Genealogia Powstańców Wielkopolskich

Krystkowiak Jan (1900-1986)

Urodził się 9 X 1900 r. w miejscowości Skoraszewice (wieś w w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Pępowo). Rodzice Marcin (ur.1873, syn Pawła i Agnieszki z d. Twardy) i Marianna z d. Horała vel Chorała (1877 - 1949, córka Wincentego i Małgorzaty Nowak) pobrali się w 1898 r.

Dwukrotnie wymieniony na Liście powstańców odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
1/ Uchwała Rady Państwa nr: 12.22-0.765 z dnia 1966-12-22
Opis: Wstąpił ochotniczo do Kompanii Rozdrażewskiej, późniejszej 7 Kompanii 12 Pułku Strzelców Wlkp. dnia 24.12.1918. Brał czynny udział z bronią w ręku w walkach o Zduny pod Krotoszynem, gdzie został ciężko ranny 07.02.1919. Po wyleczeniu szpitalnym, ukończył 5-miesięczny kurs Szkoły Podoficerskiej przy 12 Pułku Strzelców Wlkp. w Ostrowie. W walkach pod Borowicą zdobył ze swoją sekcją 1 ckm nepla. Za ten czyn został awansowany do stopnia kaprala na polu walki. Pracuje w Zakładach Mięsnych w Kępnie.

2/ Uchwała Rady Państwa nr: 01.25-0.11 z dnia 1968-01-25
Opis: Kol. Krystkowiak Jan wstąpił jako ochotnik do komp. rozdraszewskiej późniejszej 7 komp. 12 pułku Strzelców Wielkopolskich dnia 11.XII.1918 roku. Wymieniony brał czynny udział z bronią w ręku w walkach o Zduny pod Krotoszynem gdzie został ciężko ranny w dniu 7.2,1919 r. W walkach pod Borownicą zdobył ze swoją sekcją CKM niemiecki i 60 tys. amunicji. Za czyn ten mianowany na polu walki kapralem przez dowódcę baonu ppor. Modrzejewskiego. W walkach pod Ligotą w dniu 04.04.1919 r. zdobył niemiecki moździeż oraz amunicję przy czym został również ciężko ranny. Po wyleczeniu szpitalnym ukończył 5-cio miesięczny kurs szkoły podoficerskiej 12 pułku Strzelców Wielkopolskich w Ostrowie. /.../ (zachowano oryginalny zapis z projektu Lista odznaczonych WKP).

W Wojskowym Biurze Historycznym dwie teczki - o syg. akt 6953 - sierżant i nadanie Medalu Niepodległości 25 X 1932 r. (24-1514). Uchwałą W 8/72 mianowany do stopnia podporucznika.

Zmarł 12 II 1986 r., pochowany w jednej z kwater powstańczych, spoczywa na cmentarzu Junikowo w Poznaniu pole 6 kwatera 1 rząd 7 miejsce 3

https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1120525&name_surname=Krystkowiak%20Jan#OpenMap

To także miejsce pochówku Klary (4 V 1913 - 21 VIII 1993).

źródła: Parafia katolicka Skoraszewice, wpis 4 / 1898; Urząd Stanu Cywilnego Krobia, wpis 28 / 1898; Archiwum Państwowe w Lesznie 425/1.1/143, skan 380 Krobia (USC) - akt urodzenia, rok 1900, [Księga urodzeń]; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line i Lista odznaczonych WKP, stan na 12 II 2025 r.; Wyszukiwarka grobów billiongraves; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; dokumentacja fot. grobu Tomek Konwicki 2024.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025
Parafia katolicka Skoraszewice, wpis 4 / 1898

Martinus Krystkowiak (23 lat)
ojciec: Paulus , matka: Agnes Twarda
Marianna Horała (21 lat)
ojciec: Vincentius , matka: Margaretha Nowak

Urząd Stanu Cywilnego Krobia, wpis 28 / 1898

Martin Krystkowiak (ur. 1874)
ojciec: Paul Krystkowiak , matka: Agnes Twardy
Marie Chorała (ur. 1876)
ojciec: Vincenz Chorała , matka: Margarethe Nowak

Archiwum Państwowe w Lesznie 425/1.1/143, skan 380 Krobia (USC) - akt urodzenia, rok 1900, [Księga urodzeń]

Johann

Okuniewski Ryszard (1895-1986)

Urodził się jako Stefan Włodzimierz Ryszard 15 II 1895 r. w Berlinie w rodzinie Stefana Joachima (1867-1903, syn Juliana i Katarzyny z d. Żąkolewska) i Józefy Okoniewskiej II voto Bączkowska (1873-1947, córka Walentego i Eleonory z d. Pazdowska). Z tego związku urodziło się jeszcze co najmniej dwoje dzieci, których znamy imiona - Wiktoria po mężu Siudzińska (1893-1968) i Witold (1899-1956), przyrodnią siostrą była Helena po mężu Janicka (1905-1978), córka Józefy i jej II męża Franciszka Bączkowskiego.

Jako ochotnik wstąpił do 1. Pułku Strzelców Wielkopolskich, który został sformowany na podstawie rozkazu dziennego nr 14 głównodowodzącego Siłami Zbrojnymi Polskimi w byłym zaborze pruskim, gen. por. Józefa Dowbor Muśnickiego z 19 I 1919 r., Następnie został przydzielony do 1. pułku garnizonowego w Poznaniu, pod rozkazami Stanisława Grabianowskiego (1891-1977), gdzie pełnił służbę patrolową i wartowniczą. Za udział w powstaniu odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym w 1960 r. Uchwałą W 4/72 mianowany do stopnia podporucznika.

20 IV 1923 r. ożenił się w Poznaniu z Marią Bączkowską (23 II 1896 - 1966), z tego związku urodziło się dwóch synów Aleksander (13 IV 1926 - 19 XII 1997) i Jan (28 XII 1931).

W czasie II wojny światowej rodzina znalazła się na listach transportowych, co potwierdza Rutowska Maria, Lager Glowna Niemiecki obóz przesiedleńczy na Główne w Poznaniu dla ludności polskiej (1939-1940), 2008, Instytut Zachodni Poznań (lista transportowa 18 str 18 z 11 II 1940).

Okuniewski, który w dokumentach występuje pod imieniem Ryszard zmarł 14 I 1986 r., pochowany w jednej z kwater powstańczych na poznańskim Junikowie spoczywa pole 6 kwatera 1 rząd 7 miejsce 2
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1120521&name_surname=Okuniewski%20Ryszard#

To także miejsce pochówku żony Marii (+1966), syna Aleksandra (+1997) i Bolesława Nowaczyka (1942-2012).

źródła: APP, Akta miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców miasta Poznania; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line i Lista odznaczonych WKP, stan na 11 II 2025 r.; Wyszukiwarka grobów billiongraves; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; dokumentacja fot. grobu Tomek Konwicki 2024.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Krugiełka Józef (1902-1986)

Urodził się 1 II 1902 r. w Poznaniu w rodzinie Michała (ur.1875, syn Józefa i Joanny z d. Książyk) i Marianny z d. Kosicka (ur. 1878, córka Jana i Józefy z d. Kaczmarek), para pobrała się w 1899 r. Z tego związku urodzili się także Maria (1900), Zofia (1904), Ewa (*+1905), Stanisław (1906) i Bronisława (1910).

Przed wybuchem powstania członek skautingu. Do powstania dołączył jako ochotnik i brał udział w walkach na terenie miasta Poznania w oddziale pod rozkazami Stanisława Rybki “Myriusa” (1884-1937), m.in. przy zajęciu fortu Grolmana (Fort VIII Kazimierza Grudzielskiego), dworców kolejowych i Stacji Lotniczej na Ławicy pod Poznaniem. Uczestnik wojny polsko - bolszewickiej. Zwolniony z wojska z 70 pułku piechoty 18 XII 1920 r. w stopniu kaprala. Odznaczony Medalem Niepodległości (WBH 24/5621 26 VI 1933), Medalem Pamiątkowym Za Wojnę 1918/1921, a w 1960 r. Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Uchwałą W 8/72 mianowany do stopnia podporucznika. Członek Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19 (od 5 I 1936) i Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, zweryfikowany dyplomem nr 11463, Nr Referatu Historycznego 18935.

Zmarł 17 II 1986 r., pochowany w jednej z kwater powstańczych, spoczywa na cmentarzu Junikowo w Poznaniu pole: 6; kwatera: 1; rząd: 7; miejsce: 4
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1120660&name_surname=Krugie%C5%82ka%20J%C3%B3zef#OpenMap

To także miejsce pochówku Bożeny (1914-2003), Jacka Dwojaka (1942-2011) i jego córki Karoliny po mężu Jacobi (1971-2011), na nagrobku wymieniona została także żyjąca Barbara ur. w 1945 Dwojak.

źródła: Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 199 / 1899; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: nr 33 / Spis zweryfikowanych 9100 - 13620. Opis jednostki: Akta organizacyjne Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19 i Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu: statuty, regulaminy, okólniki, protokoły posiedzeń zarządu, zjazdy, korespondencja. Strona/karta: 132; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: nr 45 / Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 16967 - 23302]. Opis jednostki: Spisy członków Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19. Strona/karta: 179; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa i Kolekcja akt Powstańców Wielkopolskich I.487.17136; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line i Lista odznaczonych WKP, stan na 13 II 2025 r.; Wyszukiwarka grobów billiongraves; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; dokumentacja fot. grobu Tomek Konwicki 2024.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 199 / 1899

Michael Krygielka alias Krugielka (ur. 1875)
ojciec: Joseph Krygielka , matka: Johanna Ksiązyk
Marie Kosicka (ur. 1878)
ojciec: Johann Kosicki , matka: Josephine Kaczmare

Bielak Jan (1898-1957)

Urodził się 7 I 1898 r. w Poznaniu w Rodzinie Jana sr. (ur. 16 VI 1864, syn Jana i Marianny Kotlarczyk) i Marianny z d. Pijanowska (ur. 30 VIII 1869, córka Andrzeja i Zofii Rypińskiej), para pobrała się w Poznaniu w 1887 r. Z tego związku urodzili się także Rozalia (1888-1891), Andrzej (1889-1890), Weronika po mężu Nowicka (1891), Józef (1892-1895), Maria po mężu Ratajczak (1895), Ludwika (1896-1897) i Wojciech (*+1899).

Nie ustalono kiedy i gdzie Bilak brał udział w powstaniu, na podstawie Kart meldunkowych miasta Poznania ustalono, że w okresie od 10 VIII 1920 do 16 VII 1921 r. służył w Wojsku Polskim, czyli już po powstaniu. Natomiast w zbiorach Wojskowego Biura Historycznego, w Kartotece personalno - odznaczeniowej znajduje się fiszka dot. nadanego Medalu Niepodległości 17 III 1938 r. Jego nazwisko nie figuruje na przedwojennych listach członków związków i towarzystw powstańczych. Do projektu WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line dopisany prawdopodobnie na podstawie spisu Wykaz grobów uczestników Powstania Wielkopolskiego na poznańskich cmentarzach, oprac. GEOPOZ Poznań,
Jan Bielak
urodzenie: 1898.01.07
data śmierci: 1957.11.06
miejsce pochówku: Poznań Junikowo
uwagi: W wykazie grobów uczestników Powstania Wielkopolskiego na poznańskich cmentarzach, oprac. GEOPOZ Poznań błędnie wpisano datę jego zgonu - jako 1986.02.28 - jest to data pogrzebu jego żony Leokadii
źródła:
Wspomnienia z własnych przeżyć do końca 1920, Poznań — uwaga, te wspomnienia są autorstwa Kazimierza Raszewskiego (1864-1941) i nijak mają się do Jana Bielaka;
Wykaz grobów uczestników Powstania Wielkopolskiego na poznańskich cmentarzach, oprac. GEOPOZ Poznań
Billongraves - wyszukiwarka cmentarzy, https://billiongraves.com/

4 VIII 1925 r. w Poznaniu poślubił Leokadię z d. Napierała (3 X 1904 - 21 II 1986), z tego związku urodzili się Begina (1926), Jerzy (1928), Stefania (1930) i Regina Maria (1932).

Zmarł 6 XI 1957 r. Pochowany po przenosinach z innego miejsca 28 II 1986 r. w jednej z kwater powstańczych, spoczywa na cmentarzu Junikowo w Poznaniu pole 6 kwatera 1 rząd 7 miejsce 6
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1120667&name_surname=Bielak%20Jan#OpenMap

To także miejsce pochówku żony Leokadii (1904-1986).

źródła: Parafia katolicka Poznań - par. św. Wojciecha, wpis 87 / 1887; Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis L-97 / 1887; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1930/1/37, skan 11 Poznań - Jeżyce (USC) - akt urodzenia, rok 1898, Księga urodzeń; Archiwum Państwowe w Poznaniu, Akta miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców miasta Poznania; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line, stan na 14 II 2025 r.; Wyszukiwarka grobów billiongraves; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; dokumentacja fot. grobu Tomek Konwicki 2024.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Parafia katolicka Poznań - par. św. Wojciecha, wpis 87 / 1887

Joannes Bielak (23 lat)
ojciec: Joannes , matka: Marianna Kotlarczyk
Marianna Pijanowska (18 lat)
ojciec: Andreas , matka: Sophia Rypińska

Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis L-97 / 1887

Johann Bielak (ur. 1864)
ojciec: Johann Bielak , matka: Marie Kotlarczyk
Marie Pijanowska (ur. 1869)
ojciec: Andreas Pijanowski , matka: Sophie Rypinska

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1930/1/37, skan 11 Poznań - Jeżyce (USC) - akt urodzenia, rok 1898, Księga urodzeń

Jan , rodzice: Jan Bielak, Marianna Pijanowska

Rybka Stanisław “Myrius” (1884-1937)

Urodził się 13 XII 1884 r. w Poznaniu w rodzinie Augusta (22 VIII 1840 - 14 II 1916, syn Tomasza i Franciszki Jajczyk) i Bronisławy z d. Hübner (12 V 1845 - 10 IV 1919, córka Mikołaja i Julianny z d. Zarema), para pobrała się w 1877 r. w Poznaniu. Z tego związku urodziło się jeszcze co najmniej troje dzieci, których znamy imiona - Zofia po mężu Plucińska (1878-1951), Wanda po mężu Symania (1881) i Bolesław (*+1883).
W latach 1904-1906 odbył zasadniczą służbę wojskową w armii pruskiej. Ponownie powołany podczas I wojny światowej, brał udział w walkach na froncie zachodnim i wschodnim, podczas walk trzykrotnie został ranny, aczkolwiek na listach strat armii pruskiej brak jego imienia. W 1917 r. awansowany do stopnia sierżanta. Zwolniony z wojska wrócił do Poznania w sierpniu 1918 r., w listopadzie objął funkcję szefa biura prasowego Rady Robotniczo - Żołnierskiej. Był członkiem Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej i POW zaboru pruskiego. Po przyjeździe Paderewskiego do Poznania był jednym z organizatorów jego ochrony. Po wybuchu powstania brał udział w walkach na terenie miasta Poznania, m.in. przy zajęciu fortu Grolmana (Fort VIII Kazimierza Grudzielskiego) i dworców kolejowych. 21 I 1919 r. awansowany na podporucznika. Pracował jako referent prasowy w sprawie Śląska w oddziale II Dowództwa Głównego. Od IX 1919 r. do III 1920 r. registratury zagranicznej. Uczestnik akcji plebiscytowej na Warmii i Mazurach. W 1921 r. awansowany do stopnia porucznika, 20 II 1921 r. bezterminowo urlopowany z wojska. Założyciel i następnie sekretarz generalny Związku Towarzystw Powstańców i Wojaków. Odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem zasługi i Odznaką Honorową Powstania Śląskiego.
W projekcie WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line wymieniony sześciokrotnie:
1/ Stanisław Rybka
urodzenie: 1884.11.13 Poznań
data śmierci: 1937.06.09
miejsce pochówku: Poznań Cytadela
rodzice: August, Bronisława Hübner
jednostka: Rada Robotnicza i Żołnierska w Poznaniu, Straż Ludowa w Poznaniu, Komisariat Naczelnej Rady Ludowej, POW
status/stopień: adiutant, porucznik rezerwy, porucznik,
uwagi: USC Poznań 2027/1884, autor pamiętnika o powstaniu "Zerwane pęta", pseud. "Myrius", sekretarz generalny ZTPiWZZRP, zastępca komendanta Maciaszka, zdobycie gmachu policji w Poznaniu, dekret mianujący byłych sierżantów podoficerów i urzędników byłej armii niemieckiej podporucznikami w Polskich Siłach Zbrojnych, szef biura prasowego Rady Robotniczej i Żołnierskiej, dowódca oddziału Straży Ludowej w Poznaniu i członek ochrony Paderewskiego, referent organizacyjny wojsk przy Komisariacie Naczelnej Rady Ludowej, zmarł w Poznaniu, organizator walk ulicznych w Poznaniu
2/ Rybka
uwagi: wymieniony w biogramie Ignacego Ferenc
źródła:Wspomnienia z własnych przeżyć do końca 1920, Poznań
3/ Rybka
uwagi: wymieniony w relacji Stanisława Nogaj
źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 377: Relacje i wspomnienia dotyczące powstania wielkopolskiego: 1. Poznań, część llI (autorzy relacji N)
4/ Rybka
źródła:Działalność P.O.W. w Poznaniu. Przyczynek do historii Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego w latach 1918/19, Warszawa 1939
5/ z błędnym imieniem jako Mariusz Rybka
jednostka: Rada Żołnierska i Robotnicza, POW Poznań
uwagi: Poznań
źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 376: Relacje i wspomnienia dotyczące powstania wielkopolskiego: 1. Poznań, część ll (autorzy relacji od G - M)
Wspomnienia, relacje i zeznania Powstańców Wielkopolskich, "Szkice Zbąszyńskie" 2008, nr 1 (styczeń)
Wspomnienia Powstańców Wielkopolskich, wyboru dokonali i wstępem opatrzyli Lesław Tokarski, Jerzy Ziołek, Poznań 1970
6/ z błędnym imieniem Marian Rybka
jednostka: Komisariat Narodowej Rady Ludowej, Wydział Bezpieczeństwa, Rada Żołnierzy
status/stopień: porucznik, zastępca
źródła: Czubiński Antoni, Powstanie Wielkopolskie 1918-1919. Geneza – charakter – znaczenie, Poznań 2002
Z zawodu był publicystą i literatem. Po powstaniu spisał swoje wspomnienia - Zerwane pęta. Karty z pamiętnika porucznika (Poznań 1919 r.), Tajemnica 27 Grudnia (Poznań 1928). Był autorem słów do Marsylianki Wielkopolskiej i Hymnu do Bałtyku. Od 1908 r był redaktorem naczelnym Dziennika Kujawskiego. Od 1922 r redaktor naczelny pisma WOLNOŚĆ. Współorganizator Związku Inwalidów Wojennych. w 1926 r został komendantem Związku Faszystów Polskich. Od lutego do chwili śmierci współorganizował Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie.
1 XII 1923 r. w Poznaniu poślubił Ludwikę z d. Kaczmarek I voto Czaińska ur. 25 VIII 1893 r. w Poznaniu, córka Franciszka i Marianny z d. Woźny.
Zmarł 9 VI 1937 r. w Poznaniu. Został pochowany na cmentarzu wojskowym w Poznaniu. Grób nie zachował się do czasów nam współczesnych.
źródła: Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 163 / 1877; Parafia katolicka Poznań - par. św. Marii Magdaleny, wpis 29 / 1877; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/1/136, skan 34 Poznań (USC) - akt urodzenia, rok 1884, Księga urodzeń t. V; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line, stan na 13 II 2025 r.; Protokoły Zarządu Głównego Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polski 1914 - 1919. Archiwum: Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 - Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: 9. Strona/karta: 17, 18, 19, 20; Materiały organizacyjne dotyczące historii Powstania Wielkopolskiego. Archiwum: Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 - Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: 56. Strona/karta: 13; Archiwum Państwowe w Poznaniu, Akta miasta Poznania, Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1931; Kurier Poznański 1937.06.13 R.32 nr 262; Wikipedia; Encyklopedia Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Poznań 2021 (wydanie II).
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025
Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 163 / 1877
August Rybka (ur. 1840)
ojciec: Thomas Rybka , matka: Franziska Jajczyk
Bronislava Hübner (ur. 1845)
ojciec: Nikolaus Hübner , matka: Julianne Zaremba
Parafia katolicka Poznań - par. św. Marii Magdaleny, wpis 29 / 1877
Augustinus Rybka (37 lat)
Bronislava Huebner (30 lat)
Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/1/136, skan 34 Poznań (USC) - akt urodzenia, rok 1884, Księga urodzeń t. V
Stanislaus , rodzice: August Rybka, Bronislawa Hübner

Graczyk Wacław (1894-1986)

Urodził się 8 IX 1894 r. w miejscowości Barczyzna (wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie wrzesińskim, w gminie Nekla). Rodzice Antoni (ur. 21 IV 1866, syn Stanisława i Józefy z d. Stefaniak) i Pelagia z d. Wietrzyńska (ur. 16 II 1869, córka Antoniego i Małgorzaty z d. Budzyńska) pobrali się w 1890 r. Jego bratem był Franciszek (ur. 30 XI 1891 r. w Kaczanowie).

Uczestnik I wojny światowej, dwukrotnie wymieniony na pruskich listach strat z 30 VII 1915 r. jako żołnierz Infanterie-Regiment 129 na liście Preußen 288 i z 2 X 1916 r. Preußen 648.

Wstąpił następnie do Służby Straży i Bezpieczeństwa we Wrześni, który w listopadzie 1918 r. zaczął tworzyć Władysław Wiewiórowski (1883-1919), 28 XII 1918 r. dowodzona przez Wiewiórowskiego kompania rozbroiła baon niemieckiego 46. pp. stacjonujący we Wrześni, zdobywając broń i amunicję – umożliwiło to uzbrojenie powstańców. Graczyk następnie brał udział w walkach na froncie północnym powstania walcząc m.in. o Szubin. Następnie skierowany do służby w I Batalionie Saperów Wielkopolskich, uformowanym już w czasie powstania 19 I 1919 r., a skoro służył w nim (na podstawie Uchwały o nadanie WKP z 1974 r.) do 21 I 1921 r. to jest wysoce prawdopodobne, że brał także udział w wojnie polsko - bolszewickiej. W Wojskowym Biurze Historycznym (Kartoteka personalno - odznaczeniowa) fiszka o syg. akt 267. Uchwałą W 50/73 mianowany do stopnia podporucznika. Zweryfikowany członek ZBoWiD od 1973 r.

Po zwolnieniu z wojska pracował jako sekretarz Sądu Powiatowego w Bydgoszczy. Po wyzwoleniu pracował w Sądzie w Inowrocławiu, oraz w Okręgowym Sądzie Ubezpieczeń w Gdyni, skąd w 1954 roku przeszedł na rentę (za Uchwałą o nadanie WKP).

Zmarł 27 IV 1986 r. Pochowany w jednej z kwater powstańczych, spoczywa na cmentarzu Junikowo w Poznaniu pole 6 kwatera 1 rząd 7 miejsce 8
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=2572740&name_surname=Graczyk%20Wac%C5%82aw#

To także miejsce pochówku Anny (6 VII 1904 - 25 VII 1986), Edmunda (16 III 1926 - 16 VII 2000) i Joanny Franciszki (20 VIII 1927 - 12 VIII 2021).

źródła: Urząd Stanu Cywilnego Obłaczkowo, wpis 21 / 1890; Verlustlisten 1. Weltkrieg, page 7902: Graczyk Wazlaw (Braunsdorf, Wreschen); Verlustlisten 1. Weltkrieg, page 15223: Graczyk Wazlaw (Braunsdorf, Witkowo); WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line i Lista odznaczonych WKP , stan na 15 II 2025 r.; Wyszukiwarka grobów billiongraves; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; dokumentacja fot. grobu Tomek Konwicki 2024.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Urząd Stanu Cywilnego Obłaczkowo, wpis 21 / 1890

Anton Graczyk (ur. 1866)
ojciec: Stanislaus Graczyk , matka: Josephine Stefaniak
Pelagia Wietrzynska (ur. 1869)
ojciec: Anton Wietrzynski , matka: Margarethe Budzynska

Szyper Kazimierz (1897-1988)

Urodził się 22 II 1897 r. w miejscowości Ciechrz (wieś w województwie kujawsko - pomorskim, w powiecie mogileńskim, w gminie Strzelno) w rodzinie Franciszka (ur. 1861, syn Marcelego i Katarzyny z d. Kopeć) i Anastazji z d. Skonieczna (1867, córka Jana i Ewy Kaźmierczak), para pobrała się w 1887 r.

Informacji o Kazimierzu Szyperze nie mamy za wiele i opieramy wyłącznie na Uchwale z 1958 r. o nadaniu Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego, gdzie napisane zostało, że brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim. I dalej tamże - 14 II 1919 r. wstąpił 3. kompanii 57 p.p. w Biedrusku pod dowództwem por. Baranowskiego. Należy tu wyjaśnić, że dopiero 17 II 1919 r. gen. Józef Dowbor Muśnicki wydał rozkaz o sformowaniu 3. Pułku Strzelców Wielkopolskich. Formowanie oddziału przeprowadzono w Biedrusku. Zalążkiem było dwóch oficerów i 100 szeregowych przydzielonych z 1. Pułku Strzelców Wielkopolskich, a dopiero styczniu 1920 r., po włączeniu formacji wielkopolskich do Wojska Polskiego, przemianowany na 57. pułk piechoty. Zatem w 1919 r. Szyper nie mógł służyć w 57 p.p., bo ten jako taki wówczas jeszcze nie istniał. Błąd w Uchwale z 1958 r. dotyczy także dowódcy Szypera, pomylono nazwiska zamiast Władysław Barański (1898 – 1944) podano por. Baranowski (brak imienia). Zwolniony do rezerwy 27 VIII 1921 r. istnieje zatem przypuszczenie, że brał udział już jako żołnierz 57. pułk piechoty w wojnie polsko - bolszewickiej, za co mógł otrzymać Krzyż Walecznych (WBH, 123/S-5784). Na podstawie wpisu w Kartach meldunkowych miasta Poznania ustalono, że zamieszkał w Poznaniu 4 I 1916 r., 1 VII 1916 r. powołany do armii pruskiej, z wojska wrócił 15 III 1919 r., następnie powołany 16 III 1920 i zwolniony 2 VIII 1921 r. W okresie międzywojennym nie był członkiem związków i towarzystw powstańczych. Uchwałą W 8/72 mianowany do stopnia podporucznika.

Zmarł 10 VI 1988 r. Pochowany w jednej z kwater powstańczych, spoczywa na cmentarzu Junikowo w Poznaniu pole 6 kwatera 1 rząd 7 miejsce 7
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1120669&name_surname=Szyper%20Kazimierz#OpenMap

To także miejsce pochówku Franciszki z d. Janicka (1 VIII 1904 - 6 III 1986, córka Stanisława i Katarzyny z d. Nowicka).

źródła: Parafia katolicka Brudnia, wpis 7 / 1887; Urząd Stanu Cywilnego Murzynno, wpis 25 / 1887; Archiwum Państwowe w Bydgoszczy Oddział w Inowrocławiu, Urząd Stanu Cywilnego Strzelno - wieś. Akta urodzeń Księga urodzeń - pierwopis nr 1-231; Archiwum Państwowe w Poznaniu, Akta miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców miasta Poznania; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line i Lista odznaczonych WKP , stan na 14 II 2025 r.; Wyszukiwarka grobów billiongraves; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; dokumentacja fot. grobu Tomek Konwicki 2024.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Parafia katolicka Brudnia, wpis 7 / 1887

Franciscus Szyper (26 lat)
ojciec: Marcellus Szyper , matka: Catharina Kopeć
Anastasia Skonieczna (21 lat)
matka: Eva Kaźmierczak

Urząd Stanu Cywilnego Murzynno, wpis 25 / 1887

Franz Szyper (ur. 1861)
ojciec: Marcel Szyper , matka: Catharine Kopec
Anastasia Skonieczna (ur. 1867)
ojciec: Johann Skonieczny + , matka: Eva Kazmierczak

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy Oddział w Inowrocławiu, Urząd Stanu Cywilnego Strzelno - wieś. Akta urodzeń Księga urodzeń - pierwopis nr 1-231

Małecki Walenty (1895-1986)

Urodził się 6 II 1895 r. w Kostrzynie w rodzinie Mikołaja (ur. 1852, syn Marcina i Rozalii z d. Waligóra) i Marianny z d. Kaczmarek ( ur. 1860, córka Michała i Marianny z d. Nowak), para pobrała się w 1877 r. Z tego związku urodzili się także Antonina po mężu Jaskulska (1877), Jadwiga (1880-1967), Stanisława (1882), Józef (20 II 1884 - podczas I wojny światowej jako żołnierz armii pruskiej lekko ranny, mieszkał w Poznaniu), Piotr (27 VI 1887, uznany za zmarłego 9 V 1946 r., zginął podczas Kampanii Wrześniowej, mieszkaniec Poznania), Marceli (4 I 1889), Jan (28 IX 1890 - 18 XII 1972 r. spoczywa na cm. przy Lutyckiej w Poznaniu), Leon (6 III 1893 - 7 III 1972, zmarł we Francji), Joanna (1896-1900), Władysław (16 VI 1898 r., podczas I wojny światowej jako żołnierz armii pruskiej dostał się do niewoli), bliźnieta Stanisław (1899-1900) i Salomea po mężu Marciniak i Pelagia (1902-1915).

W Poznaniu zamieszkał 1 VI 1911 r. Z zawodu był szklarzem.

Żołnierz armii pruskiej podczas I wojny światowej, podczas walk został ranny co znajduje potwierdzenie na listach strat Preußen 1210 z 8 VIII 1918 r. Wg Uchwały z 1958 r. Małecki Walenty brał czynny udział z bronią w ręku w powstaniu od 31 I 1919 r. do 18 II 1919 r. Walczył pod rozkazami Zygmunta Manysa (1883-1963) na froncie zbąszyńskim w walkach pod Węgielnią - Sępolnem - Nowym Dworem i Stefanowem. Następnie wcielony został do 1. kompanii 10. Pułku Strzelców Wielkopolskich (po reorganizacji 68. pułk piechoty). W przytoczonej powyżej Uchwale podano, że został zdemobilizowany w sierpniu 1920 r. w stopniu szeregowca, natomiast w Kartach meldunkowych miasta Poznania podano datę powrotu z wojska 12 XII 1920 r., w Spisie zweryfikowanych uczestników powstania zapisano przy nazwisku stopień wojskowy kapral. Jego wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości został odrzucony 2 IV 1936 r. (WBH 51039). Prawdopodobnie w szeregach 68. pułk piechoty brał udział w wojnie polsko - bolszewickiej, co może potwierdzić kwerenda w WBH. Członek Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, zweryfikowany 30 V 1934 r. dyplomem nr 3173, Nr Referatu Historycznego 10 604. Uchwałą W 2/72 mianowany do stopnia podporucznika.

26 V 1923 r. ożenił się w Poznaniu z Eleonorą Maciejewską (29 I 1902 - 12 IV 1987, córka Stanisława i Jadwigi z d. Matelska). Z tego związku urodziło się co najmniej troje dzieci, których znamy imiona Roman (6 VIII 1923), Jerzy Franciszek (14 IV 1926) i Andrzej Stanisław (21 X 1928).

Walenty Małecki zmarł 18 VIII 1986 r. Pochowany w jednej z kwater powstańczych, spoczywa na cmentarzu Junikowo w Poznaniu pole 6 kwatera 1 rząd 8 miejsce 3

https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1120677&name_surname=Ma%C5%82ecki%20Walenty#OpenMap

To także miejsce pochówku jego małżonki Eleonory.

źródła: Parafia katolicka Czerlejno, wpis 13 / 1877; Urząd Stanu Cywilnego Kostrzyn, wpis 52 / 1877; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1875/1/64, skan 56 Kostrzyn (USC) - akt urodzenia, rok 1895, Księga urodzeń; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: nr 31 / Spis zweryfikowanych 101 - 4621. Opis jednostki: Akta organizacyjne Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19 i Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu: statuty, regulaminy, okólniki, protokoły posiedzeń zarządu, zjazdy, korespondencja. Strona/karta: 171; Verlustlisten 1. Weltkrieg, page 25525: Malecki Valentin (Kostschin, Schroda); Archiwum Państwowe w Poznaniu, Akta miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców miasta Poznania; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa i Kolekcja akt Powstańców Wielkopolskich I.487.18964; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line i Lista odznaczonych WKP , stan na 15 II 2025 r.; Wyszukiwarka grobów billiongraves; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; dokumentacja fot. grobu Tomek Konwicki 2024.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Parafia katolicka Czerlejno, wpis 13 / 1877

Nicolaus Małecki (25 lat)
Marianna Kaczmarek (17 lat)

Urząd Stanu Cywilnego Kostrzyn, wpis 52 / 1877

Nikolaus Małecki (ur. 1852)
ojciec: Martin Małecki , matka: Rosalie Waligora
Marie Kaczmarek (ur. 1860)
ojciec: Michael Kaczmarek , matka: Marie Nowak

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1875/1/64, skan 56 Kostrzyn (USC) - akt urodzenia, rok 1895, Księga urodzeń

Walenty , rodzice: Mikołaj Małecki, Maria Kaczmarek

Roszak Feliks (1894-1989)

Urodził się 4 V 1894 r. w miejscowości Potarzyca (wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie jarocińskim) w rodzinie Piotra (5 XII 1854 - 22 IX 1930, syn Józefa i Katarzyny z d. Dłużak) i Marianny z d. Szymańska (ur. 3 XI 1860, córka Jakuba i Antoniny z d. Jankowska), para pobrała się w 1879 r. w Potarzycy. Z tego związku urodziło się jeszcze 12 dzieci, których znamy imiona Agnieszka (*+1880), Apolonia po mężu Bazelak (1881), Antonina (1883), Jan (1884), Walenty (1887), Michał (1888), Marianna (1890), Jakub (*+18891), Piotr (1893-1894), Franciszka I voto Gertych II Roszak, Józef (1898) i Kazimierz (1901).

Roszak Feliks brał udział w I wojnie światowej, jako żołnierz Infanterie-Regiment 128 został ranny co potwierdza pruska lista strat Preußen 250 z 16 VI 1915 r., po raz drugi ranny co potwierdza lista Preußen 927 z 3 IX 1917 r. Dołączył jako ochotnik do powstania, wg. Uchwały o nadanie Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego z 1973 r. wstąpił dopiero 16 I 1919 r. do kompanii jarocińskiej, którą dowodził Bronisław Edmund Kirchner (1885-1946) i Jan Klarzyński (1891-1939 lub 1940), został przydzielony do kompanii wartowniczej w Jarocinie ze względu stan zdrowia (dwukrotnie ciężko ranny podczas I wojny światowej). Uchwałą W 34/83 mianowany do stopnia Podporucznika. W Wojskowym Biurze Historycznym (Kartoteka personalno - odznaczeniowa) fiszka dotycząca Krzyża zasługi (19-343).

Zmarł 8 VII 1986 r. Pochowany w jednej z kwater powstańczych, spoczywa na cmentarzu Junikowo w Poznaniu pole 6 kwatera 1 rząd 8 miejsce 1

https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1120673&name_surname=Roszak%20Feliks#

To także miejsce pochówku Stanisławy (10 XI 1896 - 10 IV 1984).

źródła: Archiwum Państwowe w Kaliszu 689/3/27, skan 10 Jarocin (USC) - akt małżeństwa, rok 1879, [Księga małżeństw]; Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu PM 226/07 Potarzyca (par. rzymskokatolicka) - akt urodzenia/chrztu, rok 1894 , wpis nr 12,; Archiwum Państwowe w Kaliszu 689/2/73, skan 221Jarocin (USC) - akt urodzenia, rok 1894, [Księga urodzeń]; Verlustlisten 1. Weltkrieg, page 7000: Roszak Felix (Patarzyca, Jarotschin); Verlustlisten 1. Weltkrieg, page 20399: Roszak Felix (Potanzyce, Jarotschin); WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line i Lista odznaczonych WKP , stan na 16 II 2025 r.; Wyszukiwarka grobów billiongraves; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; dokumentacja fot. grobu Tomek Konwicki 2024.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Archiwum Państwowe w Kaliszu 689/3/27, skan 10 Jarocin (USC) - akt małżeństwa, rok 1879, [Księga małżeństw]

Peter Roszak (25 lat), rodzice: Joseph Roszak + , Catharina Dlużak ,
Maryanna Szymanska (19 lat) , rodzice: Jacob Szymanski , Antonina Jankowska

Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu PM 226/07 Potarzyca (par. rzymskokatolicka) - akt urodzenia/chrztu, rok 1894 , wpis nr 12,

Feliks , rodzice: Piotr Roszak, Marianna Szymańska ,

Archiwum Państwowe w Kaliszu 689/2/73, skan 221Jarocin (USC) - akt urodzenia, rok 1894, [Księga urodzeń]

Felix , rodzice: Piotr Roszak, Marianna Szymanska

Mikołajczak Wacław (1900-1976)

Urodził się 6 IX 1900 r. w Poznaniu w rodzinie Michała (ur. 14 IX 1869, syn Jana i Małgorzaty z d. Kuźma) i Pelagii Spławskiej (1 VIII 1869 - 20 II 1914, córka Michała i Rozalii z d. Nowak). Para pobrała się w Kleszczewie w 1893 r. Z tego związku urodzili się także Apolonia (1896), Mieczysław (6 V 1898), Władysław (17 IV 1903), bliźnięta - Czesława (18 VI 1907) i Alojzy i Teresa (*+1910). Przyrodnim bratem był Leon Spławski - syn Pelagii ur. w Gowarzewie 1 VIII 1891 r.

Z zawodu piekarz.

Wacław Mikołajczak w dokumentach dotyczących Powstania Wielkopolskiego wymieniony został jako żołnierz 7. Pułku Strzelców Wielkopolskich w Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: nr 42 / Imienny spis powstańców frontu zachodniego. Opis jednostki: Imienne spisy powstańców (m. in. należących do kompanii przynależnych do 7. Pułku Strzelców Wielkopolskich, oryginalne spisy żołnierzy różnych kompanii i batalionów przebywających w Poznaniu, dane osobowe Kompanii Wielichowskiej, „Wilkowo Polskie”, Kompanii Zapasowej „Górny”). Strona/karta: 46. I na podstawie tego źródła został wpisany do projektu WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line. Po raz drugi w projekcie WTG Gniazdo został wymieniony na podstawie spisu: Wykaz grobów uczestników Powstania Wielkopolskiego na poznańskich cmentarzach, oprac. GEOPOZ Poznań.

Wacław Mikołajczak zmarł 12 II 1976 r. i pierwotnie został pochowany 19 II 1976 r. na cmentarzu komunalnym na Junikowie pole 24 kwatera 2 rząd 11 miejsce 421. Dopiero 19 XII 1986 r. po ekshumacji został pochowany w jednej z kwater powstańczych także na cmentarzu junikowskim i obecnie spoczywa pole 6 kwatera 1 rząd 8 miejsce 2.

Zatem te dwie osoby są do scalenia w projekcie WTG Gniazdo.

Wacław Mikołajczak w stopniu sierżanta brał udział w Powstaniu Warszawskim, co potwierdza Muzeum Powstania Warszawskiego. Został wymieniony jako żołnierz Armii Krajowej - Grupa "Północ" - zgrupowanie "Sienkiewicz", następnie odcinek "Kuba"-"Sosna" - batalion "Gozdawa" - 101. kompania saperów, w Śródmieściu batalion saperów Okręgu Warszawskiego AK. Po upadku powstania w obozie jenieckim. Odznaczony Krzyżem Zasługi (WBH 19-1032, sierżant, saper).

Jego żona była Eleonora z d. Lemańska (17 IX 1916 Zawiercie - 23 IX 1990 Poznań, córka Leona i Zofii), sanitariuszka w Powstaniu Warszawskim. Małżonkowie spoczywają razem. Miejsce pochówku weteranów zostało wpisane do Ewidencji grobów weteranów prowadzonej przez IPN (https://bip.ipn.gov.pl/.../r49759011563,Mikolajczak.html)

źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu 1867/3/59, skan 34 Kleszczewo (USC) - akt małżeństwa, rok 1893, Księga małżeństw; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/1/561, skan 87 Poznań (USC) - akt urodzenia, rok 1900, Księga miejscowa urodzeń; Archiwum Państwowe w Poznaniu, Akta miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców miasta Poznania; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line, stan na 16 II 2025 r.; Muzeum Powstania Warszawskiego, Powstańcze biogramy; Wyszukiwarka grobów billiongraves; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; dokumentacja fot. grobu Tomek Konwicki 2024.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1867/3/59, skan 34 Kleszczewo (USC) - akt małżeństwa, rok 1893, Księga małżeństw

Michael Mikołajczak (24 lat) , rodzice: Johann Mikołajczak, Margarethe Kuźma ,
Pelagia Spławska (24 lat), rodzice: Michael Spławski , Rosalie Nowak

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/1/561, skan 87 Poznań (USC) - akt urodzenia, rok 1900, Księga miejscowa urodzeń

Wacław , rodzice: Michael Mikołajczak , Pelagia Spławska