Rybka Stanisław “Myrius” (1884-1937)
Rybka Stanisław “Myrius” (1884-1937)
Urodził się 13 XII 1884 r. w Poznaniu w rodzinie Augusta (22 VIII 1840 - 14 II 1916, syn Tomasza i Franciszki Jajczyk) i Bronisławy z d. Hübner (12 V 1845 - 10 IV 1919, córka Mikołaja i Julianny z d. Zarema), para pobrała się w 1877 r. w Poznaniu. Z tego związku urodziło się jeszcze co najmniej troje dzieci, których znamy imiona - Zofia po mężu Plucińska (1878-1951), Wanda po mężu Symania (1881) i Bolesław (*+1883).
W latach 1904-1906 odbył zasadniczą służbę wojskową w armii pruskiej. Ponownie powołany podczas I wojny światowej, brał udział w walkach na froncie zachodnim i wschodnim, podczas walk trzykrotnie został ranny, aczkolwiek na listach strat armii pruskiej brak jego imienia. W 1917 r. awansowany do stopnia sierżanta. Zwolniony z wojska wrócił do Poznania w sierpniu 1918 r., w listopadzie objął funkcję szefa biura prasowego Rady Robotniczo - Żołnierskiej. Był członkiem Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej i POW zaboru pruskiego. Po przyjeździe Paderewskiego do Poznania był jednym z organizatorów jego ochrony. Po wybuchu powstania brał udział w walkach na terenie miasta Poznania, m.in. przy zajęciu fortu Grolmana (Fort VIII Kazimierza Grudzielskiego) i dworców kolejowych. 21 I 1919 r. awansowany na podporucznika. Pracował jako referent prasowy w sprawie Śląska w oddziale II Dowództwa Głównego. Od IX 1919 r. do III 1920 r. registratury zagranicznej. Uczestnik akcji plebiscytowej na Warmii i Mazurach. W 1921 r. awansowany do stopnia porucznika, 20 II 1921 r. bezterminowo urlopowany z wojska. Założyciel i następnie sekretarz generalny Związku Towarzystw Powstańców i Wojaków. Odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem zasługi i Odznaką Honorową Powstania Śląskiego.
W projekcie WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line wymieniony sześciokrotnie:
1/ Stanisław Rybka
urodzenie: 1884.11.13 Poznań
data śmierci: 1937.06.09
miejsce pochówku: Poznań Cytadela
rodzice: August, Bronisława Hübner
jednostka: Rada Robotnicza i Żołnierska w Poznaniu, Straż Ludowa w Poznaniu, Komisariat Naczelnej Rady Ludowej, POW
status/stopień: adiutant, porucznik rezerwy, porucznik,
uwagi: USC Poznań 2027/1884, autor pamiętnika o powstaniu "Zerwane pęta", pseud. "Myrius", sekretarz generalny ZTPiWZZRP, zastępca komendanta Maciaszka, zdobycie gmachu policji w Poznaniu, dekret mianujący byłych sierżantów podoficerów i urzędników byłej armii niemieckiej podporucznikami w Polskich Siłach Zbrojnych, szef biura prasowego Rady Robotniczej i Żołnierskiej, dowódca oddziału Straży Ludowej w Poznaniu i członek ochrony Paderewskiego, referent organizacyjny wojsk przy Komisariacie Naczelnej Rady Ludowej, zmarł w Poznaniu, organizator walk ulicznych w Poznaniu
2/ Rybka
uwagi: wymieniony w biogramie Ignacego Ferenc
źródła:Wspomnienia z własnych przeżyć do końca 1920, Poznań
3/ Rybka
uwagi: wymieniony w relacji Stanisława Nogaj
źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 377: Relacje i wspomnienia dotyczące powstania wielkopolskiego: 1. Poznań, część llI (autorzy relacji N)
4/ Rybka
źródła:Działalność P.O.W. w Poznaniu. Przyczynek do historii Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego w latach 1918/19, Warszawa 1939
5/ z błędnym imieniem jako Mariusz Rybka
jednostka: Rada Żołnierska i Robotnicza, POW Poznań
uwagi: Poznań
źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 376: Relacje i wspomnienia dotyczące powstania wielkopolskiego: 1. Poznań, część ll (autorzy relacji od G - M)
Wspomnienia, relacje i zeznania Powstańców Wielkopolskich, "Szkice Zbąszyńskie" 2008, nr 1 (styczeń)
Wspomnienia Powstańców Wielkopolskich, wyboru dokonali i wstępem opatrzyli Lesław Tokarski, Jerzy Ziołek, Poznań 1970
6/ z błędnym imieniem Marian Rybka
jednostka: Komisariat Narodowej Rady Ludowej, Wydział Bezpieczeństwa, Rada Żołnierzy
status/stopień: porucznik, zastępca
źródła: Czubiński Antoni, Powstanie Wielkopolskie 1918-1919. Geneza – charakter – znaczenie, Poznań 2002
Z zawodu był publicystą i literatem. Po powstaniu spisał swoje wspomnienia - Zerwane pęta. Karty z pamiętnika porucznika (Poznań 1919 r.), Tajemnica 27 Grudnia (Poznań 1928). Był autorem słów do Marsylianki Wielkopolskiej i Hymnu do Bałtyku. Od 1908 r był redaktorem naczelnym Dziennika Kujawskiego. Od 1922 r redaktor naczelny pisma WOLNOŚĆ. Współorganizator Związku Inwalidów Wojennych. w 1926 r został komendantem Związku Faszystów Polskich. Od lutego do chwili śmierci współorganizował Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie.
1 XII 1923 r. w Poznaniu poślubił Ludwikę z d. Kaczmarek I voto Czaińska ur. 25 VIII 1893 r. w Poznaniu, córka Franciszka i Marianny z d. Woźny.
Zmarł 9 VI 1937 r. w Poznaniu. Został pochowany na cmentarzu wojskowym w Poznaniu. Grób nie zachował się do czasów nam współczesnych.
źródła: Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 163 / 1877; Parafia katolicka Poznań - par. św. Marii Magdaleny, wpis 29 / 1877; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/1/136, skan 34 Poznań (USC) - akt urodzenia, rok 1884, Księga urodzeń t. V; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line, stan na 13 II 2025 r.; Protokoły Zarządu Głównego Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polski 1914 - 1919. Archiwum: Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 - Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: 9. Strona/karta: 17, 18, 19, 20; Materiały organizacyjne dotyczące historii Powstania Wielkopolskiego. Archiwum: Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 - Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: 56. Strona/karta: 13; Archiwum Państwowe w Poznaniu, Akta miasta Poznania, Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1931; Kurier Poznański 1937.06.13 R.32 nr 262; Wikipedia; Encyklopedia Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Poznań 2021 (wydanie II).
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025
Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis 163 / 1877
August Rybka (ur. 1840)
ojciec: Thomas Rybka , matka: Franziska Jajczyk
Bronislava Hübner (ur. 1845)
ojciec: Nikolaus Hübner , matka: Julianne Zaremba
Parafia katolicka Poznań - par. św. Marii Magdaleny, wpis 29 / 1877
Augustinus Rybka (37 lat)
Bronislava Huebner (30 lat)
Archiwum Państwowe w Poznaniu 1926/1/136, skan 34 Poznań (USC) - akt urodzenia, rok 1884, Księga urodzeń t. V
Stanislaus , rodzice: August Rybka, Bronislawa Hübner