Kminikowski Walerian (1902-1970)
Kminikowski Walerian (1902-1970)
oraz jego rodzeństwo Marcin (1903), Franciszek (1906), Klara (1908) i Anna (1910) urodzili się w rodzinie chłopa małorolnego Marcina i Weroniki z dom. Gorczyńska.
Kminikowski Walerian urodził się 14 IV 1902 roku w miejscowości Wielki Komorsk – sołecka wieś kociewska w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Warlubie.
Po zwolnieniu w roku 1918 wrócił w rodzinne strony, aby w listopadzie 1918 r. wstąpić do szeregów Organizacji Wojskowej Pomorza, do organizacji tej wstępowali przede wszystkim młodzi, którzy pod nadzorem starych wiarusów - także tych powracających z frontu uczyli się podstawowych umiejętności żołnierskich. Oddziałami dowodził chorąży Majewski, nad całością czuwał kap. Łosiński, który był w stałym kontakcie z innymi organizacjami o podobnym charakterze w Grudziądzu i Gdańsku.
Pierwszą akcją oddziału Kminikowskiego było zlikwidowanie żandarma pruskiego z Warlubia na trasie letniej pomiędzy Warlubiem a Borowym Młynem, który nie zaprzestał rekwirowania zboża czy mąki z furmanek chłopskich. Po tej akcji około 25 listopada 1918 roku nastąpiła regresja ze strony Grenzschutzu z Grudziądza. Oddział Grenzschutzu w sile 2-ch szwadronów kawalerii oddział karabinów maszynowych i baterii polowej -
otoczył jednocześnie wsie Komórek, Płochocin i Warlubie aresztując około 80 osób, członków OWP zabierając znalezioną broń.Część członków organizacji zdążyła ukryć u gospodarzy na dalekich wybudowaniach czy też na terenie Borów Tucholskich. Kminikowski z kolegą z oddziału Wódkowskim zbiegł do wsi Osie za Laskowica.
Po przedostaniu się do Strzelna dołączył z Wódkowskim i swoim kuzynem Janem (nazwiska nie ustalono) do tamtejszych oddziałów powstańczych, następnie po wkroczeniu odziałów pod dowództwem Pawła Cymsa wstąpił jako ochotnik do Oddziału Owczarczyka, biorąc udział w bitwie o Inowrocław na odcinku tamtejszego węzła kolejowego. Brał udział we wszystkich potyczkach i starciach z Gremtzschutzen na linii frontu Złotniki Kujawskie, Szubin, Kcynia. Ostatnie jako łącznik między Oddziałem i Sztabem dowodzenia.
Po ustaleniu linii demarkacyjnej został przydzielony jako pochodzący z Pomorza z dniem 17 V 1919 r. do 6 Kompanii Toruńskiego Pułku Strzelców w Mątwach, pod dowództwem ppor. Wandtkego, a nieco później do 10 Kompanii pod dowództwem por. Kamrowskiego w Kruszwicy a stąd do Gniezna.
17 I 1920 roku brał udział w zajęciu przez oddziały polskie Gniewkowa. A następnie z batalionem w Toruniu, skąd też wyruszyli przez Lipusz na wojnę polsko - bolszewicką, gdzie otrzymał awans na st. strzelca a następnie na kaprala podchorążego. Ranny pod Żukowem, powrócił do Torunia, skąd zwolnił się na własną prośbę w dniu 23 XII 1920 r.
W okresie międzywojennym od 1921 - do 1939 r. pracował na kolei. W okresie okupacji hitlerowskiej, poszukiwany listem gończym przez Niemców z uwagi na działalność w Związku Zawodowym, w Związku Zachodnim i w Kolejowym Przysposobieniu Wojskowym, gdzie w Zarządzie Okręgu zajmował stanowisko sekretarza - przebywał na terenie Warszawy. Od 1941 r. należał do Armii Ludowej w Oddziale Kpt. Roberta Bonisławskiego a podczas powstania warszawskiego, przyłączył do walczącej grupy Armii Krajowej na Ochocie, gdzie został ranny. Wyleczony pe ewakuacji szpitala Dzieciątka Jezus do Milanówka przez Dr. Wagnera, otrzymał polecenie udania się do Bydgoszczy, gdzie w porozumieniu z Komendą Radziecką Miasta, przystąpił do organizacji kolejnictwa okręgu Kolei Państwowych Gdańsk w Bydgoszcz.
Przeprowadził się do Gdańska w marcu 1945 roku.
Zweryfikowany Powstaniec Wielkopolski, Aktywny działacz ZBOWiDU.
Odznaczenia Srebrny Krzyż Zasługi, Medal Niepodległości, Odznakę Tysiąclecia,Odznakę za zasługi dla miasta Gdańska, Wielkopolski Krzyż Powstańczy (1970) i Krzyżem Partyzanckim.
Ożenił się z Zofia z dom. Siuchnińska ur. 23 I 1908 roku, córką Józefa i Apolonii z dom. Czepiec. Walerian i Zofia mieli dwoje dzieci.
Zmarł 30 III 1970 roku spoczywa na cm. w Gdańsku Oliwie (Opacka 8 ). To także miejsce spoczynku małżonki zmarłej 21 V 2001 i jej rodziców.
https://billiongraves.com/.../Walerian.../11626264...
źródła: Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, Zespół Urząd Stanu Cywilnego Wielki Komorsk. Seria. Akta stanu cywilnego - pierwopisy. Podseria Akta urodzeń 6/1716/0/2.1/160. Miejscowość Wielki Komorsk, Gmina Warlubie, Wyszukiwarka grobów billiongraves.com, Pomorskie Towarzystwo Genealogiczne - metrykalne rodzeństwa, Genealogia w archiwach. Dziennik Bałtycki marzec 1970. Odznaczeni WKP. WBH - Wyszukiwarka personalno-odznaczeniowa szufladka KŁOS - KNUZ. Wspomnienia z pracy niepodległościowej 1918-1968 - Walerian Kminikowski ps. Ostoja
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023
Pani Katarzynie Gmerek i Panu Marcinowi Ryszardowi Wojciechowskiemu - pięknie dziękuję za pomoc.