Walenciak Stanisław i Ratajczak Roman i...

Walenciak Stanisław i Ratajczak Roman i Józef
—---------------------------------------------------
Walenciak Stanisław
urodził się 20 kwietnia 1893 roku w miejscowości Zgliniec – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kościańskim, w gminie Krzywiń.
akt urodzenia nr 63 sporządzony w USC Krzywiń 24.04.1893 roku
skan nr 66
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/.../jednostka/2759025...

Jego rodzicami byli Piotr i Katarzyna z dom. Ratajczak, para pobrała się w roku 1890, zapis ślubu w księgach brzmi:

Parafia katolicka Czerwona Wieś, wpis 8 / 1890

Petrus Walenciak (27 lat)
Catharina Ratajczak (25 lat)

Urząd Stanu Cywilnego Krzywiń, wpis 13 / 1890

Peter Walenciak (ur. 1863)
ojciec: Michael Walenciak , matka: Hedwig Zeifert
Catharine Ratajczak (ur. 1864)
ojciec: Johann Ratajczak , matka: Franziska Zbiorczyk
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/.../jednostka/2759059...

Ze związku Piotra i Katarzyny urodzili się także:
– 1891 - Stanisława,
– 1897 - Antonina,
– 1899 - Jan,
– 1901 - Katarzyna,
– 1905 - Antoni.
—------------------------

25 kwietnia 1931 roku Stanisław ożenił się w Poznaniu z Gertrudą z dom. Ratajska I voto Ratajczak (ur. 14.10.1898 w Poznaniu, córka Stanisława i Joanny z dom. Stachowiak), wdową po Romanie Ratajczaku (21.01.1892 - 09.03.1930). - Powstańcu Wielkopolskim, marynarzu, o którym pamięć już przeminęła.

Stanisław Walenciak w Powstaniu Wielkopolskim:
jednostka: 6 Pułk Strzelców Wlkp.
odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy Uchwała Rady Państwa nr: 12.18-0.1054 z dnia 1958-12-18
opis:
Walenciak brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wlkp. 1918/19 w 6 p. Strzelców Wlkp., późniejszy 60 p.p., od 07.01.1919 w walkach na odcinkach Osieczna, Kąkolewo, Leszno i Wolsztyn pod dowództwem por. Sikory. Po zakończeniu działań wojennych na tych odcinkach, został przeniesiony do 7 Dyonu Żandarmerii w Poznaniu, w którym służył zawodowo do 1939 r. i zwolniony w stopniu st. wachmistrza.

Dodatkowe informacje:
Podstawa: Zaświadczenie Centralnego Archiwum Wojskowego nr 1313 z dnia 30.05.1947r.

źródła: Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym

W Wojskowym Biurze Historycznym dwie teczki:
– 22-148 - Krzyż Zasługi,
– 09.05.1938 - odrzucony wniosek o Medal Niepodległości.

—-----------

Na dzień sporządzenia notatki - 13-10-2022 - nie jest znana data i miejsce zgonu oraz pochówek Stanisława i Gertrudy, przeszukane wszystkie dostępne wyszukiwarki - brak obojga.

—--------------------------------

Ratajczak Roman
urodził się 21 stycznia 1892 roku w Poznaniu. Akt urodzenia nr 164 został sporządzony w USC w Poznaniu dnia 25 stycznia 1892 roku, skan nr 168
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/.../jednostka/1408801...

Jego rodzicami byli Jan (26.05.1860 - 01.06.1926) i Katarzyna z dom. Laskowska (25.03.1859 - 31.10.1895).
Parafia katolicka Poznań - par. św. Wojciecha, wpis 89 / 1885

Joannes Ratajczak (25 lat)
ojciec: Martinus , matka: Marianna Kasprzak
Catharina Laskowska (26 lat)
ojciec: Stephanus , matka: Antonina Nowak

Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 548 / 1885

Johann Ratajczak (ur. 1860)
ojciec: Martin Ratajczak , matka: Marie Kasprzak
Catharine Laskowska (ur. 1859)
ojciec: Stephan Laskowski , matka: Antonie Nowak

Z tego związku urodzili się także:
– 1886 - Joanna,
– 1888 - 1889 - Leon,
– Feliks 1890 - 1930,
– Władysława 1895.

Po śmierci Katarzyny, Jan ożenił się powtórnie 11.04.1896 roku, jego żoną została Franciszka z dom. Karolczak (01.12.1860), zapis ślubu pary w księgach brzmi:
Parafia katolicka Poznań - par. św. Marii Magdaleny, wpis 28 / 1896

Joannes Ratajczak (36 lat)
Dodatkowe informacje: viduus
Francisca Karolczak (36 lat)

Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 163 / 1896

Johann Ratajczak (ur. 1860)
ojciec: Martin Ratajczak , matka: Marie Kasprzak
Franziska Karolczak (ur. 1860)
ojciec: Lorenz Karolczak , matka: Regina Hytra

Z tego związku urodziło się dwoje dzieci - Stanisława (1898) - poślubiła Tadeusza Głuszaka i JÓZEF, o którym za chwilę.

—--------------------------------

Roman Ratajczak ożenił się z Gertrudą z dom. Ratajska - 08 lutego 1923 roku. Małżonkowie zamieszkali w Poznaniu przy ul. Małe Garbary 3.

Roman zmarł 09 marca 1930 roku, został pochowany na starym cmentarzu św. Wojciech w Poznaniu 12.03 o czym doniesiono w Kurierze poznańskim, i dzięki nekrologom wiemy, że Roman był Powstańcem Wielkopolskim.

Jeden z nich został zamówiony od 4 Kompanii Marynarzy - Powstańców im. Adama Białoszyńskiego - 1918, głosił, że Roman był Powstańcem, marynarzem, honorowym członkiem 4 Kompanii, a w jego pogrzebie uczestniczyli Powstańcy z Towarzystwa Poznań - Śródmieście i Łazarza.

Dzięki temu możemy uzupełnić biogram Romana o dane o Powstańcach - marynarzach.

Adam Białoszyński w 1918 r. zorganizował IV Kompanię Marynarzy Powstańców Wielkopolskich, która wchodziła w skład batalionu Służby Straży i Bezpieczeństwa Marynarzy w Poznaniu.
5 grudnia 1918 r. w kawiarni Zielona przy ul. Wrocławskiej powołano oddział Marynarzy-Powstańców dla walk o zjednoczenie Ziem Polskich, na którego czele stanął Białoszyński. Marynarze w granatowych mundurach byli elitą sił powstańczych, m.in.: stanowili osobistą ochronę Ignacego Jana Paderewskiego podczas jego pobytu w Poznaniu.
Zorganizowana przez Białoszyńskiego kompania zdobyła koszary 47 pułku piechoty niemieckiej, ogniem zaporowym ostrzelała koszary 6 pułku grenadierów na Grunwaldzie, uniemożliwiając im działania w centrum miasta, zdobyła też Fort VII z zaopatrzeniem wojskowym oraz Dworzec Główny, a 6 stycznia 1919 r. brała udział w zwycięskim szturmie na lotnisko Ławica.
W styczniu 1919 r. Białoszyński wyruszył na czele kompanii marynarzy na odcinek frontu północnego pod Szubin, Łabiszyn, Żnin, Tury, Rynarzewo. W walkach pod Rynarzewem, gdzie kompania zdobyła pociąg pancerny, zginęło kilkunastu marynarzy, a Białoszyński został ciężko ranny.
Prawdopodobnie też wniosek 81/24561 do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości znajdujący się w Wojskowym Biurze Historycznym dotyczy właśnie Romana Ratajczaka - zapomnianego Powstańca Wielkopolskiego.
Roman Ratajczak nie przeszedł weryfikacji (zmarł zbyt szybko), nie znajdziemy jego nazwiska na listach PW, nie odnajdziemy także w projekcie Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego – baza on-line, nie odnajdziemy już grobu na cmentarzu św. Wojciecha.
—----------------------------------------------------------
Przyrodnim bratem Romana był Józef - syn Jana i Franciszki Karolczak.
Urodził się w Poznaniu 24 lutego 1897 roku - co jest potwierdzone w kartach meldunkowych miasta Poznania - w karcie rodziców i jego a także w dokumentach WBH.
Lista strat II WŚ podaje aż trzy daty urodzenia: 1897-02-22, 1897-02-02, 1897-02-24.
W projekcie Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego – baza on-line podano 1897.03.28 lub 1897.02.24.

18 czerwca 1927 roku w Krakowie poślubił Ewę Alinę Pelagię córkę Michała Adama Hubaczka i Kazimiery Tekli z dom.Misiewska, urodzoną 24.12.1901.
Ze związku Józefa i Ewy urodziło się troje dzieci
– Ewa Maria 1929 - 2005, po mężu Klimaszewska,
– Róża 1928 - 2016 - po mężu Czarna,
– Janusz Jan 1930 - 1990.
Ewa zmarła 09 lutego 1986 roku w Krakowie, spoczywa w grobowcu rodzinnym z dziećmi na cmentarzu Rakowickim: https://www.zck-krakow.pl/locator

Józef Ratajczak został zamordowany przez Niemców w Lesie Sękocińskim – podczas masowej egzekucji więźniów Pawiaka przeprowadzona przez okupantów niemieckich w Lesie Sękocińskim koło Magdalenki. W nocy z 27 na 28 maja 1942 funkcjonariusze SS rozstrzelali tam 223 osoby – w większości członków ruchu oporu oraz przedstawicieli polskiej inteligencji. Najprawdopodobniej nie była to jedyna egzekucja przeprowadzona w tym miejscu przez niemiecki aparat bezpieczeństwa.
Biogram Józefa Ratajczaka wg informacji zawartych w Wikipedii + plus uzupełnienia GPW-
—– żołnierz armii niemieckiej, armii wielkopolskiej i major Wojska Polskiego, komendant Okręgu Pomorze ZWZ, kawaler Orderu Virtuti Militari, harcmistrz.
Absolwent gimnazjum matematyczno-przyrodniczego i uczestnik strajku szkolnego. Podczas nauki należał do różnych organizacji niepodległościowych i organizował Główną Kwaterę Skautową w Rzeszy Niemieckiej. W 1917 zmobilizowany do armii niemieckiej z której wrócił w listopadzie 1918.
Brał następnie udział w powstaniu wielkopolskim. W projekcie WTG Gniazdo wymieniony:
jednostka: POW, 1 Pułk Strzelców Wlkp., 1 Kompania Strzelców Wlkp., 55 Pułk Piechoty, 1 Kompania Skautowa, Kompania Wartownicza
status/stopień: major Wojska Polskiego
źródła:
Dowódcy Powstania Wielkopolskiego i Wojska Wielkopolskiego 1918-1919. Tom I. Dowódcy Powstania Wielkopolskiego 1918-1918, Koszalin 1989
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 378 : Nogaj Stanisław, Pamiętnik powstańca wielkopolskiego (maszyn.)
Powstańcy Wielkopolscy - Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, t. V, pod red. Bogusława Polaka, Poznań 2008
Powstańcy Wielkopolscy - Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, t. IX, pod red. Bogusława Polaka, Poznań 2012
Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919, red. nauk. Antoni Czubiński, Polak Bogusław, Poznań 2002
Uczestnicy powstania wielkopolskiego 1918-1919. Ku pamięci. Ogrody Wspomnień
Encyklopedia Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Poznań 2018

W Poznaniu pełnił funkcję dowódcy kompanii Służby Straży i Bezpieczeństwa. Od 18 stycznia 1919 jako dowódca plutonu 1. kompanii skautowej w szeregach 1 pułku Strzelców Wielkopolskich późniejszego 55 pułku piechoty. Następnie w jego szeregach brał udział w walkach powstańczych w Wielkopolsce. Później już w szeregach odrodzonego Wojska Polskiego walczył podczas obrony Lwowa.
Od maja 1919 pełnił funkcję dowódcy 3. kompanii, później 7. kompanii w 1 pułku strzelców Wielkopolskich.

„Za wyjątkowe męstwo okazane 16 VIII pod Kołbielą w walkach z bolszewikami odznaczony Orderem Virtuti Militari”. W WBH fiszka nr 44-3399

Od 17 października 1920 zajmował stanowisko dowódcy II batalionu w 55 pułku piechoty.
W 1922 zdał maturę, a następnie ukończył studia na wydziale wychowania fizycznego w Uniwersytecie Poznańskim.
Do listopada 1924 pełnił służbę na stanowisku oficera instrukcyjnego przy Powiatowej Komendzie Uzupełnień Poznań Miasto, a następnie wrócił do macierzystego pułku.
W marcu 1926 został przeniesiony do 58 pułku piechoty w Poznaniu. 19 marca 1928 został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 i 357. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W grudniu 1929 został przydzielony do 7 Okręgowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Poznaniu.
W kwietniu 1933 został przeniesiony z Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu do 84 pułku piechoty w Pińsku. 27 czerwca 1935 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 i 78. lokatą w korpusie oficerów piechoty oraz wyznaczony na stanowisko dowódcy batalionu. W następnym roku ukończył kurs oficerów sztabowych w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. W 1939 pełnił służbę w Centrum Wyszkolenia Piechoty na stanowisku wykładowcy przedmiotu taktyka piechoty.

Obowiązki służbowe łączył z działalnością w harcerstwie. Pełnił funkcję zastępcy naczelnika Naczelnej Rady Harcerskiej, komendanta chorągwi poznańskiej i poleskiej (1937–1938). W maju 1939 został komendantem-komisarzem Pogotowia Harcerzy Głównej Kwatery ZHP i jednocześnie zastępcą komendanta Chorągwi Warszawskiej ZHP.

24 sierpnia 1939 objął dowództwo I batalionu 15 pułku piechoty. Na jego czele walczył w kampanii wrześniowej.
Podczas okupacji niemieckiej aktywnie działał w szeregach Związku Walki Zbrojnej, w którym zajmował stanowisko komendanta Okręgu Pomorze.

Został aresztowany przez gestapo 24 listopada 1940 w Warszawie i osadzony na Pawiaku. Torturowany w śledztwie, nie wydał nikogo. W nocy z 27 na 28 maja 1942 został wywieziony z Pawiaka na noszach i rozstrzelany w lesie Sękocińskim koło Magdalenki.

Pochowany wraz z innymi ofiarami egzekucji na cmentarzu w Łazach, wymieniony na tablicy na cmentarzu w Łazach.
W WBH następujące fiszki:
– 7574 - brak akt,
–4452 - - brak akt,,
– 170/50864 - Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości,
– 31.05.1932 - odznaczony Krzyżem Niepodległości,
–10224 - kapitan, - brak akt,
– i wspomniany powyżej VM 44-3399.
—---------------------------------------------

sporządzono na podstawie
– wyżej wymienionych źródeł a także:
– http://www.basia.famula.pl/pl/
– https://www.myheritage.pl/r
– https://wbh.wp.mil.pl/.../skanydetale_wyszukiwarka.../49588/
– http://e-kartoteka.net/pl/search#show
– https://poznan-project.psnc.pl/
– http://powstancywielkopolscy.pl/pl/
– https://straty.pl/szukaj-osoby.php
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2022

Dziękuję Panu Tomaszowi Konwickiemu, który zwrócił uwagę na Stanisława Walenciaka, nie znaleźliśmy miejsca pochówku Stanisława, ale przywróciliśmy pamięć zapomnianemu Romanowi Ratajczakowi.