Witkowski Roman (1893 - 1974), Genealogia Powstańców Wielkopolskich

Witkowski Roman (1893 - 1974)

Urodził się 2 VIII 1893 r. w Poznaniu w rodzinie Wacława (7 IX 1860, syna Marcina i Marianny z d. Tarczewska) i Heleny Nepomuceny z d. Węckowska (31 IV 1864 - 21 V 1897, córka Jana i Katarzyny z d. Pupkiewicz), para pobrała się w 1890 r. Z tego związku urodzili się także Alojzy (*+1891) i Zofia (1897-1946), która wyszła za Powstańca Wielkopolskiego Józefa Janowicza (1893-1964).

Ukończył gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu, następnie wyjechał do Berlina aby tam studiować filozofię.

Powołany do armii pruskiej w 1916 r. brał udział w I wojnie światowej, podczas walk został ranny co znajduje potwierdzenie na pruskiej liście strat Preußen 1285 z 4 XI 1918 r. Zwolniony w listopadzie 1918 r. powrócił do Poznania. Tu też 27 XII 1918 r. jako ochotnik przystąpił do Powstania Wielkopolskiego, brał udział w przejęciu prezydium policji i Fortu Grolmana (obecnie Fort VIII Kazimierza Grudzielskiego, jeden z 18 fortów wchodzących w skład Twierdzy Poznań. znajduje się na Kasztelanowie). 2 I 1919 r. wstąpił do Wojsk Wielkopolskich stacjonujących na poznańskiej Cytadeli pod rozkazami Jana Kabacińskiego (29 VIII 1894 w Połajewie - 20 IX 1982 w Poznaniu). Następnie przydzielony 4 I 1919 r. do 1. kompanii telegraficznej w Poznaniu. Pod koniec stycznia 1919 r. wysłany na front południowy powstania służył (jak podaje w swoim życiorysie) pod rozkazami Bolesława Matczyńskiego (sierżant, niestety nic więcej nie udało się ustalić o nim). Witkowski brał udział między innymi w walkach o Sarnowę (10 I 1919 r. polscy mieszkańcy Sarnowej utworzyli oddział powstańczy i opanowali miasto. Niestety nie doczekali się pomocy i 11 I zostali wyparci przez wojska pruskie. Między Sarnową a Miejską Górką przebiegała linia frontu. Szczególnie zaciętą bitwę o miasto toczono w dniach 5–6 II 1919 r.). Po powrocie z frontu został przydzielony do 2. kompanii telegraficznej. Na swoja prośbę z wojska został zwolniony 6 VIII 1919 r. W Uchwale Rady Państwa nr: 06.14-0.216 z dnia 1961-06-14 zapisano ponadto, że “(...) Brał czynny udział na odcinku Miejska Górka w 1 Kompanii Telegrafistów Wlkp., którą dowodził ppor. Tomalak a później w 2 Kompanii Telegrafistów pod dow. ppor. Kubiaka od 04.01.1919 do 05.08.1919” (zachowano oryginalny zapis za Listą odznaczonych WKP, przy czym uzupełniamy imiona dowodzących i tak chodzi o Stanisława Kubiaka (9 X 1894 w Mieszkowie, zamordowany w Charkowie przez NKWD w 1940) i Wacława Tomalaka (8 IX 1893 - 29 VI 1968). Jak wspomniano powyżej odznaczony WKP, a Uchwałą W 2/72 mianowany na stopień podporucznika.

Po zwolnieniu z wojska pracował w charakterze referenta w Ministerstwie byłej Dzielnicy Pruskiej w Poznaniu, a następnie w Urzędzie Wojewódzkim w Poznaniu, Starostwie Grodzkim i Starostwie powiatowym w Obornikach do 4 XII 1929 r. Po zwolnieniu z ostatniego miejsca za poglądy lewicowe utrzymywał się z emerytury i pracy literackiej, publikował pod pseudonimem Roman Strzemlot.

18 XI 1926 r. ożenił się z pochodzącą z Kaźmierza w powiecie szamotulskim Ewą Nowak (5 XII 1899 - 18 I 1984), z tego związku urodziły się bliźnięta Michał (1924-1996) i Rafał (1927-1992).

W czasie okupacji do maja 1940 r. ukrywał się, następnie pracował w różnych przedsiębiorstwach niemieckich jako pracownik fizyczny. W okresie powojennym zatrudniony był w Okręgowym Urzędzie Likwidacyjnym, Powszechnej Spółdzielni Spożywczej i Akademii Medycznej jako pracownik umysłowy.

Jak napisał w życiorysie był jednym z założycieli Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania, które zostało założone 14 XII 1922 r.

Roman Witkowski zmarł 25 XII 1974 r., został pochowany na cmentarzu komunalnym na poznańskim Junikowie, spoczywa pole 8 kwatera 5 rząd 5 miejsce 32 GPS: 52.386948, 16.834026

https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1124232&name_surname=Witkowski%20Roman#OpenMap

https://billiongraves.com/.../Roman-Witkowski.../29837196

To także miejsce pochówku jego żony Ewy.

źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/3/233, skan 328, Poznań (USC) - akt małżeństwa, rok 1890, Księga małżeństw t. I; Verlustlisten 1. Weltkrieg, page 27471: Witkowski Roman (Posen); Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 494: Życiorysy powstańców wielkopolskich: W - tom V (Witka Franciszek - Wojciechowski Piotr); APP, Akta Miasta Poznania, Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1931; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego, baza on-line i Lista odznaczonych WKP, stan na 6 IX 2024; Wyszukiwarka grobów na poznańskich cmentarzach; Wyszukiwarka grobów billiongraves.com.

Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/3/233, skan 328, Poznań (USC) - akt małżeństwa, rok 1890, Księga małżeństw t. I

Wenceslaus Witkowski (30 lat), rodzice: Marcin Witkowski , Maria Terczewska ,
Helena Węckowska (26 lat) , rodzice: Johann Węckowski , Katharina Pupkiewicz

Strony