Genealogia Powstańców Wielkopolskich

Drożdżyński Stanisław (1901- 1988)

Urodził się 12 XI 1901 r. w miejscowości Damasławek (wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie wągrowieckim) w rodzinie Józefa i Pelagii z d. Mikołajczak.

Jako ochotnik dołączył do oddziału z Damasławka, który został włączony w szeregi kompanii juncewskiej pod rozkazami Stefana Kubiaka (1893-1923) z Juncewa i Tadeusza Kruszki (1893-1939) ze Słabomierza. Brał udział w rozbrajaniu posterunków żandarmerii oraz kolonistów i osadników pruskich. W Uchwale o nadanie Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego z 1957 r. szczegółowo został opisany jego udział w przygotowaniu do powstania oraz w walkach “Gromadził broń i amunicję od ludności polskiej, prowadził akcje zwiadowcze, patrolował drogi, trzymał warty na posterunkach nocnych. Przygotowywał ekwipunek i wyposażenie (w miarę istniejących możliwości) przed uderzeniem na Żnin. Brał udział w walkach o miasto Żnin i w walkach frontu nadnoteckiego Żnin - Szubin. Na skutek choroby miał przerwę w udziale zbrojnym do 10 marca 1919 roku”. Od 15 III 1919 r. jako ochotnik w 3. Pułku Strzelców Wielkopolskich, który w kwietniu został przeniesiony do Ostrowa dla wzmocnienia zaplecza przygranicznego (linia demarkacyjna). Zwolniony z wojska 21 VII 1921 r.
W sierpniu 1939 r. zmobilizowany, brał udział w Kampanii Wrześniowej na linii Kutno - Warszawa. Pod Żelechowem dostał się do niewoli niemieckiej. Na skutek długotrwałej choroby został zwolniony z niewoli w lipcu 1940 r.

Zmarł 5 VI 1988 r., pochowany w jednej z kwater powstańczych na poznańskim Junikowie, spoczywa pole 6 kwatera 1 rząd 14 miejsce 5
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1119766&name_surname=Dro%C5%BCd%C5%BCy%C5%84ski%20Stanis%C5%82aw#OpenMap

To także miejsce pochówku żony Cecylii (1900-1989) i syna Mirosława (1942-2017).

źródła: APP, Akta miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on - line stan na 2 IV 2025 r. i Lista odznaczonych Wielkopolskim; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania. Dokumentacja fot. grobu Tomek Konwicki.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Mizgalski Marcin (1900-1988)

Urodził się 29 X 1900 r. w miejscowości Kadziak (wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie jarocińskim, w gminie Jarocin). Rodzice Józef (ur. 17 III 1861 r., syn Kazimierza i Anny z d. Pawlak) i Stanisława zd. Kieliba (ur. 3 V 1869, córka Wojciecha i Zofii zd. Wosiek) pobrali się w 1891 r. Z tego związku urodzili się także Ignacy (24 VII 1892 - 1955, żołnierz armii pruskiej, kilkakrotnie wymieniony na pruskich listach strat jako ranny, zagoniony, wzięty do niewoli, powracający do służby), Ludwik (22 VIII 1893 - poległ jako żołnierz armii pruskiej co znajduje potwierdzenie na pruskich listach strat z 13 III 1917 r.), Antonina (1894), Władysław (15 IX 1896 - 11 II 1966), Jan (*+1899) i jego brat NN zmarły przy porodzie bez nadania imienia, Józef (1902-1904), Marianna po mężu Adamczyk (1904), Józefa (1907), Katarzyna (1908), Franciszek (1910-1991) i Władysława (1911) oraz Powstańca Wielkopolskiego Stefana (10 VIII 1898 w Kadziaku).

Do 1. kompanii jarocińskiej pod rozkazy Jana Klarzyńskiego (1891-1940) i Feliksa Nadolskiego (1892-1943) wstąpił bardzo późno, bo dopiero 21 I 1919 r. Brał udział w walkach o Rawicz, Zduny i Krotoszyn. Następnie w szeregach 9. kompanii 11. Pułku Strzelców Wielkopolskich brał udział w wojnie polsko - bolszewickiej. 20 II 1922 r. zwolniony z wojska. Odznaczony Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918/1921, Odznaką Pamiątkową Wojsk Wielkopolskich i Medalem Polska swemu Obrońcy. W 1957 r. został odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Uchwałą W 4/72 mianowany do stopnia podporucznika. W czasie wojny polsko - bolszewickiej - ranny, wskutek uszczerbku na zdrowiu został inwalidą. Członek Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej i Związku Powstańców Wielkopolskich. Jego wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości został odrzucony 4 V 1936 r.

25 III 1937 r. ożenił się z Zofią z d. Patuła (17 IV 1913-11 VIII 1991, córka Franciszka i Jadwigi z d. Kaczmarek), para miała dwoje dzieci - Sylwestra i Lidię.

Zmarł 8 IV 1988 r. Pochowany na cm. komunalnym na poznańskim Junikowie, spoczywa w jednej z kwater powstańczych pole 6 kwatera 1 rząd 14 miejsce 3
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1119761&name_surname=Mizgalski%20Marcin#OpenMap

To także miejsce pochówku żony Zofii (+1991) i syna Sylwestra (+1997).

źródła: Archiwum Państwowe w Kaliszu 775/2/53, skan 58 Lubinia Mała (USC) - akt małżeństwa, rok 1891, [Księga małżeństw]; Archiwum Państwowe w Kaliszu 775/1/80, skan 97 Lubinia Mała (USC) - akt urodzenia, rok 1900, [Księga urodzeń]; APP, Akta miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa i Kolekcja akt Powstańców Wielkopolskich I.487.407; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: nr 45 / Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 16967 - 23302]. Opis jednostki: Spisy członków Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19. Strona/karta: 311; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on - line stan na 2 IV 2025 r. i Lista odznaczonych Wielkopolskim; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania. Dokumentacja fot. grobu Tomek Konwicki.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Archiwum Państwowe w Kaliszu 775/2/53, skan 58 Lubinia Mała (USC) - akt małżeństwa, rok 1891, [Księga małżeństw]

Joseph Mizgalski (30 lat), rodzice: Casimir Mizgalski, Anna Pawlak ,
Stanisława Kieliba (22 lat) , rodzice: Adalbert Kieliba, Sophie Wosiek,

Archiwum Państwowe w Kaliszu 775/1/80, skan 97 Lubinia Mała (USC) - akt urodzenia, rok 1900, [Księga urodzeń]

Martin , rodzice: Josef Mizgalski, Stanislawa Kieliba

Gąszczak Stanisław i Gąszczak z d. Konwińska Helena
—--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Stanisław Gąszczak (1901-1987)
Urodził się 6 IX 1901 r. w miejscowości Raków w powiecie kępińskim w rodzinie Ignacego (ur. 30 VII 1864, syn Michała i Małgorzaty z d. Abram) i Agnieszki z d. Pisuka (ur. 9 I 1865, córka Antoniego i Józefy z d. Skapska), para pobrała się w 1890 r. Z tego związku urodziło się jeszcze co najmniej troje dzieci - Wiktoria (1891), Katarzyna (1893) i Maria (1900-1992).
21 XI 1931 r. Stanisław zawarł związek małżeński z Heleną z d. Konwińska (ur. 26 XI 1909), z którą miał córkę Agnieszkę (1932-1998).
Był zawodowym żołnierzem, w Kartach meldunkowych miasta Poznania figuruje jako plutonowy. Nie ustalono kiedy i gdzie brał udział w Powstaniu Wielkopolskim. W projekcie WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line, stan na 3 IV 2025 r. figuruje na podstawie błędnie przypisanego źródła: Raszewski Kazimierz, Wspomnienia z własnych przeżyć do końca 1920, Poznań (Kazimierz Raszewski herbu Grzymała (ur. 29 lutego 1864 w Jasieniu, zm. 14 stycznia 1941 w Poznaniu), ale należy tu zaznaczyć, że wspomnienia Raszewskiego głównie dotyczą jego życia i działalności jako wojskowego, a nie dotyczą szeregowych powstańców i trudno tam odnaleźć nazwisko Gąszczaka. Nie mniej jednak na grobie Stanisława została ustawiona tabliczka upamiętniająca udział w insurekcji wielkopolskiej (jeśli ustawiono ją do 2008 r. było to zlecenie Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego, po 2008 r. na zlecenie Muzeum Powstania Wielkopolskiego w Poznaniu). Dodatkowo - Gąszczak pochowany jest w jednej z kwater powstańczych na poznańskim Junikowie, ale jak już niejednokrotnie mogliśmy się przekonać, chowano tu weteranów niekoniecznie związanych z Powstaniem Wielkopolskim 1918/1919. W Wojskowym Biurze Historycznym (Kartoteka personalno - odznaczeniowa) Stanisława ur. w 1901 r. - brak.

Podobnie ma się sytuacja do małżonki Stanisława - Heleny z Konwińskich, która w projekcie WTG Gniazdo występuje jako powstaniec.

Helena Gąszczak z d. Konwińska (1909-1992)
Urodziła się 26 XI 1909 w miejscowości Trzek (wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Kostrzyn) w rodzice Michał (ur. 24 IX 1873, syn Marcina i Józefy z d. Strzyżyńska) i Karolina Maria Debus (ur. 6 III 1881, córka Augusta Friedricha Debus i Marii Elżbiety z d. Heinz). Para pobrała się w 1901 r. Z tego związku urodzili się także Bernard (1903-1907), Aleksander (1905) i Anna (1908).

Kiedy i gdzie zaledwie dziewięcioletnia Helena miała brać udział w powstaniu - nie ustalono. Jak w przypadku męża - w WBH brak dokumentów zarówno pod panieńskim jak i po mężu nazwisku. Natomiast na wspomnianej powyżej tabliczce na nagrobku także umieszczono jej imię.

Helena zmarła 14 VII 1992 r., pochowana z mężem na cm. komunalnym Junikowo, w jednej z kwater powstańczych.

źródła: Archiwum Państwowe w Kaliszu 715/3/49, skan 30 Opatów (USC) - akt małżeństwa, rok 1890, [Księga małżeństw]; 53 - Archiwum Państwowe w Poznaniu 1867/1/203, skan 257; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1867/3/158, skan 108 Kleszczewo (USC) - akt małżeństwa, rok 1901, Heiraths-Haupt-Register; Kleszczewo (USC) - akt urodzenia, rok 1909, Geburts-Haupt-Register; APP, Akta miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on - line stan na 2 IV 2025 r. i Lista odznaczonych Wielkopolskim; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania. Dokumentacja fot. grobu Tomek Konwicki.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Archiwum Państwowe w Kaliszu 715/3/49, skan 30 Opatów (USC) - akt małżeństwa, rok 1890, [Księga małżeństw]

Ignatz Gaszczak (26 lat), rodzice: Michael + , Margaretha Abram + ,
Agnes Pisula (25 lat) , rodzice: Anton + , Josepha Skapska ,

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1867/3/158, skan 108 Kleszczewo (USC) - akt małżeństwa, rok 1901, Heiraths-Haupt-Register

Michael Konwinski (28 lat), rodzice: Martin Konwinski , Josepha Strzyzynski ,
Maria Karoline Debus (20 lat) , rodzice: August Friedrich Debus , Maria Elisabethe Heinz ,

53 - Archiwum Państwowe w Poznaniu 1867/1/203, skan 257 Kleszczewo (USC) - akt urodzenia, rok 1909, Geburts-Haupt-Register

Helene , rodzice: Michael Konwinski, Karoline Debus

Gąszczak Stanisław (1898-1976)

Urodził się 22 IV 1898 r. w Poznaniu w rodzinie Karola (30 X 1868 - 19 III 1921, syn Jakuba i Jadwigi z d. Jeziorna) i Marii z d. Pieczko (ur. 6 III 1872, córka Józefa i Balbiny z d. Szymańska), para pobrała się w 1891 r. Z tego związku urodzili się także Franciszek (26 III 1892), Kazimiera po mężu Chybińska (1894), Stefania (1896-1897), Marianna (*+1900), Nikodem (6 IX 1901), Adam (1902-1903), Zofia po mężu Majewska (1905) i Irena (1908).
Z zawodu był elektromechanikiem.
4 IV 1929 r. ożenił się ze Stanisławą Osuch urodzoną w podpoznańskim Zegrzu 29 IV 1905 r. (córka Michała i Agnieszki z d. Jankowska). Z tego związku urodziło się dwóch synów - Jarosław Marian (2 VII 1930) i Lutosław Michał (6 VII 1934).

Przed wybuchem Powstania Wielkopolskiego był żołnierzem armii pruskiej. Członek skautingu i Towarzystwa Gimnastycznego SOKÓŁ.
Jako ochotnik brał udział w walkach na terenie miasta Poznania, mi.in. przy Bazarz i o Prezydium Policji, następnie do 12 I 1919 r. pełnił służbę patrolową i wartowniczą. 21 I 1919 r. wstąpił do 1. kompanii II Eskadry Lotniczej na podpoznańskiej Ławicy. Brał udział w wojnie polsko - bolszewickiej. Zwolniony z wojska 12 lipca lub sierpnia 1921 r. w stopniu plutonowego (w różnych dokumentach raz podany jest lipiec innym razem sierpień). Jego wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości został odrzucony 25 VI 1938 r. (WBH, 24/31584). Członek Towarzystwa Powstańców Wielkopolskich od 30 I 1936 r. W 1938 r. był członkiem Związku Powstańców Wielkopolskich. W 1974 r. odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, Uchwałą W 4/72 mianowany do stopnia podporucznika.

Zmarł 3 IX 1976 r. Pochowany na cm. komunalnym na poznańskim Miłostowie, spoczywa pole 35 kwatera 1 rząd 2 miejsce 21
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=1&id=939917&name_surname=G%C4%85szczak%20Stanis%C5%82aw#OpenMap

To także miejsce pochówku żony Stanisławy zm. 20 III 1989, jej rodziców Michała (1879-1936) i Agnieszki z d. Jankowskiej (1884-1950) Osuchów, syna Jarosława Mariana (1930-2018) i jego małżonki Marii Kazimiery (1931-2019).

źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/3/252, skan 294 Poznań (USC) - akt małżeństwa, rok 1891, Księga małżeństw t. III; APP, Akta miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; WBH, Kartoteka odznaczeniowo - personalna i Kolekcja akt Powstańców Wielkopolskich (I.487.12833), APP, Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 105 (arch.53) Strona/karta: 14 i 15; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on - line stan na 4 IV 2025 r. i Lista odznaczonych Wielkopolskim; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; wyszukiwarka grobów billiongraves.com.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/3/252, skan 294 Poznań (USC) - akt małżeństwa, rok 1891, Księga małżeństw t. III

Karl Gąszczak (23 lat), rodzice: Jakob Gąszczak , Hedwig geb.Jeziorna ,
Marie Pięczka (29 lat) , rodzice: Josef Pięczka , Balbina geb.Szymanska

Kuczkowski Leopold Jan (1900-1990)

Urodził się w Rogoźnie 3 X 1900 r. w rodzinie Feliksa (ur. 1871, syn Leopolda i Ewy z d. Wegner) i Marii z d. Różańska (ur. 1873, córka Jana i Katarzyny z d. Anrycka), para pobrała się w 1895 r. Siostrą Leopolda była Gertruda Ewa (1902-2004).

30 XII 1918 r. przystąpił do grupy powstańców dowodzonej przez Kazimierza Bonowskiego (1890 - 1945), która opanowała dworzec kolejowy, a następnego dnia przystąpił do kompanii kulomiotów. Brał udział w walkach na froncie północnym, m.in. o Chodzież, Budzyń, Szamocin, Podstolice, Kcynię, Nakło i Rynarzewo. Wraz z 4. pułkiem piechoty wyjechał na front litewsko – białoruski, walczył nad Berezyną, uczestniczył w szturmie na Bobrujsk, Świsłocz, Parycz, Jakimowską Słobodę. Wziął udział w ofensywie znad Wieprza i pozostał na froncie wschodnim aż do zawieszenia broni. Zwolniony z wojska z 61. pułku piechoty 20 I 1922 r. do rezerwy w stopniu kaprala. W 1958 r. za udział w powstaniu odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, a Uchwałą W 15/72 mianowany do stopnia podporucznika.
W okresie międzywojennym służył w straży granicznej m.in. w miejscowości Łąkta w województwie wielkopolskim, w powiecie rawickim. Tam też wstąpił do Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej, następnie był członkiem tego związku w Poznaniu (Koło Poznań Stare Miasto). Zweryfikowany 25 VI 1936 r.
Nie ustalono czy w okresie międzywojennym był żonaty, z zapisu na akcie urodzenia wynika, że 21 I 1948 r. w Murowanej Goślinie ożenił się z Haliną (1905-1988).
Zmarł 8 III 1990 r. Pochowany na cm. komunalnym na poznańskim Junikowie, spoczywa w jednej z kwater powstańczych, pole 6 kwatera 1 rząd 15 miejsce 4
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1119781&name_surname=Kuczkowski%20Leopold#
To także miejsce pochówku jego żony Haliny (1905-1988).
źródła: Parafia katolicka Łęgowo-Tarnowo, wpis 14 / 1895; Urząd Stanu Cywilnego Wągrowiec, wpis 40 / 1895; 55 - Archiwum Państwowe w Poznaniu Oddział w Pile 570/1/79, skan 68 Rogoźno (USC) - akt urodzenia, rok 1900, Księga urodzeń; APP, Akta miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: nr 45 / Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 16967 - 23302]. Opis jednostki: Spisy członków Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19. Strona/karta: 359; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on - line stan na 4 IV 2025 r. i Lista odznaczonych Wielkopolskim; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; wyszukiwarka grobów billiongraves.com. Dokumentacja fot. grobu Tomek Konwicki.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Parafia katolicka Łęgowo-Tarnowo, wpis 14 / 1895

Felix Kuczkowski (24 lat)
Marianna Różańska (22 lat)

Urząd Stanu Cywilnego Wągrowiec, wpis 40 / 1895

Felix Kuczkowski (ur. 1871)
ojciec: Leopold Kuczkowski + , matka: Eva Wegner
Marie Rozanska (ur. 1873)
ojciec: Johann Rozanski + , matka: Catharine Aurycka +

55 - Archiwum Państwowe w Poznaniu Oddział w Pile 570/1/79, skan 68 Rogoźno (USC) - akt urodzenia, rok 1900, Księga urodzeń

Leopold Jan , rodzice: Feliks von Kuczkowski, Marianna Rożansk

Mąkowski Jan (1903-1990)

Urodził się 14 VI 1903 r. w miejscowości Elżbietków (wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Pogorzela). Rodzice Jakub (ur. 16 VII 1866, syn Ignacego i Marianny Kaźmierczak) i Marianna z Andrzejewskich (ur. 22 X 1870, córka Piotra i Magdaleny z d.Suchocka) pobrali się w 1890 r. w Pogorzeli. Z tego związku urodzili się także Franciszek (1891-1896), Stanisław (1894), Ludwik (1896), Rozalia (1907-1996), Pelagia (1910), Marianna (1911), dwoje dzieci zmarłych przy porodzie w roku 1904 i 1914 oraz domniemany Powstaniec Wielkopolski - Michał (ur. 21 IX 1892, wymieniony przez Edwarda Buszę, w Spisie członków Straży Ludowej miasta Pogorzeli organizowanej 14 XI 1918 r., w Wojskowym Biurze Historycznym odrzucony wniosek do KKiMN 28 II 1938 r., gdzie Michał występuje jako podoficer zamieszkały w Poznaniu. Zmarł 24 VIII 1959 r., pochowany na cm. komunalnym na poznańskim Miłostowie) i Edward (ur. 28 IX 1899, wymieniony przez Edwarda Buszę, w Spisie członków Straży Ludowej miasta Pogorzeli organizowanej 14 XI 1918 r. i co za tym idzie w projekcie WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego, baza on - line niestety bez daty urodzenia, co utrudnia poprawną identyfikację: jednostka: Straż Ludowa uwagi: z Pogorzeli, źródła: Rybka Krzysztof, Powstanie Wielkopolskie. Gmina Pogorzela w walce o niepodległość, Pogorzela 2010).

Do Powstania Wielkopolskiego dołączył 1 I 1919 r. (Uchwała o nadanie Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego z 1973 r. podaje datę przystąpienia Jana do powstania 21 I 1919 r.) jako ochotnik do oddziału organizowanego w Pogorzeli, jego dowódcami kolejno byli Wojciech Kucharczyk (1891-1919), Ignacy Roszczak (1891-1920) i Ignacy Busza (11. Pułk Strzelców Wielkopolskich, do struktur którego włączony został oddział pogorzelski). W czasie od 6 do 14 I 1919 r. przeprowadzali rewizję za bronią u obywateli narodowości niemieckiej w Pogorzeli i okolicznych wsiach. 15 I 1919 r. wcieleni zostali w szeregi 1. Baonu Koźmińskiego jako „Oddział Pogorzelski”. Następnie w szeregach 2. kompanii 1. Batalionu Koźmińskiego, którego dowódcą Józef Karol Modlibowski (1889-1942). Jan brał udział w walkach o Miejską Górkę, Dąbrówkę i Rawicz. Od 24 II po reorganizacji w szeregach 11. Pułku Strzelców Wielkopolskich. Jak wspomniano powyżej odznaczony WKP. Uchwałą W 4/72 mianowany do stopnia podporucznika. W Wojskowym Biurze Historycznym w Kartotece personalno - odznaczeniowej fiszka o syg. akt 3200 (podoficer).
Uczestnik Kampanii Wrześniowej, brał udział w walkach nad Bzurą i w Puszczy Kampinoskiej, gdzie dostał się do niewoli 18 IX 1939 r. i jako jeniec przebywał w stalagu XI A do 1940 r.

Zmarł 26 III 1990 r. Pochowany na cmentarzu komunalnym na poznańskim Junikowie w jednej z kwater powstańczych, spoczywa pole 6 kwatera 1 rząd 15 miejsce 5
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1119783&name_surname=M%C4%85kowski%20Jan#

To także miejsce pochówku Wandy z d. Dziamska (20 II 1912 - 13 IX 1988), Tadeusza Edwarda (16 IV 1935 - 19 IX 2010) i Danuty po mężu Kurkowska (9 VI 1946 - 15 VIII 2004).

źródła: Archiwum Państwowe w Lesznie 433/2.1/50, skan 6 Pogorzela (USC) - akt małżeństwa, rok 1890, [Księga małżeństw]; Archiwum Państwowe w Lesznie 433/1.1/55, skan 114 Pogorzela (USC) - akt urodzenia, rok 1892, [Księga urodzeń]; Archiwum Państwowe w Lesznie 433/1.1/77, skan 135 Pogorzela (USC) - akt urodzenia, rok 1899, [Księga urodzeń]; Archiwum Państwowe w Lesznie 433/1.1/83, skan 382 Pogorzela (USC) - akt urodzenia, rok 1903, [Księga urodzeń]; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa; Busza, Edward (1900-1939), Udział Pogorzeli w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1920 i moje wspomnienia z życia powstańców pogorzelskich (2-ej Komp. I. Baonu Koźmińskiego, późniejszej 12-ej Komp. 11 Pułku Strzelców Wielkopolskich); WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on - line stan na 5 IV 2025 r. i Lista odznaczonych Wielkopolskim; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; wyszukiwarka grobów billiongraves.com. Dokumentacja fot. grobu Tomek Konwicki.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Archiwum Państwowe w Lesznie 433/2.1/50, skan 6 Pogorzela (USC) - akt małżeństwa, rok 1890, [Księga małżeństw]
Jacob Mąkowski (24 lat), rodzice: Ignatz Mąkowski , Marianna Kazmierczak ,
Marianna Andrzejewska (20 lat) , rodzice: Peter Andrzejewski , Magdalena Suchocka,

Archiwum Państwowe w Lesznie 433/1.1/55, skan 114 Pogorzela (USC) - akt urodzenia, rok 1892, [Księga urodzeń]
Michael , rodzice: Jacob Mąkowski, Marianna Andrzejewska,

Archiwum Państwowe w Lesznie 433/1.1/77, skan 135 Pogorzela (USC) - akt urodzenia, rok 1899, [Księga urodzeń]
Edward , rodzice: Jakob Makowski, Marianna Andrzejewska,

Archiwum Państwowe w Lesznie 433/1.1/83, skan 382 Pogorzela (USC) - akt urodzenia, rok 1903, [Księga urodzeń]
Jan , rodzice: Jakob Mąkowski, Marianna Andrzejewska

SZUKAMY INFORMACJI O DOMNIEMANYM POWSTAŃCU WIELKOPOLSKIM

Mąkowski Michał (1892 - 1959)

Urodził się 21 IX 1892 r. w miejscowości Elżbietków (wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Pogorzela). Rodzice Jakub (ur. 16 VII 1866, syn Ignacego i Marianny Kaźmierczak) i Marianna z Andrzejewskich (ur. 22 X 1870, córka Piotra i Magdaleny z d.Suchocka) pobrali się w 1890 r. w Pogorzeli. Z tego związku urodzili się także Franciszek (1891-1896), Stanisław (15 IX 1894 - 14 VII 1955), Ludwik (1896), Rozalia (1907-1996), Pelagia (1910), Marianna (1911), dwoje dzieci zmarłych przy porodzie w roku 1904 i 1914 oraz domniemany Powstaniec Wielkopolski Edward (ur. 28 IX 1899, wymieniony przez Edwarda Buszę, w Spisie członków Straży Ludowej miasta Pogorzeli organizowanej 14 XI 1918 r. i co za tym idzie w projekcie WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego, baza on - line niestety bez daty urodzenia, co utrudnia poprawną identyfikację: jednostka: Straż Ludowa uwagi: z Pogorzeli, źródła: Rybka Krzysztof, Powstanie Wielkopolskie. Gmina Pogorzela w walce o niepodległość, Pogorzela 2010) i Jan (14 VI 1903 - 26 III 1990).
Niestety nie ustalono z całą pewnością czy Michał brał udział w Powstaniu Wielkopolskim. Wymieniony przez Edwarda Buszę, w Spisie członków Straży Ludowej miasta Pogorzeli organizowanej 14 XI 1918 r., w Wojskowym Biurze Historycznym odrzucony wniosek do KKiMN 28 II 1938 r., gdzie Michał występuje jako podoficer zamieszkały w Poznaniu.
Zmarł 24 VIII 1959 r., pochowany na cm. komunalnym na poznańskim Miłostowie, spoczywa pole 5 kwatera 5A miejsce 2
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=1&id=882767&name_surname=M%C4%85kowski%20Micha%C5%82#OpenMap

Nowaczyński Augustyn (1900-1988)

Urodził się 7 VII 1900 r. w Kamionnie w rodzinie Wawrzyńca Ludwika (10 VIII 1865 - 6 VII 1937, syn Jana i Nepomuceny z d. Łuka) i Matyldy Heleny z d. Wittchen (9 V 1873 - 28 I 1953, córka Józefa i Matyldy z d. Spiller). Para pobrała się w 1897 r. Z tego związku urodzili się także Franciszek Ksawery (1897 - 1918, poległ podczas I wojny światowej), Franciszka po mężu Walkowiak (1902-1978), Klemens (1904-1960), Leonard (1906-1940, zginął w KL Mauthausen-Gusen), Marianna Binkowska (1908-1991), Paweł (1911-1934), Marta po mężu Cyraniak (1915-1955) i Józef (1917-1990).
Augustyn po ukończeniu szkoły powszechnej podjął naukę zawodu rzeźnika, którą ukończył z powodzeniem zdając egzamin czeladniczy, a po czasie mistrzowski.
9 I 1919 r. z bronią w ręku brał udział w przejęciu i obsadzaniu urzędu pocztowego we wsi Kamionna. Do chwili przybycia oddziału powstańczego z Kwilcza, obsługiwał telefon. Przez sześć kolejnych dni, do 15 I uczestniczył w patrolach i trzymaniu posterunku. Od 16 I 1919 r. walczył odpierając niemiecki atak na Kamionnę. Ponownie 24 I 1919 r. odpierał ciężki atak Niemców broniąc rodzinnej wsi. Do 6 II pełnił służbę patrolową, w dalszym ciągu obsługiwał też telefon w urzędzie pocztowym. 7 II 1919 r. został przerzucony z oddziałem powstańczym pod Kolno gdzie miał swój udział w wielkim zwycięstwie, w którym powstańcy zadali wrogowi duże starty w ludziach i sprzęcie. Ukoronowaniem tego tryumfu było wzięcie do niewoli komendanta von Kalkreuta, obszarnika z Muchocina dowodzącego niemiecką grupą szturmującą Kolno. Do końca powstania obsługiwał telefon w centrali. Na mocy rozporządzenia Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej z 4 III 1919 r. o przeprowadzeniu poboru dla roczników 1895,1896 i 1900, został wcielony do regularnych jednostek Wojsk Wielkopolskich, do II Baonu 2. Pułku Strzelców Wielkopolskich, późniejszego 56. Pułku Piechoty. 5 IX 1919 r. w szeregach pułku, transportem kolejowym wyruszył na wojnę polsko - bolszewicką. W czasie walk w 1920 r. został ranny podczas przeprawy przez Berezynę. Leczony początkowo w szpitalu w Mińsku, następnie ewakuowany na leczenie do Wielkopolski. Zwolniony z wojska 25 II 1922 r. w stopniu starszego strzelca. Powstańcem był też jego późniejszy szwagier Feliks Walkowiak z Międzychodu. Jako uczestnik walk niepodległościowych włączył się w działalność ruchu kombatanckiego. Wstąpił do Towarzystwa Powstańców i Wojaków koło w Wituchowie. W szeregach organizacji pozostał do 1939 r. Od 15 VII 1957 r. był członkiem ZBoWiD koło Kwilcz, nr. ewidencji Okręgu 209311. Uchwałą Rady Państwa w styczniu 1972 r. za udział w Powstaniu Wielkopolskim został mianowany na stopień podporucznika.
W styczniu 1937 r. założył rodzinę zawierając w Kwilczu związek małżeński z Marią z d. Bąkowską (córką Jana i Stanisławy z d. Figatelskiej, ur. 4 I 1915 w Kwilczu zm. 20 V 1994 w Poznaniu). Dzieci: Andrzej (ur.1938), Helena po mężu Grocka (ur.1941), Janina po mężu Mączka (ur.1943), Maria Aleksandra (ur. 22 I 1946, zm.17 IX 2010), Teresa po mężu Krysiak (ur.1947).
Zmobilizowany do wojska we wrześniu 1939 r. W oblężonej stolicy dołączył do swojego pułku, walczył w obronie Warszawy. W październiku dotarł do Poznania, gdzie wyłapujący wracających jeńców Niemcy, osadzili go w cytadeli. Po kilku dniach jednak, dzięki jakiemuś fortelowi udało mu się wyjść, wrócił do Kwilcza. W 1940 r. został z rodziną, z żoną i synem Andrzejem, wysiedlony do Generalnej Guberni Początkowo trafili do Centrali Przesiedleńczej w Łodzi, następnie wywieziono ich do miejscowości Wierzba - Stary Zamość w woj. lubelskim. W czasie czteroletniego pobytu w Starym Zamościu byli aż 11 razy przesiedlani w obrębie zaledwie 4 kilometrów.
Na wysiedleniu nawiązał kontakt z partyzantką, został zaprzysiężony na członka AK, pseudonim „Osa”. Na strychu budynku szkoły, w którym pracował i mieszkał, miał schowany odbiornik radiowy z słuchawkami. Prowadził z niego nasłuch razem z innym pracownikiem poczty, też wysiedleńcem z Poznańskiego o nazwisku Bogusławski. Pozyskane w ten sposób informacje przekazywał do lasu. Pewnego razu z nasłuchu dowiedział się o planowanej przez Niemców łapance we wsi. Wielu ostrzeżonych przez niego mężczyzn uciekło do lasu. Przechwytywał też i likwidował anonimowe donosy do władz niemieckich pisane przez miejscową ludność.
W marcu 1945 r. uzyskał ze starostwa w Zamościu pozwolenie na powrót w rodzinne strony. W 1975 r. przeprowadził się z żoną do Poznania.
Zmarł w Poznaniu 25 III 1988 r. Spoczął na cmentarzu junikowskim w kwaterze powstańczej, pole 6, kwatera 1, rząd 15, miejsce 1.
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1119774&name_surname=Nowaczy%C5%84ski%20Augustyn#OpenMap

Źródła : APG, zesp.291, syg.59, k.175; zesp.291, syg.117, k.99; APP, zesp. 63, sygn. 184, k. 98; zesp. 63, sygn. 185, k. 102; USC Międzychód Księga ślubów wpis 49/1897; Nowaczyński Augustyn odrzucono 21 VI 1938; Lista odznaczonych WKP-WTG Gniazdo; Archiwum Prezydenta RP; Nominacje na stopień oficerski. Uchwała W 2/72; Księga Dusz Gminy Międzychód-Kamionna 1923-1939; S. Siuda „Zarys Historji Wojennej 56-go Pułku Piechoty Wielkopolskiej Warszawa 1928; Orędownik na Powiaty Nowy Tomyśl Wolsztyn i Międzychód 7 II 1939, R.20, nr.15, s.3; M. Pestka-Lehmann, M. Lehmann „Zarys dziejów Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Wituchowie i jego sztandaru” SZH kwiecień 2016, nr.15, s.186-189; M., Lehmann M., Powstańcy Wielkopolscy Ziemi Kwileckiej, Kwilcz 2019, s.116-118; A. Nowaczyński „Wspominam Kwilcz” Kwilcz 2021; Dokumenty z Archiwum Szkoły Podstawowej im. Konstytucji 3 Maja w Luboszu; www.geni.com (d.10 XII 2022); des.genealogy.net (d.11 I 2021). Dokumentacja fot. grobu Tomek Konwicki.
Na potrzeby Wielkiego Almanachu Powstańców Wielkopolskich i bojowników o niepodległość ziemi sierakowsko - międzychodzkiej 1918-1921 fragment życiorysu przygotowany przez Witolda Borowskiego i Ewę A. Slomską

Biskup Stanisław (1892-1968)

Urodził się 25 IV 1892 r. w Pniewach w rodzinie Józefa (ur. 10 II 1865, syn Józefy Biskup zamężnej następnie Nowaczyk) i Franciszki z d. Michalczak (ur. 15 XI 1867, córka Andrzeja i Barbary z d. Rogal), para pobrała się w Pniewach w 1889 r. Z tego związku urodzili się także Marianna (1890-1892), Andrzej (1894), Józef (*+1897), Agnieszka (1899), Julianna (1901), Władysława (1903), Jan (*+1905), Marianna (1907) i Łucja (1909-1986).
Od listopada 1918 r. w IV Kompanię Marynarzy Powstańców Wielkopolskich, którą w Poznaniu zorganizował Adam Białaszyński vel Białoszyński (1890 - 1949). Kompania wchodziła w skład batalionu Służby Straży i Bezpieczeństwa w Poznaniu. Rekrutowali się oni z pruskiej formacji Kriegsmarine. Przed wybuchem powstania działali w konspiracji pod nazwą Oddział Marynarzy Powstańców dla walk o zjednoczenie ziem polskich. Marynarze w granatowych mundurach byli elitą sił powstańczych, m.in.: stanowili osobistą ochronę I.J. Paderewskiego podczas jego pobytu w Poznaniu. 27 grudnia 1918 r. IV Kompania Białoszyńskiego (tak w skrócie ich nazywano) zdobyła koszary 47. pułku piechoty niemieckiej, ogniem zaporowym ostrzeliwała kolejne koszary tym razem 6. pułku grenadierów na Grunwaldzie, uniemożliwiając im działania w centrum miasta, zdobyli Fort VII z zaopatrzeniem wojskowym oraz Dworzec Główny i 6 I 1919 r. lotnisko Ławica. Marynarze po wyzwoleniu miasta chronili przed kradzieżą magazyny z umundurowaniem, żywnością oraz bronią. 10 I 1919 r. wstąpił do Baonu Wartowniczego w Poznaniu. Brał udział w walkach o Chobienice i Kopanice. Uczestnik wojny polsko - bolszewickiej. Odznaczony 9 XI 1932 r. Medalem Niepodległości. Od 13 II 1932 r. członek Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19. Od 13 IV 1932 r. w Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Zweryfikowany dyplomem nr 161, Nr Ref. Historycznego 7790. Odznaczony ponadto Brązowym Krzyżem Zasługi, Medalem za wojnę 1918/1921, Odznaką wojsk Wielkopolskich. W 1958 r. odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym.
24 XII 1920 r. ożenił się z Pelagią z d. Kasperczak (26 II 1891 - 12 X 1960), z którą miał córkę Marię po mężu Muś (17 XI 1921 - 29 IV 1991).

W czasie okupacji niemieckiej rodzina znalazła się na listach transportowych - przeznaczeni do wysiedlenia z Poznania, co znajduje potwierdzenie w Rutowska Maria, Lager Glowna Niemiecki obóz przesiedleńczy na Główne w Poznaniu dla ludności polskiej (1939-1940), 2008, Instytut Zachodni Poznań (lista transportowa 9 str 12).

Stanisław zmarł 23 VII 1968 r. Pochowany na Cm. Sołacki (św. Jana Vianneya), spoczywa kwatera św.Józefa rząd 14 miejsce 10
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...#

To także miejsce pochówku żony Pelagii, córki MArii i jej męża Romana oraz Stanisława Paszka.

źródła: Parafia katolicka Pniewy, wpis 9 / 1889; Urząd Stanu Cywilnego Pniewy, wpis 15 / 1889; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1923/1/63, skan 151 Pniewy (USC) - akt urodzenia, rok 1892, Księga urodzeń; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa i Kolekcja Akt Powstańców Wielkopolskich I.487.10025; APP, Kartoteka mieszkańców Poznania; IPN, Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on - line stan na 6 IV 2025 r. i Lista odznaczonych Wielkopolskim; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; wyszukiwarka grobów billiongraves.com. Dokumentacja fot. grobu Emilia Tabert Arndt

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Parafia katolicka Pniewy, wpis 9 / 1889

Joseph Biskup (24 lat)
ojciec: Martinus , matka: Josepha
Francisca Michalak (21 lat)
ojciec: Andreas , matka: Barbara

Urząd Stanu Cywilnego Pniewy, wpis 15 / 1889

Joseph Biskup (ur. 1865)
matka: Josephine Nowaczyk geb. Biskup
Franziska Michalak (ur. 1867)
ojciec: Andreas Michalak , matka: Barbara Rogal

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1923/1/63, skan 151 Pniewy (USC) - akt urodzenia, rok 1892, Księga urodzeń

Stanislaus , rodzice: Josef Biskup, Franziska Michalak

Dzierżyński Michał (1898-1979)

Urodził się 16 IX 1898 r. w miejscowości Myszkowo (wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Szamotuły) w rodzinie Wincentego (24 X 1863 - 27 V 1933, syn Józefa i Zofii Kruszony) i Anny z d. Starosta (8 VI 1867 - 3 I 1913, córka Jana i Franciszki Koniecznej), para pobrała się w 1889 r. Z tego związku urodzili się także Wiktoria (1890), Józefa po mężu Stróżyk (1892-1920), Marianna po mężu Dorna (1896), Ignacy (*+1901), Zofia (1903), Józef (1906) i Jan (1908-1980) oraz Powstaniec Wielkopolski - Antoni (16 V 1895 w Myszkowie, 20 XI 1982 w Górze, pochowany na cm. w Tarnowie Podgórnym).
Powołany do armii pruskiej brał udział w I wojnie światowej, wymieniony na pruskich listach strat z 28 VIII 1918 r. Preußen 1225 - ranny.
Jako powstaniec dołączył do oddziałów tworzonych przez Andrzeja Kopę (1879-1956), w Uchwale z 1957 r. o nadanie Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego napisane zostało, że od 4 I 1919 r. do 14 I 1919 r. brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim z bronią w ręku w oddziale powstańców płk. Kopy. czyli prawdopodobnie w nocy z 5 na 6 I 1919 r. brał udział w zajmowaniu Stacji Lotniczej na podpoznańskiej Ławicy. Następnie brał udział w walkach o Wolsztyn. 14 I 1919 r. został jako artylerzysta przeniesiony do 1. pułku artylerii polowej w Poznaniu i w tym pułku walczył pod Kcynią, Szaradowem, Zalesiem, Szubinem i Rynarzewem 15 VII 1921 r. został bezterminowo urlopowany z 15. pułku artylerii polowej w stopniu kaprala, zatem mógł brać także udział w wojnie polsko - bolszewickiej, o czym ze zrozumiałych względów nie wspomina uchwała o WKP z 1957 r. Członek Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19 i Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Uchwałą W 2/72 mianowany do stopnia podporucznika.
17 X 1924 r. ożenił się z Weroniką z d. Wachowiak (10 I 1900 - 12 X 1963, pochowana na cm. Sołackim (św. Jana Vianneya), Szczawnicka 2, kwatera: św.Michała; rząd: 18; miejsce: 5). Z tego związku urodziły się dwie córki - Marianna po mężu Zubelnik (ur. 23 VIII 1927) i Barbara po mężu Cybulko (13 VIII 1925 - 1 VII 2007, spoczywa z matką i mężem Tadeuszem).
Zmarł 18 III 1979 r. Pochowany na cm. Sołackim (św. Jana Vianneya), Szczawnicka 2 w Poznaniu, spoczywa kwatera św.Anny rząd 5 miejsce 108
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...

źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu 2026/3/47, skan 19 Popówko (USC) - akt małżeństwa, rok 1889, Księga małżeństw; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1958/1/64, skan 160 Szamotuły (USC) - akt urodzenia, rok 1895, Księga urodzeń; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1958/1/73, skan 303 Szamotuły (USC) - akt urodzenia, rok 1898, Księga urodzeń; Verlustlisten 1. Weltkrieg, page 25838: Dzierzynski Michael (Mischkowo, Samter); APP, Kartoteka mieszkańców Poznania; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on - line stan na 6 IV 2025 r. i Lista odznaczonych Wielkopolskim; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; wyszukiwarka grobów billiongraves.com. Dokumentacja fot. grobu Emilia Tabert Arndt

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Archiwum Państwowe w Poznaniu 2026/3/47, skan 19 Popówko (USC) - akt małżeństwa, rok 1889, Księga małżeństw

Vinzent Dzierzyński (26 lat), rodzice: Josef Dzierzyński , Sophie Kruszona ,
Anna Starosta (22 lat) , rodzice: Johann Starosta , Franziska Konieczna ,

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1958/1/64, skan 160 Szamotuły (USC) - akt urodzenia, rok 1895, Księga urodzeń
Anton , rodzice: Vincent Dzierzynski, Anna Starosta ,

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1958/1/73, skan 303 Szamotuły (USC) - akt urodzenia, rok 1898, Księga urodzeń
Michael , rodzice: Vincent Dzierzynski, Anna Starosta