Żytkowiak Marcin (1894-1965)

Żytkowiak Marcin (1894-1965)

Uwagi co do nazwiska: Ojciec w dniu zawarcia związku małżeńskiego nosił nazwisko Żydek, które zostało zmienione w 1900 r. na Żytkowiak, ale w dostępnych dokumentach zarówno małżonkowie jak i ich dzieci występują jako Żydkowiak i Żytkowiak.

Marcin Żydek vel Żytkowiak urodził się 13 X 1894 r. w Poznaniu w rodzinie Tomasza Żydka vel Żytkowiaka (29 XII 1860 - 28 VIII 1930, syn Ignacego Żydka i Marcjanny z d. Siwczak) i Marianny z d. Tomkowiak I voto Mizera (11 XI 1863 - 23 XI 1941, córka Adama i Nepomuceny z d. Vielmuth). Para pobrała się w Poznaniu w 1886 r. Z tego związku urodzili się także Ignacy (29 VIII 1887), Jan (23 VII 1889), Ewa (1891), Nikodem (14 V 1897), Adam (1899-1903), Marianna (1902), Wiktoria (1904) i Roman (*+1907).
Jako uczeń brał udział w strajku szkolnym dzieci. Należał następnie do Towarzystwa “Wyzwolenia” i do Towarzystwa Gimnastycznego Sokół. Po ukończeniu szkoły zawodowej (cieśla) wyjechał do Nadrenii - Westfalii do miejscowości Herne gdzie pracował jako górnik.

W 1914 r. został powołany do armii pruskiej, brał udział w I wojnie światowej, podczas której został ranny służąc w Infanterie - Regiment 131, co znajduje potwierdzenie na pruskich listach strat Preußen 223 z 14 V 1915 r. Po listopadzie 1918 r. powrócił do Poznania, gdzie ochotniczo wstąpił do oddziału Straży Ludowej dzielnicy Łazarz i brał udział w walkach na terenie miasta Poznania w dzielnicach Łazarz i Górczyn pod rozkazami Stanisława Chudziaka (ur.13 XI 1894). Do 31 VII 1919 r. pełnił służbę wartowniczą w ramach Straży Ludowej w Poznaniu. Następnie 14 VII 1920 r. powołany do 225 pułku piechoty, służył w kompani CKM. Zwolniony z wojska 20 X 1920 r. z 68 pułku piechoty. Za udział w powstaniu w 1958 r. odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. W wojskowym Biurze Historycznym wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości (65-19656), kwerenda w WBH może dać odpowiedź czy Żytkowiak brał udział w wojnie polsko - bolszewickiej o czym nie wspomina Uchwała o nadanie Krzyża jak i życiorys spisany w latach 60. XX wieku. Członek Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19 i Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Po II wojnie światowej członek ZBoWiD.

30 XI 1921 rok w Poznaniu poślubił Wiktorię z d. Borak (ur. 21 II 1896 r., córka Michała i Konstancji z d. Nowak. Wiktoria zmarła 15 XI 1973 r. Pochowana Poznań, Cm. Górczyński (Par. Matki Boskiej Bolesnej) Ściegiennego 35, pochowana w grobie sąsiadującym z grobem Marcina a po likwidacji nagrobka dopisano jej imię na nagrobku męża). Marcin i Wiktoria mieli co najmniej troje dzieci - Zenon ur. 23 V 1922, Roman ur. 22 II 1926 i Maria Magdalena ur. 9 VI 1928.

Marcin Żytkowiak zmarł 15 V 1965 r. Pochowany na cm. Cm. Górczyński (Par. Matki Boskiej Bolesnej) Ściegiennego 35 kwatera IIP rząd 21 miejsce 5
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...#

Źródła: Urząd Stanu Cywilnego Łazarz, wpis 10 / 1886; Parafia katolicka Poznań - par. św. Marcina, wpis 90 / 1886; Verlustlisten 1. Weltkrieg, page 6348: Zytkowiak Martin (Gurtschin, Posen); Wojskowe Biuro Historyczne, Kartoteka personalno - odznaczeniowa; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego, baza on line stan na 22 V 2025 i Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: nr 32 / Spis zweryfikowanych 4622 - 9099. Opis jednostki: Akta organizacyjne Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19 i Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu: statuty, regulaminy, okólniki, protokoły posiedzeń zarządu, zjazdy, korespondencja. Strona/karta: 106; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: nr 44 / Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 10168 - 16966]. Opis jednostki: Spisy członków Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19. Strona/karta: 161; Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 500: Życiorysy powstańców wielkopolskich: Ż - (Żak Kazimierz - Żyto Franciszek); Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; Wyszukiwarka grobów billiongraves.com; Dokumentacja grobu - Tomasz Konwicki

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Urząd Stanu Cywilnego Łazarz, wpis 10 / 1886

Thomas Żytkowiak alias Żydek (ur. 1860)
ojciec: Ignatz Żydek , matka: Marzianna Siwczak
Marie Mizera z domu Tomkowiak (ur. 1863)
ojciec: Adam Tomkowiak , matka: Nepomuzena Vielmuth

Parafia katolicka Poznań - par. św. Marcina, wpis 90 / 1886

Thomas Żydkowiak alias Żydak (26 lat)
Marianna Tomkowiak poprzednio zamężna Mizera (23 lat)
Dodatkowe informacje: wdowa