Biały Wojciech (1897-1926), Genealogia Powstańców Wielkopolskich

Biały Wojciech (1897-1926)

urodził się 14 IV 1897 roku w miejscowości Olszewo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kościańskim, w gminie Śmigiel w rodzinie Józefa i Korduli z domu Spychała, para pobrała się w roku 1894. Z tego związku urodzili się także Marianna (1894), Marcin (2 VII 1899), Michał (1902-1904), Franciszek (1905), Ludwik (1907), Stefania (1910) i Weronika (1913).

Ukończył szkołę ludową w Górce Duchownej a następnie rozpoczął naukę w zawodzie mechanika. Od kwietnia 1915 roku do czerwca 1916 roku, pracował w fabryce maszyn braci Lesserów, a później w zakładzie Juliusa Moegelina w Poznaniu.

Powołany do armii pruskiej 21 VI 1916 roku rozpoczął służbę w armii pruskiej. Początkowo w Niederschlesische Pionier-Bataillon Nr. 5 w Głogowie. 10 X 1916 roku skierowano go do Scheinwerfer-Ersatz-Bataillon (jednostka prowadząca szkolenie w zakresie obsługi i wykorzystania reflektorów przeciwlotniczych) w Spandau, po jej ukończeniu 29 XI 1916 roku, przeniesiony został do Scheinwerferzug Nr 26 (26 plutonu reflektorów), stacjonującego na froncie zachodnim. Niespełna miesiąc później (25 XII 1916 roku) odkomenderowany go w charakterze instruktora do szkoły obrony przeciwlotniczej Flugabwehr - Scheinwerferschule Frankfurt a. M., później do Flugabwehr-Scheinwerferschule Hannover. Ochotniczo zgłosił się do formacji lotniczych. 3 VI 1917 roku rozpoczął podstawowe szkolenie pilotażowe w Militär-Fliegerschule Elbing. Od 8 VIII 1917 roku kontynuował naukę pilotażu we Flieger - Ersatz - Abteilung Nr. 13 w Bydgoszczy. Po uzyskaniu uprawnień pilota wojskowego, skierowano go 29 IX 1917 roku do Flieger - Beobachterschule Thorn. Pełnił tam funkcję pilota dla szkolących się obserwatorów lotniczych. 24 XI 1917 roku miał wypadek lotniczy, w którym odniósł poważne obrażenia. Do służby powrócił dopiero 7 III 1918 roku. Kolejne przeniesienie otrzymał w dniu 1 V 1918 roku. Odkomenderowany go do Armee - Flug - Park Nr. 1, z którego został przesunięty do Fliegerabteilung Nr. 11 stacjonującego na froncie wschodnim. Z dniem 9 VII 1918 roku rozpoczął myśliwskie szkolenie lotnicze we Jagdstaffelschule I w Valenciennes. Po jego ukończeniu od dnia 27 VII do 21 XI 1918 roku pełnił służbę pilota myśliwskiego w Jagdstaffel Nr. 47 (Jasta 47) na froncie zachodnim. Do 20 XII 1918 roku przebywał we Fliegerstation Posen (Stacja Lotnicza Poznań). W lotnictwie niemieckim wykonał 165 lotów bojowych.

Od 26 XI 1918 roku działał w strukturach Polskiej Organizacji Wojskowej w Poznaniu. Po wybuchu Powstania Wielkopolskiego brał udział w walkach na ulicach Poznania. Z dniem 7 I 1919 roku podjął służbę na Stacji Lotniczej Ławica. Pełnił obowiązki szefa pilotów i kierownika ruchu lotniczego. W II 1919 roku wykonał cztery loty operacyjne na front wielkopolski (zachodni i północny). Otrzymał w tym czasie następujące awanse:
–21 stycznia na kaprala,
–10 lutego na sierżanta
–21 lutego 1919 roku na podporucznika.

3 VII 1919 roku skierowany został do IV Eskadry Wielkopolskiej. Wykonał w niej 26 lotów bojowych. Z dniem 16VII 1920 roku objął dowództwo formującej się 18. Eskadry Myśliwskiej. Następnie 26 IX 1920 roku zdał dowództwo jednostki i objął stanowisko szefa pilotów. W dniu 5 XII 1920 roku odkomenderowany został na stanowisko dowódcy kompanii w Wyższej Szkole Pilotów na Ławicy, później w Grudziądzu (tam też pełnił w zastępstwie funkcję komendanta szkoły). Niecały rok później (16 XI 1921 roku) skierowany został ponownie do 15. Eskadry Myśliwskiej, wchodzącej w skład 3. Pułku Lotniczego, stacjonującego na Ławicy. Od dnia 19 XII 1921 roku pełnił funkcję dowódcy sztabu 3. Pułku Lotniczego. W dniu 27 V 1922 roku objął obowiązki dowódcy oddziału reflektorów tegoż pułku. Następnie od 25 V 1925 roku został komendantem S.O.L 3. Pułku Lotniczego. Od 17 VI do 17 VIII 1925 roku oddelegowano go do komisji odbiorczej pułku do Centralnych Zakładów Lotniczych w Warszawie. Jednocześnie od 25 VII do 1 VIII 1925 roku zastępował komendanta parku 3. Pułku Lotniczego. Z dniem 9 września 1925 roku znalazł się w składzie 34. Eskadry Lotniczej. Natomiast 22 IX 1925 roku został przesunięty na stanowisko dowódcy dywizjonu rekrutów 3. Pułku Lotniczego. W 1926 roku przydzielono go do 111. Eskadry Myśliwskiej. Otrzymał Krzyż Walecznych. Był też członkiem Związku Lotników Polskich.
Fragment Książki pt. IV Eskadra Wielkopolska (15. Eskadra Myśliwska) pod redakcją ks. Roberta Kulczyńskiego SDB

W WBH - odrzucony wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości 26 VI 1938 roku (złożony pośmiertnie), teczka o sygnaturze I.481.B.5921 i I.481.B.5922.

12 V 1921 roku w Poznaniu ożenił się z Zofią z dom. Grek (19 III 1899 - 25 III 1984), córką Jana i Wiktorii z dom. Mizera, para miała jednego syna Lecha Józefa ur. w Poznaniu 7 III 1923 roku, podobnie jak ojciec Lech Józef był także pilotem, zginął 16 X 1942 roku w podczas lotów nad Zevenbergen – holenderskie miasto położone w Brabancji Północnej w pobliżu Bredy służąc wówczas w 300 Eskadrze Sił Brytyjskich. Lech Józef spoczywa na cmentarzu Northolt, Middlesex, w Anglii w kwaterze Polish Air Force Memorial.

Biały Wojciech zmarł w Poznaniu 4 XII 1926 roku, spoczywa na cmentarzu garnizonowym
kwatera 1
rząd B miejsce 56
GPS: 52.42125, 16.925886
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...

https://billiongraves.com/.../por-pil-Wojciech.../22164755

Zofia z Greków Biała wyszła ponownie za mąż w roku 1933 za Powstańca Wielkopolskiego - Romana Wacława Białego (4 VII 1897 - 23 I 1967), syna Michała i Idy Pauliny z dom. Abt i brata Powstańca Wielkopolskiego Antoniego Jana (8 VI 1895 - 24 III 1966, spoczywa na poznańskim Junikowie). Wojciech i Roman (i Antoni) byli kuzynami, ich ojcowie byli rodzonymi braćmi, dziećmi Macieja i Wiktorii z dom. Spychała. Zofia i Roman mieli córkę Alinę (1934-1985, po mężu Mindykowska). Zofia i Alina spoczywają na cmentarzu sołackim w Poznaniu. Roman spoczywa na cm. parafialnym przy ul. Bluszczowej
kwatera II-E
rząd 11 miejsce 12
GPS: 52.375531, 16.913372
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...
https://billiongraves.com/.../Roman-Bia%C5%82y.../19625848

Wspomniany powyżej Antoni - miejsce spoczynku:
pole 11
rząd 29 miejsce 5
GPS: 52.387678, 16.833003
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1049149&name_surname=Bia%C5%82y%20Antoni#OpenMap
https://billiongraves.com/.../Antoni-Bia%C5%82y.../28503435

źródła: Parafia katolicka Górka Duchowna, wpis 1 / 1894. Urząd Stanu Cywilnego Radomicko, wpis 1 / 1894. Archiwum Państwowe w Lesznie 438/1.1/36, skan 201 Radomicko (USC) - akt urodzenia, rok 1897, [Księga urodzeń]. WTG Gniazdo - Uczestnicy PW i Lista odznaczonych WKP. WBH - kartoteka pesonalno - odznaczeniowa. Kulczyński Robert, Wielkopolski personel wojsk lotniczych (jednostki bojowe, IWL i SLŁ) w 1919 r. IV Eskadra Wielkopolska (15. Eskadra Myśliwska) pod redakcją ks. Roberta Kulczyńskiego SDB. Kurier Poznański 1926.12.06 R.21 nr 564. Lista Krzystka stan na 7 XII 2023. APP - Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1931. Wikipedia. Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania. Wyszukiwarka grobów billiongraves.com.

Strony