Zuske - Zdzierz Maksymilian August (1890...

Zuske - Zdzierz Maksymilian August (1890 - 1939)

urodził się 10 VII 1890 roku w miejscowości Borek Wielkopolski – miasto w Polsce w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim w rodzinie Franciszka Augusta (ur.15 VII 1850 r. w Lesznie syna Augusta Karola i Barbary Elżbiety z dom. Hasak, zmarłego w Borku Wielkopolskim 20 I 1925 r. - Powstańca Wielkopolskiego, członka Rady Robotniczo - Żołnierska w Borku) i Bronisławy Julianny z dom. Adamek (ur. 17 XII 1861 roku w Ostrowie wielkopolskim, zm. 23 IV 1939 r. w Borku Wielkopolskim). Para pobrała się w Ostrowie wielkopolskim 8 VI 1880 r., z tego związku urodzili się także Zofia Bogumiła (1882, wyszła za Walentego Sychowskiego), Maria Bronisława (1883, wyszła za Floriana Adama Ozdowskiego) i Czesław Józef (*+1886).

Po ukończeniu szkoły powszechnej i zdanej maturze wyjechał na studia najpierw do Charlottenburga a następnie do Monachium, gdzie działał w tajnych polskich organizacjach patriotycznych. Otrzymawszy dyplom inżyniera architekta powrócił w rodzinne strony.

Na początku grudnia 1918 roku został delegatem ziemi koźmińskiej na Sejm Dzielnicowy (w spisie delegatów błędnie podano jego nazwisko Zuzka Maxymiljan, Borek). Już w okresie Powstania Wielkopolskiego współpracował z biurem wywiadowczym Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego, stworzył pierwszą pocztę lotniczą. 7 III 1933 roku za udział w Powstaniu a przede wszystkim za pracę na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości został odznaczony Krzyżem Niepodległości. Mieszkał wówczas w Warszawie przy ul. Senatorskiej, tam też poślubił Stanisławę, małżeństwo było bezdzietne. W latach 20 i 30 dzielił swoją pracę pomiędzy Gdynie i Warszawę.

W sierpniu 1939 powołany z rezerwy (był podporucznikiem rezerwy saperów) brał udział w walkach na Wybrzeżu.

Są dwie wersje jego śmierci - zginął podczas walk i druga po upadku Kępy Oksywskiej został rozstrzelany. Na Listach strat II wojny światowej ( IPN „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945”) podawane są dwie daty śmierci 17 i 19 IX 1939. Na nagrobku zamieszczona została data 17 IX 1939 (wówczas trwała jeszcze walka). Natomiast data 19 IX jest przytaczana na podstawie opisu zdarzenia autorstwa gdyńskiego architekta Włodzimierza Prochaski: „Między polskimi oficerami zabranymi przez Niemców, po podaniu się Oksywia, znalazł się Maksymilian Zuske. W pewnym momencie wyciągnął rewolwer i zastrzelił oficera niemieckiego, który zbliżał się do grupy jeńców. W chwilę potem padł od kuli niemieckiego wartownika”.

W Wojskowym Biurze Historyczny oprócz dokumentacji związanej z w/w nadaniem Krzyża Niepodległości jest także teczka łączona o syg. 3023 + 5826.

Zuske - Zdzierz Maksymilian August spoczywa na cmentarzu komunalnym w Gdyni Witominie, w kwaterze poległych w obronie Wybrzeża. Jego nazwisko figuruje na tablicach pamiątkowych umieszczonych naprzeciwko jego miejsca spoczynku (Sektor / Rząd / Numer
1 / 4 / 1).

źródła: Archiwum Państwowe w Lesznie 407/1.1/58, skan 144 Borek (USC) - akt urodzenia, rok 1890, [Księga urodzeń]. Jubileuszowa Księga Gdynian - wpisy - Zuske Maksymilian (strona internetowa). WBH - wyszukiwarka personalno - odznaczeniowa. IPN „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945”. Wyszukiwarka grobów na cmentarzach komunalnych w Gdyni.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023

—---------------------------------------------------------
Archiwum Państwowe w Lesznie 407/1.1/58, skan 144 Borek (USC) - akt urodzenia, rok 1890, [Księga urodzeń]

Maksymilian Augustyn , rodzice: August Zuske , Bronisława Adamek