Adamek Franciszek
W projekcie Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego, baza on line stan na 8/9/2025 r. odnajdujemy Powstańca Wielkopolskiego z następującymi danymi:
Adamek Franciszek
urodzenie: 1888.07.04 Brusznik lub Nielewo, pow. Żywiec
rodzice: Franciszek, Rozalia
status/stopień: kapral
uwagi: I.487.9084; Ziemia Międzychodzka; Łowyń, pow. Międzychód
odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy
źródła:
Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich
Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 32: Spis zweryfikowanych 4622 - 9099
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Koła poza Poznaniem
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 44: Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 10168 - 16966]
Chalasz Roman, Wielki Almanach Powstańczy Powiatu Międzychodzkiego (maszyn.).
Tenże został odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, co zostało odnotowane także w drugim z projektów WTG Gniazdo - Lista odznaczonych WKP i tu czytamy:
Adamek, Franciszek
Rodzice: Franciszek, Rozalia
Ur.: 1888-07-04, Brzusznik (Żywiec )
Uchwała Rady Państwa nr: 12.06-0.953 z dnia 1957-12-06
Adamek Fr. brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim 1918/19 r. od 26.12.1918 do 20.02.1919 r. w trakcie wypierania Niemców (grenzschutz) z ziem Wlkp., w walkach o Kępno, Ostrzeszów, Odolanów i Ostrów Wlkp. pod dowództwem kpt. Dąbrowskiego. W walkach tych został ranny w lewą rękę odłamkiem szrapnelowym wobec tego uszedł do szpitala w Kępnie, w którym przebywał do 10.05.1919 r. W/w jest zweryfikowany przez Związek Powstańców Wlkp. 1918/19.
A co następnie zostało powtórzone w tomie I Wielkiego Almanachu powstańców wielkopolskich i bojowników o niepodległość ziemi sierakowsko-międzychodzkiej 1918-1921 w brzmieniu
“(...)Kapral. Od 30 XI 1918 r. należał do do Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) na Śląsku Cieszyńskim” Dalej zacytowano treść Uchwały o nadanie WKP. I dalej czytamy “Następnie 25 VI 1919 r. został zdemobilizowany i przydzielony do 12. Pułku Piechoty. Uczestniczył w Powstaniach Śląskich”.
W piśmie z 27 III 1936 r. do Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych napisał, że “ (...) 30 listopada 1918 r. wstąpiłem jako ochotnik do Powstania Wielkopolskiego, w służbie kaprala do 12 pułku piechoty(...)”. Tyle że w deklaracji z 18 III 1938 r. do Zarządu Głównego Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu Pan Franciszek w pkt. 13. tejże deklaracji przekreślił swój udział w Powstaniu Wielkopolskim a wpisał Śląskim. I dalej w pkt. 14 w/w deklaracji dodaje, że od 30 XI 1918 r. należał do do Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) na Śląsku Cieszyńskim,a w pkt. 17 na pytanie o udział w Powstaniach Śląskich powtórzył, że od 30 XI 1918 r. na Śląsku Cieszyńskim.
Niestety, ewidentnie coś Pan Franciszek pokręcił, ale czy uda się nam odpowiedzieć na pytanie gdzie? POW dla Górnego Śląska (w której skład wchodziła także jednostka Śląska Cieszyńskiego) powstała dopiero w styczniu 1919 roku, idąc dalej I Powstanie Śląskie wybuchło dopiero w sierpniu 1919 r. Natomiast 12. pułk piechoty, o którym wspomina Adamek powstał po listopadzie 1918 r. i był związany głównie z Małopolską, a walkami związany z wojną polsko - bolszewicką, a w tej (wg w/w deklaracji) Adamek nie brał udziału.
Przypuszczalnie prawidłowy udział w wydarzeniach - w świetle dostępnych dokumentów :
– należał do do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska (POW Śląska Cieszyńskiego),
– od końca XII 1918 r. - udział w Powstaniu Wielkopolskim,
– ranny (? kiedy), pobyt w szpitalu do 10 V 1919 r.,
– 25 VI 1919 r. przydział do 12. pułku piechoty,
– od sierpnia 1919 udział w I Powstaniu Śląskim i ewentualnie kolejnych dwóch.
Pod względem informacji biograficznych tu także należą się wyjaśnienia i uzupełnienia.
Adamek Franciszek (1888 -1986)
Urodził się 4 lipca 1888 r. w miejscowości Brzuśnik (wieś w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Radziechowy-Wieprz, co potwierdza akt urodzenia nr 14 sporządzony w parafii Cięcina. Jego rodzicami byli Franciszek (ur. 1844, syn Michała i Reginy z d. Urbaś) i Rozalia z d. Wolny (ur. 1854, córka Jana i Reginy z d. Łukaszek), para pobrała się 18 II 1873 r. Z tego związku urodzili się także Marianna (1875), Anna (1877), Franciszka (1879), Teresa 1881), Józef (1884-1885), chłopiec martwo urodzony w 1891 r., Karolina (1894) i Stanisław (1895).
22 II 1914 r. w Milówce poślubił Mariannę z d. Boczyna (22 III 1892 - 18 VI 1972), z tego związku urodzili się Ferdynand (16 XII 1919), Józefa (22 II 1921), Stanisława (5 V 1923), Rozalia po mężu Nowak (20 XII 1924 - 25 IV 2004) Franciszek (20 V 1927) i Władysław (10 VIII 1928 - 23 V 1975).
Powołany do armii austriackiej brał udział w I wojnie światowej, odznaczony medalami II i III klasy.
W okresie międzywojennym Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19 i Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, wymieniony w Spisie zweryfikowanych 4622 - 9099 (strona 182), zweryfikowany 4 IV 1935 r. dyplomem nr 7843, Nr Referatu Historycznego 15563 i Spisach członków Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19 (strona 390), koło Łowiń od 22 IV 1935 r. Jego wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości został odrzucony 26 X 1936 r.
Zmarł 26 II 1968 r. w Gdyni. Pochowany na cmentarzu komunalnym na witominie, spoczywa Sektor / Rząd / Numer 66 / 36 / 3
https://gdynia.grobonet.com/grobonet/start.php?id=detale&idg=77712
źródła: Archiwum Parafialne, akt ślubu nr 12 z 18731873 Radziechowy; Archiwum Parafialne, akt urodzenia nr 14 / 1888 parafia Cięcina miejscowość Brzuśnik; Wielki Almanach powstańców wielkopolskich i bojowników o niepodległość ziemi sierakowsko-międzychodzkiej 1918-1921. Tom I, pod redakcją Romana Chalasza; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on line stan na 8/9/2025 i Lista odznaczonych WKP; WBH, Kolekcja akt Powstańców Wielkopolskich 1918-1939 (I.487.9084) i Kolekcja Akt Personalnych i Odznaczeniowych; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: nr 32 / Spis zweryfikowanych 4622 - 9099. Opis jednostki: Akta organizacyjne Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19 i Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu: statuty, regulaminy, okólniki, protokoły posiedzeń zarządu, zjazdy, korespondencja. Strona/karta: 182; Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, Sygnatura: nr 44 / Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 10168 - 16966]. Opis jednostki: Spisy członków Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19. Strona/karta: 390 (uwaga tu z datą urodzenia 24.06.1888); Wyszukiwarka grobów dla miasta Gdynia.
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025