Genealogia Powstańców Wielkopolskich

Czypicki Czesław i Witold - ojciec i syn
Gadebusch Ksawery - zięć i szwagier
—------------------------------------------------

Czypicki Czesław (1855 - 1926)
Urodził się 18 VII 1855 r. w miejscowości Pakosław (wieś położona w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, w gminie Lwówek) w rodzinie Wojciecha (14 IV 1826 - 9 III 1905) i Antoniny z d. Drochowska (1830 - 1861), para pobrała się w parafii w Brodach w 1854 r., z tego związku urodził się także Feliks Klemens (1857-1858).

Po ukończeniu gimnazjum w Braniewie rozpoczął studia prawnicze we Wrocławiu, swoją aplikację adwokacką odbył w Gnieźnie, Poznaniu i Jastrowiu. 1 XI 1885 zamieszkał w Koźminie Wielkopolskim, gdzie pracował jako adwokat i notariusz. Tam też rozpoczął działalność społeczną, i tak 22 VI 1889 r. powstaje Towarzystwo Śpiewacze, w którym obejmując funkcję pierwszego prezesa i dyrygenta, udziela się w Towarzystwie Przemysłowym. W 1895 r. doprowadził do powstania Związku Towarzystw Przemysłowych w Poznańskiem. W 1896 r. wraz z Władysławem Wyszyńskim, Janem Ambroszkiewiczem i Janem Dychtowiczem założył w Koźminie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”. W 1905 r. podczas pobytu w Kudowie napisał pracę zatytułowaną: „Historyczny pogląd na rozwój Związku Kół Śpiewackich od czasu jego założenia do 20 sierpnia 1905 roku i Sprawozdanie za czas od 10 kwietnia 1904 roku do 20 sierpnia 1905 roku”. W czasie strajku szkolnego dzieci koźmińskich w latach 1906/1907 należał do tajnego komitetu niosącego pomoc rodzinom represjonowanym przez władze pruskie. Brał udział w tajnym nauczaniu języka polskiego, literatury i historii ojczystej. Za przynależność do polskich organizacji społecznych ukarany został karą pieniężną przez Sąd Administracyjny w Berlinie. W latach 1899 – 1901, 1912, 1913 jest członkiem Rady Miejskiej. W 1917 r. zostaje wybrany Przewodniczącym Rady Miejskiej w Koźminie.

W II połowie XI 1918 r. z polecenia Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu dotychczasowy Komitet Obywatelski w Koźminie przekształcił się w Powiatową Radę Ludową pod przewodnictwem Czypickiego. Zostaje wybrany reprezentantem powiatu koźmińskiego do polskiego Sejmu Dzielnicowego, który obradował w Poznaniu w dniach 3 – 5 XII 1918 r. Nie brał aktywnie udziału w Powstaniu Wielkoplskim.

Około roku 1883 ożenił się z Marianną (Maria) z Kawczyńskich ur. w Chojnicach 7 X 1857 r. Z tego związku urodzili się Bolesław (22 IV 1883 - 9 IX 1953, spoczywa na poznańskim Junikowie, z wykształcenia prawnik, powołany do armii pruskiej brał udział w I wojnie światowej, zwolniony z wojska 12 X 1918 r., nie potwierdzono udziału w Powstaniu wielkopolskim), Halina Maria (1885 - 1979, w 1911 poślubiła Wiktora Bernarda Zapalewskiego), Janina Ludomira (1889), Witold Bogdan (1890, Powstaniec Wielkopolski), Marian Włodzimierz (18 II 1896 - 24 XII 1942 a I 1943 w KL Dachau, adwokat) i Wiesława (1901- 1986, wyszła za Powstańca Wielkopolskiego Ksawerego Gadebuscha).

W 1920 r. część rodziny przeprowadziła się do Poznania, tu Czesław objął stanowisko Prezesa Senatu Administracyjnego Sądu Apelacyjnego a następnie pracował jako notariusz.

Zmarł 15 X 1926 r. Pogrzeb odbył się 18 X 1926 roku, pochowany na cm. parafialnym przy ul. Bukowskiej, po zlikwidowaniu cm. przy Bukowskiej 12 V 1942 r. szczątki Czesława i jego żony Marii zostały złożone na cmentarzu przy ulicy Samotnej nr. ewidencyjny 2525, pole 14, rząd 4 grób 21/22 (Czypiński). Po zmianach dokonanych przez GEOPOZ miejsce spoczynku przypisano do kwatera:0 rząd:0 miejsce:0.

W Koźminie po dziś dzień działa chór, który nosi imię swojego założyciela oraz jest ulica jego imienia. W 2014 r. na grobie jego ojca Wojciecha na cm. parafialnym cm. w Koźminie została odsłonięta tablica pamiątkowa poświęcona Czesławowi.
—---------------------------

Czypicki Witold Bogdan (1890-1985)

Urodził się 10 VI 1890 r. w Koźminie. Ukończył gimnazjum w Poznaniu. Powołany do armii pruskiej, walczył w I wojnie światowej. Wg Uchwały o nadanie WKP z 1974 r. walczył w powstaniu od 3 I 1919 r., kiedy to wstąpił do oddziału w Miejskiej Górce pod dowództwem ppor. Buszy i walczył na odcinku Miejska Górka - Rawicz do 29 I 1919 r. Z powodu złamania ręki zwolniony został z szeregów powstańczych. W projekcie WTG Gniazdo Lista odznaczonych WKP błędnie podano imię ojca Bogdan, co zostało powtórzone w 2 z projektów - Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on -line.
Czypicki, Witold
Rodzice: Bogdan, Maria Kawczyńska
Ur.: 1890-06-10, Koźmin (Krotoszyn PL)
Uchwała Rady Państwa nr: 12.19-0.2364 z dnia 1974-12-18

Witold Czypicki
urodzenie: 1890.06.10 Koźmin
rodzice: Bogdan, Maria
jednostka: Oddział Powstańczy w Miejskiej Górce
status/stopień: podporucznik mianowany
uwagi: Uchwała W 12/74
odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy
źródła: Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym i Archiwum Prezydenta RP, Nominacje na stopień oficerski. Uchwała W 12/74

Swoje życie zawodowe związał z wojskiem, był urzędnikiem wojskowym. W WBH teczka o syg. akt. I.481.C.7757 (podporucznik rez.). Awansowany do stopnia podporucznika w 1974 r.

Dwukrotnie żonaty, jego I żoną była Janina Joanna Cieślarz (wg. list strat II wojny światowej nazwisko Cieślak) ur. w Warszawie 18 VI 1903 r., z którą w czasie II wojny został wysiedlony z Wielkopolski. II żonę Bogumiłę z d. Bedkowska (Będkowska,1904-1967) poślubił w Pruszkowie 19 X 1949 r.

Czypicki Witold Bogdan zmarł 16 X 1985 r., został pochowany na cm. komunalnym na poznańskim Junikowie, spoczywa pole 3 kwatera 8 miejsce 17 GPS: 52.385383, 16.833021

https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=2626272&name_surname=Czypicki%20Witold#OpenMap

To także miejsce spoczynku jego II żony Bogumiły, siostry Wiesławy i jej męża Ksawerego Gadebuschów (1888-1951 - Powstaniec Wielkopolski).

Miejsce pochówku nie jest opłacone, miejsce pochówku to dwa nagrobki, po lewej stronie zniszczony nagrobek Bogumiły, po prawej na tablicy poziomej wymieniony został Ksawery Gadebusch, a na płycie poziomej Wiesława i Witold. Wymaga renowacji. Zostanie złożony wspólny wniosek o wpis do Ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski prowadzonej przez IPN.

—-----------------------------------------------

Gadebusch Ksawery Antoni (1888 - 1951)

Urodził się w Pobiedziskach 13 IV 1888 r. w rodzinie Jana (10 VI 1851 - 10 IV 1916, syn Aleksandra i Julianny z d. Wilcke) i Aleksandry Józefy z d. Echaust (29 XI 1859-1939, córka Michała i Ottillie Kristein), para pobrała się w 1885 r. w Gnieźnie, z tego związku urodziła się także nosząca imiona po swoich babkach Julia Ottilie (1885-1886).

W deklaracji z dn. 10 VI 1939 r. do Zarządu Głównego ZPW w Poznaniu, napisał, że 1 I 1919 r. przystąpił do powstania na terenie Poznania, od tego też czasu w szeregach 1. rezerwowego Pułku Strzelców Wielkopolskich (co należy przyjąć jako błąd pisarski, bo dopiero 21 I 1919 r. w Poznaniu, w koszarach na Jeżycach rozpoczęto formowanie tej jednostki). Zwolniony 1 VI 1919 r. z szeregów 10 Pułku Strzelców Wielkopolskich.

20 IX 1920 r. poślubił Wiesławę Antoninę z d. Czypicka (31 III 1901 Koźmin - 11 I 1986 Poznań, córka Czesława i Marianny (Maria) z Kawczyńskich, siostra Witolda Bogdana).

Z zawodu był drogistą, w Kartach meldunkowych Poznania figuruje także jako kupiec. W okresie międzywojennym prowadził własną drogerię, wydawał także w latach 30. XX wieku w Wiadomościach drogistowskich - Foto - Drogista.

1 XII 1939 r. Ksawery i Wiesława zostali wysiedleni z Wielkopolski, co znajduje potwierdzenie na lista transportowa 2 str 22 w Rutowska Maria, Lager Glowna Niemiecki obóz przesiedleńczy na Główne w Poznaniu dla ludności polskiej (1939-1940), 2008 Instytut Zachodni Poznań.

Gadebusch Ksawery Antoni zmarł 13 X 1951 r. został pochowany na cm. komunalnym na poznańskim Junikowie, spoczywa pole 3 kwatera 8 miejsce 17 GPS: 52.385383, 16.833021

https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=2626272&name_surname=Czypicki%20Witold#OpenMap

To także miejsce spoczynku jego żony Wiesławy, szwagra Witolda i jego II żony Bogumiły.

Miejsce pochówku nie jest opłacone, miejsce pochówku to dwa nagrobki, po lewej stronie zniszczony nagrobek Bogumiły, po prawej na tablicy poziomej wymieniony został Ksawery Gadebusch, a na płycie poziomej Wiesława i Witold. Wymaga renowacji. Zostanie złożony wspólny wniosek o wpis do Ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski prowadzonej przez IPN.

źródła: Archiwum Państwowe w Kaliszu 705/1/55, skan 226 Koźmin Wielkopolski (USC) - akt urodzenia, rok 1890, [Księga urodzeń]; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1925/1/43, skan 86 Pobiedziska (USC) - akt urodzenia, rok 1888, Księga urodzeń; WTG Gniazdo - Uczestnicy PW baza on line i Lista odznaczonych WKP; APP, Akta miasta Poznania, Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1933; WBH, Kolekcja akt PW i wyszukiwarka personalno-odznaczeniowa; IPN, Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945; Wyszukiwarka grobów dla Poznania; Wyszukiwarka grobów billiongraves.com; Kurier Poznański X 1926 - nekrologi i wspomnienie pośmiertne dot. Czesława Czypickiego; zdjęcia portretowe Narodowe Archiwum Cyfrowe, Strona MH; Foto-Drogista: przed obiektywem: miesięcznik poświęcony fotografii amatorskiej: bezpłatny dodatek do Wiadomości Drogistowskich 1934.12 R.2 Nr 12; BIOGRAFIA CZESŁAWA CZYPICKIEGO Opracował: Stefan Kaźmierczak w Gmina Koźmin Wielkopolski - strona internetowa, stan na 13.04.2024.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2024

Głogiński Józef (1891-1919)

urodził się 15 II 1891 roku w miejscowości Kadzewo – osada w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, w gminie Śrem, w rodzinie Franciszka (29 X 1863) i Stanisławy z dom. Marciniak (30 IV 1873 - 24 XI 1892), para pobrała się w roku 1890.

Po śmierci Stanisławy w roku 1892, Franciszek ożenił się powtórnie, jego żoną została Stanisława z dom. Kończak, którą poślubił w roku 1893, z tego związku urodziło się przyrodnie rodzeństwo Józefa - Józefa (1894), Stanisław (1 VI 1895 Kadzewo - 16 XI 1957 Śrem, w dokumentach WBH jako plutonowy, na Listach strat IIWŚ - 3 oddział lotniczy, Stalag XVII-A, nr jeńca 40246), Franciszek (ur. i zg. 1897), Władysława (1899) i Stanisława (1900).

Nie ustalono kiedy i gdzie Józef brał udział w Powstaniu Wielkopolskim, w W. Olszewski, Ł. Jastrząb, Lista strat Powstania Wielkopolskiego od 27.12.1918 r. do 8.03.1920 r. Monografie Politechniki Koszalińskiej nr 157, Koszalin 2008, występuje jako pilot.

Zmarł 12 IV 1919 roku na zapalenie opon mózgowych.
Spoczywa na cmentarzu garnizonowym w Poznaniu
kwatera 1
rząd B miejsce 18
GPS: 52.421141, 16.926109
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...

https://billiongraves.com/.../J%C3%B3zef-G%C5.../11705595

źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu 1896/3/44, skan 8 Międzychód (USC) - akt małżeństwa, rok 1890, Księga małżeństw; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1896/1/46, skan 14 Międzychód (USC) - akt urodzenia, rok 1891, Księga urodzeń; Wyszukiwarka grobów billiongraves.com, Wyszukiwarka grobów na cm. w Poznaniu;W. Olszewski, Ł. Jastrząb, Lista strat Powstania Wielkopolskiego od 27.12.1918 r. do 8.03.1920 r. Monografie Politechniki Koszalińskiej nr 157, Koszalin 2008; Ks. Robert Kulczyński SDB, Wielkopolski personel wojsk lotniczych (jednostki bojowe, IWL i SLŁ) w 1919 r.; WTG Gniazdo - Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego - baza on-line
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2024

Grossmann Franciszek (1897 - 1960) i Antoni (1894 - ?)

oraz ich rodzeństwo Józef (4 III 1885 - ?), Leon (28 VI 1892 - ?, Hallerczyk) i Anna (1899 - 1941 po mężu Kowalska) urodzili się w rodzinie Józefa i Teresy z dom. Semmler, para pobrała się w roku 1884.

Grossmann Franciszek (1897 - 1960)

urodził się 1 VII 1897 roku, (w źródłach błędnie podawany jest także rok urodzenia 1891) w miejscowości Jażyniec – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, w gminie Siedlec.

Uczestnik I wojny światowej w szeregach armii pruskiej.

Nie ustalono czy brał udział w Powstaniu Wielkopolskim, ale w Wojskowym Biurze Historycznym znajduje się wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości syg. akt 1-154 - niezbędna kwerenda. Był zawodowym żołnierzem, na podstawie Kart meldunkowych miasta Poznania ustalono, że był urzędnikiem radio - telegraficznym, 7 VIII 1919 roku zwolniony ze służby w Reducie Winiarskiej (Fortu Winiary). Ponownie w wojsku od 31 X 1919 do 6 IV 1925 (do Poznania wrócił z Inowrocławia).

8 X 1929 roku w Poznaniu ożenił się z Marią (Marianną) z dom. Ruskowiak, ur. 8 VIII 1904 roku w miejscowości Gołębin w powiecie kosciańskim, córkę Walentego i Agnieszki z dom. Wróblewska.
Ze związku Franciszka i Marii urodziło się troje dzieci Maria Teresa w roku 1930, Janina Barbara w roku 1932 i Kazimierz 1944-2018.

Franciszek zmarł 3 VII 1960 roku, spoczywa na cm. komunalnym na poznańskim Junikowie
pole 14 kwatera 4
rząd 1 miejsce 9
GPS: 52.389592, 16.826723
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1058127&name_surname=Grossmann%20Franciszek#

https://billiongraves.com/.../Franciszek-Grossmann/29100818

To także miejsce spoczynku żony Marii (Marianny) zm. w 1996, syna Kazimierza i synowej Marii.
W wyszukiwarce miejskiej grobów błąd w roku urodzenia - podano 1891, na nagrobku 1897.

Zostanie złożony wniosek do IPN o przeprowadzenie kwerendy i ewentualny wpis do Ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
—--------------------------------------------------------------------

Grossmann Antoni (1894 - ?)

urodził się 10 VI 1894 roku w miejscowości Obra – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, w gminie Wolsztyn. Mieszkaniec miejscowości Jażyniec i Poznania.
Od 13 I 1915 do 14 XII 1918 roku żołnierz armii pruskiej, podczas działań na froncie francuskim ranny w szyje.

Do Powstania Wielkopolskiego dołączył jako ochotnik w oddziałach z rodzinnej miejscowości, brał udział w walkach na linii Jeżyniec - Obra - Wolsztyn - Kębłowo - Kopanica, co znajduje potwierdzenie w dokumentach weryfikacyjnych z 15 X 1937 roku.

W projekcie WTG Gniazdo - Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego - baza on-line występuje pod trzema formami nazwiska: Antoni Grossman lub Grossmann lub Grosman.

21 I 1921 roku w Poznaniu poślubił Martę z dom. Markiewicz ur. 22 VII 1899 roku, z tego związku urodziło się czterech synów - Jan (30 VII 1922), Henryk (29 VI 1925), Edmund (19 X 1930) i Franciszek (25 III 1935).

Nie ustalono kiedy i gdzie zmarł Antoni oraz gdzie spoczywa.

źródła: Archiwum Państwowe w Lesznie 421/2.1/32, skan 12 Kaszczor (USC) - akt małżeństwa, rok 1884, [Księga małżeństw]; APP, Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1931; Wyszukiwarka grobów billiongraves.com, Wyszukiwarka grobów na cm. komunalnych w Poznaniu; WBH - Wyszukiwarka personalno - odznaczeniowa i Kolekcja akt Powstańców Wielkopolskich I.487.13478; WTG Gniazdo - Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego - baza on-line
Antoni WBH - Kolekcja akt PW: https://wbh.wp.mil.pl/pdfviewer/?f=/c/scans/zasoby/I_487/I_487_13478.pdf
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2024

Gniewowski Antoni i Józef

oraz ich rodzeństwo Ludwik (20 VIII 1882 - 28 III 1961), Stanisława (1885), Stanisław (31 III 1890 - 22 V 1959), Wincenty (11 V 1898), Marianna (1900), NN (chłopiec zmarły przy porodzie w roku 1903) i Franciszek (5 V 1904 - 1959) urodzili się w rodzinie Ludwika i Pauliny z dom. Mrugalska, para pobrała się w roku 1880.

Gniewowski Antoni urodził się 8 VI 1893 roku w miejscowości Kolniczki – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie średzkim, w gminie Nowe Miasto nad Wartą.

Z zawodu szewc.

Powołany do armii pruskiej 1 VIII 1914 roku, służył do 15 XI 1918 roku.

Nie ustalono czy brał udział w Powstaniu Wielkopolskim, ale w Wojskowym Biurze Historycznym znajduje się fiszka odnośnie wniosku do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości syg. akt 147-44215 (niezbędna kwerenda). W Wykazie imienny podoficerów i żołnierzy III Eskadry Wielkopolskiej z dn. 1.12.1919 r., w III Eskadrze Wielkopolskiej od 1 IV 1919 roku, 1 XII 1919 r. znajdował się w szpitalu.

Zmarł 11 II 1962 roku, spoczywa na cmentarzu komunalnym w Poznaniu na Junikowie,
pole 16
rząd 31 miejsce 6
GPS: 52.390356, 16.822941
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1065509&name_surname=Gniewowski%20Antoni#OpenMap

To także miejsce spoczynku Marcjanny (10 XII 1900 - 19 I 1969), Lucyny Marii (25 VI 1935 - 10 XI 2019) i Bogdana (11 II 1933 - 31 XII 2011) Tomczaków.

Zostanie złożony wniosek do IPN o przeprowadzenie kwerendy i ewentualny wpis do Ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
—------------------------------

Gniewowski Józef 14 III 1896 roku w miejscowości Kolniczki – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie średzkim, w gminie Nowe Miasto nad Wartą.

W projekcie WTG Gniazdo - Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego - baza on-line, stan na 31 I 2024 Józef został zapisany z następującymi danymi:
urodzenie: 1896.03.14 Kolniczki, pow. Jarocin
rodzice: Ludwik, Paulina
status/stopień: szeregowiec
uwagi: I.487.13046, z Żerkowa
źródła:
Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 32: Spis zweryfikowanych 4622 - 9099
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 44: Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 10168 - 16966]
Powstańcy Wielkopolscy z Żerkowa i Gminy Żerków, Żerków 2018
Niestety, ale to są błędy i brak rzeczowej kwerendy ze strony osób, które spisywały dane a nie sprawdziły chociażby Kolekcji akt Powstańców Wielkopolskich (I.487.13046), gdzie w kwestionariuszu osobowym z dnia 11 IV 1938 roku Józef napisał, że od 9 II 1919 roku był w armii Hallera, biorąc pod uwagę, że armia ta dopiero od IV 1919 roku (czyli de facto już po powstaniu) zaczęła być przerzucana z Francji do Polski - Józef Gniewowski powstańcem nie mógł być. To, że znalazł się na listach jako powstaniec może być wynikiem tego, że od 9 IV 1935 roku był członkiem Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/1919, który zrzeszał w swoich szeregach weteranów różnych walk niepodległościowych (niekoniecznie powstańców). W Ewidencji żołnierzy Hallera figuruje w aktach I.123.9.58. Brał udział w wojnie polsko - bolszewickiej (Lwów, Warszawa). Zdemobilizowany w roku 1921 roku. W Wojskowym Biurze Historycznym odrzucony wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości 7 VI 1937 roku.
11 IX 1923 roku ożenił się z Katarzyną z dom. Golińska, z tego związku urodzili się Stefan (1925), Jóżef (1926), Czesław (1929), Marian (1931) i Edmund (1934).
Nie jest znana data zgonu oraz miejsce spoczynku.

źródła: Archiwum Państwowe w Kaliszu 720/2/20, skan 102 Mieszków (USC) - akt małżeństwa, rok 1880, [Księga małżeństw]; Archiwum Państwowe w Kaliszu 720/1/58, skan 61 Mieszków (USC) - akt urodzenia, rok 1893, [Księga urodzeń]; Archiwum Państwowe w Kaliszu 720/1/69, skan 32 Mieszków (USC) - akt urodzenia, rok 1896, [Księga urodzeń]; Wyszukiwarka grobów billiongraves.com, Wyszukiwarka grobów na cm. w Poznaniu; Ks. Robert Kulczyński SDB, Wielkopolski personel wojsk lotniczych (jednostki bojowe, IWL i SLŁ) w 1919 r.; WTG Gniazdo - Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego - baza on-line; WBH - Kolekcja akt PW (https://wbh.wp.mil.pl/pdfviewer/?f=/c/scans/zasoby/I_487/I_487_13046.pdf) i Ewidencja żołnierzy Armii Hallera oraz Wyszukiwarka personalno - odznaczeniowa.
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2024

Węcławski Edmund (1892-1965)

urodził się 12 XI 1892 roku w Poznaniu w rodzinie Juliana (2 IV 1863 - 19 I 1938) i Wacławy Klary Antoniny z d. Bakalska (27 IX 1859 - 25 XII 1932), z tego związku urodzili się także Maria (1891, zamężna ze Stanisławem Zwierzyckim ur.27 IV 1884 w Krobi, zm. 9 IX 1928 roku w Wiedniu) i Józef (1894-1896).

Jego pierwszym wyuczonym zawodem był zawód stolarza, pierwsze nauki pobierał u swojego ojca mistrza stolarskiego. Następnie odbywał praktykę kreślarską w przedsiębiorstwie Józef Sroczyński – Nadworna Fabryka Mebli w Poznaniu, założonym w 1906. Studiował na Akademii Przemysłu Artystycznego w Berlinie, m.in. pod kierunkiem Petera Behrensa. Odbył praktyki w Dreźnie i Lipsku.

Nie ustalono czy odbywał służbę wojskową w armii pruskiej i czy brał udział w I wojnie światowej. Wiemy natomiast, że już w roku 1916 był w tajnych organizacjach patriotycznym, w “Sokole”, w POW Zaboru Pruskiego. a następnie działał w skautingu. Za "działalność antypaństwową" został skazany na więzienie, które trwało kilka tygodni.

Tuż przed wybuchem Powstania Wielkopolskiego znalazł się w grupie skautów, która pod wodzą Stanisława Nogaja (8 XI 1897 - 27 I 1971) wykradła broń z magazynów zlokalizowanych przy Bramie Kaliskiej na Berdychowie. Łupem grupy było 50 karabinów, jeden ckm i około 2000 sztuk amunicji.

Jako skaut przyłączył się do powstania walcząc w szeregach 1 Kompanii Skautowej, rozbrajał Niemców na Starym Mieście, w nocy z 5 na 6 I 1919 r. brał udział w walkach o Stację Lotniczą Ławica.

14 III 1919 r. w szeregach 1 pułku strzelców wielkopolskich wyjechał pod Lwów.

29 XI 1919 roku ożenił się w Poznaniu z Aurelią z d. Krzyżaniak ur. 10 IX 1895 roku w Poznaniu córką Stanisława i Anieli z d. Górna, siostrą Powstańca Wielkopolskiego Stefana (27 VIII 1898 - 11 VIII 1944 r. podczas Powstania Warszawskiego). Ze związku Edmunda i Aurelii urodziło się czworo dzieci - Maria Elżbieta (4 X 1920), Jan (21 V 1922 - 1 VI 1995), Zbigniew Marek (6 IV 1924 - 12 IX 2017) i Barbara (7 XI 1928).

W okresie międzywojennym Edmund był redaktor Przeglądu Stolarskiego – poznańskiego dwutygodnika dizajnerskiego (1927–1932). W 1939 otworzył fabrykę mebli na Świętym Rochu (znacjonalizowany w 1949 r.).

Podczas okupacji w roku 1940 wysiedlony z wielkopolski, powrócił po wkroczeniu wojsk radzieckich.

W latach 1950–1955 projektował dla Zjednoczenia Przemysłu Meblarskiego, a następnie dla Centralnego Zarządu Przemysłu Meblarskiego. Od 1956 do 1958 pracował dla Cepelii (meble). W 1964 stworzył projekt wnętrz dla Muzeum Rzemiosł Artystycznych (inspiratorem był prof. Zdzisław Kępiński).

Zmarł 9 VII 1965 roku, spoczywa na cmentarzu komunalnym w Poznaniu na Junikowie
pole 11 kwatera B
rząd 5 miejsce 13
GPS: 52.388674, 16.829544

https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1052050&name_surname=W%C4%99c%C5%82awski%20Edmund#

https://billiongraves.com/.../Edmund-W%C4%99c%C5.../28134710

Miejsce spoczynku weterana zostanie zgłoszone do Urzędu Miasta Poznań, Wydział Kultury w celu oznaczenia w wyszukiwarce miejskiej grobów i do IPN - wniosek o wpis do Ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.

źródła: Parafia katolicka Poznań - par. św. Marii Magdaleny, wpis 75 / 1889; Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 446 / 1889; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/1/263, skan 198 Poznań (USC) - akt urodzenia, rok 1892, Księga urodzeń t. V; IPN - Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945; APP, Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1931 ;Wyszukiwarka grobów billiongraves.com; Wyszukiwarka grobów na cm. w Poznaniu; WTG Gniazdo - Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego - baza on-line; Wikipedia; zdjęcia z archiwum wnuczki prof. Weroniki Węcławskiej-Lipowicz
Za pomoc dziękuję p. Katarzynie Krüger
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2024

Gogulski Walenty Aleksander (1896 - 1968)

urodził się 14 II 1896 roku w miejscowości Borek Wielkopolski – miasto w Polsce w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim w rodzinie Szczepana (Stefana) i Agnieszki z d. Wiatrolik, para pobrała się w roku 1886 w parafii żerkowskiej w powiecie jarocińskim. Z tego związku urodzili się także w roku 1894 NN - dziecko zmarłe przy narodzinach, Mieczysław Tomasz (29 XII 1897 - 13 I 1972 - data pogrzebu na cm. junikowskim w Poznaniu), Barbara Maria (1887), Jadwiga (*+1888), Maria Walentyna (1892) i Franciszek Jan (21 XI 1889 - 16 IV 1942) - spoczywa na cm. parafialnym przy ul. Bluszczowej w Poznaniu). W roku 1903 rodzina z Żerkowa przeprowadziła się do Poznania.

Powołany do armii pruskiej 2 IX 1915 r. brał udział w I wojnie światowej, jako żołnierz Infanterie-Regiment 48 został ranny co znajduje potwierdzenie na pruskich listach strat Preußen 680 z dnia 8 XI 1916 roku. Z armii pruskiej zwolniony 21 I 191 roku, powrócił do Poznania (ustalenia na podstawie kart meldunkowych miasta Poznania karta nr 881).

Nie ustalono kiedy i gdzie brał udział w Powstaniu Wielkopolskim, wiemy natomiast, że 8 I 1919 roku w stopniu podporucznika służył w Stacji Lotniczej Ławica w Zarządzie Karnym, na stanowisku płatniczego.W Wojskowym Biurze Historycznym fiszka o syg. akt 6985/281 (niezbędna kwerenda).

29 VII 1920 roku ożenił się z Katarzyną z d. Lewandowską urodzoną w Poznaniu 18 XI 1898. Walenty zaadoptował w chwili ślubu dwoje dzieci Katarzyny - Mariana (23 X 1916 - 29 X 1995) i Mieczysławę Walentynę (1 I 1920). Naturalnymi dziećmi Walentego i Katarzyny byli Jerzy Wojciech (20 IV 1921) i Urszula Jadwiga (8 X 1922 - 21 XII 1923).

5 III 1940 roku został wysiedlony z Wielkopolski.

Zmarł 14 II 1968 roku w Poznaniu i spoczywa na cmentarzu parafialnym Imienia Maryi (Smochowice). To także miejsce spoczynku Praksedy (1900 - 1970).
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=3&id=2019271&name_surname=Gogulski%20Walenty#OpenMap

https://billiongraves.com/grave/Walenty-Gogulski/8345496

źródła: Parafia katolicka Żerków, wpis 21 / 1886; Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 446 / 1889; Archiwum Państwowe w Lesznie 407/1.1/100, skan 27 Borek (USC) - akt urodzenia, rok 1896, [Księga urodzeń];Verlustlisten 1. Weltkrieg, page 16115: Gogulski Valentin (Borek, Koschmin); IPN - Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945; APP, Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1931; Wyszukiwarka grobów billiongraves.com; Wyszukiwarka grobów na cm. w Poznaniu; Ks. Robert Kulczyński SDB, Wielkopolski personel wojsk lotniczych (jednostki bojowe, IWL i SLŁ) w 1919 r.; WBH - Wyszukiwarka personalno - odznaczeniowa.
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2024

Górnicki Artur i Feliks
Władysław Górnicki (11 II 1859 - 23 IX 1930*, syn Franciszka i Pauliny z d. Janswież) - ojciec powstańców żenił się dwukrotnie, jego pierwszą żoną 13 I 1884 roku została Christine Caroline Luise z d. Denecke (11 III 1855 - 7 VI 1892, córka Andrzeja i Karoliny z d. Barnigerodt), z tego związku urodziło się dwoje dzieci Artur i Elsa Luise Wanda (3 II 1885).
Po śmierci Karoliny, Władysław ożenił się 20 VI 1893 r. z Katharine Barbarą Berthą z d. Einmahl (10 XII 1854 r. - zmarła przed 15 VII 1918, córką Joseph Hubert Einmahl i Margarethe z d. Steffens). Ze związku Władysława i Katarzyny Barbary urodzili się Brunon Paweł (24 VII 1895 Wiesbaden - ok. 22 X 1918 poległ podczas I wojny światowej), Leon Jakub (24 VII 1895 Wiesbaden - 15 VII 1918 Wiesbaden), Magdalena (1897) i Feliks.
—----------------------------------
Denecke - Górnicki Artur Henryk Wilhelm (1883 - 1944)
urodził się 10 VII 1883 roku w miejscowości Wiesbaden – miasto na prawach powiatu, uzdrowisko w środkowych Niemczech jako syn ewangeliczki Christine Caroline Luise z d. Denecke, a po ślubie Władysław Górnicki uznał Artura za swoje dziecko co znajduje potwierdzenie w zapisie aktu urodzenia z dnia 13 VII 1883 pod nr 718 sporządzonego w Wiesbaden, dopisek o ojcostwie został sporządzony 4 V 1889 r.
Wg kart meldunkowych miasta 15 IV 1906 r. z Wiesbaden przeprowadził się do Poznania, na karcie meldunkowej widnieje jako dyrektor fabryki, inżynier.
Nie ustalono czy i gdzie brał udział w Powstaniu Wielkopolskim, w projekcie WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on - line występuje z następującymi danymi:
Władysław Artur Górnicki
urodzenie: 1893.07.10 Wiesbaden, (Niemcy)
data śmierci: 1944.10.25
miejsce pochówku: Poznań Miłostowo
rodzice: Władysław, Ludwika Dendecka
jednostka: Magazyny zaopatrzeniowe w Poznaniu
status/stopień: kierownik magazynów
źródła:
Działalność P.O.W. w Poznaniu. Przyczynek do historii Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego w latach 1918/19, Warszawa 1939
Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919, red. nauk. Antoni Czubiński, Polak Bogusław, Poznań 2002
Zacznijmy od danych osobowych -
– Władysław Artur Górnicki - wg aktu urodzenia nadano mu imiona Artur Henryk Wilhelm,
– urodzenie: 1893.07.10 Wiesbaden, (Niemcy) - wg aktu urodzenia urodził się 10 VII 1883
– rodzice: Władysław, Ludwika Dendecka – matka nazywała się Christine Caroline Luise z d. Denecke, co znajduje potwierdzenie w akcie małżeństwa z Władysławem z dni.21 I 1884 i akcie zgonu z dn. 7 VI 1892.
Natomiast w książce Karola Marcina Kandziory, Działalność P.O.W w Poznaniu: przyczynek do historii Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego w latach 1918/1919, występuje Władysław Górnicki
— strona 195 “inż. Władysław Górnicki, który przyłączył się wychodząc z jednego z bocznych budynków, wyraził chęć udania się także do gmachu.
Nogaj w tym czasie dał ludziom rozkaz odjazdu autem.
Budzyński poprosił jeszcze o eskortę, z oddziału zgłosiło się trzech na ochotnika, z którymi wraz z towarzyszącym Górnickim wkroczyli do wnętrza.“
— strona 197: “Żołnierze obstąpili ich i opuściwszy gmach Komendy ruszyli ku Bazarowi prócz inż. Górnickiego, który przy wyjściu pożegnawszy Budzyńskiego oddalił się.“
Natomiast w drugim źródle, Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919, red. nauk. Antoni Czubiński, Polak Bogusław, Poznań 2002, na które powołuje się WTG Gniazdo, zapisane zostało:
Górnicki Władysław Artur (1893-1944)
“W czasie Powstania Wielkopolskiego władze powstańcze powierzyły mu kierownictwo magazynów zaopatrzeniowych i dzięki jego nadzorowi Niemcom nie udało się wywieźć i zniszczyć magazynów”.
Zmarł 25 października 1944 r. w Poznaniu i został pochowany na cmentarzu miłostowskim.
Powinniśmy zadać pytanie kiedy i kto zmienił imię na Władysław (spoczywa jako Artur) i kiedy zmieniono rok urodzenia na 1893 (urodził się w 1883). Autor wspomnianego biogramu Zygmunt Kaczmarek napisał także, że po ukończeniu studiów inżynieryjnych (!!!) w Niemczech osiedlił się w Poznaniu (1906) - niemożliwe jest aby 13 latek miał ukończone studia, to także przemawia za tym, że pomylono rok urodzenia pisząc 1893.
13 X 1920 r. w Poznaniu ożenił się z pochodzącą z Pleszewa Marią Serafiną Aleksandrą z d. Szymańska ur. 17 I 1893 r., córką Antoniego i Joanny z d. Jezierska.
Górnicki Artur Henryk zmarł w Poznaniu 25 X 1944 roku, Maria Serafina Aleksandra spoczęła w grobie męża 28 VI 1985 r. Małżonkowie spoczywają na cmentarzu komunalnym na poznańskim Miłostowie
pole 7
rząd 17 miejsce 842
GPS: 52.423284, 16.998202
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=1&id=925524&name_surname=G%C3%B3rnicki%20Artur#OpenMap
https://billiongraves.com/grave/Artur-G%C3%B3rnicki/20415732
—----------------------------
Górnicki Feliks Władysław Franciszek Wilhelm (1894-1940)
urodził się 14 VI 1894 roku w miejscowości Wiesbaden – miasto na prawach powiatu, uzdrowisko w środkowych Niemczech w rodzinie Władysława i Katharine Barbary Berthy z d. Einmahl.
Powołany do armii pruskiej służąc w Fußartillerie-Regiment 5 został ranny co znajduje potwierdzenie na pruskich listach strat Preußen 610 z dn. 18 VIII 1916 r.
Wg kart meldunkowych miasta Poznania zamieszkał tu 11 XII 1918 r.
Z zawodu adwokat.
Od 23 I 1919 r. służył w Stacji Lotniczej Ławica, 3 III 1919 r. mianowany na podporucznika. W okresie 28 VII - 20 VII 1919 r. w I Eskadrze Wielkopolskiej, 21 VIII - 27 IX 1919 r. przebywał w szpitalu, 27 IX - 30 IX 1919 r. w I Grupie Lotniczej. W okresie od 1 X do 31 XII 1919 r. urlop akademicki. Ponownie w wojsku w okresie 1 XII 1920 - 25 V 1921 r. , służył w 14 Pułku Artylerii Ciężkiej.
Organizator i dowódca Szkoły Obserwatorów na Stacji Lotniczej Ławica - o czym wspomniano w Wielkopolski Powstaniec 1998, R. 4, pod red. Barłóg Stefan. strona 25-26.
W WBH dwie teczki o syg. akt 9932+2326 w stopniu podchorążego i odrzucony 12 VI 1935 r. wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości (niezbędna kwerenda).
W projekcie WTG Gniazdo, Lista uczestników (...)
jednostka: Lotnisko Ławica, Kompania Warsztatowa - błąd
status/stopień: podporucznik
źródła:
Tygodnik Urzędowy Naczelnej Rady Ludowej 1919, nr 1-10; "Tygodnik Urzędowy" 1919, nr 1-72
Lotnik. Ilustrowany miesięcznik poświęcony lotnictwu i jego technice. Organ Związku Lotników Polskich 1929, nr 2 (107)
Wielkopolski Powstaniec 1998, R. 4,
23 VIII 1926 roku ożenił się w Poznaniu z Marią Heleną (Miriam) Liebek ur. 25 I 1903 w Środzie Wielkopolskiej, córką Narcyza** (29 X 1864 - 23 V 1946) i Bronisławy z Duszyńskich (4 VIII 1875 - 1945). Ze związku Feliksa i Marii urodziło się czworo dzieci Maurycy Ludwik (12 I 1929 - 23 VII 1994, spoczywa na poznańskim Miłostowie), Małgorzata Maria po mężu Hładka (19 VII 1930 - 11 XII 2014, spoczywa na Junikowie w Poznaniu), Urszula Maria po mężu Grot (19 VII 1930 - 25 X 2022, spoczywa na Junikowie) i Aniela po mężu Kramarek (17 V 1934 - 22 II 2019, spoczywa na cm. parafialnym na poznańskim Górczynie).
Nie ustalono w jaki sposób został osadzony przez NKWD w obozie w Kozielsku, ale potwierdzają to Listy wywozowe NKWD (kwiecień-maj 1940) z Kozielska do Smoleńska.
Zamordowany w IV 1940 w Katyniu (Wykaz ekshumowanych z grobów w Koziej-Górze /Katyń/ koło Smoleńska w kwietniu 1943 r.” – pozycje od 01 do 0850 (Archiwum Państwowe w Lublinie, zesp. ZO PCK w Lublinie, nr 35-931, t. 734, karty 1–24, 25–52, 53–80)
Symboliczne miejsce spoczynku Feliksa Górnickiego to grób jego żony i jej rodziców na cmentarzu komunalnym na Junikowie pole:10 kwatera:7 rząd:1 miejsce:6
GPS: 52.388073, 16.828299
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=984327&name_surname=Liebek%20Narcyz#OpenMap
https://billiongraves.com/.../Feliks-G%C3%B3rnicki/30002054
—------------
*Władysław Górnicki zmarł w Poznaniu, początkowo pochowany na cmentarzu parafii św. Marcina przy ul. Bukowskiej, a po likwidacji cmentarza przeniesiony na cm. parafialny przy ul. Samotnej, obecna lokalizacja symboliczna dla wszystkich niezidentyfikowanych grobów kwatera:0 rząd:0 miejsce:0
** Narcyz Liebek (29 X 1864 - 23 V 1946) lekarz medycyny, działacz niepodległościowy
i społeczny, członek Komitetu Obywatelskiego, przewodniczący Powiatowej Rady Ludowej, organizator Straży Obywatelskich i Straży Ludowych w Środzie. Urodził się 29 X 1863 roku w Wymysłowie, w powiecie mogileńskim, w rodzinie Wawrzyna i Marii z Kąsinowskich. W roku 1892 poślubił Bronisławę Duszyńską, spadkobierczynię majątku ziemskiego w Środzie (“Budziaki” ). Mieli siedmioro dzieci, Bronisława Narcyza (1896), Ewę Zuzannę Halinę (1897), Juliusza Henryka (1899), Adamine Marię (1901-1903), Marię Helenę (1903), Janinę Isabellę (1904), Jolantę Ursulę (1904). Po śmierci żony w 1945 roku, zamieszkał u córki Janiny w Imielenku, koło Gniezna. Tam zmarł 23 V 1946 roku. Od 1981 roku spoczywa na poznańskim Junikowie.
źródła: Niemcy, Urodzenia i chrzty, małżeństwa 1558-1898; Niemcy, Hesja, Indeks urodzeń, 1874 - 1911 - spisy udostępnione na stronie myheritage.pl, stan na 5 II 2024; Verlustlisten 1. Weltkrieg, page 14182: Gornicki Felix (Wiesbaden); IPN - Indeks Represjonowanych”; APP, Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1931; Wyszukiwarka grobów billiongraves.com; Wyszukiwarka grobów na cm. w Poznaniu; Ks. Robert Kulczyński SDB, Wielkopolski personel wojsk lotniczych (jednostki bojowe, IWL i SLŁ) w 1919 r. maszynopis; WBH - Wyszukiwarka personalno - odznaczeniowa; Powstańcy wielkopolscy: biogramy uczestników powstania wielkopolskiego 1918-1919. Tom XV, pod red. Polak, Bogusław (1945- ) i wymienione w tekście.
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2024
Słowa podziękowania za pomoc kieruję do p. Marianny Nowak i Piotra Stacheckiego.

Liebek Narcyz (1863-1946)

urodził się 29 X 1863 roku w miejscowości osada w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, w gminie Mogilno, w rodzinie Wawrzyna (Wawrzyńca) i Marii z Kąsinowskich, para pobrała się w roku 1859. Miał brata Zygmunta ur. 24 X 1867 r. w Trzemesznie.
Studiował medycynę najpierw w Uniwersytecie Berlińskim i Monachijskim, gdzie w 1889 r. uzyskał dyplom lekarski. W czasie studiów był stypendystą Towarzystwa Pomocy Naukowej im. Karola Marcinkowskiego. Wziął czynny udział w działalności założonej w 1861 roku przez ks. Augustyna Samarzewskiego w Środzie spółki Kasa Oszczędności i Pożyczki, przemianowanej w 1914 roku na Bank Ludowy. Od 1896 roku był członkiem jej zarządu.
W roku 1892 poślubił Bronisławę Duszyńską (4 VIII 1875 - 1945), córkę Bronisława i Jadwigi z d. Goździewska.
Ze związku Feliksa i Marii urodziło się czworo dzieci Maurycy Ludwik (12 I 1929 - 23 VII 1994, spoczywa na poznańskim Miłostowie), Małgorzata Maria po mężu Hładka (19 VII 1930 - 11 XII 2014, spoczywa na Junikowie w Poznaniu), Urszula Maria po mężu Grot (19 VII 1930 - 25 X 2022, spoczywa na Junikowie) i Aniela po mężu Kramarek (17 V 1934 - 22 II 2019, spoczywa na cm. parafialnym na poznańskim Górczynie).
Ruch rewolucyjny, który dotarł do Środy sprawił, że działający dotychczas w konspiracji Komitet Obywatelski na swoim zebraniu w dniu 12 XI 1918 roku przekształcił się w Powiatową Radę Ludową pod przewodnictwem Narcyza Liebeka. W odezwie skierowanej do Średzian apelowała o nie branie udziału w zamieszkach, zachowanie spokoju i podporządkowanie się Radzie Robotników i Radzie Żołnierzy. Delegowała do nich swoich przedstawicieli. Jej głównym zadaniem była kontrola władz i urzędów pruskich oraz stopniowe ich przejmowanie przez Polaków. Wyznaczyła do nich swoich kontrolerów. Wkrótce wszystkie ważne placówki znalazły się w rękach polskich. Z ramienia Rady Ludowej Narcyz Liebek i radny Kazimierz Kubicki pilnowali burmistrza Reinicke'go i członków Magistratu. Niebawem, gdy zrezygnował jeden z ławników - Kerst, Rada Miejska wybrała na jego miejsce Narcyza Liebeka. W grudniu 1918 roku zostaje wybrany na stanowisko urzędującego wiceburmistrza. Ponownie na tą funkcję był wybrany 13 czerwca 1919 roku. Pełnił ją do 29 stycznia 1920 roku.
Po Powstaniu Wielkopolskim, kontraktem zawartym 10 X 1919 roku Bronisława Liebek sprzedała majątek ziemski w Środzie właścicielowi ziemskiemu Feliksowi z Oleksowa Gniewoszowi.
Był członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Równocześnie z działalnością niepodległościową i społeczną prowadził praktykę lekarską. W pierwszym, powojennym spisie lekarzy z 1924/25 jest wymieniony, że praktykował w Środzie. Rocznik lekarski na 1938 rok podaje miejsce zamieszkania w Poznaniu przy ulicy Poznańskiej 59.
W czasach II wojny światowej leczył i wspierał materialnie polskich mieszkańców Poznania. Po śmierci żony w 1945 roku, zamieszkał u córki Janiny w Imielenku, koło Gniezna. Tam zmarł 23 maja 1946 roku, w 83 roku życia.
Od 1981 roku spoczywa na poznańskim Junikowie
pole:10 kwatera:7 rząd:1 miejsce:6
GPS: 52.388073, 16.828299
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=984327&name_surname=Liebek%20Narcyz#OpenMap
https://billiongraves.com/.../Feliks-G%C3%B3rnicki/30002054
To także symboliczne miejsce spoczynku Feliksa Władysława Franciszka Wilhelma (1894-1940), Powstańca Wielkopolskiego, zamordowanego w Katyniu, córki Narcyza i żony Feliksa Marii (Miriam) i żony Narcyza Bronisławy.
Miejsce spoczynku weterana nie jest opłacone, zostanie zgłoszone do IPN wnioskiem o wpis do Ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
źródła: Parafia katolicka Tokary, wpis 12 / 1859; Parafia katolicka Komorniki (Poznań), wpis 20 / 1892; Urząd Stanu Cywilnego Konarzewo, wpis 25 / 1892; APP, Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1931; Wyszukiwarka grobów billiongraves.com; Wyszukiwarka grobów na cm. w Poznaniu; Powstańcy wielkopolscy: biogramy uczestników powstania wielkopolskiego 1918-1919. Tom XV, pod red. Polak, Bogusław (1945- ).
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2024

Gadomski Stanisław (1898-1973)

urodził się 3 XI 1898 roku w miejscowości Golub -Dobrzyń – obecnie miasto w Polsce położone w województwie kujawsko-pomorskim, siedziba powiatu golubsko-dobrzyńskiego i gminy wiejskiej Golub-Dobrzyń, w rodzinie Ludwika i Marianny z d. Pankowska.

Nie ustalono kiedy i gdzie brał udział w Powstaniu Wielkopolskim, w nekrologu zamieszczonym w Dzienniku Bałtyckim napisane zostało “lotnik, powstaniec wielkopolski, członek AK i ZBoWiD, odznaczony Medalem Niepodległości, Brązowym, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi”.

9 V 1938 r. został odznaczony Medalem Niepodległości - niezbędna kwerenda w WBH.

Brał udział w Kampanii Wrześniowej jako żołnierz II Pułk Lotniczy w Krakowie. Wg zapisów na listach strat Oddziałowe Archiwum IPN w Gdańsku IPN Gd 212/534 - żołnierz zawodowy, był jeńcem wojennym, w 1944 r. uciekł z niewoli i ukrywał się do końca okupacji, natomiast w Oddziałowe Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku. Delegatura w Bydgoszczy IPN By 686/837 podaje, że z zawodu był rolnikiem, Ranny, wrócił do domu w 12 XI 1939 r. , 15 XI 1939 r. aresztowany przez Selbstschutz i osadzony w GESTAPO w Golubiu.

Zmarł 5 V 1973 roku, spoczął na cm. św. Franciszka w Gdański, spoczywa z małżonką Marią i synem Mieczysławem, trudność w odnalezieniu miejsca spoczynku polega na tym, że wyszukiwarka grobów dla cm. w Gdańsku wskazuje zarówno cm. Łostowicki jaki i św. Franciszka. Na podstawie wizji lokalnej na cm. św. Franciszka ustalono, że rodzina spoczywa kwatera taras 5 nr rzędu 6 nr grobu 20 (mapa w załączeniu), administracja podała położenie grobu jako Taras 5 rząd 4 miejsce nr 7.

Grób jest w tragicznym stanie, nie zachowała się płyta nagrobna czy tabliczka imienna Stanisława, metalowa tabliczka z imieniem syna Mieczysława leżała za wezgłowiem grobu. Z informacji uzyskanej od administracji cmentarza wynika, że grób nie jest opłacony od 2015 roku i grozi mu likwidacja.

Zostanie złożony wniosek do IPM o kwerendę a w następstwie, której o wpis do Ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.

Dziękuję za pomoc w ustaleniu danych i poszukiwaniach grobu na cm. w Gdańsku Hannie Lisiak-Góźdź, Agnieszce Łyś i Annie Borkowskiej oraz Dariuszowi Boczkowi.

Garstecki Tadeusz (1897 - 1977)

urodził się 17 VIII 1897 roku w Puszczykówku jako syn Jadwigi Teresy, córki Kazimierza i Klementyny z dom. Pepińska.

Dane ojca do weryfikacji, w Kartach meldunkowych miasta Poznania zapisano tylko imię matki, nie ma wśród zapisów aktów ślubów związku pomiędzy Jadwigą a Stanisławem, którego imię pojawia się w późniejszych dokumentów, a aktu urodzenia Tadeusza nie odnaleziono. Jadwiga w roku 1899 poślubiła Stanisława Mikołajewskiego (1862 - 1907) i być może to jego imię figuruje w późniejszych dokumentach jako ojca.

W roku 1898 razem z dziadkami (Kazimierzem i Klementyną) i ciotkami (Marianną i Zofią) zamieszkał w Poznaniu.

W czasie I wojny światowej od 1916 r. słu­żył w lotnictwie niemieckim, w którym zdobył szlify pilota.

W połowie listopada 1918 roku wstąpił do tajnej organizacji Polska Organizacja Wojskowa Zaboru Pruskiego 1918 - 1919 (POWZP) – konspiracyjna organizacja bojowa, której celem było oswobodzenie ziem polskich zaboru pruskiego. Powstała z inicjatywy Wincentego Wierzejewskiego jesienią 1917 r. Powstała wśród ukrywających się w Poznaniu skautów dezerterów.

Od 27 XII 1918 brał udział przy zdobywaniu Prezydium Policji Niemieckiej przy Placu Wolności w Poznaniu oraz Hotelu Rzymskiego, skąd zabrano całą gotówkę i doręczono Komitetowi Powstańczemu w Bazarze pod komendą Adama Białoszyńskiego (Białaszyński 18 XII 1890 - 12 VII 1949), następnie brał udział w zdobyciu koszar 47 Pułku Piechoty na Jeżycach przy ulicy Bukowskiej, gdzie zdobyto 4 CKM oraz rozbrojono wojsko niemieckie. 10 I 1919 r. został przeniesiony do kompanii lotniczej w Ławicy pod dow. Wiktora Pniewskiego (5 XII 1891 - 13 VIII 1974), jako pilot brał czynny udział w lotach wywiadowczych na terenie Wielkopolski. Po zakończeniu powstania pozostawał w służbie czynnej WP do dnia 17 VII 1921 r. Za udział w powstaniu w roku 1957 został odznaczony WKP, a w roku 1974 mianowany podporucznikiem.

Po zwolnieniu z wojska cały czas związany był z lotnictwem. Współzałożyciel Związku Lotników Polskich. W 1925 r. zaprojektował szybowiec *”Rywal”. Zbudował go Kazimierz Wroński w swoim warsztacie stolarskim w Poznaniu. Szybowiec wziął udział w II Konkursie Szybowców na Oksywiu koło Gdyni w maju - czerwcu 1925 r.
Po II wojnie światowej działał w LOPP i w Aeroklubie Poznań­skim i od lat 1960- tych w Kole Seniorów Lotni­ctwa Aeroklubu Poznań­skiego.
3 XI 1931 roku w Poznaniu poślubił Władysławę z dom. Dybizbańską ur. 27 VI 1910 tamże.
Zmarł w XI 1977 roku, 14 XI 1977 spoczął na cm. komunalnym na Junikowie, spoczywa z małżonką Władysławą
pole 17
rząd E1 miejsce 2
GPS: 52.389827, 16.82247
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1155675&name_surname=Garstecki%20Tadeusz#

źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu, Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1931. Ks. Robert Kulczyński SDB, Wielkopolski personel wojsk lotniczych (jednostki bojowe, IWL i SLŁ) w 1919 r. WTG Gniazdo - projekt Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego. samolotypolskie.pl/, strona www.piotrp.de, 50 LAT POZNAŃSKIEGO KLUBU SENIORÓW LOTNICTWA AEROKLUB POZNAŃSKI IM. WANDY MODLIBOWSKIEJ KOBYLNICA 2008 — stan na 18-1-2024.
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2024

*Konstrukcję szybowca "Rywal" opracował Tadeusz Garstecki, a zbudował Kazimierz Wroński w swoim warsztacie stolarskim w Poznaniu w 1925 r. Skrzydła o konstrukcji wzorowanej na samolocie Hanriot H-28. Układ szybowca był wzorowany na szybowcu Bohatyrew "Miś".
Wziął udział w II Konkursie Szybowców na Oksywiu koło Gdyni w maju- czerwcu 1925 r. Podczas pierwszego startu na zawodach, w dniu 11.06.1925 r. pilot A. Stempkowski z Morskiego Dywizjonu Lotniczego wyciągnął niezabezpieczony drążek sterowy, tracąc panowanie nad szybowcem. Szybowiec wykonał półpetlę i uległ rozbiciu, a pilot złamał nogę. Lot trwał 12 s.
Szybowiec "Rywal", obok szybowców S-1 i "Orkan", prezentowany był na Wystawie Lotniczej LOPP w Poznaniu, która miała miejsce od 13 do 28.09.1925 r.
Konstrukcja.
Jednomiejscowy górnopłat o konstrukcji drewnianej.
Płat prostokątny dwudźwigarowy, podparty zastrzałami. Płat kryty płótnem.
Kadłub o przekroju prostokątnym, półskorupowy, kryty sklejką. Kabina pilota otwarta.
Podwozie z dwiema płozami głów­nymi i płozą ogonową.
Podwozie płozowe.
Dane techniczne"Rywal" (wg [1])
Rozpiętość- 10 m, długość- 6 m, wysokość- 2,5 m, powierzchnia nośna- 17 m2.
informacje za stroną
http://www.samolotypolskie.pl/.../Garstecki--Wronski-Rywal2