Stanisław Fryder i Tadeusz Kwaśniewski...
Stanisław Fryder i Tadeusz Kwaśniewski - Powstańcy Wielkopolscy
Czasem jest tak, że dublujemy naszą pracę - to znaczy osoby zajmujące się biografiami Powstańców Wielkopolskich, tak też jest i tym razem, opracowując biogram STANISŁAWA FRYDERA okazało się, że jest on już w przygotowaniu większej publikacji opracowywanej przez zespół p. Romana Chalasza.
Niemniej jednak dołożymy i naszą cegiełkę z punktu genealogii i przygotowując wniosek o wpis do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski, aczkolwiek tu IPN będzie musiał podjąć decyzję, czy miejsce spoczynku Stanisława jest grobem wojennym czy weterana. Ach te przepisy …
Zacznijmy jednak od początku.
Stanisław Bolesław Fryder oraz jego rodzeństwo Marianna, Agnieszka, Stefan I i II, Tadeusz, Janina, Edmund, Pelagia i Kazimiera urodzili się w rodzinie Michała (1.08.1857 - 25.02.1932) i Stanisławy z domu Pospielska (12.01.1858 - 04.01.1918), rodzice pobrali się w Poznaniu 13 stycznia 1883 roku, co znajduje potwierdzenie w księgach USC jaki i parafii:
Parafia katolicka Poznań - par. św. Marcina, wpis 4 / 1883
Michael Fryder alias Frieder (26 lat) ojciec: Petrus , matka: Anna Fadrańska
Stanislava Pośpieska (25 lat) ojciec: Petrus , matka: Nepomucena Brzeziska
Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 17 / 1883
Michael Stanislaus Frieder (ur. 1857) ojciec: Peter Frieder , matka: Anna Fadranska
Stanislava Pospieska (ur. 1858) ojciec: Peter Pospieski , matka: Nepomuzena Brzezińska
Proszę zwrócić uwagę na zapis nazwiska ojca przy wpisie w księgach parafialnych Fryder alias Frieder, jest to o tyle istotne gdyż pod tymi dwoma nazwiskami są zapisywane narodziny dzieci, raz Frieder a innym razem Fryder, co stanowi utrudnienie w poszukiwaniu aktów i informacji.
Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 17 / 1883
Michał Stanisław był kolejarzem - podmistrzem ślusarskim, Stanisława zajmowała się dziećmi i domem, a co wiemy o rodzeństwie?
Stefan I urodził się 11 lipca 1883 roku, zmarł 30 stycznia 1884
Tadeusz urodził się 29 sierpnia 1884, zmarł 04 września 1920, był zarządcą majątku w Żerkach, poślubił Jadwigę z dom. Kasch, para miała dwoje dzieci Sabinę i Zbigniewa, oboje zmarli w niemowlęctwie, Stefan był aktywnym członkiem Towarzystwa Sportowego SOKÓŁ, spoczywa obecnie na cmentarzu komunalnym Poznań Junikowo,
W POWSTANIU:
jednostka: 1 Batalion 2 Pułku Strzelców Wielkopolskich
status/stopień: kapral, podporucznik mianowany
uwagi: Uchwała W 4/72
odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy - Uchwała Rady Państwa nr: 03.06-0.199 z dnia 1974-03-06
Opis:
Jest zweryfikowanym weteranem Powstania Wielkopolskiego i członkiem ZBoWiD od roku 1971. Ochotniczo walczył od dnia 9.1..1919 r. w grupie powstańczej pod dowództwem Frydowa Stanisława pod Pniewami. Po utworzeniu I baonu 2 p.strzelców wlkp. zorganizował ośrodek sanitarny i brał udział w stopniu kaprala sanitarnego w potyczkach pod Sierakowem, Grabowem i Kamienna niosąc pomoc licznym rannym i chorym powstańcom. Był ranny i po wyleczeniu w wojskowym szpitalu w Poznaniu odbywał służbę sanitarną w stopniu plutonowego jako kierownik stacji sanitarnej pod dowództwem majora Nowakowskiego. /.../
źródła:
Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
Archiwum Prezydenta RP, Nominacje na stopień oficerski. Uchwała W 4/72
Tadeusz KWAŚNIEWSKI zmarł 18 września 1974 roku, spoczywa z małżonką Agnieszką i synem Tadeuszem na poznańskim cmentarzu komunalnym Junikowo, pole:8 kwatera:3 rząd:4 miejsce:13 . Miejsce spoczynku Powstańca nie jest w żaden sposób wyszczególnione ani w wyszukiwarkach cmentarnych, brak też oznaczeń powstańczych przy grobie.
Stanisław Fryder – bohater
Podsumowując Michał i Stanisława - rodzice oraz brat Tadeusz, zmarły w 1920 roku a także Stanisław - Powstaniec początkowo zostali pochowani na starym cmentarzu Św. Marcińskim. Cmentarz ten leżał u zbiegu ul. Towarowej, Składowej i dawnych Wałów Zygmunta Starego, a jego teren włączono do parku Marcinkowskiego w latach 1957-1958. Ekshumowane szczątki w/w Rodziny Fryder przeniesiono na cmentarz junikowski, gdzie znajduje się grób rodziny Fryder (pole 9, kwatera 1, rząd 1, miejsce 12). Dziś w tym miejscu spoczywają także Stefan z małżonką Marią i siostra Janina Jaszwili.
Grób zostanie zgłoszony wnioskiem o wpis do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
źródła:
http://sierakowhistorianieznana.pl/2020/07/31/powstancy-wielkopolscy/stanislaw-fryder-bohater/admin_sierakow/
https://www.poznan.pl/mim/necropolis/search.html
http://powstancywielkopolscy.pl/pl/search
http://powstancy-wielkopolscy.pl/search
http://www.basia.famula.pl/pl/
http://e-kartoteka.net/pl/search
https://www.myheritage.pl
http://poznan-project.psnc.pl/
https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/39404/edition/56413/content
http://www.straty.pl/pl/szukaj
Dziennik Poznański wydania archiwalne, Dziennik Poznański -- 48, Dziennik Poznański -- 72 ,
Kurier Poznański -- 1918.01.06 nr 5, Kurier Poznański -- 1919.10.03 R.14 nr 228
opracowała Ewa Alicja Slomska
Genealogia Powstańców Wielkopolskich