Bobowski Stefan (1900 - ?)
oraz Wanda* (15 II 1896 Sztum - 20 VIII 1989 Toruń), Bolesław Franciszek (*+1897), Zdzisław Antoni (13 IX 1898 – poległ 2 VI 1918), Leszek Kazimierz (2 III 1910 r. w Lesznie), Bogdan Ignacy (5 VI 1913 r. w Toruniu), Halina (21 I 1902 - 18 IV 1983), Olechna Teodora (1 IV 1908 w Lesznie - 28 III 1973) urodzili się w rodzinie Feliksa** (21 V 1873 w Kościanie - 21 IX 1936 - 21 IX 1936 w Toruniu) i Józefy Marcinkowskiej (11 II 1871 r. w Bielsku powiat Strzelno, 21 I 1946 Toruń), para pobrała się w roku 1895 w Poznaniu.
Stefan Bobowski urodził się 2 IX 1900 roku w Poznaniu. Swoje młodzieńcze lata powiązał przez ojca (ze względu na jego pracę) z Poznaniem, Sztumem, Królewską Hutą (obecnie Chorzów), Toruniem, Lesznem i Kartuzami.
O jego udziale w Powstaniu nie wiemy wiele, w kwestionariuszu osobowym spisanym 22 VI 1935 roku (mieszkał wówczas w Kościerzynie) napisał, że w styczniu 1919 roku przekroczył linię demarkacyjną i przyłączył się do armii polskiej. 13 III 1919 r. przydzielony ze Stacji Lotniczej Ławica do DWL jako telefonista. Zweryfikowany dyplomem nr 16103, Nr ref. Historycznego 5863. W WBH znajduje się odrzucony 14 IX 1936 roku wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości (niezbędna kwerenda). W projekcie WTG Gniazdo wymieniony został
Stefan Bobowski
urodzenie: 1900.09.02 Poznań
status/stopień: szeregowiec
uwagi: I.487.10124
źródła: Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
Nie ustalono kiedy i gdzie zmarł oraz gdzie spoczywa.
—------------------------------
We wspomnianym powyżej projekcie WTG Gniazdo jako biorąca udział w powstaniu wymieniona została także Wanda Bobowska:
*Wanda Bobowska
jednostka: " Sokół " w Toruniu
źródła: Gomolec Ludwik (wybór), Na froncie północnym powstania wielkopolskiego 1918-1919. Wspomnienia, wybór i wstęp Ludwik Gomolec, Poznań 1973, w tymże źródle Wanda występuje jako sekretarz Towarzystwa Gimnastycznego SOKÓŁ w Toruniu, nie potwierdzono jednak jej udziału w Powstaniu.
Wanda Bobrowska urodziła się 25 II 1896 roku w Sztumie (miasto w północnej Polsce, w województwie pomorskim. Siedziba powiatu sztumskiego oraz gminy miejsko-wiejskiej Sztum), gdzie ojciec był zatrudniony jako kierownik biura adwokackiego i notarialnego radcy Jana Łangowskiego.
Wyszła za mąż za Antoniego Nowackiego, z tego związku urodziło się troje dzieci Andrzej (1923-1944), Stanisław (1925-1969) i Jerzy (1927-2004). W czasie II wojny światowej rodzina została wysiedlona, co znajduje potwierdzenie na Listach strat II wojny światowej.
Wanda zmarła 20 VIII 1989 roku, spoczywa w grobowcu rodzinnym na cmentarzu parafialnym przy ul. Józefa Wybickiego w Toruniu.
—----------------------------------------------------------------
We wspomnianym powyżej projekcie WTG Gniazdo dwukrotnie został wymieniony także **Feliks
1/ Feliks Bobowski
jednostka: Stacja Kolejowa Bojanowo, Straż Ludowa Leszno
status/stopień: komendant
źródła:
Wspomnienia, relacje i zeznania Powstańców Wielkopolskich, "Szkice Zbąszyńskie" 2008, nr 1 (styczeń)
Wspomnienia Powstańców Wielkopolskich, wyboru dokonali i wstępem opatrzyli Lesław Tokarski, Jerzy Ziołek, Poznań 1970
2/ Feliks Bobowski
jednostka: " Sokół " w Toruniu
źródła: Gomolec Ludwik (wybór), Na froncie północnym powstania wielkopolskiego 1918-1919. Wspomnienia, wybór i wstęp Ludwik Gomolec, Poznań 1973 - występuje jako radny TG Sokół w Toruniu.
Czy te dwa zapisy dotyczą jednej i tej samej osoby? Czy były dwie osoby o tym imieniu i nazwisku związane z Lesznem? Nie wiem. Natomiast wiem, że Feliks ur. 21 V 1873 roku Powstańcem Wielkopolskim - nie był, posłużę się w tym miejscem biogramem z K. Przybyszewski, Toruński Słownik Biograficzny , t.1. ToMiTo
Urodził się 21 V 1873 r. w Kościanie, w rodzinie mistrza kuśnierskiego Józefa i Antoniny z domu Koszewskiej, para pobrała się w roku 1857 w Kościanie.
Od 6 do 14 roku życia uczęszczał do szkoły ludowej w Kościanie, poza tym przez 4 ostatnie lata do Szkoły Przygotowawczej rektora Seifferta tamże. Stosunki majątkowe rodziców nie pozwalały mu na dalszą naukę, dlatego po ukończeniu 14 lat rozpoczął pracę w biurze adwokackim i notarialnym adwokata Mitschkego w Kościanie. Następnie od 15 października 1892 r. pracował u adwokata Wolińskiego w Poznaniu i od 1 maja 1894 r. do 1 listopada 1897 r. jako kierownik biura adwokackiego i notarialnego radcy Jana Łangowskiego w Sztumie, skąd przeszedł do adwokata Wizego, u którego pracował do 1 kwietnia 1910 r. W styczniu 1912 r. Feliks Bobowski wyjechał do Królewskiej Huty (obecnie Chorzów), gdzie do marca 1913 r. był zatrudniony u adwokata Bartlaua. W marcu 1913 r. zamieszkał w Toruniu i do końca 1916 r. pracował u adwokata Krzyżankiewicza, a od 1 września 1914 r. do kwietnia 1916 r. także w toruńskim Banku Ludowym.
Na terenie Wielkopolski znany był jako aktywny działacz niepodległościowy i gorliwy wyznawca idei organizowania się Polaków pod zaborem pruskim w stowarzyszeniach narodowych i katolickich, na długo przed wybuchem pierwszej wojny światowej. On to w okresie największego ucisku germanizacyjnego odważył się w silnie zniemczonym Lesznie, wraz z kilkoma innymi działaczami polskimi, założyć 23 lutego 1902 r. kuźnię polskiego ruchu narodowego – Towarzystwo Gimnastyczne “Sokół” i być jego pierwszym prezesem. Prześladowaniom “Sokoła” ze strony policji leszczyńskiej, jak i władz administracyjnych, nie było końca, toteż po 3-letnich zmaganiach się z władzami zawieszono czynność towarzystwa na czas nieograniczony. W tym roku także wraz z Teodorem Bobowskim i innymi Polakami założył towarzystwo w celu wydawania pisma polskiego pt.: “Nowy Czas”. Jednakże pismo to, ukazujące się dwa razy w tygodniu, mimo najlepszych chęci i wielkich zabiegów inicjatorów, nie posiadając stałych abonentów i większych funduszy, upadło po dwóch latach.
W Lesznie w 1903 r. znalazł się w gronie założycieli polskiego Towarzystwa Katolickich Robotników i był jego długoletnim prezesem. Również tym Towarzystwem w pierwszych latach jego istnienia bardzo interesowała się policja pruska, przysyłając na jego zebrania swego przedstawiciela. On także z kilkoma innymi Polakami nadawał poszczególnym ulicom w Lesznie nazwy polskie, którymi posługiwała się ludność polska aż do wskrzeszenia nowych nazw w Odrodzonej Rzeczypospolitej.
Po dziesięcioletniej owocnej pracy, zmuszony do opuszczenia Leszna, udał się do Poznania, skąd 3 maja 1913 r. przybył do Torunia, i tu włączył się w nurt życia polskich organizacji społecznych, będąc m. in. sekretarzem Towarzystwa Śpiewu “Lutnia” i reżyserem przedstawień amatorskich.
Feliks Bobowski opuścił Toruń 30 grudnia 1916 r. i wyjechał do Kartuz, gdzie również rozwinął ożywioną działalność społeczno-narodową. Z jego inicjatywy zorganizowano w tym mieście cały szereg obchodów narodowych. Za swoją działalność niepodległościową narażony był w Kartuzach w latach 1918 – 1919 na kilkakrotne rewizje dokonane przez “Grenzschutz” i w końcu został oskarżony o zdradę stanu. Udało mu się uniknąć uwięzienia tylko dzięki rozejmowi zawartemu podczas Powstania Wielkopolskiego z Niemcami, mocą którego wszelkie polityczne postępowania karne zostały umorzone.
W trakcie przyłączania Pomorza do Macierzy w styczniu i lutym 1920 r., już 21 stycznia tego roku wrócił do Torunia, gdzie został naczelnym sekretarzem w Okręgowym Urzędzie Zdrowia przy Urzędzie Wojewódzkim Pomorskim, a następnie sekretarzem adwokackim i długoletnim kierownikiem biur adwokatów Stanisława Esden-Tempskiego i Mariana Bolta. Od początku włączył się aktywnie w odbudowę polskiego życia społeczno-narodowego. Na nowo zaangażował się w pracę toruńskiego Towarzystwa Śpiewu “Lutnia”, (które w uznaniu zasług położonych dla Towarzystwa i za owocną działalność na niwie śpiewaczej mianowało go w 1933 r. swym członkiem honorowym) oraz Towarzystwa Gimnastycznego “Sokół”, dla którego w 1919 r. z okazji srebrnego jubileuszu “Sokoła Toruńskiego” i pierwszego zlotu Dzielnicy Pomorskiej Związku Sokołów Polskich napisał “Pieśń Sokolą”, śpiewaną na melodię “Ospały i gnuśny”, a w 1923 r. z okazji zawodów Związków “Sokoła” napisał “Zarys dziejów “Sokoła” toruńskiego pod rządem pruskim”; udzielał się też w nowopowstałych towarzystwach, będąc m. in.: sekretarzem Toruńskiego Komitetu Plebiscytowego dla Górnego Śląska, członkiem Komisariatu Związku Obrony Kresów Zachodnich na powiat toruński i wiceprezesem Związku Zawodowego Pracowników Notarialnych w Toruniu.
W ostatnich latach swego życia, skrępowany długotrwałą chorobą, odsunął się od aktywnej pracy społecznej, wspomagając w miarę nadwątlonych sił i możliwości wielu biednych, służąc im radą i wsparciem. Gdy jednakże Gniazdo I “Sokoła” w Toruniu obchodziło w 1934 r. czterdziestolecie założenia, Feliks Bobowski napisał obszerną historię Gniazda oraz piękny wiersz i pieśń powitalną, zamieszczone w książce p.t.: [Czterdzieści] 40 lat “Sokoła” w Toruniu 1894–1934.
Feliks Bobowski zmarł w Toruniu 21 września 1936 r. i pochowany został na cmentarzu parafialnym przy ul. Józefa Wybickiego.
Podkreślę - patriota, bojownik tak, ale nie był Powstańcem Wielkopolskim, podczas gdy trwało powstanie Feliks mieszkał i pracował oraz był prześladowany przez Grenzschutz w Kartuzach.
W WBH znajduje się odrzucony 30 V 1938 roku wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości (złożony zapewne przez rodzinę, bo Feliks wówczas już nie żył).
źródła: Parafia katolicka Poznań - par. św. Marii Magdaleny, wpis 92 / 1895. Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 478 / 1895. Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/1/561, skan 44 Poznań (USC) - akt urodzenia, rok 1900, Księga miejscowa urodzeń. Parafia katolicka Kościan, wpis 2 / 1857. WTG Gniazdo - Uczestnicy PW. WBH - kartoteka pesonalno - odznaczeniowa i Kolekcja akt Powstańców Wielkopolskich. Kulczyński Robert, Wielkopolski personel wojsk lotniczych (jednostki bojowe, IWL i SLŁ) w 1919 r. APP - Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1931. Verlustlisten 1. Weltkrieg, page 25518: Bobowski Zdislaus (Posen). IPN Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945. K. Przybyszewski, Toruński Słownik Biograficzny , t.1. ToMiTo.
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023