Genealogia Powstańców Wielkopolskich

Czarnecki STANISŁAW i ANTONI oraz ich rodzeństwo:

- Rozalia / Róża ur.1872, w roku 1891 wyszła za Michała Czarneckiego;
- Marianna ur. 1875, w roku 1896 poślubiła Jana Ratajczaka,
- Wojciech Albert ur. 1877 - zm. 1955, żona Franciszka Stawicka, spoczywają z matką i teściową na cm. górczyńskim w Poznaniu,
- Teresa ur. 1880,
- Michał ur.1883-1957,
- Antoni ur.1887-1879,
- Zuzanna ur.1890

urodzili się w rodzinie Franciszka (24-08-1845 - 13-12-1899) i Magdaleny z dom. Andrzejak(20-05-1850 - 26-10-1923), para pobrała się:
Parafia katolicka Poznań - par. św. Marcina, wpis 57 / 1871

Franciscus Czarnecki (27 lat)
Magdalena Andrzejak (21 lat)

-----------------------------------
#Czarnecki Stanisław urodził się 10 kwietnia 1892 roku, zmarł 21 lutego 1965 (Głos Wielkopolski. 1965.02.23 R.21 nr45 Wyd.A), spoczywa z małżonką Katarzyną (1893-1972) oraz córkami Krystyną i Janiną na Cm. Górczyńskim (Par. Matki Boskiej Bolesnej),Ściegiennego 35, kwatera:VPe rząd:31 miejsce:21 ,

https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=6&id=335052&surname=Czarnecki&name=Stanis%C5%82aw#OpenMap

https://billiongraves.com/grave/Stanis%25C5%2582aw-Czarnecki-Powstaniec-Wielkopolski/25665509

Miejsce nie jest oznaczone w wyszukiwarce miejskiej jako grób weterana.

--------------------
W 1914 r. został powołany do służby w wojskowej w armii pruskiej, walczył m. in. na frocie wschodnim wojny, skąd w 1918 r. został skierowany do Poznania w październiku 1918 r. Tu po demobilizacji 12 grudnia 1918 r. wstąpił do Straży Ludowej, przydzielony pod rozkazy Adama Białoszyńskiego (Białaszyński), który od listopada 1918 r. organizował IV Kompanię Marynarzy Powstańców Wielkopolskich, która wchodziła w skład batalionu Służby Straży i Bezpieczeństwa Marynarzy w Poznaniu. Rekrutowali się oni z pruskiej formacji Kriegsmarine. Przed wybuchem powstania działali w konspiracji pod nazwą Oddział Marynarzy Powstańców dla walk o zjednoczenie ziem polskich. Marynarze w granatowych mundurach byli elitą sił powstańczych, m.in.: stanowili osobistą ochronę I.J. Paderewskiego podczas jego pobytu w Poznaniu. 27 grudnia 1918 r.
IV Kompania Białoszyńskiego (tak w skrócie ich nazywano) zdobyła koszary 47. pułku piechoty niemieckiej, ogniem zaporowym ostrzeliwała kolejne koszary tym razem 6. pułku grenadierów na Grunwaldzie, uniemożliwiając im działania w centrum miasta, zdobyli Fort VII z zaopatrzeniem wojskowym oraz Dworzec Główny i 6 stycznia 1919 r. lotnisko Ławica w Poznaniu z mnóstwem cennego sprzętu lotniczego.
20 października 1919 r. zwolniony z wojska, rozpoczął pracę dla poznańskiego magistratu.
Za udział w powstaniu został odznaczony w 1958 r. Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, ponadto w okresie międzywojennym odznaczony Polska swojemu Obrońcy. Za udział w organizacji plebiscytu na Śląsku odznaczony Krzyżem Górnośląskim (1921).

Podczas II wojny światowej pracował jako w Sądzie Administracyjnym w Poznaniu, dzięki czemu udało mu się zniszczyć wiele dokumentów, które stanowiły zagrożenie dla Polaków poszukiwanych przez Niemców.

W projekcie WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego wymieniony:

Stanisław w Powstaniu Wielkopolskim jednostka: Straż Ludowa, 4 Kompania 3 Batalionu Garnizonowego w Poznaniu
uwagi: odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym leg. Nr B-67151
odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy Uchwała Rady Państwa nr: 12.28-0.975 z dnia 1957-12-28

Opis:
Stanisław Czarnecki wstąpił jako ochotnik w dniu 12.12.1918 r. do Straży Ludowej w dzielnicy Łazarz-Górczyn i jako taki brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim w zdobywaniu w dniu 27.12.1918 r. Prezydium Policji. Od 28.12.1918 r. w szeregach 4 Kompanii Straży i Bezpieczeństwa pod dow. kpt. Adam Białoszyńskiego brał udział w walkach ulicznych oraz rozbrajaniu wojsk niemieckich na Dworcu Głównym. W dniu 20.01.1919 r. wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego, w którym służył w I baonie garnizonowym w Poznaniu do dnia 20.10.1919 r.
źródła:
Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 402: Życiorysy powstańców wielkopolskich: C - tom III (Cwojdziński Witold - Czwojdziński Antoni)

---------------------------
Czarnecki Antoni (1887 - po 21 września 1943) ps. „Antoś”, podofic. rez. WP, członek WOW i WOZZ.

Czarnecki Antoni 17 stycznia 1887 w Poznaniu.

Uczestnik Powsta­nia Wielkopolskiego wymieniony w biogramach sporządzonych przez Lubomirę Broniarz-Press w Encyklopedii konspiracji wielkopolskiej 1939 - 1939, nie jest wspomniany natomiast w bazie Powstańców Wielkopolskich. Nie wiemy w jakich oddziałach powstańczych był.

W listopadzie 1939 za­przysiężony do WOW przez Czesława Łu­kowskiego. Prowadził lokal odprawowy WOW i punkt kolportażu „Czuwajmy".

Are­sztowany wraz z całą rodziną 11 VI 1940 - żoną Martą i czwórką dzieci - Zbigniewem, Kazimierzem, Ireną i Marią przez Gestapo w Poznaniu, następnie osa­dzony w Forcie VII w Poznaniu.

Po ukoń­czeniu śledztwa przebywał kolejno w więzie­niach: Wronki, Berlin-Neukólln, Zwickau 1 Berlin-Alt Moabit.

Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu (OLG) na sesji wyjazdowej w Berlinie 31 VIII 1942 skazał go na karę 2 lat obostrzonego obozu karnego. Karę od­bywał w więzieniu we Wronkach (8 IX 1942-21 IX 1943), a po jej ukończeniu został zesłany do KL Auschwitz (Oświęcim), gdzie zginął lub zmarł.

Czarnecka Marta z d. Grędzińska (1888-1944) ps. „Babcia",czł. WOW i WOZZ - żona Antoniego pobrali się 20 lipca 1912 roku w Poznaniu.

marta Grędzińska urodziła się 20 maja w Czechowie pod Gnieznem, c. Stefana i Luizy z d. Hoffmann.

Aresztowana wraz z całą rodziną 11 VI 1940 przewieziona została do siedziby Gestapo w Domu Żołnierza, a na­stępnie osadzona w Forcie VII w Poznaniu. Po zakończeniu śledztwa przebywała w więzie­niach przy ul. Młyńskiej w Poznaniu (14X 1940 - 18 VII 1942), a potem Berlin-AltMoabit.

Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu(OLG) na sesji wyjazdowej w Berlinie 31 VIII 1942 skazał ją na karę 2 lat obostrzonego obozu karnego z zaliczeniem 1 roku pobytu w areszcie śledczym.

Karę odbywała w więzie­niu we Wronkach, a po jej zakończeniu 31 VIII 1943 została przekazana ponownie do dyspo­zycji Gestapo w Poznaniu, osadzona w Forcie VII i 6 XI 1943 zesłana do KL Auschwitz (Oświęcim), gdzie została zamordowana.

Czarnecki Zbigniew (1923 według listy strat, według kartoteki meldunkowej miasta Poznania urodzony w 1913 roku -1941) ps. „Rogatka", pchor. WP, czł.WOW i WOZZ.

Urodził się 23 lutego w Poznaniu, syn wyżej wymienionych Antoniego i Marty

Po ukończeniu szko­ły powszechnej uczęszczał do Gimnazjum im. Ber­gera w Poznaniu. W 1938 ukończył Dyw.Kurs Pchor. 17 DP w Gnieźnie.
W 1939 nie został zmobilizowany. W listopadzie 1939 zaprzysiężony do WOW przez HieronimaGierszala. Wraz z całą rodziną prowadził redakcję pisma „Czuwajmy". Aresztowany 11 VI 1940 przewieziony został do siedziby Gestapo w Domu Żołnierza, a następnie osadzony w Forcie VII w Poznaniu. Po ukończeniu śledztwa przebywał w więzie­niach Wronki (14 X 1940-21 IV 1941) i Berlin-Neukólln. Stąd skierowany został do szpitala więziennego Berlin-Alt Moabit, gdzie zmarł w wyniku odniesionych obra­żeń.

Czarnecka Irena Maria (1917-1943) ps. „Ira", czł. WOW i WOZZ.
Urodziła się 11 grudnia 1917 w Poznaniu, c. Antoniegoi Marty z d. Grędzińska.
Po ukończeniu szko­ły powszechnej uczęszczała do gimnazjum, które­go nie ukończyła. W grudniu 1939 zaprzysię­żona przez brata Zbigniewa do WOW i przy­dzielona do redakcji pisma „Czuwajmy". Była też łączniczką pomiędzy bratem a Czesławem Łukowskim. Aresztowana przez Gestapo w Poznaniu 11 VI 1940 wraz z całą rodziną. Więziona w Forcie VII, we Wronkach, a na­stępnie na mocy zarządzenia Gestapo zesłana do KL Auschwitz (Oświęcim), gdzie została zamęczona 26 IV 1943.

Czarnecka Maria Ludwika (1920-1941) ps. „Wnuczka", czł. WOW i WOZZ.

Urodziła się 12 lutego 1920 roku w Poznaniu, córka Antoniego i Marty z d. Grędzińska. W końcu 1939 wstąpiła do WOW zwerbowana przez brata Zbigniewa. Była kolporterem pisma „Czuwaj­my". Aresztowana 11 VI 1940 przewieziona została do siedziby Gestapo w Domu Żoł­nierza, a następnie osadzona w Forcie VII w Poznaniu. Zamęczona w śledztwie zmarła w 1941.

Czarnecka Danuta (1923 -1942) ps. „Danka", członkini WOW i WOZZ.

Urodziła się 3 lutego 1923 roku w Poznaniu, c. Antoniego i Mar­ty z d. Grędzińska. Do wybuchu wojny 1939 uczennica szkoły średniej. Zaprzysiężona do WOW przez brata Zbigniewa. Była kolporterem pisma „Czuwajmy" i łączniczką redakcji. Aresztowana przez Gestapo w Poznaniu 11 VI 1940 wraz z całą rodziną. Przeszła ciężkie śledztwo w Domu Żołnierza i w Forcie VII. Następnie więziona we Wronkach, w Berlinie-Spandau, gdzie w sierpniu 1942 zmarła z wycieńczenia.

Nieznane są losy Kazimierza Tadeusza, syna Antoniego i Marty, urodzonego w Poznaniu 01 marca 1914 roku. 4 października 1940 został osadzony w wiezieniu we wronkach, 21 kwietnia 1941 roku przeniesiony do więzienia w Berlinie

-----------------------------------------------

źródła:
Encyklopedia konspiracji wielkopolskiej 1939-1945
http://powstancywielkopolscy.pl/pl/search
http://powstancy-wielkopolscy.pl/search
http://e-kartoteka.net/pl/search
http://www.straty.pl/pl/szukaj
https://www.myheritage.pl/
http://poznan-project.psnc.pl/
http://www.basia.famula.pl/pl/
https://billiongraves.pl/grave/Stanis%C5%82aw-Czarnecki/25665509
https://www.poznan.pl/mim/necropolis/search.html

Czekalski Wacław
oraz jego rodzeństwo
- Julianna ur.1893, w roku 1924 poślubiła Władysława Walczaka,
- Marianna ur.1895 w roku 1920 wyszła za mąż za Idziego Stanickiego,
- ur. i zm. 1900 Józef,
- 1908 - Czesław

Effert Edmund i Stefan urodzili się w rodzinie Feliksa, prawnika i Józefy z d. Jeske, para pobrała się w roku 1888 w miejscowości Piłka pow. Wleń:
Parafia katolicka Piłka, wpis 29 / 1888

Felix Effert (36 lat)
Josepha Jeske (18 lat)
ojciec: Eduardus Jeske , matka: Aemilia Kawicka

Effert Edmund urodził się 21 listopada 1889 w Koronowie
ps. „Janusz", „Jan", ofic. sł. stałej WP, czł. NOB, WTOP, NOW, AK,NSZ i CS.

W Iatach 1903 - 10 uczęszczał do gimnazjum w Inowroc­ławiu, a od 1 X 1912 do 1 X 1913 odbył roczne przeszkolenie w 140 pp armii nie­mieckiej. 22 VIII 1914 zmobilizowany do armii niemieckiej walczył na froncie za­chodnim. 5 IX 1918 mianowany ppor.

Uczestnik Powstania Wielkopolskiego w uchwale o nadanie Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego zostało napisane:
“Uchwała Rady Państwa nr: 01.09-0.3 z dnia 1960-01-09

Opis:
Effert Edmund ur. 27-03-1899 w Poznaniu brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim od listopada 1918 r. jako współorganizator Straży Ludowej. Od stycznia 1919 r. czynny udział w walkach na odcinku Inowrocław, Szubin, Kcynia i Nakło pod dowództwem mjr Cymsa. Po ukończeniu tych działań wstąpił do 3 Pułku Strzelców Wlkp., późniejszy 57 pp., w którym służył do 1930 r. Później był dowódcą 42 pp. w stopniu podpułkownika. Podstawa: zaświadczenie Centralnego Archiwum Wojskowego nr 3764.“

Od 24 IV 1919 w Armii Wielkopolskiej w 3 pswlkp jako dowódca 12 kompanii. Ze starszeństwem 1 VIII 1918 mianowany do stopnia kpt., 15 XI 1919 dowódca 3 baonu 57 pp na froncie polsko-bolszewickim. Brał udział w walkach o Boguszowice, wyróżniając się męstwem. Od 2 I do 15 III 1921 dowodził balonem szturmowym 57 pp. Rozkazem personal­nym Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 13/1922 awansowany do stopnia majora.

16 października 1924 roku w Poznaniu poślubił Teofilę Goździejewską ur. 27 marca 1898 w Poznaniu, zmarła w kwietniu 1979 roku, 17 kwietnia została pochowana na cmentarzu junikowskim, spoczywa pole:34 kwatera:5 rząd:6 miejsce:65 - https://billiongraves.pl/grave/Teofila-Effert/30153667

Para miała syna Janusza.

Od 29 VIII do 6 XI 1925 odbył kurs kwatermistrzowski. W I. 1926-28 był kwatermis­trzem 57 pp. Rozkazem personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 3/1928 awansowany do stopnia ppłka. W l. 1931 i 1934 szef PKU w Bydgoszczy. 28 IV 1934 przeniesiony w stan spoczynku.

Od 1935 aktywnie uczestniczył w pracach or­ganizacji kombatanckich, głównie w FPZOO. Brał także udział w tajnych przygotowaniach obronnych sztabu DOK nr VII. Współpracował z mjrem Stefanem Łukowiczem. Był współautorem koncepcji „Żelaznej Brygady" i „Rezerwowej Bryga­dy". Brał udział w tworzeniu TOK, a od maja 1939 był czł. CS.

Na wojnę 1939 nie zmobilizowany. 6 IX 1939 udał się do Warszawy i walczył w jej obronie. 29 IX 1939 przez ppłka J. Namysłów Skontaktował się z gen. M. Karaszewiczem-Tokarzewskim, który zaprzysiągł go do SZP z zadaniem organizowania zawiązków w Poznaniu. Do realizacji tych zadań nie doszło.

Effert nawiązał ścisłą współpracę z NOBi WOW. 21 VI 1940 został aresztowany przez Gestapo, po 6-miesięcznym śledztwie zwol­niony. Wysiedlony z Poznania do Naramo­wic, gdzie zamieszkał wraz z rodziną.

W mar­cu 1942 nawiązał kontakt z komendantem Poznańskiego Okręgu NOW por. Marianem Kwiatkowskim („Konrad"). Jednocześnie przyjął tytularnie funkcję komendanta WTOP. Jesienią 1942 prowadził pertrakta­cje z pikiem Henrykiem Kowalówką w sprawie akcji scaleniowej z AK. Po utworzeniu NSZ był czł. Komendy Okręgu X NSZ. Nadal utrzymywał kontakty z M.Kwiatkowskim.

Zdekonspirowany przez agenta Gestapo został aresztowany pono­wnie 7 XI 1943. Był wielokrotnie przesłu­chiwany w Domu Żołnierza, w Forcie VII i w Żabikowie. Dwukrotnie wywieziony na konfrontacje do Łodzi.

Zmarł z wycieńcze­nia i obrażeń odniesionych w śledztwie 7 VI 1944 w Żabikowie.

Odznaczony: Krzyżem Virtuti Militari V i IV klasy, Krzyżem Walecznych trzykrotnie,Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym po­śmiertnie.

------------------------
STEFAN EFFERT urodził się 20 lipca 1895 roku w Margoninie, zmarł w listopadzie 1964 roku, 06 listopada spoczął na cmentarzu junikowskim w Poznaniu - pole:7 kwatera:A rząd:5 miejsce:3, miejsce nie jest oznaczone jako grób weterana. Spoczywa tu także druga żona Stefana - Kazimiera.
Pierwszą żoną była Janina Mazgaj urodzona 20 sierpnia 1904 roku w Stawiskach, z tego związku urodzili się Rajmund i Włodzimierz.

W powstaniu Wielkopolskim Stefan wymieniony jest jako szeregowy, zweryfikowany Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 31: Spis zweryfikowanych 101 - 4621

źródła:
http://powstancywielkopolscy.pl/pl/search
http://powstancy-wielkopolscy.pl/search
http://www.straty.pl/pl/szukaj
https://pl.wikipedia.org/wiki/Edmund_Effert
https://www.genealogiawarchiwach.pl/
http://www.basia.famula.pl/pl/
http://e-kartoteka.net/pl/search
https://billiongraves.pl/grave/Teofila-Effert/30153667
https://www.poznan.pl/mim/necropolis/search.html

opracowanie Rafał Sierchuła i E.A.Slomska

ENGEL KAZIMIERZ, JÓZEF i MAKSYMILIAN
oraz ich rodzeństwo Władysław 1872-1923 i Bronisława 1875
urodzili się w rodzinie Karola 1843-1907 i Michaliny z dom. Różańska 1845-1918, para pobrała się w Gnieźnie w roku 1869:
Parafia katolicka Gniezno - par. św. Wawrzyńca, wpis 7 / 1869

Carolus Engel (26 lat)
Michalina Różańska (24 lat)

Engel Kazimierz (1885- 1945) ps. „Dłuto", podofic. rez. WP, czł. WOW i WOZZ.

urodził się 6 grudnia 1885 w Gnieźnie.
W I. 1905-06 powołany do armii niemieckiej. Brał udział w I wojnie światowej.

W powstancywielkopolscy.pl/ wymieniony jako Powstaniec Wielkopolski na podstawie: Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919, red. nauk. Antoni Czubiński, Polak Bogusław, Poznań 2002

W I. 1921 - 39 zatrudniony w Za­kładach Siły, Światła i Wody w Poznaniu jako mistrz stolarski.

W listopadzie 1939 zaprzy­siężony do POZ przez Feliksa Weissa.

Aresz­towany 7 VI 1940 wraz z synem Dzierżysławem i bratankiem Marianem (synem Maksymiliana - Powstańca) przewieziony został do siedziby Gestapo w Domu Żoł­nierza, a następnie osadzony w Forcie VII w Poznaniu. Po ukończeniu śledztwa przeby­wał kolejno w więzieniach: Wronki (14X 1940-21 IV 1941), Berlin-Neukólln (21 IV 1941 -14 V 1942), Zwickau i Berlin-Alt Mo­abit. Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu (OLG) na sesji wyjazdowej w Berlinie 13 VIII 1942 skazał go na karę 3 lat obostrzonego obozu karnego. Karę odbywał w więzieniu w Rawi­czu. Ze względu na zły stan zdrowia został skierowany na oddział szpitalny tego więzie­nia w Miejskiej Górce pod Rawiczem, gdzie zmarł przy ewakuacji w styczniu 1945.

Od­znaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi.

18 czerwca 1919 roku w Poznaniu ożenił się z Marianną z d. Sobczyńską - Powstańcem Wielkopolskim.
Z tego związku urodzili się:
-- NN 1920,
-- 10.04.1921 - 1942 - Dzierżysław Kazimierz - czytaj poniżej,
-- 24.06.1923 - ur. i zm. Jan,
-- 03.04.925 - 06.08.1925 Janusz,
-- 30.03.1929 - 2005 - Zbyszko Wojciech - spoczywa z Matką na cmentarzu komunalnym na Junikowie.

MARIANNA Z SOBCZYŃSKICH - ENGELOWA urodziła się 30 grudnia 1891 roku w Mokre, powiat toruński, w powstancywielkopolscy.pl/ błędnie zapisano jako Engel z dom. Sobczyńska, córka Stanisława i Stanisławy z dom. Wyrzyganowska/Wyryganowska. Rodzeństwem Marianny Engelowej byli:
-- Florian 1886,+-- Władysław 1895,
-- Leokadia ur. i zm. 1897,
-- Joanna Franciszka 1898 - 1899,
-- Kazimierz 1902-1909

Marianna Powstaniu Wielkopolskim :

status/stopień: sierżant, pielęgniarka w składnicy sanitarnej w Poznaniu
źródła:
Basiński Jan, Organizacja i znaczenie służby sanitarno-medycznej w przebiegu powstania wielkopolskiego i organizacja Wojska Wielkopolskiego 1918-1919, Koszalin 2010
Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919, red. nauk. Antoni Czubiński, Polak Bogusław, Poznań 2002
Szeszycki Tomasz, Zapomniani zwycięzcy - znane, mało znane i nieznane wydarzenia z powstania wielkopolskiego 1918-1919, Szczecin 2010
Wielkopolski Powstaniec, 2008, R. 14
Barłóg Anna, Udział kobiet w Powstaniu Wielkopolskim 1918 – 1919, Poznań 2008
Karwat Janusz, Rezler Marek, Encyklopedia Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Poznań 2018

Zmarła 13 marca 1965 roku w Poznaniu, spoczywa z synem Zbyszkiem, na cmentarzu junikowskim w Poznaniu, grób nie jest oznaczony jako grób weterana, nie ma też informacji, że w tym miejscu spoczywa, pole:15 kwatera:1 rząd:1 miejsce:22

https://billiongraves.pl/grave/Zbyszko-Engel/29042082

----------------------------
Dzierżysław Kazimierz (1921 -1942) ps. „Kier", czł. POZ i WOZZ.Ur. 10 IV w Poznaniu, s. Kazimierza i Marianny z d. Sobczyńska. Po ukończeniu szkoły powszechnej był uczniem Technikum Mechanicznego w Poznaniu. Od początku okupacji zatrudniony jako ślusarz w Zakła­dach Siły, Światła i Wody w Poznaniu. Jesie­nią 1939 wstąpił do POZ. Od kwietnia 1940 czł. WOZZ. Aresztowany 7 VI 1940 wraz z ojcem Kazimierzem przewieziony został do siedziby Gestapo w Domu Żołnierza, a na­stępnie osadzony w Forcie VII w Poznaniu.Po ukończeniu śledztwa przebywał kolejno w więzieniach: Wronki (14 X 1940-21 IV 1941), Berlin-Neukólln (21 IV 1941-14V 1942), Zwickau i Berlin-Alt Moabit. W cza­sie gdy był we Wronkach, aresztowano jego matkę Mariannę i 11-letniego brata Zbyszka, których - po odmowie przez rodzinę wpisania się na DVL (Volkslista (niem. Deutsche Volksliste DVL, pol. folkslista) – niemiecka lista narodowościowa wprowadzona 2 września 1940 na podstawie reskryptu Heinricha Himmlera jako komisarza Rzeszy do spraw wzmacniania niemczyzny. Na terenach Rzeczypospolitej Polskiej anektowanych przez III Rzeszę w czasie II wojny światowej volkslistę wprowadzono zarządzeniem z 4 marca 1941) - osadzono w obozie w Konstantynowie pod Łodzią. Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu (OLG) na sesji wyjaz­dowej w Berlinie 13 VIII 1942 skazał go na karę śmierci. Zgilotynowany 13 IX 1942 w więzieniu Berlin-Plótzensee.

--------------------------------------------------
JÓZEF ENGEL urodził się 15 marca 1880 roku w Gnieźnie, akt urodzenia:
https://szukajwarchiwach.pl/53/1853/0/1/20/skan/full/j3s1cv4hTKfEL6LltedSYQ

Zmarł w Poznaniu 02 czerwca 1949 roku, spoczywa na cmentarzu komunalnym Miłostowo w Poznaniu: pole:15 rząd:2 miejsce:71

Ożenił się z Jadwigą z dom. Meller ur. 13.09.1884. Brak informacji o potomstwie.

Józef w Powstaniu:
status/stopień: szeregowiec
uwagi: I.487.12218, Poznań, stolarz
źródła:
Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Koła w Poznaniu
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 45: Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 16967 - 23302]

------------------------------------------------

MAKSYMILIAN ENGEL urodził się 05 grudnia 1877 roku w Gnieźnie, akt urodzenia:
https://szukajwarchiwach.pl/53/1853/0/1/12/skan/full/E1ag174G2tOWEs-3nQJkMQ

Zmarł w Poznaniu 17 czerwca 1942 roku, miejsce pochówku nie jest znane.
Pierwszą żoną Maksymiliana była Franciszka Chęć ur. 08 stycznia 1880 roku, zmarła 01. października 1929, z tego związku urodzili się:
-- Stanisław 1901-1981,

-- Marian 03.06.1902 - zamęczony 12 stycznia 1943 w niemieckim obozie koncentracyjny w Mauthausen. Aresz­towany 7 VI 1940 wraz z wujem Kazimierzem i kuzynem Dzierżysławem,

-- Mieczysław 1906-1908,
--Bogdan ur. 1918.

Drugą żoną Maksymiliana została poślubiona 04 lutego 1932 roku Weronika z Grocholewskich ur. 08 stycznia 1893.

Maksymilian w Powstaniu:
uwagi: I.487.12219
źródła:
Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Koła w Poznaniu

źródła:
Encyklopedia konspiracji wielkopolskiej 1939-1945,
http://powstancywielkopolscy.pl/pl/search
http://e-kartoteka.net/pl/search
https://www.poznan.pl/mim/necropolis/search.html
https://billiongraves.pl/grave/Zbyszko-Engel/29042082
http://poznan-project.psnc.pl/
http://www.basia.famula.pl/pl/
http://www.straty.pl/pl/szukaj
https://www.genealogiawarchiwach.pl/

Cieszy nas bardzo Państwa żywa pamięć o Powstańcach Wielkopolskich, dzięki uprzejmości pani Krystyny Piniarskiej przedstawiamy sylwetkę Powstańca Jana Zawadzkiego

JAN #ZAWADZKI

* urodzenie: 1897.06.09 Różanna

Pätzold Wincenty i Marian

oraz ich rodzeństwo:
- Władysław ur. 27.02.1895 - losy nie są znane

- Angelika (Aniela) ur. 18.02.1905, wyszła za Jana Szczepaniaka 06.06.1925 w Poznaniu

- Henryk ur. 26.07.1904, 17 grudnia 1926 poślubił Władysławę Gałązkę, oboje spoczywają w Kiekrzu, on zm. 1966, ona 1969, zmiana nazwiska na PECOLD,

- Marcin ur. 13.10.1906 - losy nie są znane

przyszli na świat w rodzinie Jana Henryka Pätzold i Marianny Nawrockiej, para pobrała się w Poznaniu:

Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 294 / 1894

Johann Heinrich Pätzold (ur. 1868)
ojciec: Heinrich Pätzold , matka: Josephine Hornig
Marie Nawrocka (ur. 1865)
ojciec: Adalbert Nawrocki , matka: Michalina Sieradzka

Parafia katolicka Poznań - par. św. Marcina, wpis 98 / 1894

Joannes Henricus Patzold (26 lat)
ojciec: Henricus , matka: Josepha Hernik?
Marianna Nawrocka (29 lat)
ojciec: Adalbertus , matka: Michalina Sieradzka
-------------

Pätzold vel Petzold Wincenty urodził się w Poznaniu 23 stycznia 1897 r. w rodzinie Johanna Heinricha Pätzold i Marii Nawrockiej, pisownia nazwiska została zmieniona na polsko brzmiące w latach 50. XX wieku. W dokumentach występuje także jako Petzold vel Paetzold, na nagrobku i wyszukiwarce miejskiej grobów pod nazwiskiem Petzold.

Od 1915 r. w polskim harcerstwie w drużynie im. Tadeusza Kościuszki. Od 1.06.1918 r. w POW zaboru pruskiego. Powołany do armii pruskiej walczył na froncie zachodnim, po wybuchy rewolucji w Niemczech zdezerterował z wojska i wrócił do Poznania. Tu zgłosił się do Stanisława Chudziaka i wstąpił do oddziałów w dzielnicy Łazarz. Brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim na terenie miasta Poznania, m.in. przy zdobywaniu Zamku, ataku na Prezydium Policji, koszary Trenów i strzelców konnych przy ul. Grunwaldzkiej oraz koszar pułku grenadierów. Od kwietnia 1920 r. brał udział w wojnie polsko - bolszewickiej, o czym nie wspomniano z wiadomych względów w Uchwale o nadanie Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego w 1957 r. Zdemobilizowany z wojska z 7. batalionu saperów 21.07.1921 r. Odznaczony m.in. Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918/1921, Odznaką Frontu Pomorskiego, Krzyżem Obrony Kresów wschodnich, odznaką pamiątkową 7. batalionu saperów i Wojsk Wielkopolskich. 28.07.1928 r. wstąpił do Związku Weteranów Powstań Narodowych 1914/1919. Zweryfikowany przez zarząd Główny Związku Powstańców Wielkopolskich 2.06.1933 r. dyplomem nr 298, Nr Ref. Historycznego 7899.

27 grudnia 1923 roku w Poznaniu poślubił Zofię z Wawrzyniaków (02.05.1900 - 08.02.1995).

Zmarł 05 kwietnia 1963 roku w Poznaniu. Pochowany w Poznaniu Cm. Sołackim (św. Jana Vianneya) Szczawnicka 2, kwatera: św.Michała rząd:16 miejsce:8
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=21&id=635180&surname=Petzold&name=Wincenty#OpenMap

W czasie II wojny światowej przesiedlony do Generalnej Guberni z małżonką.

----------------

Pätzold vel Pecold Marian - Powstaniec Wielkopolski, uczestnik wojny polsko - bolszewickiej i Kampanii Wrześniowej porucznik
Urodził się 30 marca 1901 roku w Poznaniu w rodzinie Johanna Heinricha Pätzold i Marii Nawrockiej, pisownia nazwiska została zmieniona na polsko brzmiące w latach 50. XX wieku. W dokumentach występuje także jako Marian Petzold vel Paetzold. Na nagrobku i wyszukiwarce miejskiej grobów pod nazwiskiem Pecold

6 kwietnia 1923 roku poślubił Joannę z d. Jędrzejczak (31.07.1906 - 22.06.1992). Parał miała troje dzieci Eugenia (ur. 1928 - zmarła w niemowlęctwie) i Mieczysław (1932 -2013) oraz Lucyna po mężu Kaszuba (1945).
Zmarł zmarł 5 maja 1985 roku w Poznaniu. Pochowany w jednej z Kwater Powstańców Wielkopolskich na cm. komunalnym na poznańskim Junikowie, spoczywa pole 6 kwatera 1 rząd 4 miejsce 1.
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1120306&name_surname=Pecold%20Marian#OpenMap
Wraz z bratem Wincentym angażował się w organizacji narodowo - wyzwoleńczej w dzielnicy Łazarz w Poznaniu. Brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim 1918/19 w Straży Ludowej m. Poznania dzielnicy Grunwald pod dowództwem Stanisława Chudziaka brał udział w patrolowaniu miasta a także służył jako łącznik. 10 I 1919 r. wstąpił do 1. batalionu saperów i brał udział z bronią w ręku w walkach na odcinku Jutrosin, Rynarzewo, Kcynia, Bydgoszcz pod dowództwem ppłk. Witolda Butlera (1889-1936). Brał udział w wojnie polsko - bolszewickiej pod Bobrujskiem i Kijowem, wziął udział w Bitwie Warszawskiej. Uczestnik Kampanii Wrześniowej 1939 r. W szeregach Armii Poznań brał udział w bitwie nad Bzurą. Podczas walk został ranny i wzięty do niewoli, odtransportowany do poznańskiej cytadeli skąd został zwolniony z nakazem pracy w Poznaniu. Po wojnie członek ZBoWiD. W 1958 r. odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym.

Rodzina PFLAUM vel FLAUM
Stanisław, Czesław, Maksymilian, Marian i Władysław

Punktem wyjściowym dla dzisiejszych powstańców jest data 1861 rok, Poznań, kiedy to pobrali się Piotr i Rozalia z dom. Sznajder:

Parafia katolicka Poznań - par. św. Wojciecha, wpis 15 / 1861

Petrus Flaum (23 lat)
ojciec: Joannes , matka: Barbara Paul
Rosalia Schnajder (21 lat)
ojciec: Joseph , matka: Marianna Palacz

Z tego związku urodzili się:
-- 21.10.1863 - Katarzyna, poślubiła Wojciecha Maciejewskiego,

--12.06.1866 - ANTONI, ojciec PW Maksymiliana i Władysława

-- 02.02,1869 - IGNACY, ojciec PW Czesława i Mariana

-- 5.09.1874 - Stanisława,

-- 01.03.1876, zm. 10.06.1876,

-- 20.12.1877 - 27.01.1878 - Adam,

-- 24.04.1879 - STANISŁAW - Powstaniec Wielkopolski

-- 02.11.1880 - Nikodem

STANISŁAW PFLAUM - #FLAUM urodził się w Poznaniu 24 kwietnia 1879 roku. 30 lipca 1900 ożenił się ze Stanisławą z dom. Kolińska ur.12.02.1883, (od 1915 roku zmiana nazwiska na FLAUM) z tego związku urodzili się:

-- Czesław 13.07.1900,

-- MARIAN 15.07.01.1901 - 06 czerwca 1942 s. „Jurek", podofic. WP, czł.WOW i WOZZ.Ur. 15 VII w Poznaniu. Jesienią 1939 zaprzysiężony do POZ przez por. Leona Nowaczkiewicza, następnie w WOZZ. Areszto­wany latem 1940 przez Gestapo w Poznaniu,osadzony w Forcie VII. Po ukończeniu śledz­twa przebywał kolejno w więzieniach Wronki(14 X 1940-21 IV 1941) i Berlin-Neukolln (21 IV 1941 -14 V 1942). Wyższy Sąd Krajo­wy w Poznaniu (OLG) na sesji wyjazdowej w Trzemesznie 6 VI 1942 skazał go na karę śmierci. Zgilotynowany 6 VII 1 942 w więzie­niu przy ul. Młyńskiej w Poznaniu.

-- Zdzisław 1903-1983,

-- Kazimierz 1904-1905,

-- Janna 1907,

-- Zofia 1913.

STANISŁAW w Powstaniu Wielkopolskim:
jednostka: Oddział Powstańców Poznań Śródmieście
status/stopień: starszy sierżant
uwagi: Zamieszkały Poznań, ul. Polna 19
źródła:
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 43: Spis członków Związku Weteranów Powstań Narodowych od 2311 - 3540a
STANISŁAW FLAUM zmarł 04 grudnia 1948, spoczął na cmentarzu jeżyckim kwatera:L rząd:28 miejsce:32 , w tej chwili spoczywa w tym miejscu ktoś inny
https://billiongraves.pl/grave/Stanisław-Flaum/19966287?referrer=myheritage
------------------------------------
W roku 1892 w Poznaniu pobrali się Antoni i Katarzyna z dom. Walichnowska:
Parafia katolicka Poznań - par. św. Wojciecha, wpis 98 / 1892

Antonius Flaum (26 lat) (1866-1934)
ojciec: Petrus , matka: Rosalia
Catharina Walichnowska (18 lat) (1874-1931)
ojciec: Joseph , matka: Magdalena

Urząd Stanu Cywilnego Jeżyce, wpis 93 / 1892

Anton Flaum (ur. 1866)
ojciec: Peter Flaum , matka: Rosalie Schneider
Catharine Walichnowska (ur. 1874)
ojciec: Joseph Walichnowski , matka: Magdalena Witkowska

Z tego związku urodzili się :
-- Franciszka 1894-1895,
-- Angelika ur. i zm. 1895,
-- Marianna ur. i zm. 1895,
-- Marianna II ur. i zm.1896
-- Gertruda 1897,
-- Zofia 1899,
-- Bronisława 1902,
-- Bolesław 1903-1904
-- Stanisława 1905,
-- Bolesław II,
-- Leo 1913-1915,
-- Jan ur. i zm. 1914 oraz dwóch Powstańców Wielkopolskich - Maksymilian i Władysław:
--------- MAKSYMILIAN - Powstaniec Wielkopolski, o którym wiemy tylko tyle: jednostka: 1 Pułk Strzelców Wlkp.
uwagi: ranny 1919.02.18
źródła:
Wojskowe aspekty Powstania Wielkopolskiego 1918 - 1919. Wybór materiałów źródłowych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Seria Historia, nr 124, Poznań 1985.
SZUKAMY INFORMACJI o jego rodzinie, data i miejsce zgonu, pochówek
---------- WŁADYSŁAW - Powstaniec Wielkopolski ur. 05.06.1900 w Poznaniu, gdzie też zmarł 12 marca 1969 roku, spoczął z małżonką Agnieszka z dom. Nawrot 1900-1977 na cmentarzu junikowskim: pole:18 rząd:26 miejsce:5 - miejsce nie jest oznaczone jako grób weterana.
https://billiongraves.pl/grave/Władysław-Flaum/30575870
Władysław i Agnieszka doczekali się dzieci Czesława 1925, Genowefy 1926-1928, Bogdana 1929 i Genowefy II 1930.
status/stopień: saper od 14.06.1918 do 1921 w wojsku, przeniesiony do rezerwy, uczestnik Kampanii Wrześniowej, dostał się do niewoli Stalag XI-A, nr jeńca 8501, dnia 21.06.1940 zwolniony do Gehrden
Władysław w Powstaniu Wielkopolskim: uwagi: I.487.12387
źródła:
Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 31: Spis zweryfikowanych 101 - 4621

Antoni i Katarzyna spoczywają na cm. jeżyckim w Poznaniu kwatera:L rząd:8 miejsce:32 - https://billiongraves.pl/grave/ANTONI-FLAUM/11243571
Zgon Antoniego został odnotowany:Flaum, Antoni
Dziennik Poznański -- Nr 169
Rocznik: 1934
Wiek: 68 lat
Uwagi: księgi Stanu Cywilnego
Zawód: cieśla

Flaum, Antoni
Kurier Poznański -- Nr 331
Data zgonu: 1934.07.23
Wiek: 68 lat
Zawód: cieśla

--------------------------------------------------
W roku 1894 w Poznaniu związek małżeński zawarli IGNACY (02.07.1869 - 20.01.1928) i Stanisława z dom. Skrzypczak (14.04.1875 - 12.03.1945):
Urząd Stanu Cywilnego Jeżyce, wpis 98 / 1894

Ignatz Flaum (ur. 1869)
ojciec: Peter Flaum , matka: Rosalie Schneider
Stanislava Skrzypczak (ur. 1876)
ojciec: Michael Skrzypczak , matka: Marie Walichnowska

Parafia katolicka Poznań - par. św. Wojciecha, wpis 98 / 1894

Ignatius Flam i Stanislava Skrzypczak
Ignacy i Stanisława spoczywają na cmentarzu jeżyckim w Poznaniu kwatera:L rząd:11 miejsce:38 : https://billiongraves.pl/grave/Stanisława-Skrzypczak-Flaum/13604148
Ignacy i Stanisława byli rodzicami:
-- Maksymilian ur. 1895 - 1979, w okresie od 01.06.1917 - 04.12.1918 w wojsku niemieckim, w listopadzie 1924 poślubił Agnieszkę Wojciechowską 1899-1994), spoczywają w Poznaniu na Junikowie pole:36 kwatera:1 rząd:16 miejsce:8

-- Władysława 1897,
-- Kazimierz 1898-1921,
-- MARIAN Powstaniec Wielkopolski
-- CZESŁAW Powstaniec Wielkopolski
-- Stefan 1903-1923,spoczywa na cm. jeżyckim kwatera:1 rząd:1 miejsce:1
-- Leo 1906 1983 , żona Cecylia 1916-1981- Poznań Junikowo pole:37 kwatera:3 rząd:D miejsce:9
-- Wincenty 1908,
-- Zofia 1911,
-- Joanna 1913

MARIAN #FLAUM urodził się 30 stycznia 1901 roku w Poznaniu. 17 kwietnia 1928 roku w Poznaniu poślubił Helenę Widermańską 1903-1977, MARIAN FLAUM zmarł 06 czerwca 1986 roku i spoczywa z małżonką (groby obok siebie) na cmentarzu junikowskim w Poznaniu pole:16 rząd:46 miejsce:15 https://billiongraves.pl/grave/Marian-Flaum/30208702

Z tego małżeństwa urodzili się: Władysława 1929, Alfred 1932-1986 i Sylwester.

Powstaniec Wielkopolski:
jednostka: Straż Ludowa; 1 Dywizja Artylerii Ciężkiej
status/stopień: kapral, podporucznik mianowany
uwagi: Uchwała W 2/72; I.487.12386
odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy Uchwała Rady Państwa nr: 01.09-0.3 z dnia 1960-01-09

Opis:
Flaum Marian ur 30.01.1901 brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wlkp w Straży Ludowej Poznań Śródmieście pod dowództwem por. Wysockiego Antoniego, brał czynny udział w utarczkach ulicznych i patrolach. 18.01.1919 wstąpił do 1 Dyw. Art. Ciężkiej późniejszy 14 pal. i walczył na odcinkach pod Międzychodem, Osieczną, Zbąszyniem. W tej formacji służył jeszcze do stycznia 1921 w stopniu kaprala. Podstawa: zaświadczenie z Centralnego Archiwum Wojskowego a 15.04.1958.

źródła:
Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 31: Spis zweryfikowanych 101 - 4621
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Koła w Poznaniu
Wykaz grobów uczestników Powstania Wielkopolskiego na poznańskich cmentarzach, oprac. GEOPOZ Poznań
Archiwum Prezydenta RP, Nominacje na stopień oficerski. Uchwała W 2/72

CZESŁAW FLAUM urodził się 09 czerwca 1902 roku w Poznaniu, pochowany został 25 czerwca 1985 roku na poznańskim cmentarzu Junikowo, spoczywa z małżonką Ireną z dom. Weiss (1904-1988) pole:6 kwatera:1 rząd:5 miejsce:6 https://billiongraves.pl/grave/Czesław-Flaum/26123910
Czesław i Irena mieli czterech synów Eugeniusza ur. 1930 i Janusza 1932-2003, Zenona 1934-1992, Włodzimierza i córkę imienia, której nie znamy. W czasie okupacji niemieckiej rodzina w marcu 1940 roku została wysiedlona do Generalnej Guberni.

CZESŁAW w Powstaniu Wielkopolskim: jednostka: Straż Ludowa w Poznaniu
status/stopień: podporucznik mianowany
uwagi: ranny 2.01.1919 r., Poznań; Uchwała W 8/72
odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy Uchwała Rady Państwa nr: 03.06-0.199 z dnia 1974-03-06

Opis:
Od 27.12.1918r do 29.12.1918r. w Bazarze w Poznaniu jako goniec. Od 29.12.1918r do 10.01.1919r. w Straży Ludowej jako łącznik i do konserwacji broni w Strażnicy na Winiarach w Poznaniu a następnie jako goniec.

źródła:
Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
Kuliberda Bożenna, Wielkopolska dla Ojczyzny. Polegli i zmarli 27.12.1918 - 31.3.1921, Mnichowo 2015
Cmentarz Komunalny Poznań-Junikowo – archiwum WTG
Wykaz grobów uczestników Powstania Wielkopolskiego na poznańskich cmentarzach, oprac. GEOPOZ Poznań
Archiwum Prezydenta RP, Nominacje na stopień oficerski. Uchwała W 8/72

Bilski Jan

Bilski Jan (1884-1939) ps. „CS-VI", „Ocet", powsta­niec wielkopolski, ofic. rez. WP i TOK, czł. CS.

Ur. 24 XII w Żninie, s. Józefa i Józefy z d. Kluczpara pobrała się:
Parafia katolicka Żnin, wpis 14 / 1868

Joseph Bielski (28 lat)
ojciec: Bartholomaeus Bielski , matka: Margaretha
Josepha Klucz (23 lat)
ojciec: Sebastianus Klucz , matka: Francisca Rożańska

#Bilski Jan szkołę powszechną ukończył w 1908 w Żninie. W 1914 powołany do armii niemieckiej zdezerterował i ukrywał się w Holandii.

Od 1910 czł. Towarzystwa Gim­nastycznego „Sokół" i Bractwa Kurkowego. Członek Towarzystwa Śpiewaczego ,,Dzwon”

Na wiadomość o wybuchu Powstania Wiel­kopolskiego przyłączył się do oddziałów po­wstańczych w rejonie Szubina. Na http://powstancywielkopolscy.pl/pl/search wymieniony jako porucznik.

W I.1920-22 odbył kursy dokształcające w za­kresie handlowo-przemysłowym w Żninie i w Poznaniu. W 1925 awansowany do stopnia ppor. rez., a w rok później do stopnia porucznika Od tego roku prezes Związku Powstańców Wielkopolskich im. Franciszka Ratajcza­ka w Gnieźnie, a także właściciel fabryki octu.

Wiosną 1939 zaprzysiężony przez mjra Stefa­na Łukowicza („Swirski") do CS. Latem 1939 przez kpt. Wincentego Wierzejewskiego za­przysiężony do TOK. Jako komendant Rejo­nu Gniezno odbył specjalny kurs dywersji pozafrontowej w Ośrodku Szkoleniowym Oddziału II Sztabu Głównego WP w Rem­bertowie. Był organizatorem tajnych magazynów materiałów dywersyjnych na terenie własnej fabryki, w lesie miejskim w Gnieźnie oraz w leśniczówce Głęboczek. Tworzył też zawiązki tajnych służb TOK w powiatach gnieźnieńskim, żnińskim i mogileńskim.

W związku z ciężką chorobą serca przeniesio­ny w sierpniu 1939 na stanowisko zastępcy dowódcy Rejonu TOK Gniezno.

Między innymi z z księdzem dziekanem Mateuszem Zabłockim oraz innymi byłymi Powstańcami czynnie uczestniczył w 1939 roku w obronie Gniezna. Od 4 IX 1939 zastępca komendanta Straży Obywatelskiej w Gnieźnie. Na tym stanowisku zorganizował transport broni i amunicji przesłanej wago­nem kolejowym z Poznania do Gniezna.

Nocą 9/101X1939 zginął w potyczce z Wehrmach­tem pod Ulanowem (Obora), w wypadzie na stanowiska niemieckiego karabinu maszyno­wego.

Pochowany na cmentarzu w Gnieźnie.

Żona Prakseda z d. Piechowiak 1895-1968, oboje i córka Janina spoczywają - Gniezno, Cmentarz św. Piotra i Pawła

Dzieci: Janina, Dorota, Władysława.

FAK-V/377, Akta osobowe.Marian Woźniak

źródła:
Encyklopedia konspiracji wielkopolskiej 1939-1945
https://www.facebook.com/mpppgniezno/photos/fotografia-z-1931-r-autorstwa-wiktora-nowickiego-stoisko-fabryki-octu-jana-bilsk/1838102869579238/
http://www.gniezno24.com/reportaze/item/18766-zaplacil-cene-zycia-za-wiare-i-odwage
http://www.gniezno24.com/reportaze/item/18766-zaplacil-cene-zycia-za-wiare-i-odwage
http://mok.gniezno.pl/chor-dzwon/
https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/287127/edition/237308/content
https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanydetale_wyszukiwarka_bazy_personalne/104328/
https://www.myheritage.pl/research/collection-10147/billiongraves?s=434603251&itemId=1356694622-&action=showRecord&recordTitle=Jan+Bilski%2C+%2C+Powstaniec+Wielkopolski