Zawal Józef (1895 - 1962)

Zawal Józef (1895 - 1962)

Urodzony 29 I 1895 r. w Wysogotowie. Rodzice Walenty (7 II 1860, syn Wawrzyńca i Marcjanny z d. Stasik) i Antonina z domu Zielińska (2 V 1862, córka Marcina i Józefy Grzechowiak) pobrali się w 1887 r. Z tego związku urodzili się także Powstaniec Wielkopolski Stanisław (11 IV 1897 - 2 XII 1975), Franciszek (5 X 1888), Katarzyna (1890-1892), Władysława (1899) i Jadwiga (1900).

Po 1900 r. rodzina z Wysogotowa przeprowadziła się do Dopiewca, gdzie Józef ukończył szkołę powszechną w 1909 r. i podjął naukę w zawodzie ślusarza.

W 1915 r. został zmobilizowany do armii niemieckiej, gdzie służył do końca wojny na froncie zachodnim w szeregach Feldartillerie - Regiment Nr 26. Po powrocie do Wielkopolski, już od listopada 1918 r. włączył się w działalność niepodległościową. Po wybuchu Powstania Wielkopolskiego, 29 XII 1918 r. przyłączył się do walk jako ochotnik. Został wymieniony na liście żołdu oddziału wojskowego powiatu zachodnio - poznańskiego podporucznika Andrzeja Kopy ze stycznia 1919 r. Uczestniczył w wyzwalaniu Poznania, a następnie w walkach na froncie północnym, m.in. pod Gołańczą, Kcynią i Chodzieżą. Wraz z całym oddziałem Kopy przeszedł do 1. Pułku Rezerwowego Strzelców Wielkopolskich (przemianowany na 10. Pułk Strzelców Wielkopolskich, późniejszy 68. pułk piechoty). Brał również udział w walkach pułku z Ukraińcami pod Lwowem. Z frontu w Małopolsce Wschodniej powrócił wraz z pułkiem do Wielkopolski w celu zabezpieczenia jej granic przed niemieckimi akcjami zaczepnymi. Został ranny w prawe ramię 19 VI 1919 r. w walkach pod Rynarzewem. Później w szeregach pułku brał udział w walkach wojny polsko-bolszewickiej. Został ranny w lewe ramię podczas bitwy pod Krzywiczami 28 V 1920 r. Od lipca 1920 r. walczył w szeregach 8. Pułku Piechoty Legionów. Za męstwo podczas walk nad Styrem w czerwcu 1920 r. został na ustny wniosek dowódcy odznaczony Krzyżem Virtuti Militari przez Naczelnego Wodza na polu walki. Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (nr 161) został nadany 19 IX 1920 r., natomiast formalny wniosek podpisany został przez dowódcę 3. Dywizji Legionów gen. Leona Berbeckiego 11 V 1921 r. Służbę wojskową zakończył w stopniu szeregowego, bezterminowo urlopowany 28 XI 1920 r. Oprócz Krzyża Virtuti Militari został odznaczony Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918/21, 20 VII 1932 r. Medalem Niepodległości oraz Brązowym Krzyżem Zasługi w 1937 r. Był zweryfikowanym członkiem Związku Rezerwistów, Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej 1914-1919 r. oraz Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Nie są znane jego losy w okresie II wojny światowej. 18 XII 1958 r.
został odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym.

W okresie międzywojennym mieszkał w Poznaniu przy Rynku Śródeckim 16/3.

27 IV 1929 r. ożenił się z Heleną Toruńską (3 XI 1899 - 29 III 1979) urodzoną w Piaskach w powiecie gostyńskim, córką Kacpra i Anny z d. Szęka.

19 XI 1921 r. przeprowadził się z Dopiewa do Poznania, jego żona zamieszkała w Poznaniu 22 V 1929 r. Od stycznia 1921 r. pracował w zakładach H. Cegielskiego w Poznaniu jako niter, do 6 VIII 1932 r. Został zwolniony ze względu na brak pracy w zakładzie. W okresie od sierpnia 1932 do maja 1933 r. był bezrobotny. Od 16 V 1933 r. pracował jako wartownik Składnicy Materiałowej Intendentury Poznań, a później od 1 II 1934 r. jako woźny w Rejonowej Komendzie Uzupełnień Poznań - Powiat.

Jego losy podczas II wojny światowej i po wojnie nie są znane.

Zmarł w 16 VI 1962 r. i został pochowany na cmentarzu komunalnym w Poznaniu na Miłostowie. Spoczywa pole 8 kwatera 26 rząd 4 miejsce 12 GPS: 52.420349, 17.001486

https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=1&id=973239&name_surname=Zawal%20J%C3%B3zef#

https://billiongraves.com/grave/J%C3%B3zef-Zawal/28372156

To także miejsce pochówku jego żony Heleny i Haliny (1938 - 2006) oraz Krzysztofa (1959-2022) Śmidowiczów, pokrewieństwa między Józefem a pp. Śmidowicz nie ustalono.

źródła: Parafia katolicka Kiekrz, wpis 18 / 1887; Urząd Stanu Cywilnego Złotniki, wpis 22 / 1887; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1941/1/64, skan 21 Sady (USC) - akt urodzenia, rok 1895, Księga urodzeń; APP, Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1931; Wyszukiwarka grobów na poznańskich cmentarzach; Wyszukiwarka billiongraves; WBH, Kartoteka personalno - odzanczeniowa i Kolekcja akt PW; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego, baza on - line i Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym; Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, Sygnatura: nr 31 / Spis zweryfikowanych 101 - 4621. Opis jednostki: Akta organizacyjne Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19 i Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu: statuty, regulaminy, okólniki, protokoły posiedzeń zarządu, zjazdy, korespondencja. Strona/karta: 35; Sylwetki uczestników Powstania Wielkopolskiego (1918-1919) i wojny polsko-bolszewickiej (1919-1920) związanych z gminą Tarnowo Podgórne, Maciej Elantkowski, Grzegorz Jazdon, Michał Krzyżaniak, Muzeum Powstańców Wielkopolskich im. Generała Józefa Dowbora Muśnickiego w Lusowie, 2024; Dokumentacja fotograficzna grobu Jakub Niebój, 8 VII 2024.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2024

Parafia katolicka Kiekrz, wpis 18 / 1887

Valentinus Zawol (25 lat)
ojciec: Laurentius , matka: Martianna Stesik
Antonina Zielińska (25 lat)
ojciec: Martinus , matka: Josepha Grzechowiak

Urząd Stanu Cywilnego Złotniki, wpis 22 / 1887

Valentin Zawol (24 lat)
ojciec: Lorenz Zawol , matka: Marie Stęcik
Antonie Zielinska (26 lat)
ojciec: Martin Zielinski , matka: Josephine Grzechowiak

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1941/1/64, skan 21 Sady (USC) - akt urodzenia, rok 1895, Księga urodzeń

Jospeh , rodzice: Valentinus Zawal, Antonina Zielińska

Order Wojenny Virtuti Militari
https://wbh.wp.mil.pl/pdfviewer/?f=/c/scans/VM/I.482.60-5108.pdf

WBH, Kolekcja Akt Powstańców Wielkopolskich
https://wbh.wp.mil.pl/pdfviewer/?f=/c/scans/zasoby/I_487/I_487_8579.pdf