Dionizy
#Cieszyński ojciec dzisiejszych bohaterów żenił się dwukrotnie - pierwszą żoną była Teodozja - matka Nikodema, drugą zaś Teofila - matka Stefana, ale zacznijmy od początku.
W roku 1880 w parafii i USC Sulmierzyce związek małżeński zawarli :
Urząd Stanu Cywilnego Sulmierzyce, wpis 31 / 1880
Dionys Cieszynski (29 lat) ojciec: Jacob Cieszynski , matka: Marie Niedzwiedzinska
Theodosie Kaszynska z domu Jachlinska (24 lat) ojciec: Adalbert Jachlinski , matka: Antonie Matyla
Z tego małżeństwa urodzili się: Józef (1881 *+), Marian Ludwik (1882-1883), Jadwiga ur. 1883, w roku 1903 poślubiła Michała Nowickiego, Michał Hieronim (1884), Wiktor (1887 *+), Teodor Władysław (1889), Jan Czesław (1890 *+), Marianna (1891), w roku 1892 urodził się Franciszek Xawery, który w 1919 poślubił Antoninę z Witkowskich, Helena (1896).
NIKODEM CIESZYŃSKI
Na ścianie kościoła Pana Jezusa w Poznaniu od strony ulicy Kramarskiej widać tablicę z napisem: „Przy tym kościele mieszkał i działał jako rektor od 1922 do 1941 roku Ks. Nikodem Cieszyński, kaznodzieja, literat, redaktor «Roczników Katolickich». Urodzony 3 IX 1886 roku. Zginął 23 IX 1942 r. w więzieniu w Rawiczu za Wiarę i Ojczyznę”. Te krótkie słowa streszczają bogate dzieje życia jednego z najbardziej zasłużonych kapłanów wielkopolskich.
Ks. Cieszyński urodził się w Koźminie, do gimnazjum Nikodem uczęszczał w Koźminie i Krotoszynie, gdzie zostaje członkiem konspiracyjnej organizacji młodzieżowej im. Tomasza Zana. Członkowie tej zasłużonej organizacji uczyli się języka, literatury i dziejów polskich. Równocześnie kształcili tężyznę moralną i fizyczną z myślą o jutrzence nowej, wolnej Polski. Nikodem jest jednym z najbardziej dynamicznych członków
T.T.Z.
W roku 1906 po złożeniu egzaminu dojrzałości zgłosił się do seminarium duchownego w Poznaniu. Święcenia kapłańskie przyjął w roku 1910 w Gnieźnie, pełni kolejno obowiązki wikariusza przy kościele Matki Boskiej Bolesnej, przy kościele Bożego Ciała, a od roku 1913 w parafii katedralnej. W roku 1915 obejmuje prebendę przy kościele Dominikanów (dziś kościół Jezuitów). W roku 1922 przejmuje rektorat kościoła Pana Jezusa. Obowiązki te pełni do roku 1941 - do chwili aresztowania przez gestapo.
Jaka była jego rola w Powstaniu Wielkopolskim - nie wiemy, wymieniony jest w Karwat Janusz, Rezler Marek, Encyklopedia Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Poznań 2018.
W Poznaniu zasłynął jako wybitny kaznodzieja zarówno teologiczny jak i patriotyczny, dostrzegał także niebezpieczeństwo związane z faszyzmem - „Zachłanny faszyzm toczy się niby lawina alpejska przez ugory narodów i co mu się przeciwstawia kruszy lub stara się skruszyć i zgnieść”. Bezustannie też piętnował hipernacjonalizm jako ruch godzący w godność człowieka.
Redaktor „Roczników Katolickich”, działacz ruchów trzeźwościowych, autor wielu publikacji.
Jaka była jego rola - poza duszpasterską - w okresie II wojny światowej także możemy przypuszczać, potwierdzone jest, że otrzymywał od Narzyńskich i dr Janiszewskiego biuletyny z wiadomościami z nasłuchów radia zagranicznego.
Aresztowany przez Gestapo 18 kwietnia 1941 r. Osadzony w Forcie VII i w więzieniu przy ul. Młyńskiej w Posen (Poznań). Skazany wyrokiem Sondergericht Posen 5 (Sądu Specjalnego w Poznaniu) 3 lipca 1941 r. na karę 6 lat ciężkiego więzienia. Osadzony10 lipca 1941 r.w więzieniu w Rawitsch (Rawicz), gdzie zmarł 23 wrześni 1942.
*******************************************************
W roku 1897 w wieku lat 40 zmarła Teodozja, pierwsza żona Dionizego, a w roku następnym w Gnieźnie wdowiec poślubił Teofilę z Nowickich:
Parafia katolicka Gniezno - par. św. Trójcy, wpis 31 / 1898
Dionysius Cieszyński (47 lat, wdowiec) ojciec: Jacobus , matka: Marianna Niedzwiedzińska
Theophila Nowicka (28 lat) ojciec: Petrus , matka: Adelaida Weigt
Z tego małżeństwa urodzili się 1899 - STEFAN, 1900 Mieczysław Lucjan +30.01.1941 w Gnieźnie, 1903 - Janina Zofia, 1904 Ludwika Maria.
STEFAN CIESZYŃSKI urodził się 02 września 1899 roku w Koźminie Wielkopolskim, zmarł 07 września 1986 roku w Nowej Obrze, spoczął z rodzicami i małżonką Stellą (1899 - 1994) w Koźminie Wielkopolskim.
Odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym -w uchwale czytamy: Uchwała Rady Państwa nr: 11.04-0.898 z dnia 1958-11-04
Opis:
Stefan Cieszyński wstąpił jako ochotnik dnia 5.02.1919 do 3 Kompanii Koźmińskiej i brał udział w walkach pod Zdunami (Chachalnia, Borowo) aż do ukończenia akcji na odcinku południowym frontu wielkopolskiego. Podczas walk wyróżnił się jako łącznik do placówek frontowych. Udział w Powstaniu Wlkp. potwierdzili świadkowie: Marcin Eliasz nr leg. 288044 i Czesław Kodur nr leg. 204956.
źródła:
Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
Powstańcy Wielkopolscy - Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, t. III, pod red. Bogusława Polaka, Poznań 2007
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 31: Spis zweryfikowanych 101 - 4621
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Koła poza Poznaniem
Barnaś Zofia, Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich "Ziemi Nadnoteckiej", Czarnków 2011
Szkice Koźmińskie 2009, nr 42 [zeszyt poświęcony Powstaniu Wielkopolskiemu]
Archiwum Państwowe w Kaliszu, Zespół: Starostwo Powiatowe w Krotoszynie 1919-1939, sygn. 231: Towarzystwo Uczestników Powstania Wielkopolskiego
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 367: I Baon Koźmiński Towarzystwa Powstańców w Koźminie [historia, fotografie oraz spis członków].
Krotoszyn i okolice. Opracowania i materiały źródłowe, tom IV, pod. red. Józefa Zdunka, Krotoszyn 2008
http://www.swzygmunt.knc.pl/MARTYROLOGIUM/POLISHRELIGIOUS/vPOLISH/HTMs/POLISHRELIGIOUSmartyr0355.htm
Nikodem Cieszyński 1886-1942 - patrimonium.chrystusowcy.pl
http://www.straty.pl/pl/szukaj
http://poznan-project.psnc.pl/
http://powstancywielkopolscy.pl/pl/search
http://www.basia.famula.pl/pl/
https://billiongraves.pl/search
