93 km na północ od Berlina. Osadzono tu oficerów polskich i belgijskich) nr jeńca 452. Na Listach strat II wojny światowej błędnie podano, że poległ na lubelszczyźnie w 1939 roku.

Zmarł 22 VI 1951 roku w Gdańsku, spoczywa na cm. komunalnym na gdyńskim Witominie, to także miejsce spoczynku zmarłej 3 IX 1981 roku żony Marianny, syna Mariana, jego żony Władysławy a od 2017 spoczywa tu także Barbara Karwowska.

źródła: Archiwum Państwowe w Kaliszu 675/2/40, skan 121 Dobrzyca (USC) - akt urodzenia, rok 1887, [Księga urodzeń]. Powstańcy Wielkopolscy - Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, t. VI, pod red. Bogusława Polaka, Poznań 2009. IPN - Lista strat 1939 - 1945. WBH - Kolekcja akt żołnierzy z RKU. Dziennik Bałtycki 172/1951. Wyszukiwarka grobów na cmentarzach komunalnych w Gdyni.
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023

Archiwum Państwowe w Kaliszu 675/2/40, skan 121 Dobrzyca (USC) - akt urodzenia, rok 1887, [Księga urodzeń]
Stanislaus, rodzice: Stanislaus Sowiński , Marie Paulinska ,
Komentarz indeksującego:
Galewo
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/.../jedno.../11948351...

Wymieniony jako Powstaniec:

jednostka: 3 Kompania Koźmińska, 1 Batalion Koźmiński; 11 Pułk Strzelców Wlkp.
status/stopień: podporucznik w piechocie, dowódca
uwagi: dekret o przyjęciu sierżantów z byłej armii niemieckiej do Sil Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim
źródła:
Od Prosny po Rawicz. Wspomnienia z Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Poznań 1931
Powstańcy Wielkopolscy - Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, t. VI, pod red. Bogusława Polaka, Poznań 2009
Tygodnik Urzędowy Naczelnej Rady Ludowej 1919, nr 1-10; "Tygodnik Urzędowy" 1919, nr 1-72
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 486: Życiorysy powstańców wielkopolskich: T - tom l (Tabaka Antoni - Tomczak Franciszek)
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 487: Życiorysy powstańców wielkopolskich: T - tom Il (Tomczak Franciszek - Tyrakowski Franciszek)
Szkice Koźmińskie 2009, nr 42 [zeszyt poświęcony Powstaniu Wielkopolskiemu]
Piotrowski Michał, Powstańcy wielkopolscy: Bielawski Stefan (1896 – 1990), Nowak Walenty (1895 – 1979), Ogurkowski Czesław Bernard (1895 – 1966), "Szkice Koźmińskie" 2012, nr 50, s. 82-86
Pietrowski Michał, Uroczystość odsłonięcia "Pomnika Wolności" w Koźminie dnia 1 września 1985 r., Koźmin 1985
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 367: I Baon Koźmiński Towarzystwa Powstańców w Koźminie [historia, fotografie oraz spis członków].
Krotoszyn i okolice. Opracowania i materiały źródłowe, Tom IV, pod. red. Józefa Zdunka, Krotoszyn 2008
Udział społeczeństwa Ziemi Kaliskiej w powstaniu wielkopolskim 1918-1919. Praca zbiorowa wydana z okazji odsłonięcia pomnika Powstańców Wielkopolskich w Nowych Skalmierzycach w grudniu 1978 roku, pod red. Antoniego Czubińskiego, Kalisz 1978
Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 w powiecie krotoszyńskim, koźmińskim i w Sulmierzycach. Opracowanie podsumowujące obchody 90-lecia Powstania Wielkopolskiego w obecnym powiecie krotoszyńskim 2008-2009, pod red. Edwarda Jokiela, Antoniego A. Korsaka, Michała Pietrowskiego, Krotoszyn 2012

Źródło:
Wojskowe Biuro Badań Historycznych
II_52_19
ewidencja oficerów osadzonych w obozie jenieckim w Murnau
uczestnik walk
Kampania wrześniowa 1939
przydział wojskowy
P.R.K., szef.samoch.d-twa Floty/ szef.samoch.d-twa Floty
stopień wojskowy
I por.rez.piech.
jeniec wojenny
miejsce osadzenia
Murnau
oboz jeniecki
VII A
numer jeniecki
452