Watschon Paweł Wilhelm (1885-1965)

Watschon Paweł Wilhelm (1885-1965)

Urodził się 28 XII 1885 r. w Poznaniu jako syn Karla Josepha Watschona (ur. 22 XI 1832, syn Franza i Jadwigi z d. Laszyńska) i jego II żony Katarzyny z d. Romanowska (ur. 8 X 1841, córka Tomasza i Marianny z d. Kędzierska), para pobrała się w 1880 r. Z tego związku urodziła się także córka Maria (30 VII 1881). Z pierwszego związku ojca z Friederike Johanną Raehlke urodzili się przyrodni bracia Pawła - Adolf (1859) i Karl (1863-1881). Nazwisko na polsko - brzmiące zostało zmienione w dokumentach w latach 50. XX wieku.

Powołany do armii pruskiej brał udział w I wojnie światowej, służył m.in. w kompanii garnizonowej w Gnieźnie, Watszon odpowiadał za składnicę broni, dzięki czemu udało mu się ukryć około 300 karabinów z amunicją, które następnie przenieśli z Józefem Politowiczem (ur. 3 VIII 1878 r. w Pobiedziskach) do prywatnych domów lub zakopali w pobliżu fabryki obuwia. W wyniku donosu Niemki zostali aresztowani osadzeni w areszcie pułkowym. Powołany doraźnie sąd skazał obu na karę śmierci. Po interwencji B. Kasprowicza i Z. Karpińskiego sprawę skierowano do sądu w Szczecinie gdzie ją umorzono. Dzięki kontaktom ze swoim następcą w składnicy sierżantem Gotschlingiem udało mu się 27 XII uchylić okiennice, umożliwiając zajęcie obiektu przez powstańców (za Encyklopedia Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, wydanie 2. Poznań 2021). Po wybuchu powstania brał udział w walkach w kompanii gnieźnieńskiej, następnie w wojnie polsko - bolszewickiej jako porucznik saperów. Odznaczony Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości, Srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości. W 1960 r. odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym.

8 VI 1910 r. w Poznaniu ożenił się z Franciszką z d. Jakszewska (ur. 2 III 1888 r. w Pleszewie, córka Antoniego i Łucji z d. Stanisławska). Z tego związku urodzili się Maria Janina (10 III 1913 r. Gniezno) i Jan Janusz (13 VI 1920 r. Gniezno). Rodzina na stałe zamieszkała w Poznaniu, po przeprowadzce z Gniezna, w 1934 r.

Po wybuchu II wojny światowej przekroczył granicę z Rumunią, internowany przebywał do 1940 r. w Targu Jiu. Następnie w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie (WBH, II.56.12006, porucznik w st.spoczynku).

Zmarł 16 VI 1965 r. Na obecne miejsce pochówku szczątki zostały przeniesione 20 X 1997 r., spoczywa na cmentarzu parafialnym na Górczynie kwatera IILno1 rząd 3 miejsce 3

https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...#

To także miejsce pochówku małżonki Franciszki (+25 I 1985), córki Marii Janiny (+1950), syna Jana Janusza (13 VI 1920 - 24 I 2002; w czasie II wojny światowej żołnierz 1 Dywizja Pancerna, następnie w PSZ w Anglii, dokumenty WBH II.56.13567 ) oraz jego żony Aliny z d. Kulig (10 XI 1925 Bestwina - 30 VII 2000 Poznań, córka Stanisława i Anny. Powstaniec warszawski 1944 r. Pseudonimy "Lala", "Alina", "Hajduczek". II Obwód "Żywiciel" (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - zgrupowanie "Żubr" - poczet dowódcy. Lekko ranna we wrześniu 1944 r. Osadzona po powstaniu w obozie przejściowym (Dulag-121) w Pruszkowie, następnie w Stalag Gross-Lübars (filia Stalagu XI A Altengrabow), Stalag VI C Oberlangen/Emsland).

źródła: Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 287 / 1880; Parafia katolicka Poznań - par. św. Marcina, wpis 53 / 1880; APP, Akta miasta Poznania, Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1931; Encyklopedia Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Poznań 2018; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line i Lista odznaczonych WKP, stan na 26 I 2025 r.; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa; Rejonowe Komendy Uzupełnień- Watszon Paweł; Rejonowe Komendy Uzupełnień- Watszon Janusz; Wojskowe Biuro Badań Historycznych II_52_1 ewidencja imienna oficerów i szeregowych jeńców polskich w obozach dla oficerów w Dorsten VIE i Dossel pod Wartburgiem VIB; Muzeum Powstania Warszawskiego; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; Dokumentacja fotograficzna grobu Tomek Konwicki 26-01- 2025.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025

Parafia ewangelicka Poznań - par. św. Krzyża, wpis 33 / 1859

Carl Joseph Watschon (26 lat) 100%
Johanna Friederike Rühlicke (23 lat)

Parafia ewangelicka Poznań - par. św. Pawła, wpis 5a / 1859

Carl Joseph Watschon
Johanna Friederike Rulicke

Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 287 / 1880

Carl Joseph Watschon (ur. 1832)
ojciec: Franz Watschon , matka: Hedwig Laschinska
Catharine Romanowska (ur. 1841)
ojciec: Thomas Romanowski , matka: Marie Kędzierska

Parafia katolicka Poznań - par. św. Marcina, wpis 53 / 1880

Carolus Joseph Watschon (48 lat)
ojciec: Franciscus , matka: Hedvigis Laschimke alias Zaschimke
Dodatkowe informacje: wdowiec
Catharina Romanowska (39 lat)
ojciec: Thomas , matka: Marianna Kędzierska