Taberski Stanisław (1898 - 1965)

Taberski Stanisław (1898 - 1965)

urodził się 2 września 1898 roku w Poznaniu w rodzinie Józefa (6.10.187 - 12.08.1925) i Marianny z dom. Wower (4.08.1870 - 25.01.1907), z tego związku urodzili się Marta (1897), Cecylia (1900-1902) i Nikodem (9.09.1902).
Po śmierci Marianny ojciec ożenił się powtórnie, jego żoną została Jadwiga z dom. Czajka, z tego związku urodzili się Ludwika (*+1907), Bronisława (1909) i Helena (1910).

Ukończył szkołę powszechną w Poznaniu, po czym podjął naukę w zawodzie kotlarza (1913-1915), po wybuchu I wojny światowej nie został wcielony do armii pruskiej a wywieziony do pracy przy budowie okrętów, na początku 1918 roku zbiegł i powrócił do Poznania.

27.12.1918 roku przyłączył się do powstania, w kwestionariuszu osobowym z roku 1948 napisał, że był drużynowym w oddziale poznańskim walczącym w Poznaniu, brał udział w zdobywaniu Ławicy, dalej brał udział w walkach o Rynarzewo i Kcynię oraz inne miejscowości.

W 1919 roku w 58 Pułku Piechoty, z którym bierze udział w wojnie polsko - bolszewickiej do 1920 roku. W 1921 ukończył kurs podoficerski, a w latach 1924 - 1939 służył w pułku Korpusu Ochrony Pogranicza Głębokie (wcześniejsza nazwa 3 Półbrygada Ochrony Pogranicza).

Za Wikipedią: Od 17 września 1939, po agresji ZSRR na Polskę, pułk w uszczuplonym składzie dwóch batalionów, prowadził działania opóźniające. 17 września na rozwinięty wzdłuż granicy pułk KOP „Głębokie” mający w II linii podporządkowaną Dziśnieńską Półbrygadę ON, uderzyła Grupa Połocka komdiwa Aleksiejewa wraz z podporządkowanymi jej oddziałami Wojsk Pogranicznych NKWD. Na jego lewym skrzydle baon KOP „Łużki” mjr. Franciszka Benrota przyjął na siebie uderzenie pododdziałów 12 oddziału ochrony pogranicza NKWD płk. Busarowa, wspieranych przez pociąg pancerny oraz dywersantów. Wszystkie strażnice zostały zaatakowane z powodzeniem przez zaskoczenie. Nieliczne z nich, przez krótki czas, broniły się i zadały straty atakującym. Na rozkaz dowódcy pułku „Głębokie” resztki 1. i 2 kompanii granicznej, odwód i dowództwo batalionu „Łużki” we wczesnych godzinach południowych 17 września opuściły Łużki i maszerowały w kierunku Wilna. Podobnie rzecz się miała na kierunku batalionu „Podświle”. W trakcie obrony strażnic pułk KOP „Głębokie” poniósł ciężkie straty. Baon KOP „Łużki” utracił 3 kompanię. Zginęli w niej wszyscy dowódcy strażnic. 1 i 2 kompania straciły około połowy żołnierzy. Mniejsze straty miał baon KOP „Podświle”.

Po utracie linii strażnic, dowódca pułku KOP „Głębokie” nie dysponując odwodami, zdecydował wycofać pułk do Wilna. 17 września o 10:20 sztab pułku, grupy żołnierzy z rozbitych pododdziałów, grupa członków Związku Strzeleckiego i Przysposobienia Wojskowego oraz policja opuściły Berezwecz i skierowały się do Wilna. Około 10:00 3 batalion czołgów mjr. Rieszczina z 25 BPanc zajął Łużki. Do niewoli dostał się jeden oficer i 16 szeregowych. Ten sam batalion w godzinach popołudniowych zajął bez walki Głębokie.
Bataliony pułku KOP „Głębokie” po utracie strażnic rozpoczęły odwrót w kierunku Głębokiego. Dowództwo pułku jeszcze przed południem opuściło Berezwecz i wycofywało się po osi Mosarz-Widze. Około 19:00 dowództwo pułku i baon KOP „Podświle” połączyły się w Mosarzu z resztkami baonu KOP „Łużki”. W nocy po napotkaniu czołgów wroga, od baonu KOP „Podświle” odłączyli: kwatermistrz – kpt. Mikołaj Właszczyk, adiutant – ppor. rez. Nawrocki, płatnik – por. st. sp. Józef Beltowski i dowódca kompanii ckm – por. rez. Leon Kuliga. Oficerowie ci 18 września dostali się do sowieckiej niewoli. Po koncentracji w Mosarzu, 18 września pułk kontynuował marsz w kierunku granicy z Łotwą. Batalion „Podświle” na przedpolach Głębokiego stoczył potyczkę z pododdziałami 5 Dywizji Strzeleckiej płk. Kuźmy Galickiego. W wyniku walk batalion uległ rozproszeniu. Trzydziestu żołnierzy polskich dostało się do niewoli.
19 września pozostałości pułku dotarły do granicy. Rano, 20 września przekroczyły granicę z Łotwą w miejscowości Turmont i zostały internowane.

We wspomnianym powyżej kwestionariuszu Taberski napisał, że został internowany na Łotwie 24 września 1939, w roku 1940 wywieziony do ZSRR. Na podstawie Indeksy represjonowanych przez ZSRR ustalono, że aresztowany został 20.09.1939 w miejscowości Zemgały na Łotwie, dalej od 6.09.1940 w obozach Juchnów i Griazowiec na terenie ZSRR.

Od 3.09.1941 roku w armii Andersa, a od 7.06.1942 roku w Polskich Siłach Powietrznych w Anglii (chorąży lotnik). Do Polski wrócił w czerwcu 1948 roku.
Odznaczony Krzyżem Zasługi, Medalem za wojnę 1918-1920, Medalami 10 i 20 lecia, Medalem za wojnę 1939 - 1945 (odznaczenie angielskie).

21.04.1925 roku w Poznaniu poślubił Ludwikę z dom. Szufla (14.08.1896 - 13.06.1973 - pogrzeb, spoczywa na poznańskim Junikowie 22/2/12/454), przysposobił córkę Ludwiki - Bronisławę ur. 1922, para miała też syna Romana ur. 1927.

Taberski Stanisław 6 grudnia 1965 roku spoczął na cmentarzu komunalnym na Junikowie (data zgonu jest ustalana), spoczywa
pole 15 kwatera 7
rząd 4 miejsce 74
GPS: 52.390848, 16.823863
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=991553&name_surname=Taberski%20Stanis%C5%82aw#OpenMap

Miejsce spoczynku Weterana jest opłacone, wymaga drobnej renowacji Zostanie złożony wniosek do IPN o wpis do Ewidencji grobów Weteranów walk o wolność i niepodległość. Dokumentacja fotograficzna Tomasz Konwicki lipiec 2023. Miejsce spoczynku Weterana zostanie także zgłoszone do UM Poznań w celu uzupełnienia w wyszukiwarce grobów dla miasta Poznania.

źródła: Parafia katolicka Poznań - par. św. Marii Magdaleny, wpis 12 / 1896. Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 57 / 1896. Kartoteka ewidencji ludności z lat 1870-1931. Wyszukiwarka grobów miasta Poznania. WBH - Kartoteka personalno - odznaczeniowa. Kolekcja akt żołnierzy powracających z Zachodu. Wikipedia. Lista Krzystka stan na 06.09.2023. IPN - „Indeks Represjonowanych”. Dokumentacja fotograficzna grobu p. Tomasz Konwicki.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023