Ziółek Zygmunt (1898 - 1967) i Ziółek...

Ziółek Zygmunt (1898 - 1967)
urodził się 28 III 1898 roku w miejscowości Chrzypsko Małe – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Chrzypsko Wielkie w rodzinie Wojciecha i Marianny z dom. Igła, para pobrała się w roku 1884, z tego związku urodzili się także - Powstaniec Wielkopolski - Stanisław (18 IV 1894) oraz Cyryl Józef (11 III 1891), Pelagia (1892), Czesław (13 VIII 1895), Leon (28 VI 1901), Marcel (1905), Balbina (1906) i zmarli w niemowlęctwie Franciszek (1887), Wincenty (1889), Helena (1897), Hieronim (1900).
Powołany do armii pruskiej służył od 23 IV 1917 do 10 XI 1918 roku.
Powstaniec ziemi międzychodzko - sierakowskiej.
Jego nazwisko figuruje w Wykazie imiennym podoficerów i żołnierzy III Eskadry Wielkopolskiej z dn. 1.12.1919 r. Członek ZBoWiD w Międzychodzie
Podczas okupacji niemieckiej aresztowany w Szamotułach 4 VIII 1941 i osadzony w Gerichtsgefängnis in Samter (Szamotuły), oskarżony o głoszenie fałszywych treści mogących zaszkodzić dobru Rzeszy (akt oskarżenia z dnia 29 VIII 1941 r.). 19 III 1943 osadzony w więzieniu we Wronkach, a 27 IV 1944 roku osadzony w KL Buchenwald, nr osadzonego 48423.
Zmarł 24 III 1967 roku w Międzychodzie.
—-------------------------------------------------
Ziółek Stanisław (1894 - 1958)
urodził się 18 IV 1894 roku w miejscowości Chrzypsko Małe – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Chrzypsko Wielkie w rodzinie Wojciecha i Marianny z dom. Igła, para pobrała się w roku 1884, z tego związku urodzili się także - Powstaniec Wielkopolski - Zygmunt (28 III 1898 - 24 III 1967) oraz Cyryl Józef (11 III 1891), Pelagia (1892), Czesław (13 VIII 1895), Leon (28 VI 1901), Marcel (1905), Balbina (1906) i zmarli w niemowlęctwie Franciszek (1887), Wincenty (1889), Helena (1897), Hieronim (1900).
W Uchwale Rady Państwa nr: 08.14-0.726 z dnia 1958-08-14 napisane zostało “Ob. Ziółek Stanisław brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim z bronią w ręku. Walczył od rozpoczęcia powstania w Poznaniu, przy zdobywaniu koszar przy ul. Grunwaldzkiej i terenu lotniska a następnie na odcinku zachodnim pod Sierakowem i Kamionną.”, natomiast brak jego imienia na Listach walczących o Ławicę, natomiast na liście znajduje się imię jego brata - Zygmunta. Przypomnieć tu należy, że lotnisko Ławica zostało zdobyte 6 I 1919 roku i tego samego dnia w Sierakowie wojsko niemieckie w sile 40 żołnierzy przyjechało koleją i obstawiło drogę z dworca do państwowej stadniny ogierów. Stadnina ta, istniejąca po dziś dzień, poza atrakcyjnością dla miasteczka, przedstawiała dużą wartość ekonomiczną. Toteż Niemcy pragnęli uratować swój dobytek państwowy. Drogę do stadniny zabezpieczyli karabinami maszynowymi i pod ich osłoną dotarli do celu, uprowadzając następnie co najpiękniejsze okazy ogierów w kierunku Międzychodu. […] Incydent z ogierami zaalarmował zorganizowaną już kompanię sierakowską i sprowokował ją do ujawnienia się. Czynniki kierujące akcją wyznaczyły dzień 8 stycznia godz. 7-mą rano do objęcia wspomnianych wyżej urzędów. Na ten dzień wyznaczona była również zbiórka drużyny, którą tworzyli powstańcy z okolicznych wsi Przemyśla, Góry, Kurnatowic i Śremu. Punktem zbornym była cegielnia w Sierakowie. Wystrzał z karabinu był sygnałem rozpoczęcia akcji. Była to godzina 4-ta rano. Drużyna rozdzieliła się na dwie grupy. Jedna wkroczyła do miasta, druga poszła w kierunku Kłosowic z Teodorem Biniasiem na czele, obejmując stację kolejową i wieś. Zadaniem tej drugiej drużyny było rozkręcenie szyn na torze do Międzychodu, celem uniemożliwienia Niemcom przyjazdu koleją po odbiór dalszych ogierów. Oczekiwany pociąg jednak nie nadszedł. W międzyczasie działał na stadninie masztalerz Antoni Semkło. Z gronem towarzyszy uratował część ogierów (ca 18–20 okazów) umieściwszy je w majątku Środka. Tam pilnowane przez tych ludzi, przetrwały do czasu oczyszczenia z Niemców terenu sierakowskiego, po czym wróciły do stadniny”. Józef został wyznaczony do objęcia urzędu pocztowego. Spełniając rozkaz, uczynił to w wyznaczonym dniu i godzinie. Cały personel wraz z kierownikiem został zawieszony w urzędowaniu. Na miejsce zwolnionych urzędników zaczęły pracować Gertruda Ziółek (Damska) i Pelagia Kuchta (Kubacka). „W nocy z 7 na 8 I 1919 zerwane zostały połączenia telegraficzne i telefoniczne z Międzychodem. Uniemożliwiło to Niemcom sierakowskim zaalarmowanie Heimatschutzu w Międzychodzie i tym samym jego wtargnięcie do Sierakowa. Sieraków był więc wolny. Zatem należy postawić pytanie czy Stanisław był w Poznaniu czy w Sierakowie.
Pewnym jest, że Stanisław był w Kompanii sierakowskiej w lutym, 17 II 1919 Heimatschutz ostrzeliwał artylerią St. Zatom, wówczas też stanisław został ranny, co zostało odnotowane we wspomnieniach Józefa Gabriela Formanowicza (1885–1970).
Zweryfikowany powstaniec koła w Kaczlinie dyplomem nr 10378, nr Ref. Historycznego 18019.
W projekcie WTG Gniazdo - Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego i Lista odznaczonych WKP występuje pod nazwiskiem Ziółek, co nie jest zgodne z zapisami w źródłach - metryce urodzenia i WBH - Kolekcja akt PW a także w Spisie zweryfikowanych 9100 - 13620.
Zmarł 26 II 1959 roku w Sierakowie, pochowany na cmentarzu w Lutomiu.
Źródła:
Archiwum Państwowe w Poznaniu 1919/3/32, skan 34 Ostroróg (USC) - akt małżeństwa, rok 1884, Księga małżeństw. Archiwum Państwowe w Poznaniu 1837/1/61, skan 20 Chrzypsko Wielkie (USC) - akt urodzenia, rok 1894, Księga urodzeń. Archiwum Państwowe w Poznaniu 1837/1/73, skan 13 Chrzypsko Wielkie (USC) - akt urodzenia, rok 1898, Geburts-Haupt-Register. Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Oberlandesgericht Posen (Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu) IPN GK 74/28 s. 24-25, Zbiór kopii aktów oskarżenia, sporządzonych przez Prokuraturę przy Sądzie Specjalnym w Poznaniu w sprawach kierowanych do rozpoznania przez Sąd Specjalny w Poznaniu, sierpień - listopad 1941 r., Gedenkstätte Buchenwald NR047900/048100/48123a. Baza danych ITS Arolsen. Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Landgericht Posen (Sąd Krajowy w Poznaniu) IPN GK 75/9 s. 25-27 Zbiór kopii aktów oskarżenia, przesłanych przez Naczelnego Prokuratura, Prokuratury przy Sądzie Specjalnym w Poznaniu w sprawach kierowanych do rozpoznania przez Sąd Specjalny w Poznaniu. Kulczyński Robert, Wielkopolski personel wojsk lotniczych (jednostki bojowe, IWL i SLŁ) w 1919 r., MRM, Zesp. Akta ZBoWiD w Międzychodzie, Spraw weryfikacyjne (50); Korespondencja zarządu powiatowego ZBoWiD. Chalasz Roman, Formanowicz Józef Gabriel (1885–1970). Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, Sygnatura: nr 33 / Spis zweryfikowanych 9100 - 13620. Opis jednostki: Akta organizacyjne Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19 i Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu: statuty, regulaminy, okólniki, protokoły posiedzeń zarządu, zjazdy, korespondencja.
—-------------------------------
Archiwum Państwowe w Poznaniu 1919/3/32, skan 34 Ostroróg (USC) - akt małżeństwa, rok 1884, Księga małżeństw
Adalbert Ziołek (27 lat), rodzice: Paul Ziołek , Anastasia Neydek ,
Marianna Igła (18 lat) , rodzice: Anton Igła , Catharina Urban
Archiwum Państwowe w Poznaniu 1837/1/61, skan 20 Chrzypsko Wielkie (USC) - akt urodzenia, rok 1894, Księga urodzeń
Stanislaus , rodzice: Adalbert Ziółek, Marianna Igła ,
Osoba: Ziółek Stanisław
Data urodzenia: 18.04.1894 Archiwum: Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, Sygnatura: nr 33 / Spis zweryfikowanych 9100 - 13620. Opis jednostki: Akta organizacyjne Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19 i Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu: statuty, regulaminy, okólniki, protokoły posiedzeń zarządu, zjazdy, korespondencja.
Strona/karta: 71
Archiwum Państwowe w Poznaniu 1837/1/73, skan 13 Chrzypsko Wielkie (USC) - akt urodzenia, rok 1898, Geburts-Haupt-Register
Sigismund , rodzice: Adalbert Ziółek, Marianna Igła ,
Komentarz indeksującego:
+24.3.1967 Międzychód