Janyga Andrzej, Franciszek i Michał
—--------------------------------------------------
Janyga Andrzej (1895 - 1968)
Urodził się 2 X 1895 roku w miejscowości Sierosław (wieś położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Tarnowo Podgórne). Rodzice Franciszek i Julianna z domu Pielucha pobrali się w roku 1891. Z tego związku urodzili się także Helena (1892-1900), Józef (1898-1900), Antonina (*+1903), bliźnięta Stefan i Jan ur. w 1904 i zmarłe w niemowlęctwie oraz Powstańcy Wielkopolscy Franciszek (1894 - 1986) i Michał (1900 - 1957).
Ukończył szkołę powszechną w Żabikowie dokąd przeprowadzili się rodzice około roku 1900, na co wskazują akta śmierci Józefa i Heleny oraz akt urodzenia Michała.
Po edukacji powszechnej ukończył dwuletni kurs kinematografii w Poznaniu. Od 1 VI 1911 do IX 1914 r. był członkiem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”.
Podczas I wojny światowej 24 XI 1915 r. został zmobilizowany do armii pruskiej i przydzielony do 3. szwadronu 5. batalionu taborów w Poznaniu. W I 1916 r. wyruszył na front zachodni, pod Verdun. Tam został przydzielony do 210. kompanii Minenwerferów. Walczył również pod Marug oraz w Szampanii. Podczas bitwy nad Sommą został zatruty gazami bojowymi i zasypany ziemią przez pociski artyleryjskie. Po pobycie w szpitalu polowym powrócił na front. Brał udział w bitwie nad Marną. Później, ze względu na problemy zdrowotne wycofany z frontu i przydzielony do 4. szwadronu 6. batalionu taborów we Wrocławiu. Odznaczony Krzyżem Żelaznym II klasy. W pierwszych dniach listopada 1918 r. otrzymał urlop i wyjechał do Poznania skąd nie wrócił już do jednostki.
Po powrocie do Wielkopolski wstąpił w szeregi Straży Ludowej 16 XI 1918 r., działającej w Żabikowie pod dowództwem Franciszka Wichłacza. 26 XII przeszedł do oddziału Straży Ludowej w Poznaniu w dzielnicy Łazarz-Górczyn pod dowództwem Jakuba Hęćki i Stanisława Chudziaka. Od wybuchu powstania brał udział w wyzwalaniu miasta, zajmowaniu Fortów na Górczynie, Dworca Głównego, Urzędu Umundurowania, koszar 6. pułku grenadierów oraz w walkach o lotnisko Ławica. Od 19 II uczestniczył w internowaniu i rozbrajaniu Niemców oraz pełnił służbę wartowniczą i patrolową na terenie Poznania i okolic. Widnieje na liście żołnierzy poszukiwanych przez Żandarmerię Krajową z 21 VI 1919 r. Dzięki temu wiemy, że zamieszkiwał wtedy w Żabikowie ( na podstawie kart meldunkowych ustalono, że w Żabikowie zamieszkiwał z przerwami także w latach 1913-1922, zapewne u rodziców) i służył w 2. oddziale taborów. Wymieniony był jako poszukiwany również w Rozkazie Komendy Miasta nr 123 z 28 V 1919 r. W Rozkazie Komendy Miasta nr 151 z 25 VI 1919 r. wymieniony jest jako “przechwycony i odstawiony do formacji”. Również w załączniku do Rozkazu Dziennego Dowództwa Żandarmerii Krajowej nr 47 z 10 lipca 1919 r. jest wymieniany jako „przechwycony”. 28 VII 1919 r. zgłosił się jako ochotnik do 3. pułku wojsk kolejowych. Później brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, m.in. pod Kowlem, Równem, Włodzimierzem Wołyńskim, Sokalem, Mokwinem, Sarnami, Szeptówkiem (Szepietówką), Radomiem, Kielcami, Mławą i Toruniem Mokrem oraz podczas obrony Warszawy w VIII 1920 r. Zwolniony z wojska w 1921 r. z 3. pułku kolejowego w Łodzi w stopniu szeregowego. Od 1 XII 1938 r. był członkiem Towarzystwa Powstańców Wielkopolskich 1918/19 r. Od 20 XII 1938 r. członek Związku Powstańców Wielkopolskich, koło Dzielnica III – Zamek, zweryfikowany dyplomem nr 19779, nr Ref. Hist. 26424. Był odznaczony Odznaką Pamiątkową Wojsk Wielkopolskich (nr 7473/21) oraz Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921. Wniosek o odznaczenie Krzyżem lub Medalem Niepodległości został odrzucony 9 V 1938 r.
22 X 1922 r. ożenił się z Anną Jankowiak I voto Augustyniak ur. 19 VII 1898 r. w Żegocinie. Małżeństwo było bezdzietne.
W okresie międzywojennym mieszkał przy ul. Fabrycznej 20/17 w Poznaniu. Najpierw pracował na kolei jako palacz parowozu do 30 IV 1924 r., później jako inkasent i sprzedawca broszur oraz obrazów religijnych przy Generalnym Komitecie na rzecz budowy kościołów katolickich w Polsce w Poznaniu od 1 VII 1926 do 1 I 1929 r., a następnie jako krojczy papierniczy w fabryce papieru „Malta” Drukarni i Księgarni Św. Wojciecha w Poznaniu od 20 VIII 1929 do 24 I 1938 roku. Zwolniony z powodu braku pracy od tamtej pory stale jej poszukiwał. W dokumentach z roku 1938 zapisywał, iż wykonuje zawód „podróżujący”, co może sugerować, że był kupcem
wędrownym.
Nie są znane jego losy podczas II wojny światowej.
Zmarł w 20 XII 1968 r. w Poznaniu. 23 XII 1968 r. został pochowany na cmentarzu Poznań Junikowo, spoczywa pole 18 rząd 16 miejsce 3 GPS: 52.389554, 16.819913 z II żoną Marianną (30 I 1900 - 17 XII 1978). Z uwagi na brak prolongaty miejsce zostało przekazane do ponownego pochówku, obecnie jest to grób rodziny Witkowskich, jako pierwszy pochowany tu został Zenon w 1994 i kolejno Zofia 2003, Kazimierz 2009, jest opłacony więc nie ma możliwości zgłoszenia do IPN a nie ustalono koligacji rodzinnych pomiędzy rodziną Jandygów a Witkowskimi.
Biogram przygotowany opublikowany w Sylwetki uczestników Powstania Wielkopolskiego (1918-1919) i wojny polsko-bolszewickiej (1919-1920) związanych z gminą Tarnowo Podgórne, Maciej Elantkowski, Grzegorz Jazdon, Michał Krzyżaniak, Muzeum Powstańców Wielkopolskich im. Generała Józefa Dowbora Muśnickiego w Lusowie, 2024, z uzupełnieniami GPW.
—-----------------------------------------------------------------------------------------------
Janyga Franciszek (1894 - 1986)
Urodzony 2 I 1894 r. w Tarnowie Podgórnym. Rodzice Franciszek i Julianna z domu Pielucha pobrali się w roku 1891. Z tego związku urodzili się także Helena (1892-1900), Józef (1898-1900), Antonina (*+1903), bliźnięta Stefan i Jan - ur. w 1904 i zmarłe w niemowlęctwie oraz Powstańcy Wielkopolscy Andrzej (1895 - 1968) i Michał (1900 - 1957).
Podczas I wojny światowej został zmobilizowany do armii niemieckiej. Walczył w szeregach 12. kompanii III. Garde-Pionier-Bataillon. Na pruskiej liście strat Preußen 506 z 14 IV 1916 r. został wspomniany jako lekko ranny.
Po wybuchu powstania brał czynny udział w walkach od 27 XII 1918 do 18 II 1919, m.in. w Poznania oraz pod Węgielnią, Nowym Dworem i Stefanowem na odcinku zbąszyńskim. Następnie służył w 10. Pułku Strzelców Wielkopolskich (późniejszy 68. p.p.). Dowódcą jego kompanii był por. Zygmunt Manyś. Zdemobilizowany został w 1921 r., zatem zapewne w szeregach swojego pułku walczył również podczas wojny polsko-bolszewickiej. Członek Związku Powstańców Wielkopolskich, koło Dzielnica III – Zamek, zweryfikowany dyplomem nr 6258, nr Ref. Hist. 13969. Wniosek o odznaczenie Krzyżem lub Medalem Niepodległości został odrzucony 7 X 1935 r. W 1960 r. odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, a w roku 1972 awansowany do stopnia podporucznika. W projekcie WTG Gniazdo Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line wymieniony trzy razy
1/ urodzenie: 1894.01.02 Tarnowo Podgórne
ojciec: Franciszek
status/stopień: saper, podporucznik mianowany
uwagi: Uchwała W 4/72
odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy
2/ uwagi: I.487.14608
źródła: Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
3/ data śmierci: 1986.09.18
miejsce pochówku: Poznań Junikowo
źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Koła w Poznaniu; Wykaz grobów uczestników Powstania Wielkopolskiego na poznańskich cmentarzach, oprac. GEOPOZ Poznań.
31 I 1922 r. ożenił się z Heleną Wawrzyniak ur. 28 IV 1901 r. w Kicinie, z tego związku urodzili się Bronisław (14 III 1923 w Żabikowie), Helena (15 II 1924 w Żabikowie) i Urszula Teresa (1 VIII 1932 w Poznaniu). Helena zmarła 15 I 1961 r., pochowana na cm. par. przy ul. Bluszczowej w Poznaniu. II żoną Franciszka została Kazimiera z Kasierskich (21 VII 1911 - 23 IX 1994).
Franciszek zmarł 12 IX 1986 r. Pochowany w jednej z Kwater Powstańców na cm. kom. w Poznaniu, spoczywa z żoną Kazimierą i jej synem Tadeuszem (1946-2023) pole 6 kwatera 1
rząd 9 miejsce 3 GPS: 52.38503, 16.836057
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=2606377&name_surname=Janyga%20Franciszek#
Biogram przygotowany opublikowany w Sylwetki uczestników Powstania Wielkopolskiego (1918-1919) i wojny polsko-bolszewickiej (1919-1920) związanych z gminą Tarnowo Podgórne, Maciej Elantkowski, Grzegorz Jazdon, Michał Krzyżaniak, Muzeum Powstańców Wielkopolskich im. Generała Józefa Dowbora Muśnickiego w Lusowie, 2024, z uzupełnieniami GPW.
—--------------------------------------------------------------------------------------
Janyga Michał (1900-1957)
Urodził się 30 VIII 1900 r. w Żabikowie. Rodzice Franciszek i Julianna z domu Pielucha pobrali się w roku 1891. Z tego związku urodzili się także Helena (1892-1900), Józef (1898-1900), Antonina (*+1903), bliźnięta Stefan i Jan - ur. w 1904 i zmarłe w niemowlęctwie oraz Powstańcy Wielkopolscy Andrzej (1895 - 1968) i Franciszek (1894 - 1986).
Wstąpił w szeregi Straży Ludowej 16 XI 1918 r., działającej w Żabikowie pod dowództwem Franciszka Wichłacza. 26 XII przeszedł do oddziału Straży Ludowej w Poznaniu w dzielnicy Łazarz-Górczyn pod dowództwem Jakuba Hęćki i Stanisława Chudziaka. Od wybuchu powstania brał udział w wyzwalaniu miasta, zajmowaniu Fortów na Górczynie, Dworca Głównego, Urzędu Umundurowania, koszar 6. pułku grenadierów oraz w walkach o lotnisko Ławica. 3 III 1919 r. wstąpił do 3 Pułku Strzelców Wielkopolskich. Brał udział w wojnie polsko - bolszewickiej, ciężko ranny w walkach w Bobrujsku 8 X 1919 r. Członek Związku Powstańców Wielkopolskich 1918/1919, koło Dzielnica III – Zamek, zweryfikowany dyplomem nr 16589, nr Ref. Hist. 24920. Wniosek o odznaczenie Krzyżem lub Medalem Niepodległości został odrzucony 9 V 1938 r. Odznaczony Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Medalem Pamiątkowym Za Wojnę 1918–1921, Odznaką Naczelnej Komendy Straży Ludowej Pamiątkowy Krzyż "Za Waleczność".
Jego losy w czasie wojny nie są znane.
Zmarł 14 VI 1957 r. w Poznaniu, spoczywa na cm. paraf. przy ul. Bluszczowej kwatera NL rząd 6 miejsce 19 GPS: 52.375145, 16.910738
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...
źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu 1947/3/47, skan 9 Sierosław (USC) - akt małżeństwa, rok 1891, Księga małżeństw; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1861/1/61, skan 6 Jankowice (USC) - akt urodzenia, rok 1894, Księga urodzeń; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1947/1/58, skan 39 Sierosław (USC) - akt urodzenia, rok 1895, Księga urodzeń; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1979/1/128, skan 199 Wiry (USC) - akt urodzenia, rok 1900, Geburts Haupt Register; Sylwetki uczestników Powstania Wielkopolskiego (1918-1919) i wojny polsko-bolszewickiej (1919-1920) związanych z gminą Tarnowo Podgórne, Maciej Elantkowski, Grzegorz Jazdon, Michał Krzyżaniak, Muzeum Powstańców Wielkopolskich im. Generała Józefa Dowbora Muśnickiego w Lusowie, 2024; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; WBH - Wyszukiwarka personalo - odznaczeniowa; WTG Gniazdo - Uczestnicy PW baza on line i Lista odznaczonych WKP; APP, Akta miasta Poznania, Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1933; Verlustlisten 1. Weltkrieg, page 12046: Janyga Franz (Tarnowo, Posen)
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2024