Genealogia Powstańców Wielkopolskich

Traeger Albert (1892 - 1953)

urodził się 3 II 1892 w Łodzi w rodzinie ewangelika Gustawa Adolfa (1875 - 1920) i katoliczki Anny z domu Czaplewska, z tego związku urodził się także Eugeniusz (1888-1927).

W 1912 w Moskwie uczęszczał do gimnazjum, a po jego ukończeniu otrzymał świadectwo dojrzałości. W tym samym roku wstąpił do Oficerskiej Szkoły Jazdy znajdującej się w Elizawetgradzie, którą ukończył w 1914. Podczas I wojny światowej pełnił służbę w 4 pułku ułanów charkowskich. Otrzymał awans na stopień sztabsrotmistrza.

W I Korpusie Polskim w Rosji dowodzonym przez generała Józefa Dowbor Muśnickiego służył od 26 XII 1917 do 1 II 1918 organizując pułk. W 3 pułku ułanów pełnił obowiązki dowódcy szwadronu zapasowego. Przez bolszewików był w krótkim czasie więziony na moskiewskich Butyrkach. Po wyjściu z więzienia rozpoczął pracę w Moskwie w przedstawicielstwie Rady Regencyjnej. Pracując w Wydziale Konsularnym ułatwiał polskim oficerom, których ścigali bolszewicy, wydostanie się z Rosji do Polski.

15 I 1919 przyjechał do Warszawy i wstąpił w szeregi Wojska Polskiego. Otrzymał skierowanie do Poznania, w którym uczestniczył w formowaniu 1 pułku ułanów wielkopolskich (15 pułk ułanów). Bierze czynny udział w walkach z Niemcami, w trwającym wciąż powstaniu - utrzymanie już zdobytych terenów jak i w walce z zajętymi przez armię niemiecką ziem.Wg kart meldunkowych miasta zameldował się w Poznaniu 11 IV 1919 roku.

Po awansowaniu na stopień rotmistrza objął dowodzenie szwadronem, a później dyonem (I i II szwadron). W lipcu pełnił obowiązki zastępcy dowódcy pułku oraz p.o. oficera sztabowego.

Uczestnik wojny polsko - bolszewickiej. 24 V 1920 podczas trwającej ofensywy armii bolszewickiej na Mińsk, podpułkownik Władysław Anders wydał rozkaz Traegerowi, żeby objął dowodzenie wydzielonym oddziałem 15 pułku ułanów i wykonał atak na brygadę dońskich kozaków, która zagrażała tyłom 6 Dywizji Piechoty. Traeger na czele 200 ułanów rozbił poszczególne oddziały brygady, spychając je na Wota i zmusił je, żeby złożyli broń. Podczas ataku zostało wziętych 500 jeńców, tyle samo koni, 8 ckm oraz tabory. Za czyn ten został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

26 III 1921 został zatwierdzony z dniem 1 IV 1920 w stopniu majora, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. Do stycznia 1928 pełnił obowiązki zastępcy dowódcy 15 pułku ułanów w Poznaniu. 12 IV 1927 został mianowany na stopień podpułkownika ze starszeństwem z 1 I 1927 roku i 7. lokatą w korpusie oficerów kawalerii. W styczniu 1928 został przeniesiony do 18 pułku ułanów w Bydgoszczy na stanowisko dowódcy pułku. Od 27 stycznia 1932 aż do wybuchu II wojny światowej pełnił służbę na stanowisku rejonowego inspektora koni w Lublinie.

25 IX 1939 został przez wojska niemieckie wzięty do niewoli.

W 1945 został powołany w szeregi Ludowego Wojska Polskiego i 21 XII otrzymał awans na stopień pułkownika. W 1946 przeniesiony został w stan spoczynku.

W Wojskowym Biurze Historycznym - min. odrzucony 23 V 1933 roku wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości, wniosek o VM, Krzyże Walecznych (rotmistrz, podpułkownik, major). Odznaczony: Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 3901 – 30 czerwca 1921
Krzyż Walecznych trzykrotnie
Złoty Krzyż Zasługi – 19 marca 1937 „za zasługi w służbie wojskowej”
Złoty Medal „za Waleczność” Zjednoczonego Królestwa Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców – 7 września 1923
Medal Zwycięstwa – 22 lipca 1925

Podczas pobytu w Bobrujsku ożenił się z Zofia z dom. Jiama ( ur. 6 III 1898 w Kałudze, inna wersja nazwiska w źródłach Semoff, w kartach ewidencji mieszkańców miasta Poznania Jiama), para miała syna Jerzego Janusza Tadeusza ur. w Poznaniu 31 VII 1924 roku.

Zofia zmarła 17 VIII 1955 roku.

Albert zmarł 1 XI 1953 (na nagrobku wpisano datę 11 XI), małżonkowie spoczywają na cmentarzu komunalnym na Junikowie:

pole 6 kwatera 8 miejsce 10
GPS: 52.386319, 16.833841
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1118796&name_surname=Traeger%20Albert#

https://billiongraves.com/.../P%C5%82k-Albert.../29333720

Główne miejsce na nagrobku wystawiający oddali Mieczysławowi Łuczakowi (1929 - 2015), Albert i Zofia wspomnieni zostali tabliczkami marmurowymi na dole nagrobka (“w nogach”). Wg wyszukiwarki miejskiej grobów spoczywać tu mają także Halina Łuczak (1931-2022), Irena Klaczkowska (1912-1995), Maria Jackiewicz (1920 - 2018).

Miejsce spoczynku Weterana zostanie zgłoszone do Ewidencji grobów (IPN) a także do UM Poznania - Wydział kultury o dopisanie w wyszukiwarce miejskiej.

źródła:Archiwum Państwowe w Poznaniu - Akta Miasta Poznania, Kartoteka ewidencji ludności z lat 1870-1931. Wyszukiwarka grobów billiongraves.com. Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania. WBH - wyszukiwarka personalno - odznaczeniowa i Kolekcja akt odznaczony VM. Wikipedia. Cmentarze Ewangelicko-Augsburskie w Łodzi. Wielkopolskie Muzeum Wojskowe- Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu. Wojska Wielkopolskie - facebook. Powstańcy Wielkopolscy - Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, t. I, pod red. Bogusława Polaka, Poznań 2005. Powstańcy Wielkopolscy. Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, t. XIII, pod red. Bogusława Polaka, Poznań 2016. http://www.15pu.pl/.../uploads/2019/11/2019-3-pietnastak.pdf

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023

Adamczewski Tomasz (1896 - 1966)

urodził się 9 IX 1896 roku w miejscowości Czerwona Wieś – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kościańskim, w gminie Krzywiń, w rodzinie Stanisława i Franciszki z dom. Dziadkowiak, para pobrała się w roku 1886. Z tego związku urodzili się także Jan (1887), Michał (1888), Marianna (1890), Stanisław (1893), Piotr (1895-1896), Franciszek (1898), Bartłomiej (18 VIII 1900 - 9 XI 1939, rozstrzelany w Kurzej Górze, przewieziony z więzienia sądowego w Kościanie), Anna (1902-1903) i Michalina (1906).

Nie ustalono kiedy i gdzie brał udział w Powstaniu Wielkopolskim, w Uchwale o nadanie Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego z roku 1962 napisane zostało:”Adamczewski dnia 19 I 1919 jako ochotnik wstępuje do formującej się Eskadry Lotnictwa Wielkopolskiego w Ławicy. Po sformowaniu się Eskadry wyruszają do Nowego Miasta nad Wartą skąd dokonywali lotów i rozpoznania nieprzyjaciela jak również utrzymywali łączność z grupami wojsk powstańczych. Adamczewski, w tym czasie, pełnił odpowiedzialna funkcję przygotowania maszyn do lotów i zabezpieczenie lotniska, pod dowództwem por pilota Narwiada* - Kudło i rtm Grochowalskiego**.” W WBH dwie teczki personalne o syg. akt I.481.A.20 (starszy sierżant) i 260 AP (starszy sierżant). Występuje także w Wykazie podoficerów i żołnierzy II Eskadry Wielkopolskiej na dzień 1 grudnia 1919 roku. CAW I.301.12.51.

W roku 1919 w Bydgoszczy ożenił się z Waleria Jaskólską (1895-1981), z którą miał czworo dzieci Halinę (1920-2001), Henryka (6 V 1924), Janinę (1925-2021) i Tadeusza (1927-2005).

Nie są znane jego losy podczas II wojny światowej, jego syn Henryk był osadzony w KL Ebensee, a drugi z synów Tadeusz był robotnikiem przymusowym wywiezionym do Rzeszy.
Po II wojnie światowej mieszka dalej w Bydgoszczy, w latach 60 XX wieku jest czynnym członkiem aeroklubu i Klubu Seniorów Lotnictwa, który został założony 13 maja 1961 roku na uroczystym posiedzeniu komitetu organizacyjnego w składzie: kierownik Aeroklubu Bydgoskiego, Kazimierz Mindak, z-ca kierownika AB ds. propagandy, Władysław Kitrys, pilot Eugeniusz Duba-Dubiński i pilot Tomasz Adamczewski.

Zmarł w Bydgoszczy 13 VI 1966 roku, spoczywa na cmentarzu parafialnym Najświętszego Serca Pana Jezusa przy ul. Rynkowskiej 5.

*Edmund Norwid-Kudło (ur. 6 października/18 października 1895 w Mińsku, zm. 23 stycznia 1931 w Warszawie) – kapitan pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
**Tadeusz Władysław Grochowalski (ur. 20 VIII 1887 Żytomierz na Ukrainie, zm. 31 XII 1919 w Łucku) – podpułkownik pilot Wojska Polskiego.

źródła:Parafia katolicka Czerwona Wieś, wpis 7 / 1886.Urząd Stanu Cywilnego Krzywiń, wpis 17 / 1886. Archiwum Państwowe w Lesznie 426/1.1/76, skan 115 Krzywiń (USC) - akt urodzenia, rok 1896, [Księga urodzeń]. WBH - wyszukiwarka personalno - odznaczeniowa. WTG Gniazdo - projekt Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego i projekt Lista Odznaczonych WKP. Strona internetowa dlapilota.pl , zdjecia portretowe i ślubne ze strony forum.odkrywca.pl . Miejsce pochówku za niebieskaeskadra.pl - stan na 7 X 2023.Kulczyński Robert, Wielkopolski personel wojsk lotniczych (jednostki bojowe, IWL i SLŁ) w 1919 r. IPN Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023

—----------------------------------------------------------------

Parafia katolicka Czerwona Wieś, wpis 7 / 1886

Stanislaus Adamczewski (23 lat)
Francisca Dziadkowiak (23 lat)

Urząd Stanu Cywilnego Krzywiń, wpis 17 / 1886

Stanislaus Adamczeski (ur. 1863)
ojciec: Peter Adamczeski , matka: Marzianna Dembowa
Franziska Dziadkowiak (ur. 1863)
ojciec: Adalbert Dziadkowiak , matka: Ursula Bendlewska

Archiwum Państwowe w Lesznie 426/1.1/76, skan 115 Krzywiń (USC) - akt urodzenia, rok 1896, [Księga urodzeń]

Tomasz , rodzice: Stanislaus Adamczewski, Franciszka Dziadkowiak

Adamiak Franciszek (1896-1981)

urodził się 2 III 1896 roku w miejscowości Siedlemin – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie jarocińskim, w gminie Jarocin, w rodzinie Jana (1861 - 1912) i Jadwigi z dom. Miśkowiak (1856 - 1913), para pobrała się w roku 1883. Z tego związku urodzili się także Stanisław (16 IV 1891), Józef (15 II 1894), Marianna (1897) i Kazimierz (22 II 1900).
Trzykrotnie żonaty, jego pierwszą żoną była Łucja z dom. Niewolna (7 I 1903 Edwardów- 16 IX 1930 Poznań), córka Antoniego i Heleny Krzemienieckiej, siostra II żony Marii. Ze związku Łucji i Franciszka urodziło się 2 dzieci - Mieczysław (14 IX 1924 - 20 VIII 1989) i dziecko nieznanego imienia 13 I 1922.
2 I 1933 roku poślubił Marię (31 VIII 1906 - 6 V 1963), z tego związku urodziło się kolejne dziecko NN 2 I 1933.
Trzecią żonę poślubił w Poznaniu w roku 1964, została nią Aleksandra Gabińska (21 III 1902 - 5 II 1990).
Żołnierz armii pruskiej od 29 V 1916 do 21 XII 1918 roku, służył na lotnisku Ławica, tu też brał udział w walkach z armia pruską w szeregach powstańców z 5 na 6 I 1919 roku pod dowództwem Wiktora Pniewskiego, za udział w powstaniu w roku 1974 został odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. W projekcie WTG Gniazdo - Lista odznaczonych WKP są dwa błędy - 1/ dotyczy miejsca urodzenia podano Siedklemin i 2/ w nazwisku dowódcy, podano por. Pieniecki*. Wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości został odrzucony 15 III 1937 roku. Rozkazem dziennym SLŁ nr 253 z dn. 22 IX 1919 r. przydzielony z I kompanii SLŁ do Szkoły Pilotów. Zweryfikowany dyplomem nr 7763, nr Ref. Historycznego 15480.
Jego losy w II wojnie światowej i później nie są znane.
Zmarł 22 XII 1981 roku, spoczywa na cmentarzu parafialnym w Skórzewie
https://billiongraves.com/.../ppor-pilot.../9819183
To także miejsce pochówku jego I żony Łucji (Maria spoczywa na tym samym cmentarzu, ale w innym miejscu https://billiongraves.com/grave/Maria-Adamiak/9288271 ), syna Mieczysława i jego żony Krystyny oraz ich córki Ewy. Trzecia żona spoczywa na cm. komunalnym na Junikowie.
*Wiktor Pniewski – pułkownik pilot Wojska Polskiego, uczestnik powstania wielkopolskiego, organizator lotnictwa powstańczego na terenie Wielkopolski, żołnierz Polski Sił Zbrojnych na Zachodzie, uczestnik walk we Francji i Wielkiej Brytanii okresu II wojny światowej. Kawaler Orderu Virtuti Militari.
źródła: Archiwum Państwowe w Kaliszu 689/3/39, skan 172 Jarocin (USC) - akt małżeństwa, rok 1883, [Księga małżeństw]. Archiwum Państwowe w Kaliszu 689/2/79, skan 83 Jarocin (USC) - akt urodzenia, rok 1896, [Księga urodzeń]. Archiwum Państwowe w Poznaniu 1846/3/219, skan 17 Dąbrówka (USC) - akt małżeństwa, rok 1921, [Rejestr główny małżeństw]. WBH - wyszukiwarka personalno - odznaczeniowa i Kolekcja akt PW I.487.9091. Archiwum Państwowe w Poznaniu - Akta Miasta Poznania, Kartoteka ewidencji ludności z lat 1870-1931. WTG Gniazdo - projekt Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego i projekt Lista Odznaczonych WKP. Kulczyński Robert, Wielkopolski personel wojsk lotniczych (jednostki bojowe, IWL i SLŁ) w 1919 r. Wyszukiwarka grobów billiongraves.com/. Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023

Archiwum Państwowe w Kaliszu 689/3/39, skan 172 Jarocin (USC) - akt małżeństwa, rok 1883, [Księga małżeństw]
Johann Adamiak (22 lat), rodzice: Adalbert Adamiak , Marianna Grobelna ,
Hedwig Miskowiak (27 lat) , rodzice: Johann Miskowiak + , Francisca Karbowiak + ,

Archiwum Państwowe w Kaliszu 689/2/79, skan 83 Jarocin (USC) - akt urodzenia, rok 1896, [Księga urodzeń]
Franz , rodzice: Johann Adamiak, Hedwig Adamiak zd Miskowiak ,

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1846/3/219, skan 17 Dąbrówka (USC) - akt małżeństwa, rok 1921, [Rejestr główny małżeństw]

Franciszek Adamiak (25 lat) , rodzice: Jan Adamiak + , Jadwiga Miszkowiak ,
Lucja Niewolna (18 lat), rodzice: Antoni Niewolny , Helena Brzemieciecka

Adamczyk Władysław (1900 - 1920)

urodził się 17 IV 1900 roku w miejscowości Młynów - wieś w Polsce położone w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, w gminie Piątek, w rodzinie Tomasza i Józefy Marii z dom. Zubracka, para pobrała się w roku 1891 w miejscowości Młynów, parafia Piątek.

Nie ustalono kiedy Władysław zamieszkał w Poznaniu i czy brał udział w Powstaniu Wielkopolskim.

W projekcie WTG Gniazdo - uczestnicy PW występuje z następującymi danymi:
Władysław Adamczyk
data śmierci: 1920.04.14
jednostka: Stacja Lotnicza Poznań-Ławica
status/stopień: szeregowiec
źródła: Lista strat Powstania Wielkopolskiego od 27.12.1918 r. do 8.03.1920 r. Monografie Politechniki Koszalińskiej nr 157, Koszalin 2009

W kartach meldunkowym Poznania podano, że z zawodu był kotlarzem.
Zmarł w wyniku choroby będąc żołnierzem stacjonującym na Ławicy, co znajduje potwierdzenie na Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920 z 1934 roku - poz.102, Jastrząb Łukasz, Olszewski Wiesław, Lista strat Powstania Wielkopolskiego od 27.12.1918 r. do 8.03.1920 r., Monografie Politechniki Koszalińskiej nr 157, Koszalin 2009 poz.5. W Wykazie poległych i zmarłych za Polskę w latach 1918–1921 (na podstawie akt urzędów stanu cywilnego z zasobów archiwów państwowych w województwie wielkopolskim) w opracowaniu Sławomira Józefiaka pod poz. nr 7 podano także informacje o akcie zgonu - Poznań (II miejski) 1920 r. nr 310.

Miejsca pochówku nie ustalono.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023

Agaciński Feliks (1897 - 1981)

urodził się 31 XII 1897 roku w miejscowości Piersko – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Kaźmierz, w rodzinie Stanisława i Stanisławy z dom. Pałaszkiwicz, para pobrała się w roku 1894. Z tego związku urodzili się także Franciszek (1901), Magdalena (1902), Antoni (1904), Ludwik (1906-1908), Wincenty (1907), Pelagia (1909-1910) i Józef (1911).

Powołany do armii pruskiej służył od 6 III 1916 do 30 XII 1918 roku.

Po powrocie z armii pruskiej wstąpił do armii polskiej 8 I 1919 roku, od 16 I 1919 roku służył w siłach zbrojnych na zdobytym wcześniej przez powstańców lotnisku Ławica pod Poznaniem, co znajduje potwierdzenie w Wykazie podoficerów i żołnierzy I Eskadry Wielkopolskiej na dzień 1 XII 1919 r., CAW I.301.12.51. W Uchwale o nadaniu Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego z roku 1958 napisano:

“Agaciński Feliks wstąpił jako ochotnik do oddziału powstańczego na Ławicy 16.01.1919 pod dowództwem kpt. Ziembowskiego i pełnił służbę wartowniczą na stacji lotniczej. Po sformowaniu eskadry pełnił służbę jako mechanik a następnie jako szofer”. Należy tu wyjaśnić, że nazwisko dowódcy zostało pomylone, podano Ziembowski a nikt taki na Ławicy nie służył, prawidłowo powinno być Kazimierz Ziembiński (ur. 2 XII 1887 w Krakowie, zm. 17 I 1963 w Buenos Aires) – major inżynier pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari), jednakże tu zaznaczyć trzeba, że Ziembiński przyjechał do Poznania dopiero w marcu 1919 roku.

Idąc dalej, szukając źródeł odnośnie Agacińskiego w projekcie WTG Gniazdo przy nazwisku Ziembowski zapisano informacje status/stopień: kapitan, uwagi: wymieniony w biogramie Feliksa Agacińskiego, źródła: Wspomnienia z własnych przeżyć do końca 1920, Poznań, tyle że Wspomnienia zostały spisane przez Kazimierza Raszewskiego (29 II 1864 w Jasieniu, zm. 14 I 1941 w Poznaniu) a ten z kolei nie miał nic wspólnego z lotnictwem, całość wspomnień Raszewskiego dostępna jest tu:
https://www.wbc.poznan.pl/.../25827/edition/42306/content
Należy tu także podkreślić, że w sporządzonym przez WTG Gniazdo projekcie Feliks Agaciński występuje z następującymi danymi:
Feliks Agaciński
urodzenie:1897.12.31 Piersko, gm. Kaźmierz
data śmierci: 1981.05.15
miejsce pochówku: Poznań Junikowo
rodzice: Stanisław, Stanisława Pałaszkiewicz
jednostka: oddział powstańczy na Ławicy
status/stopień: ochotnik, podporucznik mianowany
uwagi: Uchwała W 38/74, E-kartoteka 14232 poz. 94,
odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy
źródła:
Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
Wspomnienia z własnych przeżyć do końca 1920, Poznań
Wykaz grobów uczestników Powstania Wielkopolskiego na poznańskich cmentarzach, oprac. GEOPOZ Poznań
Archiwum WTG Gniazdo
Szczepaniak Marek, Losy powstańców wielkopolskich według nowych źródeł z zasobów gnieźnieńskiego oddziału Archiwum Państwowego w Poznaniu, "Museion Poloniae Maioris" t. 4: W 100 rocznicę Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, s. 141-160
Archiwum Prezydenta RP, Nominacje na stopień oficerski. Uchwała W 38/72
Przy czym zakwestionować należy dwa z podanych powyżej źródeł - 1/ Wspomnienia z własnych przeżyć do końca 1920, Poznań - jak już wspomniałam powyżej autorem jest zupełnie inna osoba, 2/ Szczepaniak Marek, Losy powstańców wielkopolskich według nowych źródeł z zasobów gnieźnieńskiego oddziału Archiwum Państwowego w Poznaniu, "Museion Poloniae Maioris" t. 4: W 100 rocznicę Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, s. 141-160 dostęp w Internecie: MUSEION POLONIAE MAIORIS - w tym ostatnim Agaciński nie występuje.

Feliks Agaciński był żonaty dwukrotnie, jego I żoną poślubioną 18 XII 1931 była Jadwiga z dom. Tworowska ur. 21 VIII 1908 roku w miejscowości Weitmar, córka Walentego i Magdaleny z dom. Bartkowiak. Drugą żoną została Zofia ur. 3 VIII 1912 zm. 18 I 1975.

Agaciński zmarł 15 V 1981 roku, spoczywa z II żoną i Ignacym Feliksem Jeleniem na cmentarzu komunalnym na Junikowie:
pole 26
rząd 3 miejsce 15
GPS: 52.386728, 16.824979
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1088162&name_surname=Agaci%C5%84ski%20Feliks#

https://billiongraves.com/.../Feliks-Agaci%C5.../28165983

Miejsce spoczynku weterana jest opłacone, nagrobek nie wymaga renowacji, zostanie złożony wniosek do IPN o wpis do Ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (IPN).

—---------------------------------------
źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu - Akta Miasta Poznania, Kartoteka ewidencji ludności z lat 1870-1931. Kulczyński Robert, Wielkopolski personel wojsk lotniczych (jednostki bojowe, IWL i SLŁ) w 1919 r. Wyszukiwarka grobów billiongraves.com/. Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania. WTG Gniazdo - projekt Uczestnicy PW i projekt Lista odznaczonych WKP.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023

Urząd Stanu Cywilnego Duszniki, wpis 15 / 1894

Stanislaus Agaciński (ur. 1869)
ojciec: Thomas , matka: Agnes Kubiaczyk
Stanislava Palaszkiewicz (ur. 1876)
ojciec: Joseph , matka: Elisabeth Poprawska

Wachowiak Stanisław (1899 - 1975)

urodził się 4 IV 1899 roku w miejscowości Dopiewiec – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Dopiewo w rodzinie Wawrzyńca i Marianny z dom. Lechniak, para pobrała się w roku 1898. Z tego związku urodzili się także Marianna (1900), Jan (1902), Stanisława (1904 - 1905), Władysława (1906-1907) i Zofia (1908).

W deklaracji z 11 XI 1935 roku Stanisław opisał swoje losy podczas powstania i udziału w wojnie polsko - bolszewickiej. Do powstania przyłączył się 1 I 1919 roku jako ochotnik w Dopiewie pod rozkazami Andrzeja Kopy. 6 I 1919 roku pod rozkazami Zygmunta Plucińskiego bierze udział w walkach o Wolsztyn, dalej przeniesiony i walczy o Zbąszyń i na froncie zachodnim pod rozkazami Kostyńskiego. Od 1 IV 1919 na froncie północnym pod Nakłem i Kcynią (10 pułk), 9 V 1919 roku - Rynarzewo. Dalej bierze udział w wojnie polsko - bolszewickiej pod dowództwem Kruczaka. Zwolniony z wojska 24 XI 1921 roku. Zweryfikowany 30 III 1936 roku. Natomiast w Uchwale z 1958 o nadanie WKP napisano:
“Wachowiak Stanisław brał czynny udział w Powstaniu Wlkp. z bronią w ręku. 06.01.1919 jako ochotnik wstąpił do oddziałów powstańczych i brał udział w walkach pod Chodzieżą i Wolsztynem, dowódca Zenkteler. 09.02.1919 dalszy ciąg walk pod Rynarzewem, a następnie służba wartownicza i patrolowa na tym odcinku. 21.08.1921 wymieniony został zwolniony ze służby wojskowej do rezerwy w stopniu szeregowca. Podstawa: Zaświadczenie 2 członków uczestników Powstania Wlkp. zweryfikowanych przez ZBoWiD z 08.12.1957.“.

Zarówno w projekcie WTG Gniazdo - Uczestnicy PW jak i na Liście odznaczonych WKP, kartach meldunkowych miasta Poznania błędnie podano dzień urodzenia Stanisława 3 IV, podobnie jak i sam Stanisław w deklaracji o wstąpienie do ZPW i na fiszce do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości podaje 3 IV. W akcie urodzenia nr 56 z dnia 15 IV 1899 data dzienna to 4 IV i ta występuje dopiero w akcie zgonu.

Wniosek o Medal Niepodległości odrzucony został 21 VI 1938 roku.

29 III 1922 roku przeprowadza się z Dopiewa do Poznania. 17 XI 1923 roku ożenił się z Marianną Piszczek (ur. 22 XI 1886 w miejscowości Tłukomy Wielkie), przysposobił też jej córkę Stanisławę ur. 10 III 1912 roku.

Wachowiak Stanisław zmarł 2 II 1975 roku, spoczął na cmentarzu parafialnym na poznańskim Górczynie, spoczywa
kwatera VLc
rząd 1 miejsce 6
GPS: 52.385117, 16.875054
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...

https://billiongraves.com/.../Stanis%C5%82aw.../26976892

Pomiędzy 2018 a 2023 roku nagrobek został zmieniony, prawdopodobnie z inicjatywy Wiary Lecha, pominięto na nowym nagrobku spoczywającego tu od roku 1954 Andrzeja Handschuha (Handszu, 30 X 1891 - 7 XI 1954), syna Wawrzyńca i Małgorzaty z dom. Jeske, brata Powstańca Wielkopolskiego - Czesława (21 VI 1900 - 15 III 1988), spoczywającego na cm. na Krzesinach w Poznaniu kwatera PI
rząd 10 miejsce 4
GPS: 52.336389, 16.990858

Miejsce spoczynku Weterana zostanie zgłoszone do IPN w celu dokonania wpisu do Ewidencji grobów Weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Nie wymaga renowacji ale miejsce nie jest opłacone. Dokumentacja fotograficzna Tomasz Konwicki październik 2023.

źródła:
Parafia katolicka Konarzewo, wpis 12 / 1898. Urząd Stanu Cywilnego Konarzewo, wpis 12 / 1898. Archiwum Państwowe w Poznaniu 1873/1/76, skan 59 Konarzewo (USC) - akt urodzenia, rok 1899, Księga urodzeń. Archiwum Państwowe w Poznaniu - Akta Miasta Poznania, Kartoteka ewidencji ludności z lat 1870 - 1931. Wyszukiwarka grobów billiongraves.com/. Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania. WTG Gniazdo - projekt Uczestnicy PW i projekt Lista odznaczonych WKP. WBH - Kolekcja akt Powstańców Wielkopolskich (I.487.6587) i kartoteka odznaczeniowo - personalna.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023

Wachowiak Stanisław (1899 - 1951)

urodził się 8 IV 1899 roku w Poznaniu w rodzinie Józefa (1860-1926) i Jadwigi z dom. Mizera I voto Maćkowiak (1956-1933), para pobrała się w roku 1889. Z tego związku urodzili się także Józefa (1890), Nikodem (1 VI 1892), Agnieszka (1895-1900), Magdalena (1897-1898) i Jadwiga (*+1902).

Informacji o Stanisławie mamy niewiele odnośnie jego udziału w Powstaniu Wielkopolskim, figuruje na Listach zweryfikowanych powstańców Archiwum Państwowe w Poznaniu Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, Sygnatura: nr 32 / Spis zweryfikowanych 4622 - 9099.Opis jednostki: Akta organizacyjne Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19 i Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu: statuty, regulaminy, okólniki, protokoły posiedzeń zarządu, zjazdy, korespondencja jako kapral, zweryfikowany dyplomem nr 8855, Nr ref. Historycznego 16569, Koło Górczyn.

19 III 1926 roku w Poznaniu poślubił Wiktorię z dom. Bogdańska (ur.20 XI 1906 w Poznaniu), córką Jana i Heleny z dom. Mizera. Ze związku Stanisława i Wiktorii urodziły się dwie córki Irena (17 IV 1926 - 2004, po mężu Zasadzińska) i Wiktoria (13 XII 1928 - 1995, po mężu Kultyniak).

Wachowiak Stanisław zmarł w roku 1951, spoczywa na cmentarzu parafialnym na poznańskim Górczynie:
kwatera IVP
rząd 33 miejsce 34
GPS: 52.386221, 16.8751
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...

https://billiongraves.com/.../Stanis%C5%82aw.../18326356

To także miejsce spoczynku jego żony i córek, spoczywają tu także Jolanta Cynkulis (1954-2013) i Joanna Kopecka (1937 - 2014).

Miejsce spoczynku weterana jest zadbane, nie wymaga renowacji. Zostanie złożony wniosek o wpis do ewidencji grobów Weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (IPN).

źródła:
Urząd Stanu Cywilnego Łazarz, wpis 6 / 1889. Parafia katolicka Poznań - par. św. Marcina, wpis 66 / 1889. Archiwum Państwowe w Poznaniu 4852/1/4, skan 75 Poznań - Łazarz (USC) - akt urodzenia, rok 1899, Księga urodzeń. Archiwum Państwowe w Poznaniu - Akta Miasta Poznania, Kartoteka ewidencji ludności z lat 1870 - 1931. Wyszukiwarka grobów billiongraves.com/. Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania. WTG Gniazdo - projekt Uczestnicy PW

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023

—---------------------------------------------------------

Urząd Stanu Cywilnego Łazarz, wpis 6 / 1889

Joseph Wachowiak (ur. 1860)
ojciec: Andreas Wachowiak , matka: Balbina Wiśniewska
Hedwig Maćkowiak z domu Mizera (ur. 1857)
ojciec: Valentin Mizera , matka: Marie Mańkiewicz

Parafia katolicka Poznań - par. św. Marcina, wpis 66 / 1889

Joseph Wachowiak (29 lat)
ojciec: Andreas , matka: Balbina Wiśniewska
Hedvigis Mizera poprzednio zamężna Maćkowiak (32 lat)
ojciec: Valentinus , matka: Marianna Mankiewicz
Dodatkowe informacje: wdowa

Archiwum Państwowe w Poznaniu 4852/1/4, skan 75
Poznań - Łazarz (USC) - akt urodzenia, rok 1899, Księga urodzeń

Stanislaus , rodzice: Józef Wachowiak, Hedwig Mizera

Bartkowski Ignacy, Edmund i Wiktor

oraz ich rodzeństwo Stefan (2 IX 1882 - 8 V 1961), Zofia (1884 - 1952), Julian (19 II 1886 - 1 II 1956 - ksiądz katolicki, kapelan, wymieniony w nekrologu brata Wiktora) i Józefa (1888 - 1961, po mężu Wielebińska) urodzili się w rodzinie nauczyciela Wiktora (1845 - 1918) i Marii z dom. Plehn (1858 - 1940), para pobrała się w roku 1877.

Bartkowski Ignacy
urodził się 21 I 1887 roku w miejscowości Chełmce – wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, w gminie Kruszwica, USC Ostrowo.
Nie ustalono kiedy i gdzie brał udział w Powstaniu Wielkopolskim, ale jego nazwisko odnajdujemy na listach listy żołdu powiatu zachodnio-poznańskiego ze stycznia 1919 r. Andrzeja Kopy a w Wojskowym Biurze Historycznym znajduje się wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości, odznaczenie otrzymał 20 VII 1932 roku (niezbędna kwerenda).

Zmarł 12 VII 1964 roku w Poznaniu, spoczywa na cm. parafialnym na Górczynie:
kwatera IVP
rząd 11 miejsce 40
GPS: 52.385805, 16.875525
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...

https://billiongraves.com/grave/Ignacy-Bartkowski/18217626

Na nagrobku wystawionym przez żonę (nie znamy jej danych) zapisane zostało “Powstaniec Wielkopolski”. Zostanie złożony wniosek do IPN w celu przeprowadzenia kwerendy w następstwie, której ewentualny wpis do Ewidencji grobów Weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Miejsce zostanie także zgłoszone do UM Poznań - Wydział Kultury o wpis do wyszukiwarki miejskiej grobów.

—-------------------------------------------------

Bartkowski Edmund
urodził się 15 VII 1894 roku w miejscowości Chełmce – wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, w gminie Kruszwica, USC Ostrowo.

Wraz z rodzicami i rodzeństwem w 1900 r. przeprowadził się do Nakła nad Notecią. Po ukończeniu katolickiej szkoły powszechnej w Nakle rozpoczął edukację w nakielskim gimnazjum męskim. Mimo iż była to szkoła niemiecka, wśród wielu uczących się w niej młodych Polaków kształtował się jego patriotyzm. Bartkowski należał do grona inicjatorów powołania Drużyny Skautowej im. Tadeusza Kościuszki, a także był członkiem tajnego koła Towarzystwa Tomasza Zana. Ucząc się w nakielskim gimnazjum, przyjaźnił się z wieloma przyszłymi działaczami niepodległościowymi i budowniczymi odradzającej się Rzeczypospolitej, w tym powstańcami wielkopolskimi ziemi nadnoteckiej – Józefem Codrowem, Kazimierzem Rybką, Kazimierzem Susałą, Mieczysławem Bronickim, Teofilem Spychałą, rodziną Płaczków, Stefanem Żmidzińskim, Pietrykowskimi, Zygmuntem Kaletką, Wacławem Pieniążkiewiczem czy Teodorem Mindakiem. Za działalność w TTZ wraz z o rok młodszym bratem Wiktorem usunięty został ze szkoły. Pozwolono mu jednak ukończyć gimnazjum w Rogoźnie oraz zdać maturę.
Po skończeniu szkoły powołany do armii niemieckiej. Otrzymał przydział do artylerii. Nieznane są jego losy wojenne, ale musiał zasłużyć się na froncie, skoro wojnę ukończył w stopniu oficerskim leutnanta (ppor.). Po demobilizacji w początkach grudnia 1918 r. powrócił do Nakła. Jako doświadczony w boju i służbie oficer natychmiast wciągnięty został w działalność niepodległościową na terenie Nakła i okolic. Jeszcze przed wybuchem Powstania Wielkopolskiego zaczął tworzyć struktury oddziałów powstańczych w Nakle, a nakielska Rada Ludowa, po uzgodnieniach z Naczelną Radą Ludową w Poznaniu, przewidziała go na komendanta powstania w mieście. Bartkowski kilkakrotnie jeździł do Poznania na odprawy. Nad ranem 1.01.1919 r., gdy od strony Kcyni do Nakła dotarli żołnierze z rozbitej kcyńskiej kompanii Heimatschutzu, Rada Ludowa ogłosiła powstanie. Na czele początkowo około 130 ochotników stanął Bartkowski. Rozbrojono niemieckich żołnierzy ze stacjonującego w mieście 34. pp., opanowano magazyny z umundurowaniem, bronią i amunicją znajdujące się w podwórzu jednej z kamienic przy Rynku (niem. Marktplatz) oraz zajęto najbardziej strategiczne punkty w Nakle i jego okolicy. Zadaniem Bartkowskiego było skuteczne rozszerzenie powstania jak najdalej na północ Wielkopolski i utrzymanie zdobytych pozycji. Wspierał wszelkie inicjatywy powstańcze, m.in. w Mroczy, Sadkach, Wyrzysku, Wysokiej czy Białośliwiu. Koordynował działania powstańcze w okolicy Wysokiej i w bitwie o miasto 7.01.1919 r. Nadzorował z nakielskiego sztabu bitwę o Mroczę 5/6.01 i Ślesin 7/8.01. Towarzyszył również rokowaniom w Bydgoszczy, na mocy których powstańcy wycofali się na południe od Noteci. Wydając podległym oddziałom rozkaz opuszczenia Nakła, przyjął na siebie bezpośrednią odpowiedzialność za podjęte kroki, a także wściekłość i emocje powstańców. Po opuszczeniu Nakła Bartkowskiego skierowano do Sztabu Dowództwa Głównego Powstania w Poznaniu. W następnych miesiącach i latach na przemian sprawował służbę liniową lub sztabową. Z pułkami wielkopolskimi przeszedł cały szlak bojowy na froncie wojny polsko-bolszewickiej.
W 1921 r., będąc już w stopniu kpt., otrzymał przydział do sztabu wojskowego gen. Stanisława Szeptyckiego, który mieścił się w Krakowie, a stamtąd, jako kapitana o pseudonimie „Pruj”, oddano go do dyspozycji Naczelnej Komendy Powstańczej III Powstania Śląskiego. Po zakończeniu wszelkich działań zbrojnych o ukształtowanie granic odrodzonej Rzeczypospolitej podjął decyzję pozostania w wojsku, jako zawodowy oficer. Skierowano go na dalszą służbę do 17. Płk. Art. Lekkiej w Gnieźnie. Był też wykładowcą w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. Z czasem awansował do stopnia płk. Brał udział w wojnie obronnej we wrześniu 1939 r. Zginął 17.09 w okolicach Kowla. autor publikacji : Sławomir Łaniecki

W uzupełnieniu przez GPW - Edmund w projekcie WTG Gniazdo został wymieniony:
1/ Edmund Bartkowski
urodzenie: 1894.07.15 Chełmce koło Inowrocławia
data śmierci: 1939.09.17
jednostka: Oddziały Powstańcze w Nakle, Kompania Nakielska, Kompania Trzeciewnicka, Front Północny, Front Bydgoski, Artyleria Polna w Gnieźnie, Front Nadnotecki, Rada Ludowa w Nakle, Komenda Miasta Nakło
status/stopień: podporucznik, porucznik, podpułkownik, kapitan, dowódca, podporucznik w artylerii, komendant wojskowy
uwagi: Wymieniony w życiorysie Edwarda Daroń, Franciszka Borzych, Józefa Balcerzak, Wojciecha Gesse, komendant powstania w Nakle. Zginął w kampanii wrześniowej w okolicy Kowla. Lista powstańców z terenu powiatu pilskiego, dekret przyjmujący byłych oficerów byłej armii niemieckiej do Polskich Sił Zbrojnych i mianujący na stopień, dowódca oddziału powstańczego z Nakła, oficer artylerii

2/ Edmund Bartkowski
jednostka: Kompania Budzyńska
status/stopień: podporucznik
źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 387: Relacje i wspomnienia dotyczące powstania wielkopolskiego: 1. Wągrowiec, powiat Wągrowiec, województwo poznańskie i Wspomnienia Powstańców Wielkopolskich, wyboru dokonali i wstępem opatrzyli Lesław Tokarski, Jerzy Ziołek, Poznań 1970

3/ Edmund Bartkowski
uwagi: dowódca odcinka budzyńskiego, wymieniony w biogramie młodszego brata Wiktora
źródła: Kabat Ewa, Budzyń i jego mieszkańcy, Budzyń 2018

4/ Edward Bartkowski
jednostka: Baon Budzyński
status/stopień: porucznik
źródła: Grochowski Stefan, Dzieje wojenne Rogoźna, Rogoźno Wlkp. 1936

5/ Bartkowski
status/stopień: podporucznik
źródła: Jedlina-Jacobson Wojciech, Z ludem wielkopolskim przeciw zaborcom. Wspomnienia, Toruń 1936

6/ Bartkowski
źródła: Grot Leszek, Pawłowski Ignacy, Pirko Michał, Wielkopolska w walce o niepodległość 1918-1919. Wojskowe i polityczne aspekty Powstania Wielkopolskiego, Seria Wielkopolska w walce o niepodległość 1918-1919, pod. red. Ignacego Pawłowskiego, Warszawa 1968

7/ Bartkowski – tu może dotyczyć zarówno Edmunda jak i Wiktora
jednostka: Straż Obywatelska - Nakło
źródła: Kujawy Zachodnie w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919, Inowrocław 2017
8/ Bartkowski
status/stopień: podpułkownik, dowódca odcinka frontu
źródła: Nockowiak Wacław, Naprzód wiara! Opowieści powstańca wielkopolskiego o walkach powstańczych w latach 1918/19, Poznań 1935
W Wojskowym Biurze Historycznym - 18 X 1932 roku odznaczony Krzyżem Niepodległości z Mieczami (przyznawany dla tych, którzy walczyli z bronią w ręku o niepodległość ojczyzny przed wojną światową, lub poza szeregami armii względnie walką tą kierowali (art. 3 Dekretu))i wniosek do Kapituły Orderu Virtuti Militarii (Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari )
Edmund 6 II 1932 roku ożenił się z Klarą Apolonią z dom. Kruppik (Krupik) urodzoną 9 II 1898 roku w miejscowości Skrzetusz (wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie obornickim, w gminie Ryczywół), córką Jana (28 II 1858 - 22 XI 1923, członka Rady Ludowej Skrzetusz) i Weroniki z dom. Surma (20 III 1866 - 29 I 1941), siostrą Powstańców Wielkopolskich Edmunda (8 VIII 1890 Skrzetusz - 30 IX 1944 Gross Rosen) i księdza Jana (1 VIII 1894 Skrzetusz - 2 VI 1965 Poznań, spoczywa na cm. parafialnym na Górczynie).

Edmund i Klara mieli czworo dzieci - Wiktora Jana ur.26 XI 1932 w Poznaniu, Marię (1935 - 1996 - po mężu Orłowska, spoczywa z Matką Powstańców Marią i mężem Witoldem Janem na cm. parafialnym na Górczynie), Teresę (1934 - 2015, po mężu Stanecka), i Klarę (1939 - 2010).

Edmund symbolicznie został wymieniony na nagrobku żony i córki, spoczywających na cmentarzu parafialnym na poznańskim Górczynie:
kwatera IVP
rząd 4 miejsce 39
GPS: 52.385588, 16.875592
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...

https://billiongraves.com/grave/Klara-Bartkowska/18377943...

Niestety jest to tylko grób symboliczny i jako taki nie może zostać zgłoszony do IPN.

—---------------------------------------------------------------
Bartkowski Wiktor
urodził się 8 VIII 1895 roku w miejscowości Chełmce – wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, w gminie Kruszwica, USC Ostrowo.

Członek Drużyny Skautowej im. Tadeusza Kościuszki w Nakle, której organizatorem był jego brat Edmund. Student medycyny.
Nie ustalono czy brał udział w I wojnie światowej, w kartach meldunkowych miasta Poznania figuruje jako przybywający z Nakła 18 I 1919 roku.
W Powstaniu walczył jako plutonowy oddziału budzyńskiego, zginął podczas walk 18 lub 20 II 1919 roku pod Radwankami (datę 18 podaje Jastrząb - Olszewski, 20 - nekrologi w Kurierze Poznańskim z 25 i 26 II 1919 roku). Spoczywa we wspólnej mogile powstańczej na cm. parafialnym w Budzyniu.

Pośmiertnie 20 VII 1932 roku odznaczony Medalem Niepodległości.
—---------------

źródła:
Urząd Stanu Cywilnego Inowrocław, wpis 14 / 1877. Parafia katolicka Strzelno, wpis 8 / 1877. Archiwum Państwowe w Bydgoszczy Oddział w Inowrocławiu, Urząd Stanu Cywilnego Ostrowo, Akta stanu cywilnego - pierwopisy Rejestr urodzeń - pierwopis nr 1-170 za rok 1887, 1894 i 1895. Archiwum Państwowe w Poznaniu - Akta Miasta Poznania, Kartoteka ewidencji ludności z lat 1870 - 1931. Wyszukiwarka grobów billiongraves.com/. Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania. WTG Gniazdo - projekt Uczestnicy PW. WBH - kartoteka personalno - odznaczeniowa oraz Kolekcja akt odznaczonych VM. Lista strat Powstania Wielkopolskiego od 27 grudnia 1918 roku do 8 marca 1920 roku. Jastrząb Łukasz, Olszewski Wiesław. 2009. Kurier poznański 1919 z 25 i 26 II 1919. Grób Ignacego - zdjęcia Tomasz Konwicki. IPN - grób zbiorowy w Budzyniu.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023

Piątkowski Józef (1894 - 1967)

urodził się 15 III 1894 roku w miejscowości Bukowiec – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, w gminie Nowy Tomyśl, w rodzinie Stanisława i Marianny z dom. Napierała.

Uczestnik I wojny światowej, podczas której jako żołnierz Infanterie-Regiment 53 został lekko ranny co znajduje potwierdzenie na pruskich listach strat z dn. 13 V 1916 roku (Preußen 529).

W Powstaniu Wielkopolskim od 27 XII 1918 roku w Poznaniu i okolicach, dalej w Straży Ludowej i Obronie Krajowej. Występuje na Listach zweryfikowanych Powstańców (Spis zweryfikowanych 9100 - 13620 - strona 141 poz. 11634), zweryfikowany 3 IX 1936 roku, Nr Ref. Historycznego 19097 i dalej członek Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 16967 - 23302], strona 77 poz. 17574 - wstąpił do związku 11 XII 1935 roku. Jego wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości został odrzucony 25 I 1937 roku.

W projekcie WTG Gniazdo Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego występuje trzy razy:
1/ Józef Piątkowski
urodzenie: 1894.03.15 Bukowiec
status/stopień: szeregowiec
uwagi: Poznań, kolejarz
źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 45: Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 16967 - 23302]

2/ Józef Piątkowski
urodzenie: 1894.03.16 Bukówiec pow. Nowy Tomyśl
ojciec: Stanisław
status/stopień: szeregowiec
uwagi: I.487.1993
źródła: Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)

3/ Józef Piątkowski
uwagi: Poznań
źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Koła w Poznaniu

20 V 1917 roku poślubił Katarzynę z dom. Słoma ur. 8 XI 1888 roku, z tego związku urodziło się Czworo dzieci Józefa (1922-1923), Anna (*+1924), Czesław (*+1925) i jedyny, który dożył wieku dorosłego Franciszek (1 I 1918 - 25 V 1994).

Piątkowski Józef zmarł 19 II 1967 roku, spoczywa na cmentarzu parafialnym na Górczynie
kwatera IIIP
rząd 36 miejsce 26
GPS: 52.386742, 16.875855
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...

Na nagrobku błędnie wpisano rok urodzenia jako 1883, aczkolwiek płyta jest mało wyraźna i wydaje się jakoby ktoś próbował poprawiać. Grób zaniedbany, zarośnięty, wyrasta krzak i zielsko.

Spoczywają tu także małżonka Katarzyna, syn Franciszek i synowa Zofia.

Miejsce spoczynku zostanie zgłoszone do IPN w celu dokonania wpisu do Ewidencji grobów Weteranów walk o wolność i niepodległość Polski oraz do Urzędu Miasta Poznania Wydział Kultury o wpis w wyszukiwarce miejskiej grobów z prawidłowymi danymi.

źródła: Parafia katolicka Bukowiec (Nowy Tomyśl), wpis 2 / 1887. Urząd Stanu Cywilnego Bukowiec (Nowy Tomyśl), wpis 1 / 1887. Archiwum: Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: nr 33 / Spis zweryfikowanych 9100 - 13620. Opis jednostki: Akta organizacyjne Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19 i Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu: statuty, regulaminy, okólniki, protokoły posiedzeń zarządu, zjazdy, korespondencja. Strona/karta: 141. Archiwum: Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: nr 45 / Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 16967 - 23302]. Opis jednostki: Spisy członków Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19. Strona/karta: 77. Archiwum Państwowe w Poznaniu - Akta Miasta Poznania, Kartoteka ewidencji ludności z lat 1870 - 1931. Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania. WTG Gniazdo - projekt Uczestnicy PW. WBH - Kartoteka personalno - odznaczeniowa i Kolekcja akt Powstańców Wielkopolskich (I.487.1993). Dokumentacja fotograficzna grobu Tomasz Konwicki, październik 2023.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023 (materiał stanowi uzupełnienie notatki z dnia 16 I 2020 roku)

Muschalla vel Muszała - Muszalla Stanisław i Bernard oraz Stypiński Józef
—----------------------------------------

Ernst Ignacy Muschalla (24 VII 1850 - 5 I 1934) - żenił się dwukrotnie, jego I żoną w roku 1876 została Józefa z dom. Kurzawa, z tego związku urodziło się 6 dzieci Feliks, Wiktor, Adam, Cecylia, które zmarły w niemowlęctwie i Agnieszka (1876) oraz Marta (1885). Po śmierci Józefy Ignacy ożenił się z jej siostrą Franciszką (29 IX 1860 - 4 II 1935). Ze związku Ignacego i Franciszki urodzili się Bruno (26 IX 1887 - 1915 - zginął jako żołnierz Infanterie-Regiment 176), Waleria (1888 - 1973, żona Powstańca Wielkopolskiego Józefa Stypnińskiego), BERNARD, Władysława (1891 - 1908), Julian Paweł Emil (1893 - 1975) i STANISŁAW.
—--------------------

Muschalla vel Muszała Stanisław Leon (1898 - 1973)

urodził się w Poznaniu 13 IV 1898 roku.
6 VIII 1915 roku powołany do armii pruskiej.
Od 20 XI 1918 r. do 26 XII 1918 r. członek Straży Bezpieczeństwa przy organizacji Powstania Wlkp. w stopniu kaprala. Od 27 XII 1918 r. do 30 XII 1918 r. w walkach o Fort Grolman (obecnie Fort VIII Kazimierza Grudzielskiego – jeden z 18 fortów wchodzących w skład Twierdzy Poznań. Znajduje się na Kasztelanowie, na obszarze osiedla samorządowego Grunwald Południe, przy ulicy Rumuńskieji). Od 1 I 1919 r. do 16 VIII 1919 r. przeniesiony do administracji Szpitala nr 3 w Poznaniu w stopniu kaprala. Od 17 VIII 1919 przeniesiony do Baonu CKM w Poznaniu. Od czerwca 1920 r. delegowany na Szkołę Podchor. w Poznaniu i ukończył w kwietniu 1921 r. Od kwietnia 1921 r. do 1923 r. przeniesiony do 57 Pułku Piechoty Wielkopolskiej jako dowódca kompanii. Od 1934 przeniesiony do rezerwy jako oficer WP. Za udział w Powstaniu odznaczony WKP w roku 1957. W WBH dwie teczki o syg. akt 1281 i odrzucony 15 III 1937 roku wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości.

25 XI 1922 roku ożenił się z pochodzącą z Inowrocławia Janiną z dom. Padrall ur. 10 XI 1903, z tego związku urodziło się troje dzieci Ewa (1925) i Jacek Piotr (1929) oraz Roman (1933 - 1989).

W roku 1937 dokonano korekty nazwiska z Muschalla na Muszała.

Muszała Stanisław Leon zmarł 22 XII 1973 roku, spoczywa na cmentarzu parafialnym na Górczynie w Poznaniu.
kwatera IIIP
rząd 37 miejsce 27
GPS: 52.386752, 16.87581
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...

https://billiongraves.com/.../Stanis%C5%82aw.../19353046

Miejsce spoczynku weterana jest zadbane, nie wymaga renowacji. Zostanie złożony wniosek o wpis do ewidencji grobów Weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (IPN).

—------------------------------------------

Muschalla vel Muszalla Bernard Jan (1890 - 1963)

urodził się 8 III 1890 roku w Ostrowie Wielkopolskim. Po ukończeniu szkoły powszechnej uczył się w szkole handlowej, jako 20 latek powołany do odbycia służby wojskowej w armii pruskiej, brał udział w I wojnie światowej (Fußartillerie-Regiment 5), podczas działań wojennych lekko ranny, co znajduje potwierdzenie na pruskich listach strat Preußen 669 z 26 X 1916 roku.

Z zawodu kolejarz, pomiędzy służbą wojskową pracuje na kolei między innymi w Opalenicy, Nowym Tomyślu, Skalmierzycach i Kostrzynie.

W spisanym w latach 60 XX wieku życiorysie podaje, że od 28 XII 1918 do 13 II 1919 roku bierze czynny udział w powstaniu, 14 II 1919 bierze udział w przejęciu dworca kolejowego w Nowym Tomyślu i tu zostaje.

W Uchwale o nadanie WKP z 1958 roku czytamy “(...)wstąpił 27.12.1918 jako ochotnik do Oddziału Powstańczego w Poznaniu na Łazarzu i brał udział z bronią w ręku w zdobywaniu Prezydium Policji w walkach ulicznych na ul. Ratajczaka. Następnie pełnił odwachy przy różnych gmachach państwowych i patrole uliczne do 20.01.1919. W dniu 21.01.1919 wyjechał na front i pod dowództwem por. Klimczaka walczył pod Chrośnicą i Zbąszyniem. Z oddziałów powstańczych został zwolniony z powodu choroby 04.02.1919. Podstawa: zaświadczenie wystawione przez DOK VII Poznań Ref. Historyczny nr 276-I/521/39 dnia 30.03.1939”.

4 VII 1916 roku ożenił się z Anną z dom. Zborowska (ur. 2 VI 1893 w Puszczykowie, zm. 7 VIII 1971 w Poznaniu, spoczywa na cm. parafialnym na Górczynie), córką Augustyna i Katarzyny z dom. Giełda). Ze związku Bernarda i Anny urodzili się Seweryn (1919-1989), Aniela (1923-1995), Waleria (1925-1973), Kazimiera (1930-2013) i Krystyna (1933 - 2000).

Muszalla Bernard Jan zmarł 8 XI 1963 roku, spoczywa na cmentarzu parafialnym przy ul. Bluszczowej
kwatera NA
rząd 22 miejsce 21
GPS: 52.375109, 16.914323
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...

https://billiongraves.com/.../Bernard-Muszalla.../29501529

Miejsce spoczynku weterana jest zadbane, wymaga renowacji. Zostanie złożony wniosek o wpis do ewidencji grobów Weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (IPN).

—-----------------------------------------------

Stypiński Józef (1887 - 1961)

urodził się 8 III 1887 roku w miejscowości Klony – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Kostrzyn w rodzinie Franciszka i Magdaleny z dom. Andrzejewska, para pobrała się w roku 1871. Z tego związku urodzili się także Marianna Franciszka (1873), Stanisława (1875), Józefa (1878), Władysława, Prakseda (1889) i Helena Pelagia (1894) oraz Stanisław, Franciszek, Stanisław II, Pelagia, Angelika, Helena, którzy zmarli w niemowlęctwie.

Niewiele wiemy o udziale Józefa w Powstaniu Wielkopolskim, został wymieniony jako chorąży w stanie spoczynku w Albumie Pamiątkowym Powstańców Ziem Zachodnich R.P., Poznań 1937, nr 1; Poznań 1938, nr 2, nr 3, nr 4, nr 5; [Poznań] 1939, nr 6. Natomiast w WBH jest odrzucony 20 IX 1937 roku wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości (niezbędna kwerenda).

20 VIII 1913 roku poślubił Walerię Zofię z dom. Muschalla vel Muszalla (21 XI 1883 - 4 XI 1973), córkę Ernst Ignacy Muschalla (24 VII 1850 - 5 I 1934) i Franciszki z dom. Kurzawa (29 IX 1860 - 4 II 1935), siostrę Powstańców Wielkopolskich Stanisława i Bernarda.

Ze związku Józefa i Walerii Zofii urodził się dwoje dzieci Izabela w 1914 i Edmund w roku 1919.

W czasie okupacji niemieckiej rodzina została wywieziona z Poznania, co znajduje potwierdzenie na Listach strat IIWŚ.

Józef zmarł 19 VIII 1961 roku spoczywa na cmentarzu parafialnym na poznańskim Górczynie:
kwatera IVP
rząd 26 miejsce 8
GPS: 52.386316, 16.875667
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...

https://billiongraves.com/.../J%C3%B3zef-Stypi.../12739148

To także miejsce spoczynku żony Walerii oraz jej rodziców Ignacego i Franciszki.

Miejsce spoczynku weterana jest zaniedbane, wymaga renowacji. Zostanie złożony wniosek o wpis do ewidencji grobów Weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (IPN).

—-----

źródła:
Parafia katolicka Bralin, wpis 1 / 1876. Urząd Stanu Cywilnego Bralin, wpis 2 / 1876. Parafia katolicka Ostrów Wielkopolski, wpis 62 / 1886. Urząd Stanu Cywilnego Ostrów Wielkopolski, wpis 93 / 1886. Urząd Stanu Cywilnego Ostrów Wielkopolski, wpis 93 / 1886. Archiwum Państwowe w Poznaniu 4852/1/1, skan 67 Poznań - Łazarz (USC) - akt urodzenia, rok 1898, Księga urodzeń. Archiwum Państwowe w Kaliszu, Urząd Stanu Cywilnego Ostrów Wielkopolski - obwód miejski [Księga urodzeń - tom I] 1890. Archiwum Państwowe w Poznaniu - Akta Miasta Poznania, Kartoteka ewidencji ludności z lat 1870 - 1931. Verlustlisten 1. Weltkrieg, page 15837: Muschalla Bernhard (Ostrowo). Wyszukiwarka grobów billiongraves.com/. Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania. WTG Gniazdo - projekt Uczestnicy PW i Lista odznaczonych WKP. WBH - kartoteka personalno - odznaczeniowa. Zdjęcia portretowe Stanisława i Bernarda - arch. Danuta Kurasz. Dokumentacja grobu Stanisława Tomasz Konwicki, X 2023. Archiwum Państwowe w Poznaniu 3318/4.1/88, skan 3 Gułtowy (par. rzymskokatolicka) - akt małżeństwa, rok 1871 , Księga małżeństw. Archiwum Państwowe w Poznaniu 1875/1/40, skan 68 Kostrzyn (USC) - akt urodzenia, rok 1887, Księga urodzeń.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023