W projekcie WTG Gniazdo znajdujemy 14 osób związanych z Powstaniem Wielkopolskim o nazwisku SKRZETUSKI, -A
Są to:
Skrzetuska,
Skrzetuski, Adam - ur. 1902.07.08 Oborniki - ojciec: Aleksander
Skrzetuski, Aleksander
Skrzetuski, Bogusław
Skrzetuski, Karol - ur. 1892.11.04 Oborniki
Skrzetuski, Karol
Skrzetuski, Karol
Skrzetuski, Karol
Skrzetuski, Leszek
Skrzetuski, Lucjan
Skrzetuski, Seweryn - ur. 1891
Skrzetuski, Stanisław
Skrzetuski, Wojciech
Skrzetuski,
Trochę materiałów się zebrało, ale zajmiemy się obornickimi Skrzetuskimi. Zredukujemy tą listę do jednego Karola, uzupełnimy dane p. Skrzetuskiej, uzupełnimy co się udało zgromadzić.
—---------------------------
W roku 1856 w Poznaniu pobrali się Aleksander i Michalina z Królikowskich
Parafia katolicka Poznań - par. św. Małgorzaty, wpis 4 / 1856
Alexander Skrzetuski (32 lat)
Michalina Królikowska (30 lat)
Z tego związku urodzili się:
– ALEKSANDER,
– Stanisława 1856-1904,
– Kazimierz 1859 - 1927.
—-------------------------------
ALEKSANDER Skrzetuski urodził się 08 marca 1863 roku w Poznaniu.
W roku 1887 w Obornikach poślubił Zofię Mazurkiewicz ur. 27 lutego 1867 roku w Obornikach, córkę Stefana Mazurkiewicz i Izabelli Feldmanowska
Parafia katolicka Oborniki, wpis 19 / 1887
Alexander Skrzetuski (24 lat)
ojciec: Alexander , matka: Michalina Królikowska
Sophia Mazurkiewicz (20 lat)
ojciec: Stephanus , matka: Isabella Feldmanowska
Urząd Stanu Cywilnego Oborniki, wpis 40 / 1887
Alexander Skrzetuski (ur. 1863)
ojciec: Alexander Skrzetuski , matka: Michalina Krolikowska
Sophie Mazurkiewicz (ur. 1867)
ojciec: Stephan Mazurkiewicz , matka: Isabella Feldmanowska
akt ślubu skan nr 83/84
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/de/jednostka/-/jednostka/1407277#scan83
Oboje małżonkowie zostali wymienieni w projekcie WTG Gniazdo bez danych szczegółowych, a mianowicie
Aleksander na podstawie źródła:
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 372: Relacje i wspomnienia dotyczące powstania wielkopolskiego w Obornikach, powiat Oborniki, województwo poznańskie i okolicy
Zofia tylko pod nazwiskiem:Skrzetuska
jednostka: Polski Czerwony Krzyż
źródła:
Kucner Alfred (oprac.), Powstanie Wielkopolskie w powiecie obornickim i walki nad Notecią w r. 1918/19, Oborniki 1939
Aleksander wymieniony jest jako mieszkaniec Obornik, zasiadający w Radzie Miasta a także jako rektor szkoły w Obornikach, w zapiskach znajdujemy następujące zdanie odnoszące się do Zofii: ”Pani rektorowa Skrzetuska, dzielna patriotka i Polka w zrozumieniu sprawy polskiej objęła z siostrą Czerwonego Krzyża opiekę nad pielęgnację na 28 chorymi” - https://rzeki-czasu.pl/katalog.php?od=0&wyn_na_str=20&lay_przeg=A&kier=&baza=obiekty&sort_obiekty=0&id_obiektu=&id_kolekcji_ob=6&szukaj_obiektu=&tytul_obiektu=&opis_fizyczny_obiektu=&data_obiektu=&data_obiektu_do=&miejsce_obiektu=&autor_obiektu=&wlasciciel_obiektu=&wydawca_obiektu=&id_partnera_ob=&autoStartPdg=last_ob strona 8.
Co wydaje się być tożsame z podaną informacją u Alfreda Kucnera, dodajmy, że państwo Skrzetuscy nie mieli córek a ich synowie podczas Powstania Wielkopolskiego nie byli jeszcze żonaci (poza Bogusławem, który się nie ożenił).
Nie jest znana data i miejsce zgonu Zofii, Aleksander zmarł po listopadzie 1937 roku - w Kurierze Poznańskim z dnia 07 listopada 1937 roku zapowiadane były obchody 50 rocznicy ślubu Zofii i Aleksandra. Spoczywa w grobie na cmentarzu parafialnym w Obornikach, w 1999 roku pochowano na nim Henryka Borowicza. Na nowym nagrobku datę śmierci podano rok 1925, co mija się z informacją z Kuriera …
fot: Na Ratunek Cmentarzom Ziemi Obornickiej
https://www.facebook.com/106361874781100/photos/a.107170191366935/375340901216528/
—----------
Ze związku Aleksandra i Zofii urodzili się Adam, Bogusław, Karol i Seweryn - wszyscy synowie stanęli do Powstania Wielkopolskiego.
ADAM Skrzetuski urodził się 08 lipca 1902 roku w Obornikach.
Zweryfikowany Powstaniec Wielkopolski:
status/stopień: podporucznik
uwagi: I.487.4324
źródła:
Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
Brał udział w Kampani Wrześniowej 39, co znajduje potwierdzenie na Listach strat:
Dane osobowe
nazwisko
Skrzetuski
imię
Adam
Informacje o prześladowaniach
Źródło:
Wojskowe Biuro Badań Historycznych
II_52_1
ewidencja imienna oficerów i szeregowych jeńców polskich w obozach dla oficerów w Dorsten VIE i Dossel pod Wartburgiem VIB
jeniec wojenny
figuruje na stanie obozu
X A
numer jeniecki
1372
uczestnik walk
Kampania wrześniowa 1939
stopień wojskowy
por.
W Wojskowym Biurze Historycznym dwie teczki:
1/ 2078 - data urodzenia 08.07.1902,
– odrzucony dnia 25 czerwca 1938 roku - wniosek o Medal Niepodległości, data ur. 08.08.1902, jako miejsce zamieszkania podano wówczas Starogard Gdański, ul. Sambora.
Po drugiej wojnie światowej mieszkał i pracował w Warszawie Adama, gdzie zakładał spółdzielnie Społem, następnie przeniósł się do Leszna.
Ożenił się Urszulą z d. Nowak ur.17 września 1906 zmarła 12 lipca 1990.
Adam zmarł 01 lutego 1974 roku. Miejsce pochówku nie jest znane.
—--------------------
BOGUSŁAW Skrzetuski urodził się 12 sierpnia 1897 roku w Obornikach
akt urodzenia skan 238 https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/de/jednostka/-/jednostka/1407255?_Jednostka_delta=100&_Jednostka_resetCur=false&_Jednostka_cur=3&_Jednostka_id_jednostki=1407255
Zmarł na emigracji 21 maja 1968 roku w Hobart, Australia.
Powstaniec Wielkopolski wymieniony w źródłach:
jednostka: Kompania Obornicka, Rada Żołniersko- Robotnicza
status/stopień: szeregowiec, telefonista
źródła:
Kucner Alfred (oprac.), Powstanie Wielkopolskie w powiecie obornickim i walki nad Notecią w r. 1918/19, Oborniki 1939
Kucner Alfred, Powstanie Wielkopolskie w powiecie obornickim i walki nad Notecią w r. 1918/19, Oborniki 1939
Zawodowy żołnierz, oficer Wojska Polskiego. Przed wybuchem II wojny światowej był dowódcą Posterunku Oficerskiego (Placówki Wywiadowczej) w Chojnicach
Ekspozytury II Oddziału Sztabu Generalnego w Poznaniu.
W czasie II wojny światowej aresztowany w 1941 roku przez Niemców i osadzony w obozach koncentracyjnych w Buchenwald, Auschwitz i Sachsenhausen
numer 96967.
W WBH teczka personalna nr 18447+2073.
Inne informacje: https://wbh.wp.mil.pl/c/pages/atts/2021/8/b6_Wojciech_Skora_Dwojka_i_miasto._Agendy_polskiego_wywiadui_kontrwywiadu_wojskowego_w_miedzywojennej_Bydgoszczy_19201939.pdf
https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Studia_Gdanskie_Wizje_i_rzeczywistosc/Studia_Gdanskie_Wizje_i_rzeczywistosc-r2013-t10/Studia_Gdanskie_Wizje_i_rzeczywistosc-r2013-t10-s451-466/Studia_Gdanskie_Wizje_i_rzeczywistosc-r2013-t10-s451-466.pdf
—------------------------------------
KAROL Skrzetuski urodził się 04 listopada 1892 roku w Obornikach,
akt urodzenia skan nr 238
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/de/jednostka/-/jednostka/1407249?_Jednostka_delta=100&_Jednostka_resetCur=false&_Jednostka_cur=3&_Jednostka_id_jednostki=1407249
17 października 1919 ożenił się z Anielą Marianną z domu Kabza (09.03.1893 - 04.11.1949) - córka leśnika Władysława i Jadwigi z dom. Adamczewska.
Z tego związku urodzili się:
Lech Jan Skrzetuski 1920 - 1994
Izabela Zofia Urszula Dopierala 1923
Barbara Stefania Kosiba 1933 - 2005
Urszula Skrzetuska
Aleksandra Jadwiga Piktel 1922 - 1994
Jan Aleksander Skrzetuski 1924 - 2000
W projekcie WTG Gniazdo na dzień 16.05.2022 Karol Skrzetuski został wymieniony czterokrotnie:
1/ Skrzetuski, Karol - ur. 1892.11.04 Oborniki
miejsce pochówku: Leszno tu błąd, o czym poniżej,
jednostka: Strzyżewice
status/stopień: kapitan; podporucznik w wojskach technicznych
uwagi: l.4874325, dekret mianujący byłych sierżantów podoficerów i urzędników byłej armii niemieckiej podporucznikami w Polskich Siłach Zbrojnych; dekret o nadaniu oficerom starszeństwa w stopniach; na tablicy napis "Powstańcy zamordowani przez Niemców"
2/ Skrzetuski, Karol
uwagi: I.487.4328
źródła:
Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
3/ Skrzetuski, Karol
uwagi: Koło Borek
źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Koła poza Poznaniem
4/ Skrzetuski, Karol
uwagi: Święciechowa
źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Koła poza Poznaniem
Według wnuczki Karola - Elżbiety Wasilewicz (córka Jana Aleksandra)- zmarł 17 czerwca 1945 w obozie Luckenwalde pod Berlinem.
W WBH następujące teczki dotyczące Karola:
– 345,
– 18876,
24/7488 - odrzucony dnia 31 stycznia 1938 roku wniosek o Medal Niepodległości.
—-----------------------------------
SEWERYN Skrzetuski urodził się w Obornikach 08 stycznia 1897 roku
akt urodzenia skan nr 20 https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/de/jednostka/-/jednostka/1407248#scan20
27 stycznia 1921 roku w Poznaniu poślubił Janinę Srokę ur.16.12.1901 roku. Z tego związku urodziły się dwie córki - Maria Zofia 1922 i Anna Ewa 1924.
Seweryn Skrzetuski zmarł w Poznaniu 24 czerwca 1932 roku, spoczywa z małżonką na cmentarzu górczyńskim:
kwatera IVP
rząd 23 miejsce 43
GPS: 52.385957, 16.875224
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=6&id=324615&surname=Skrzetuska&name=Janina#OpenMap
https://billiongraves.com/grave/Seweryn-Jastrz%C4%99biec-Skrzetuski/25972315?referrer=myheritage
Miejsce spoczynku Weterana nie jest wymienione w wyszukiwarce miejskiej, co zostanie zgłoszone w celu uzupełnienia do UM Poznań. Grób nie jest opłacony, nagrobek stanowi zabytkowa rzeźba i płyta pozioma z mało widocznymi napisami, wymaga renowacji.
Grób zostanie zgłoszony do Ewidencji grobów Weteranów, prowadzonej przez IPN.
Seweryn w Powstaniu Wielkopolskim
– był jednym z organizatorów i dowódców kompani obornickiej, w projekcie WTG Gniazdo wymieniony:
jednostka: Kompania Obornicka; Straż Ludowa
status/stopień: sierżant tel.; dowódca oddziału powstańczego z Obornik; podporucznik w wojskach technicznych
uwagi: wymieniony w życiorysie Walentego Chudy ; dekret mianujący byłych sierżantów podoficerów i urzędników byłej armii niemieckiej podporucznikami w Polskich Siłach Zbrojnych; dekret o nadaniu starszeństwa w szarży
źródła:
Kucner Alfred (oprac.), Powstanie Wielkopolskie w powiecie obornickim i walki nad Notecią w r. 1918/19, Oborniki 1939
Czubiński Antoni, Powstanie Wielkopolskie 1918-1919. Geneza – charakter – znaczenie, Poznań 2002
Rocznik Dziejów Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, t. 1, pod red. Antoniego Cwojdzińskiego, Zdzisława Grota, [Poznań] 1047
Kucner Alfred, Powstanie Wielkopolskie w powiecie obornickim i walki nad Notecią w r. 1918/19, Oborniki 1939
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 372: Relacje i wspomnienia dotyczące powstania wielkopolskiego w Obornikach, powiat Oborniki, województwo poznańskie i okolicy
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 356: Relacje i wspomnienia dotyczące powstania wielkopolskiego: 1. Chodzież, powiat Chodzież, województwo poznańskie
Szkice i fragmenty z powstania wielkopolskiego, (1), pod red. Zygmunta Wieliczki, Poznań 1933
Tygodnik Urzędowy Naczelnej Rady Ludowej 1919, nr 1-10; "Tygodnik Urzędowy" 1919, nr 1-72
Polak Bogusław, Wojsko Wielkopolskie 1918-1920, [Koszalin] 1990
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 400: Życiorysy powstańców wielkopolskich: C - tom I (Cabański Stefan - Chwirot Ludwik)
Pilawski Władysław, Ziemia czarnkowska w walce o wolność 1918-1919, Czarnków 2006
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Starostwo Powiatowe w Obornikach, sygn. 8: Polen - Kriegebeschädigte und Eriegshinterbliebene - Stadt Rogasen (Rogoźno)
Purczyński Władysław, Społeczeństwo ziemi wągrowieckiej w dobie powstania wielkopolskiego i w walce o granicę wschodnią Rzeczypospolitej w latach 1918–1920, Wągrowiec 2009
Czubiński Antoni, Grot Zdzisław, Miśkiewicz Benon, Powstanie wielkopolskie 1918-1919. Zarys dziejów, Warszawa – Poznań 1983
Purczyński Władysław, Wągrowiec w dobie Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, [Wągrowiec] 1998
Zieliński Ryszard, Powstanie Wielkopolskie 1918-1919, Warszawa 1968, seria: Bitwy, Kampanie, Dowódcy (tom: 1968/07)
Wielkopolski Powstaniec, 2008, R. 14
Wieczorek Andrzej, Ppłk dypl. Włodzimierz Mieczysław Kowalski: 17.04.1889-8.08.1969. Nauczyciel, żołnierz, powstaniec wielkopolski, Gołańcz 2014
Karwat Janusz, Od idei do czynu. Myśl i organizacje niepodległościowe w Poznańskiem w latach 1887-1919, Poznań 2002
Walki Powstania Wielkopolskiego 1918 – 1919, red. nauk. Bogusław Polak, Marek Rezler, Koszalin 2010
Rogala Władysław, Szkoła i nauczyciel w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919, Warszawa 1960
Wrzosek Mieczysław, Wojny o granice Polski Odrodzonej 1918-1921, Biblioteka Wiedzy Historycznej, Warszawa 1992
Karwat Janusz (wybór i oprac.), Wspomnienia z Powstania Wielkopolskiego, Biblioteka "Kroniki Miasta Poznania", Poznań 2007
Hulewicz Bohdan, Wielkie wczoraj w małym kręgu, Warszawa 1973
Polak Irmina, Polak Bogusław, Wielkopolska w dobie powstania 1918-1919 (Kronika wydarzeń), Koszalin 1989
Zasłużeni dla ziemi chodzieskiej w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919, pod red. Romana Grewlinga, Chodzież 2004
Polak Bogusław, Powstanie Wielkopolskie 1919, Zwycięskie Bitwy Polaków, tom 43, Warszawa 2015
Furier Andrzej, Zdzisław Orłowski (1892-1982) Powstańcze wspomnienia, Szczecin 2014
Encyklopedia Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Poznań 2018
W WBH – pośmiertnie Krzyż Niepodległości nadany 20.12.1937, – wniosek o w/w nr 14512,
– teczka 15189 + 7247.
—---------------------------------------------------------
sporządzono na podstawie
http://powstancywielkopolscy.pl
https://strzyzewice.wordpress.com/mieszkancy-strzyzewic/wspomnienia-mieszkancow/
https://rzeki-czasu.pl/katalog.php
https://cdn.fbsbx.com/v/
https://www.poznan.pl/mim/necropolis/
https://poznan-project.psnc.pl/
http://e-kartoteka.net/pl/
https://billiongraves.com/
https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanywyszukiwarka_kartoteka_personalno_odznaczeniowa/
Kurier Poznański nr 593 z 30-12-1938
i nr 511 z dn.07.11.1937
zdjęcie grobu Aleksandra - p. Karol Karol Strzelecki
Dziękuję Pawłowi Skrzypalikowi z Cyfrowe Lapidarium Poznania za pomoc w gromadzeniu źródeł.
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2022