Wize Feliks, Krzysztof i Andrzej
Wize Feliks, Krzysztof i Andrzej - ojciec i synowie
Wize Feliks urodził się 17 października 1869 roku w miejscowości Michorzewo – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, w gminie Kuślin w rodzinie dzierżawcy majątków Filipa Wizego (1836-1914) i Emilii z Rakowskich (1844-1910), para pobrała się w roku 1866, zapis ślubu w księgach brzmi:
Parafia katolicka Września, wpis 5 / 1866
Philippus Wizel (30 lat)
Amalia Rakowska (22 lat)
Z tego związku urodzili się także
– Karol Jan 1866,
– Bronisław Teodor 1867 - 1934,
– Emilia Zofia Watta Karczewska 1876 - 1948,
– Helena Szlagowska 1866 - 1938, żona Powstańca Wielkopolskiego Jakuba Szelągowskiego, ur. 19.07.1857 w Sczodrzykowie, zm. 13.01.1931 w Poznaniu, matka Powstańców Wielkopolskich Jana Szelągowskiego, ur.30.04.1892 - 1944 i Józefa 27.11.1888 - 1963 oraz Stanisława 02.01.1899 - 1939 - w lesie koło wsi Winiary /obecnie część Kalisza/ rozstrzelano grupę kilkudziesięciu Polaków z więzienia w Kaliszu. ,
– Kazimierz Filip 1873 - 1953 - polski lekarz psychiatra, filozof i filozof medycyny, mikrobiolog, lepidopterolog, poeta i tłumacz poezji, działacz społeczny.
Filip Wize po śmierci brata Feliksa w 1869 zarządzał majątkiem Emilii Sczanieckiej w Pakosławiu, a po jej śmierci w 1896 dzierżawił majątek Raczyńskich w Jeżewie.
—-----------------------------------------
Feliks Wize w 1904 r. stał się dysponentem majątku w Dzierżnicy.
W roku 1898 w Poznaniu poślubił Marię Helenę Antoninę z dom. Urbanowska ur.14.09.1873 w Poznaniu, rodzice Telesfor Napoleon Urbanowski 1838 - 1896 i Katarzyna z d.Krzyżanowska 1841 - 1908
Urząd Stanu Cywilnego Łazarz, wpis 7 / 1898
Felix Wize (ur. 1869)
ojciec: Philipp Wize , matka: Emilie Bąkowska
Marie Helene Antonie Urbanowska (ur. 1873)
ojciec: Napoleon Urbanowski , matka: Catharine Krzyżanowska
Parafia katolicka Poznań - par. św. Marcina, wpis 25 / 1898
Felix Wize (ur. 1869)
ojciec: Philippus , matka: Aemilia Rakowska
Marianna Helena Antonina Urbanowska (ur. 1873)
ojciec: Napoleon , matka: Catharina Krzyżanowska
Z tego związku urodzili się Andrzej i Krzysztof - Powstańcy wielkopolscy i córka Katarzyna Chłapowska-Jagielska (1909).
Feliks zmarł 26 lutego 1928 roku w Poznaniu, spoczął w grobie w parku majątku w Dzierżenicy, grób obecnie znajduje się za mauzoleum wzniesionym ku pamięci syna Andrzeja, o czym za chwilę.
Czy Feliks brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim - na dzień dzisiejszy brak jednoznacznej odpowiedzi, był natomiast delegatem na Polski Sejm Dzielnicowy w 1918 r. (reprezentował Powiat Średzki). W projekcie WTG Gniazdo wymieniony na podstawie źródła: Pawełczyk Michał, Ziemia Nekielska w Powstaniu Wielkopolskim 1918/1919, Nekla 2015.
W Wojskowym Biurze Historycznym teczka o numerze 4601.
—-------------------------------------------------------------------------------
Krzysztof Wize urodził się 27 kwietnia 1900 roku w miejscowości Koszkowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Borek Wielkopolski.
akt urodzenia skan nr 96
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/en/jednostka/-/jednostka/2760098#scan96
W październiku 1918 roku był jednym z organizatorów Rady Ludowej w Środzie, a w listopadzie 1918 roku powołany został w skład tamtejszej Rady Robotniczo-Żołnierskiej.
10 stycznia 1919 roku wstąpił jako ochotnik do 1. pułku ułanów wielkopolskich, w którego składzie 5 maja 1919 roku wyruszył na front zachodni w rejon jezior zbąszyńskich. Służbę pełnił do 9 grudnia 1919 roku. Następnego dnia został zwolniony w celu kontynuowania nauki.
21 lipca 1920 roku ponownie ochotniczo wstąpił w szeregi Wojsk Wielkopolskich i został
przydzielony do 26. pułku ułanów wielkopolskich, z którym wyruszył na front wojenny z bolszewikami. Jako ułan walczył w składzie tego pułku do 18 października 1920 roku. 8 października 1920 roku otrzymał awans do stopnia starszego szeregowego, a dnia 1 grudnia 1920 roku mianowany na stopień kaprala i w tym stopniu został zwolniony ze służby wojskowej.
W dniu napaści Niemiec na Polskę został zmobilizowany do macierzystego 15. pułku ułanów poznańskich, który w składzie Wielkopolskiej Brygady Kawalerii pod dowództwem gen. Romana Abrahama, dowodził plutonem gospodarczym 15. pułku ułanów. Po kapitulacji Warszawy przedostał się na Zachód. Po zakończonej wojnie pozostał poza granicami Polski i zmarł prawdopodobnie w Wiedniu w latach siedemdziesiątych.
1 lipca 1933 roku zawarł związek małżeński z Wandą z Górkiewiczów z Targowej Górki,
Ze związku tego urodził się Krzysztof Mikołaj Alfred (1934-2001).
R. Nowak, Wize Krzysztof (1900-?), [w:] Powstańcy wielkopolscy... Biogramy uczestników powstania wielkopolskiego 1918/1919, T. VI., Poznań 2009, s. 208-209
Krzysztof był zamiłowanym bibliofilem kolekcjonerem i znawcą dzieł sztuki, których niezwykle bogatą kolekcję zgromadził w Dzierżnicy. W jego kolekcji była m.in. rzeźba Augusta Zamoyskiego, rzeźby chińskie, obrazy Juliana Fałata, Aleksandra Augustynowicza czy Michała Gorstkina Wywiórskiego, portrety Olgi Boznańskiej, zbiór sztychów o tematyce łowieckiej (sam był zapalonym myśliwym) oraz niezwykle cenne meble, dywany, porcelanę i srebra. Istniała tu również biblioteka zawierająca około 2000 woluminów. Antykwariusz i kolekcjoner Marian Swinarski scharakteryzował Krzysztofa Wize, jako znakomitego znawcę dzieł sztuki, stałego klienta w antykwariacie Mars w Poznaniu.
W Wojskowym Biurze Historycznym dwie teczki o numerze 268 i odrzucony wniosek o Medal Niepodległości 04 kwietnia 1938 roku.
—-------------------------------------------------
Andrzej Wize urodził się 20 lutego 1902 roku w miejscowości Koszkowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Borek Wielkopolski.
akt urodzenia skan nr 42
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/en/jednostka/-/jednostka/2760100#scan42
Zmarł w Poznaniu w wyniku odniesionych ran 28 lutego 1919 roku, został pochowany w Targowej Górce. Około roku 1920 w majątku rodziców w Dzierżenicy wzniesiono kaplicę św. Andrzeja Boboli. Nad wejściem umieszczone zostało epitafium upamiętniające Andrzeja Wizę (1902-1919, na tablicy błędny rok urodzenia - patrz akt urodzenia a także nekrologi), ochotnika z 1. pułku ułanów wielkopolskich.
W projekcie WTG Gniazdo błędnie podano imię, zamiast ANDRZEJ jest Adam oraz rok urodzenia - jest 1900, powinno być 1902.
Adam Wize
urodzenie: 1900.
data śmierci: 1919.02.28
jednostka: 1 Pułk Ułanów Wlkp.
uwagi: zmarł w Poznaniu
źródła: Anders Paweł (oprac.), Miejsca pamięci Powstania Wielkopolskiego, Poznań 1993 (wyd. III)
Drugi raz w Projekcie WTG podano:
Andrzej lub Jędrzej Wize
urodzenie: 1902.02.20 Koszkowo pow. Gostyń
data śmierci: 1919.02.28
miejsce pochówku: Dzierżnica
rodzice: Feliks, Maria
jednostka: 3 Szwadron 1 Pułku Ułanów Wlkp.
status/stopień: ułan
uwagi: Akt urodzenia USC Piaski Nr 39/1902. Zmarł z ran, pierwotnie pochowany Targowa Górka, ekshumowany do Dzierżnicy.
źródła:
Lista strat Powstania Wielkopolskiego od 27.12.1918 r. do 8.03.1920 r. Monografie Politechniki Koszalińskiej nr 157, Koszalin 2009
Kuliberda Bożenna, Wielkopolska dla Ojczyzny. Polegli i zmarli 27.12.1918 - 31.3.1921, Mnichowo 2015
Wojcięgowska Danuta, Jarosz Bogdan, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 z ówczesnych granic powiatu średzkiego, Dominowo 2017
27 grudnia 2008 r. za mauzoleum w Dzierżnicy odsłonięto głaz - pomnik, stojący na kwadratowej podstawie z kostek granitowych. Umieszczona na nim tablica kamienna, ozdobiona wizerunkiem krzyża powstańczego, upamiętnia Feliksa i Andrzeja Wizów.
Zdjęcia mauzoleum i epitafium pan Zbigniew Sowiński, akt ślubu Filipa i Emilii z Rakowskich odszukał Michał Stojek, nekrolog z Dziennika poznańskiego - Michał Krzyżaniak - pięknie dziękuję!
sporządzono na podstawie:
http://powstancywielkopolscy.pl/pl/search
http://e-kartoteka.net/pl/
https://poznan-project.psnc.pl/
http://www.basia.famula.pl/pl/
https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanywyszukiwarka_kartoteka_personalno_odznaczeniowa/
https://polona.pl/item/dziennik-poznanski-wychodzi-codziennie-z-wyjatkiem-poniedzialkow-i-dni-poswietnych,NTA3MTQwOTE/3/#item
https://muzeum.gostyn.pl/i/ngsb/wize%20krzysztof.pdf
https://www.poznan.uw.gov.pl/system/files/karty_ewidencyjne/karta_ewidencyjna_dzierznica_2019.pdf
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2022