Dzierzgowski Władysław, Wojciech i Michał oraz Wanda z Zabłockich
Dzierzgowski Władysław, Wojciech i Michał
oraz ich rodzeństwo Jadwiga (1888-1942, wyszła za Stefana Oberfeldta), Katarzyna Róża (1891-1930) i Urszula (1904, wyszła za Stanisława Oyrzyńskiego (1899-1990), podpułkownik artylerii, I oficer sztabu dowódcy artylerii Armii „Pomorze”,żołnierz spod Monte Cassino)), i Stanisław (20 VI 1894 - 30 III 1954) urodzili się w rodzinie Edmunda Szymona Tadeusza (27 X 1856 - 5 III 1910) i Marii Franciszki z dom. Grabowska (20 VII 1867 - 30 VII 1935).
Dzierzgowski Władysław Stanisław (1890-1940)
urodził się 25 VI 1890 roku w Pleszewie. Po ukończeniu nauki w gimnazjum rozpoczął naukę zawodu jako farmaceuta, praktykował w Wiesbaden i Moguncji.
W roku 1914 powołany do armii pruskiej (artylerzysta), walczył między innymi na froncie zachodnim, gdzie został ranny w IV 1915 roku. Po rewolucji niemieckiej zwolniony z armii pruskiej wrócił do Poznania, tu wstąpił do POW (Polska Organizacja Wojskowa – tajna organizacja wojskowa).
Powstaniec Wielkopolski o nieustalonej przynależności organizacyjnej, brał udział w walkach na terenie miasta Poznania. W projekcie WTG Gniazdo wymieniony bez danych szczegółowych jako podporucznik w artylerii na podstawie Tygodnik Urzędowy Naczelnej Rady Ludowej 1919, nr 1-10; "Tygodnik Urzędowy" 1919, nr 1-72 . Jako ochotnik wstąpił do Wojska wielkopolskiego. Jako żołnierz 15 Pułku Artylerii Lekkiej brał udział w wojnie polsko - bolszewickiej, walcząc m.in. pod Kijowem, Berezyną, brał udział w obronie Warszawy. 15 IX 1920 awansowany na kapitana, otrzymał Order Virtuti Militari.
W roku 1921 brał udział w Powstaniu Śląskim - odznaczony wstęgą waleczności i zasługi.
W VIII 1927 z powodu utraty zdrowia (dwukrotnie ranny) przeszedł do rezerwy.
28 I 1927 roku w Poznaniu poślubił Irenę Elżbietę z dom. Baranowską (ur. 13 IX 1907, zm. 24 XI 1984, II voto Skarżyńska, spoczywa z II mężem Kazimierzem na cm. górczyńskim w Poznaniu). Ze związku Władysława i Ireny urodziły się dwie córki Izabela Bronisława (28 II 1928 - 1995, po mężu Rucińska) i Ewa Lucyna (11 VI 1993). Małżeństwo Władysława i Ireny zakończyło się rozwodem w roku 1937.
Według wyszukiwarki miejskiej grobów oraz napisu na nagrobku Władysław zmarł w roku 1940, spoczywa z córką Izabelą na cmentarzu parafialnym na poznańskim Górczynie
kwatera IPd
rząd 3 miejsce 14
GPS: 52.38722, 16.877412
https://billiongraves.com/.../W%C5%82adys%C5.../23779861
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...
Miejsce nie jest oznaczone jako miejsce spoczynku Weterana, co zostanie zgłoszone do UM Poznań. Zostanie złożony także wniosek o wpis do Ewidencji grobów Weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
—--------------------------------------
Dzierzgowski Wojciech (1893 - 1964)
urodził się 20 III 1893 roku w Pleszewie. Po ukończeniu gimnazjum w Trzemesznie podjął dalszą naukę, przerwaną powołaniem do armii pruskiej. Uczestniczył w I wojnie światowej walcząc na froncie zachodnim.
Do powstania dołączył jako podwładny Jana Kalinowskiego (1880-1932), który od XI 1918 roku kierował oddziałem wywiadowczo-wykonawczym POW w Poznaniu. 27 XII 1918 roku podkomendni Kalinowskiego zajęli gmach Muzeum przy ul. Nowej w Poznaniu, brali udział w walkach na terenie miasta Poznania oraz zdobywaniu Stacji Lotniczej na Ławicy, dalej w walach pod Szubinem, Kcynia i Rynarzewem. Za udział w powstaniu został odznaczony w 1958 roku Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym.
Wojciech Dzierzgowski brał udział w wojnie polsko - bolszewickiej w tzw. Batalionie śmierci, za męstwo został odznaczony Virtuti Militari (WBH I.302.17.10), dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych. Jego wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości został odrzucony 31 I 1938 roku. Po przewrocie majowym w 1926 roku zwolniony z wojska i emerytowany, rozpoczął pracę we własnym gospodarstwie rolniczym pod Rogoźnem Wielkopolskim. Następnie jako Nadkomisarz Policji Państwowej (Kalisz i Łuch). Od 1931 jako inspektor w Zakładzie Ubezpieczeń.
Brał udział w Kampani Wrześniowej, w stoponiu porucznika dostał się do niewoli niemieckiej po bitwie nad Bzurą, co znajduje potwierdzenie na Listach strat, nr jeńca 45151. Osadzony w Oflagu IIB i IID, zwolniony w lutym 1945 roku.
Wojciech 27 X 1919 roku w Poznaniu poślubił Wandę Helenę z dom. Zabłocka urodzoną w Poznaniu 21 V 1894 roku córkę Maksymiliana (24 IX 1856) i Gabrieli z dom. Piotrowska(8 III 1858 - 16 IX 1930), para pobrała się w Stęszewie w roku 1880. Ze związku Maksymiliana i Gabrieli urodzili się także Maria Aleksandra (1881), Walerian (7 IV 1882), Jadwiga (12 IX 1886, wyszła za Józefa Ulatowskiego), Maria Kazimiera (188-1889) i Franciszka (*+1891).
Wanda Helena z Zabłockich - Dzierzgowska podczas walk ulicznych w Poznaniu zbierała żywność dla powstańców. Jeździłą w czasie walk na Cytadelę, dokąd zawoziła żywność i lekarstwa. W roku 1975 została odznaczona Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym.
Wojciech i Helena mieli dwoje dzieci - córkę Krystynę (ur.4 XII 1920 w Toruniu, zm. 27 XI 2003 we Francji) i syna Janusza (16 VI 1924 w Toruniu- 17 III 1994 w Poznaniu- Żołnierz AK, pseudonim "Kruk". Członek Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Odznaczenia m.in.: Srebrny Krzyż Zasługi (1966), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1972), Brązowa Odznaka SARP (1975)).
Dzierzgowski Wojciech zmarł w Pile 31 I 1964 roku. Wanda Helena zmarła 14 I 1979 roku. Małżonkowie spoczywają na cmentarzu parafialnym przy ul. Lutyckiej w Poznaniu (Cm. Sołacki (św. Jana Vianneya)
kwatera św.Łazarza
rząd 2 miejsce 12
GPS: 52.439746, 16.892043
https://billiongraves.com/.../Wojciech.../28282049
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...
Miejsce spoczynku małżonków i ich syna Janusza zostało już wpisane do Ewidencji grobów Weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (IPN)
Dzierzgowski Janusz
Miejscowość: Poznań
Gmina: Poznań
Rodzaj obiektu:cmentarz parafialny , ul. Szczawnicka/Lutycka, Parafia pw. Św. Jana Vianneya
Lokalizacja: kwatera św. Łazarza, rząd 2, grób 12
Przynależność: Armia Krajowa
—----------------------------------------------------------
Dzierzgowski January Michał Marcel (1902-1940)
urodził się 18 IX 1902 w Poznaniu. Ukończył Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Członek Tajnej Organizacji Młodzieży Polskiej Kościuszko.
W 1918 wstąpił do Straży Ludowej i walczył w powstaniu jako ochotnik w luźnych oddziałach na terenie miasta Poznania. Zweryfikowany - Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, Sygnatura: nr 44 / Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 10168 - 16966], Opis jednostki: Spisy członków Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19. Strona/karta: 110.
16 I 1919 r. wstąpił do Wojska Polskiego w szeregach lotnictwa na Stacji Lotniczej Ławica. Ukończył kurs mechaników, Szkołę Obserwatorów Lotniczych. 4 III - 27 VI 1919 r. Szkoła Obserwatorów, 2 VII - 4 IX 1919 r. Kurs Obserwatorów Warszawa, 4 IX 1919 - 5 I 1920 r. Kurs Szkoły Podchorążych w Warszawie. Otrzymał przydział do 14 eskadry wywiadowczej i w jej składzie walczył na froncie litewsko-białoruskim. 17 IV 1920 z ppor. pil. Kazimierzem Ziembińskim w okolicy stacji kolejowej Sławiany, wykonując lot bojowy samolotem DFW C.V w celu zbombardowania rosyjskiego lotniska, zestrzelili nieprzyjacielskiego Nieuporta - za to odznaczony został Virtuti Militari. Na froncie Litewsko–Białoruskim wykonał 9 lotów bojowych. Przeniesiony do VII dywizjonu lotniczego, następnie do 8 eskadry wywiadowczej walczącej na Froncie Wołyńskim. Później z 3 eskadrą wywiadowczą brał udział w walkach na Wileńszczyźnie.
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku. Po ukończeniu Wielkopolskiej Szkoły Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy został mianowany podporucznikiem i wcielony do IV dywizjonu lotniczego. W sierpniu 1922 awansował do stopnia porucznika. W 1923 służył w stopniu porucznika (starszeństwo z dniem 1 marca 1921 i 2 lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych) w 1 pułku lotniczym. Ukończył Szkołę Pilotów w Bydgoszczy i Wyższą Szkołę Pilotów w Grudziądzu. Po szkoleniach otrzymał przydział do 3 pułku lotniczego. Od 1924 służył kolejno w 5 dywizjonie lotniczym, 15 eskadrze myśliwskiej i 33 eskadrze towarzyszącej. W roku 1925 ukończył kurs oficerów technicznych przy Centrali Badań Lotniczych w Warszawie. Od listopada 1926 jako oficer nadetatowy 3 p.lot. w Komendzie Portu Lotniczego w Dęblinie. Następnie został przeniesiony do kadry oficerów lotnictwa i przydzielony do Głównej Wojskowej Stacji Meteorologicznej. Z dniem 30 września 1931 roku został przeniesiony w stan spoczynku.
Ukończył studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, uzyskując stopień doktora. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VII. Był w grupie oficerów pozostających w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII.
W sierpniu 1939 zmobilizowany do 3 pułku lotniczego. Objął funkcję adiutanta dywizjonu szkolnego Bazy Lotniczej nr 3 w Poznaniu. Dostał się 17 września 1939 roku w Byczkowcach do niewoli radzieckiej, osadzony w Szepietówce a następnie w Kozielsku. Ostatnie wiadomości od Michała Dzierzgowskiego z Kozielska rodzina otrzymała pocztą wiosną 1940. Między 3 a 5 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywozowa bez numeru, poz. 70 z 2.04.1940. Został zamordowany między 4 a 7 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 15.05.1943. Przy szczątkach znaleziono kartę członkowską, dyplom doktora, list i fotografie. Figuruje na liście AM-224-2116 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 02116. W spisie AM i PCK widnieje adnotacja, że był z wykształcenia filozofem. Nazwisko Dierzgowskiego znajduje się na liście ofiar (pod nr 2116) opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 133 i w Nowym Kurierze Warszawskim nr 138 z 1943. Pochowany w Bratniej Mogile IV. Krewni do 1956 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.
Żonaty z Anną z Niesiołowskich h. Korzbok (4 V 1912 - 28 X 1989 - spoczywa na cm. Junikowo w Poznaniu, pole 35 kwatera 7 rząd 4 miejsce 77 GPS: 52.393512, 16.818876), para miała syna Krzysztofa (4 V 1937 - 24 VI 1995).
Symboliczne upamiętnienie Michała w miejscu spoczynku jego syna Krzysztofa - cmentarz komunalny na Junikowie
pole 38 kwatera 13
rząd 13 miejsce 254
GPS: 52.394995, 16.817667
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1033242&name_surname=Dzierzgowski%20Krzysztof#OpenMap
https://billiongraves.com/.../Micha%C5%82.../38628743...
źródła: Archiwum Państwowe w Kaliszu 735/1/49, skan 105 Pleszew (USC) - akt urodzenia, rok 1890, [Księga urodzeń]. Archiwum Państwowe w Kaliszu 735/1/58, skan 41, Pleszew (USC) - akt urodzenia, rok 1893, [Księga urodzeń]. Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/1/294, skan 52 Poznań (USC) - akt urodzenia, rok 1894, Księga urodzeń t. III. Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, Sygnatura: nr 44 / Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 10168 - 16966], Opis jednostki: Spisy członków Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19. Strona/karta: 110. Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 375: Relacje i wspomnienia dotyczące powstania wielkopolskiego: 1. Poznań, część l (autorzy relacji od A - F). Wojskowe Biuro Historyczne - Kartoteka personalno - odznaczeniowa. Kolekcja odznaczonych Virtuti Militari. Kulczyński Robert, Wielkopolski personel wojsk lotniczych (jednostki bojowe, IWL i SLŁ) w 1919 r., Archiwum Państwowe w Poznaniu, Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1931. WTG Gniazdo Projekt Uczestnicy PW i Lista odznaczonych WKP. Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania. Wyszukiwarka grobów billiongraves.com. Wikipedia. IPN Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945. Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej Toruń - Janusz Dzierzgowski.