Busza Tadeusz (1897-1964)
Busza Tadeusz (1897-1964)
Urodził się 14 X 1897 r. w miejscowości Pogorzela (dawniej w powiecie koźmińskim, obecnie Pogorzela – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie gostyńskim) w rodzinie Stanisława (ur. 16 XI 1868 r. w Pogorzeli, zmarł w Poznaniu 9 VIII 1938 r., syn Jakuba i Julianny z d. Gaszyńska. W czasie Powstania Wielkopolskiego był członkiem Rady Ludowej w Pogorzeli) i Pelagii z d. Pawlicka (ur. 14 III 1872 r. w Pogorzeli, zmarła 15 VI 1937 r. w Poznaniu, córka Nepomuka i Katarzyny z d. Krasnosielska. W czasie Powstania Wielkopolskiego siostra Czerwonego Krzyża). Para pobrała się 23 X 1895 r. w Pogorzeli. Z tego związku urodzili się Marianna Bronisława (1896), Kazimiera (1902-1903), Stefan (1903), Joachim (*+1904), Gwidon (1906), Mieczysław (1907), Irena (1910), Hieronim (1911), Władysław Antoni (1913) oraz
– Busza Franciszek Edward (ur. 2 IV 1900 r. w Pogorzeli. Zginął w miejscowości Wierznowice w powiecie brodnickim jako żołnierz w Kampanii Wrześniowej 18 IX 1939 r., członek Straży Ludowej w Pogorzeli, powstaniec 2. kompanii I Baonu Koźmińskiego, autor wspomnień. Kapitan Wojska Polskiego;
– Busza Zygmunt Czesław (11 I 1899 r. w miejscowości Pogorzela (dawniej w powiecie koźmińskim, obecnie Pogorzela – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie gostyńskim). Zmarł 28 IX 1970 r., pochowany na cmentarzu komunalnym na Junikowie, spoczywa pole 15 kwatera B rząd 2 miejsce 27).
—-------------------------
Tadeusz 28 II 1928 r. ożenił się z Heleną Marią z d. Krauze I voto Rosada (ur. w Inowrocławiu, wdowa po Franciszku Rosadzie (18 XI 1887 - 24 III 1919), z pierwszego związku Heleny urodzili się Franciszek (1906-1913), Marian (1914), Mieczysław (4 XII 1916 - 1 VII 1934, pochowany z matką) i Stefan (1919).
Zmarł 21 I 1964 r. w Poznaniu, pochowany na cmentarzu górczyńskim w Poznaniu, w nekrologach zamieszczonych w Głosie Wielkopolskim, napisano:
“Dnia 21 stycznia 1964 r. zasnął w Bogu, opatrzony Sakramentami św.,
nasz najtroskliwszy i najukochańszy ojczym, brat, szwagier, teść, wujek,
stryjek i dziadek, przeżywszy lat 67,
Tadeusz Busza
pułkownik pożarnictwa były Komendant Wojewódzki Straży Pożarnych,
powstaniec wielkopolski, odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi”
“Dnia 21 stycznia 1964 r. zmarł
Tadeusz Busza
były komendant Ochrony P-poż. Poznańskiego
Przedsiębiorstwa Surowców Wtórnych
w Poznaniu.”
Grobu nie odnaleziono. Jego żona Helena (+1962) pochowana jest ze swoim synem z I małżeństwa Mieczysławem (+1934) także na Górczynie, spoczywają kwatera IIIP rząd 2 miejsce 7, być może po śmierci Mieczysława i Heleny dochowano tu także Tadeusza, ale na nagrobku wymieniono tylko Helenę i Mieczysława.
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=6&id=302648&surname=Busza&name=Helena#OpenMap
https://billiongraves.com/grave/Helena-Busza/33952982
—--------------------
Członek Straży Ludowej i oddziału z Pogorzeli wymieniony w Kręgielski Władysław, Z dziejów 2. kompanii baonu koźmińskiego w powstaniu wielkopolskim 1918 – 1919, "Szkice Koźmińskie" 2003, nr 32, s. 22-28 i Rybka Krzysztof, Powstanie Wielkopolskie. Gmina Pogorzela w walce o niepodległość, Pogorzela 2010 oraz Edward Busza w Udział Pogorzeli w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1920 i moje wspomnienia z życia powstańców pogorzelskich (2. kompanii I Baonu Koźmińskiego, późniejszej 12. komp. 11. Pułku Strzelców Wielkopolskich) jako sekretarz 2. kompanii I Baonu koźmińskiego). Jego wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości został odrzucony 21 VI 1938 r.
Po Powstaniu Wielkopolskim Tadeusz został Sekretarzem Województwa Poznańskiego. Pracował z Witoldem Celichowskim a nastepnie z Adolfem Bnińskim. W 1923 r. został wybrany na burmistrza Strzelna. Jak napisał Roman Świst “mimo braku doświadczenia w zarządzaniu takim organizmem, jakim jest miasto, jak dowiodły jego rządy, okazał się bardzo skutecznym gospodarzem. Szybko znalazł wspólny język z samorządem miasta, stowarzyszeniami, których działało w Strzelnie aż 45, i co najważniejsze- z jego mieszkańcami. Popierał sport, a zwłaszcza piłkę nożną. Był członkiem sądu honorowego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Rychło został wybrany na prezesa miejskiej OSP i z czasem na wiceprezesa Kurkowego Bractwa Strzeleckiego”.
1 I 1928 r. rozpoczął pracę na stanowisku inspektora Wojewódzkiego Zespołu Straży Pożarnej. Stanowisko zajmował aż do wybuchu II wojny światowej, kiedy to we wrześniu wyjechał do Warszawy, gdzie brał udział w obronie Cytadeli, podczas walk został ciężko ranny. Od około 1940 r. pracował w straży pożarnej w Warszawie, następnie został wytypowany na instruktora dystryktu krakowskiego/technicznego doradcę gubernatora dystryktu ds. polskich straży pożarnych. Mniej więcej w tym okresie wstąpił do do Związku Walki Zbrojnej w Krakowie. W połowie 1942 r. został powołany na stanowisko Kierownika Technicznego Pożarnictwa, które zajmował do 18 I 1945 r. Następnie został wojewódzki komendantem straży pożarnych, stanowisko sprawował do ok. 1951 r. Karierę zawodową zakończył w stopniu podpułkownika pożarnictwa.
źródła: Urząd Stanu Cywilnego Pogorzela, wpis 25 / 1895; Archiwum Państwowe w Lesznie 433/1.1/71, skan 148 Pogorzela (USC) - akt urodzenia, rok 1897, [Księga urodzeń]; Busza Edward, Udział Pogorzeli w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1920 i moje wspomnienia z życia powstańców pogorzelskich (2. kompanii I Baonu Koźmińskiego, późniejszej 12. komp. 11. Pułku Strzelców Wielkopolskich; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Akta Miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; Głos Wielkopolski. 1964.01.24 R.20 nr 20 Wyd.A; Głos Wielkopolski. 1964.01.23 R.20 nr 19 Wyd.A; Roman Świst, Wałbrzych, INSPEKTOR POŻARNICZY/PODPUŁKOWNIK POŻARNICTWA TADEUSZ BUSZA; WBH, Kolekcja Akt Personalnych i Odznaczeniowych; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on line; Wyszukiwarka grobów billiongraves.com; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania;
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025
Urząd Stanu Cywilnego Pogorzela, wpis 25 / 1895
Stanislaus Busza (ur. 1868)
ojciec: Jacob Busza , matka: Julianne Gaszynska
Pelagia Pawlicka (ur. 1872)
ojciec: Nepomuk Pawlicki , matka: Catharine Krasnosielska
Archiwum Państwowe w Lesznie 433/1.1/77, skan 12 Pogorzela (USC) - akt urodzenia, rok 1899, [Księga urodzeń]
Zygmunt Czesław , rodzice: Stanislaus Buszak, Pelagia Pawlicka ,
Archiwum Państwowe w Lesznie 433/1.1/71, skan 148 Pogorzela (USC) - akt urodzenia, rok 1897, [Księga urodzeń]
Tadeusz , rodzice: Stanislaus Busza, Pelagia Pwalicka,
Archiwum Państwowe w Lesznie 433/1.1/80, skan 53 Pogorzela (USC) - akt urodzenia, rok 1900, [Księga urodzeń]
Franz Eduard , rodzice: Stanislaus Busza, Pelagia Pawlicka,