Ruszkiewicz Wacław

Wśród dokumentów potwierdzających udział w Powstaniu Wielkopolskim Stanisława Dybizbańskiego zachowały się dwa, które dają nam podstawę do wskrzeszenia pamięci o kolejnym Powstańcu - marynarzu, który umknął historii - Wacławie Ruszkiewiczu.

Ruszkiewicz Wacław urodził się jak sam podaje 27 IX 1899 roku w miejscowości Gronowo powiat chełmiński, natomiast w WBH i w wyszukiwarce miejskiej grobów cmentarzy gdańskich rok zapisany został 1900 (Dżonów).

Jakie były jego losy podczas I Wojny Światowej i kiedy stanął do Powstania - tego nie udało się ustalić. Z zapisu w poświadczeniu udziału w Powstaniu Dybizbańskiego czytamy “służył razem ze mną w I Pułku Piechoty, w kompanii marynarzy od 9 XII do 16 VI 1919 roku”. Należy zatem przyjąć, że życiorys Ruszkiewicza i Dybizbańskiego jest w tym miejscu tożsamy.

Już 5 XII 1918 r. byli marynarze armii niemieckiej, przebywający w Poznaniu, spotkali się w kawiarni ,,Zielona’’ przy ul. Wrocławskiej. Ustalono wówczas, że sformują IV Kompanię batalionu Służby Straży i Bezpieczeństwa, pod wodzą bosmana Adama Białoszyńskiego (wg akt metrykalnych urodził się jako Białaszyński, sam używał nazwiska Białoszyński). Grupę tworzyli najbardziej radykalni marynarze kompanii, opowiadający się za działaniem, a nie czekaniem. Werbunek do kompanii Białoszyński rozpoczął jeszcze w 1917 roku.

Przed wybuchem Powstania marynarze stanowili ochronę osobistą Ignacego Paderewskiego, którego przyjazd do miasta był iskrą zapalającą powstanie. Kompania zajęła koszary 47 pułku piechoty niemieckiej, zablokowali wywóz magazynów z bronią i zaopatrzeniem, a także zdobyła Fort VII. 6 stycznia 1919 r. marynarze brali udział w walkach na poznańskiej Ławicy, a potem pod Szubinem, Rynarzewem i Turą k. Bydgoszczy.

W II 1919 roku Ruszkiewicz został przydzielony do I Pułku Piechoty, a w VI wraz z grupą ponad 350 marynarzy wysłany do Modlina - potwierdzenie stanowi protokół z przesłuchania Dybizbańskiego str. 2, w którym pod zeznaje, że wraz z nim do Modlina przybyli Jaskuła Stanisław, Rórzkiewicz Wacław (pisownia oryginalna), Musiał Jan i Cichy Ignacy.

W kwietniu 1930 roku mieszkał w Gdyni, z tego okresu pochodzą dokumenty potwierdzające jego udział w Powstaniu Wielkopolskim. Natomiast na podstawie 1939 Danzig and Suburbs Address and Business Directory wiemy, że mieszkał już w Gdańsku przy ulicy Hindersinstraße 1 z dopiskiem Seemann (marynarz).

Ożenił się z Walerią z dom. Makiła, urodzona 9 XI 1898 roku w Kasparusie na Kociewiu, córką Jakuba i Weroniki z dom. Graban.

Ruszkiewicz Wacław zmarł 6 X 1962 roku, Waleria zmarła 29 IV 1964 roku, małżonkowie spoczywają na cmentarzu komunalnym w Gdańsku Srebrzysku

Rejon:

XI

Nr kwatery:

TAR II

Rząd:

1

Nr grobu:

50/49

W Wojskowym Biurze Historycznym znajdują się dwie fiszki dotyczące wniosków małżonków do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości - Wacław 11-3236, Waleria - 11-3237.

źródła:

Wojskowe Biuro Historyczne - szufladka oznaczeniowo-personalna RUDZ-RUTK, genealogyindexer.org, Wyszukiwarka miejsca pochówku w Gdańsku, dokumenty ze zbioru Sebastiana Dragi.

Ewa Alicja Slomska, Sebastian Draga

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023