Bonowski Antoni, Jan Nepomucen, Józef i Kazimierz
urodzili się w rodzinie Ludwika Augustyna (22.08.1858 - 13.10.1930) i Jadwigi z dom. Betkowska (01.10.1861 - 09.09.1934), para pobrała się w Wągrowcu, zapis w księgach brzmi:
Urząd Stanu Cywilnego Wągrowiec, wpis 31 / 1883
Ludwig August Bonowski (ur. 1858)
ojciec: Xaver Bonowski + , matka: Susanne Kapczynska +
Hedwig Betkowska (ur. 1861)
ojciec: Franz Betkowski , matka: Catharine Scibinska
Parafia katolicka Wągrowiec, wpis 16 / 1883
Ludovicus Augustinus Bonowski (25 lat)
Hedvigis Betkowska (21 lat)
Rodzice spoczywają na cmentarzu w Wągrowcu:
http://www.cmentarnik.net/wagrowiec-nowofarny/G1/4/15
—-------------------------------------
Bonowski Antoni urodził się 09 stycznia 1896 roku w Wągrowcu. Zmarł w Gnieźnie 20 grudnia 1938 roku, spoczywa w Gnieźnie, grobu nie znalazłam.
Żona Wiktoria Warchelak ur. 06.12.1900, córka Aleksandra ur. 22.07.1925.
Pocztowiec, porucznik rezerwy
Odznaczony Medalem Niepodległości (27.06.1938)i Krzyżem Walecznych (na podstawie nekrologu), w zbiorze WBH teczka personalna dotycząca MN
(https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanydetale_wyszukiwarka_bazy_personalne/108096/ )
Wymieniony jako PW w spisie sporządzonym przez WTG GNIAZDO na podstawie:
Purczyński Władysław, Społeczeństwo ziemi wągrowieckiej w dobie powstania wielkopolskiego i w walce o granicę wschodnią Rzeczypospolitej w latach 1918–1920, Wągrowiec 2009
Purczyński Władysław, Wągrowiec w dobie Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, [Wągrowiec] 1998
—-----------------------------------------
Bonowski Jan Nepomucen urodził się 03 maja 1900 roku w Wągrowcu, tu też zmarł 14 listopada 1971 roku. Spoczywa na miejscowym cmentarzu z małżonką GRÓB G1/5/12
http://www.cmentarnik.net/wagrowiec-nowofarny/G1/5/12 — grób nie jest opłacony, administracja prosi o kontakt, ostatni pochówek 1999 (Emilia)
Żona Zofia z dom. Witt, 1891-05-31 - 1991-08-09 para pobrała się w 1903 roku, akt ślubu: https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/6897900#scan11
Bonowski Jan Nepomucen w Powstaniu Wielkopolskim:
jednostka: Batalion Wągrowiecki, Front Północny
status/stopień: ochotnik, harcerz
odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy Uchwała Rady Państwa nr: 12.18-0.1053 z dnia 1958-12-18
Opis:
Bonowski Jan w 1918 roku był czynny w harcerstwie wągrowieckim, biorąc udział w przygotowaniu do Powstania Wielkopolskiego. Dnia 30.12.1918 r. brał czynny udział z bronią w ręku w rozbrajaniu Niemców stacjonujących w gimnazjum wągrowieckim. Pełnił służbę w Batalionie Wągrowieckim w którym pod dowództwem por. Mendoszewskiego brał udział przy oswobodzeniu Chodzieży. Dnia 28.01.1919 r. przydzielony zostaje do sztabu Dowództwa Frontu Północnego, pełniąc służbę w oddziale operacyjnym pod rozkazami szefa sztabu kpt. Mieczysława Palucha i adiutanta por. Fenrycha. Po powstaniu przechodzi bezpośrednio do Wojska Polskiego w którym pozostaje do dnia 31.12.1920 r.
W zasobie WBH odrzucony wniosek o Medal Niepodległości
https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanydetale_wyszukiwarka_bazy_personalne/108097/
źródła:
Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
Powstańcy Wielkopolscy - Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, t. III, pod red. Bogusława Polaka, Poznań 2007
Purczyński Władysław, Społeczeństwo ziemi wągrowieckiej w dobie powstania wielkopolskiego i w walce o granicę wschodnią Rzeczypospolitej w latach 1918–1920, Wągrowiec 2009
Purczyński Władysław, Wągrowiec w dobie Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, [Wągrowiec] 1998
Balbus Stefania, Balbus Antoni, W 50 rocznicę Powstania Wielkopolskiego na Ziemi Wągrowieckiej, Wągrowiec 1968, (maszyn. Muzeum Regionalne w Wągrowcu)
—--------------------------------------------------
Bonowski Józef urodził się w Wągrowcu 25 lutego 1892 roku, tu też zmarł, spoczywa w grobie rodzinnym GRÓB D/1/4
http://www.cmentarnik.net/wagrowiec-nowofarny/D/1/4
z żoną Janiną i synem Henrykiem.
W Powstaniu Wielkopolskim:
jednostka: Oddział Powstańców Wągrowiec
status/stopień: starszy szeregowiec
uwagi: Zamieszkały Wągrowiec Rynek 1
źródła:
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 387: Relacje i wspomnienia dotyczące powstania wielkopolskiego: 1. Wągrowiec, powiat Wągrowiec, województwo poznańskie
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 43: Spis członków Związku Weteranów Powstań Narodowych od 2311 - 3540a
Purczyński Władysław, Społeczeństwo ziemi wągrowieckiej w dobie powstania wielkopolskiego i w walce o granicę wschodnią Rzeczypospolitej w latach 1918–1920, Wągrowiec 2009
Purczyński Władysław, Wągrowiec w dobie Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, [Wągrowiec] 1998
Wniosek o Medal Niepodległości odrzucono, patrz
https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanydetale_wyszukiwarka_bazy_personalne/108098/
—----------------------------------------------------------------
Bonowski Kazimierz urodził się 25 stycznia 1890 roku w Wągrowcu.
Zmarł 20.10.1945 r. w Wągrowcu.
Powstaniec Wielkopolski, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, drukarz, wydawca „Gazety Wągrowieckiej” i wielu innych publikacji w okresie międzywojennym.
W latach 1904 – 1907 był terminatorem zawodu introligatora w Poznaniu, a następnie jako praktykant zawodowy przebywał w Berlinie, Lipsku i Hamburgu. W latach 1915 – 1918 służył w armii niemieckiej i walczył na froncie zachodnim. W 1917 r. był dwukrotnie ranny.
Z wojny powrócił 13.12.1918 r. i rozpoczął działalność niepodległościową polegającą na werbowaniu ochotników do Towarzystwa Byłych Żołnierzy. Wstąpił też do Rady Robotników i Żołnierzy na powiat wągrowiecki.
30.12.1918 r. dowodził grupą powstańców, która opanowała dworzec kolejowy, a następnego dnia przystąpił do organizowania kompanii kulomiotów, obejmując nad nią dowództwo. Brał udział w walkach na Froncie Północnym, m.in. o Chodzież, Budzyń, Szamocin, Podstolice, Kcynię, Nakło i Rynarzewo. Wraz z 4 Pułkiem Piechoty wyjechał na Front Litewsko – Białoruski przeciwko bolszewikom w stopniu podporucznika. Przy zdobywaniu Mińska 8.08.1919 r. został ranny, później walczył nad Berezyną, uczestniczył w szturmie na Bobrujsk, Świsłocz, Parycz, Jakimowską Słobodę. Wziął udział w ofensywie znad Wieprza i pozostał na froncie wschodnim aż do zawieszenia broni. Do rezerwy zwolniony 2.02.1921 r. na własną prośbę.
Rozpoczął własną działalność zawodową. Zaczął wydawać na zlecenie starostwa „Orędownik Powiatu Wągrowieckiego”. Również w tym roku rozpoczął wydawać własne pismo lokalne „Gazetę Wągrowiecką”, wychodziło do 1939 r. W latach 1928 – 1938 wydawał też „Dziennik Narodowy”. Aktywnie uczestniczył w życiu społeczno – politycznym i gospodarczym, działał w różnych organizacjach i stowarzyszeniach: był radnym Rady Miejskiej w latach 1934 – 1938, prezesem obwodowym Towarzystwa Powstańców i Wojaków w latach 1928 – 1932, przewodniczył komisji rewizyjnej w Kole Śpiewackim, w 1930 r. i 1932 r. sięgnął po tytuł króla kurkowego w Bractwie Strzeleckim, pełnił różne funkcje w innych organizacjach. Politycznie związany był ze Stronnictwem Narodowym.
W 1939 r. opuścił Wągrowiec i osiedlił się w Łowiczu.
Prowadził działalność w ruchu oporu; był łącznikiem AK.
W sierpniu 1944 r. został aresztowany i przeszedł ciężkie przesłuchanie w łowickim gestapo. Uwolniony po wstawiennictwie żołnierza niemieckiego dotrwał w Łowiczu do stycznia 1945 r.
Po powrocie otworzył ponownie drukarnię, jednak w wyniku odniesionych obrażeń po gestapowskich przesłuchaniach zmarł 20.10.1945 r.
Był odznaczony Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918 – 1921. W WBH teczki personalne 164-48942, KKiMN i 17.03.1938, KN.
Ożeniony w 1920 r. z Joanną Haławską, z którą miał cztery córki: Irenę, Krystynę, Gabrielę i Zdzisławę.
[biogram wg Władysław Purczyński, Swastyka nad miastem. i losy mieszkańców ziemi wągrowieckiej 1939 – 1945, Wagrowiec 2014].
sporządzono na podstawie
http://powstancywielkopolscy.pl/pl/search
http://powstancy-wielkopolscy.pl/
http://poznan-project.psnc.pl/
https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanywyszukiwarka_bazy_personalne
http://www.cmentarnik.net/wagrowiec-nowofarny/szukaj/zmarly
http://opatowka.blink.pl/old/25-stycznia-1890-r-urodzil-sie-kazimierz-bonowski/