Rodzina Turkotów z Dusznik
Przed rokiem 1859 MARCIN TURKOT poślubił JÓZEFĘ BRYCH, z tego związku urodzili się : MARCIN, Anna, Weronika, WOJCIECH i Stanisława. Po śmierci Józefy Marcin w roku 1868 w Dusznikach poślubił KONSTANCJĘ BUDĘ - z tego związku urodzili się ANTONI, JÓZEF, Antonina i Franciszek.
I tak według starszeństwa WOJCIECH Turkot w roku 1885 poślubił w Dusznikach ANTONINĘ Klingę, z tego związku urodzili się
Salomea
Czesław
Hieronim - więzień w Szamotułach, jego synowie Henryk i Leon brali udział w kampanii wrześniowej, pierwszy z nich - osadzony w Stalag II C a drugi w Stalag VI A
TEOFIL - Powstaniec Wielkopolski, urodził się 11 kwietnia 1896 roku, mieszkał w Zębowie, nie jest znana data i miejsce śmierci oraz pochówek. W listopadzie 1918 r.oddalił się z armii niemieckiej i 6 grudnia 1918 r.wstąpił do kompanii wartowniczej w Poznaniu (Wach- und Sicherheits - Kompanie). W dniu 27 grudnia brał czynny udział w walkach w Poznaniu na Placu Wolności, w zdobywaniu koszar 6 P. P., koszar saperów i lotniska Ławica. Wcielony do 75 P. P., pozostał w nim do 07.03.1921 r. ,tj. do czasu zwolnienia do rezerwy. Po zwolnieniu z wojska pełnił służbę w Straży Granicznej do roku 1927, skąd na własną prośbę został zwolniony.
MARCIN Turkot w roku 1890 w Dusznikach poślubił JULIANNĘ z dom. Hojan - Głuchą, z tego związku rodzą się
Ludwik - uczestnik I wojny światowej
Wincenty - uczestnik I wojny światowej, poległ
Franciszek
ANDRZEJ - Powstaniec Wielkopolski,
SYLWESTER - Powstaniec Wielkopolski
ANDRZEJ TURKOT urodził się 21 listopada 1897 roku w Dusznikach, zmarł 2 maja 1977 roku i spoczywa na cmentarzu w Dusznikach. Ożeniony z Apolonią Kubiak 1904-1988, mieli 9 dzieci miedzy innymi:
Jerzy - robotnik przymusowy, Stanisław, Kazimierz, Bernard.
1 listopada 1916 roku powołany do czynnej służby wojskowej w armii niemieckiej, uciekł 20 listopada 1918r. Jako jeden z pierwszych ochotników z Dusznik wstąpił do tworzących się od-działów powstańczych w Poznaniu.Walczył pod dowództwem por. Talarczyka, razem z kolegami: Piotrem Sobańskim, Stanisławem Kurlusem, Walentym Hojanem i Teofilem Turkotem, przydzielony do 3 kompanii stacjonującej przy ul. Bukowskiej. Brał udział w bitwie o Ławicę oraz na Wildzie, gdzie rozbrojony został 6 pułk grenadierów niemieckich. W walkach tych Andrzej Turkot został ranny. Następnie brał udział w bitwie pod Szubinem i Kcynią; tam zdobyto sprzęt artyleryjski – 2 działa i 4 konie. 20 lutego 1919 roku zwolniony został do domu w stopniu kaprala. Zarówno on, jak i jego kompani, odznaczeni zostali Krzyżem Waleczności. Andrzej Turkot był rolnikiem, otrzymał gospodarstwo rolne po rodzicach, w centrum wsi.
W okresie międzywojennym udzielał się w pracy wielu organizacji i stowarzyszeń: w Kółku Rolniczym, w Ochotniczej Straży Pożarnej, w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”, w Chórze „Lutnia”, w Związku Podoficerów Rezerwy RP. Po drugiej wojnie światowej szykanowany jako właściciel dużego gospodarstwa rolnego, tzw. kułak, był więziony w Szamotułach z powodu niezrealizowania zbyt dużych kontyngentów (dostawy zboża, ziemniaków, mleka i mięsa). Jego synowie pełnili służbę wojskową w obozach pracy (m.in. w Jaworznie). W okresie odwilży politycznej został członkiem ZBoWiD. W 1958 roku otrzymał Wielkopolski Krzyż Powstańczy.
SYLWESTER TURKOT urodził się 18 grudnia 1893 roku w Dusznikach, zamęczony przez Niemców w obozie koncentracyjnym Mauthausen 8 maja 1941 roku, wiezień Dachau.
Sylwester ukończył szkołę podstawową w Dusznikach oraz szkołę rolniczą w Międzychodzie. Posiadał gospodarstwo rolne.
Ożenił się z Różą Kurlus 1900-1976 (spoczywa na cmentarzu w Dusznikach), która pochodziła z dusznickiej rodziny kupieckiej. Róża spisała wspomnienie o mężu, które dodam w komentarzach.
Miał dwie córki, Marię i Danutę.
Wychowany w duchu patriotycznym, był inspiratorem strajku szkolnego, który wybuchł w dusznickiej szkole w obronie języka polskiego (1906- 1907). W 1912 roku był jednym z założycieli Towarzystwa Śpiewaczego „Lutnia”. Chórowi temu prezesował od początku jego istnienia do wybuchu wojny 1939 roku (z krótką przerwą 1914-1916).
Wraz z braćmi Andrzejem, Ludwikiem i Wincentym, został powołany do wojska pruskiego. W 191 6 roku ciężko ranny na wzgórzu w pobliżu miasteczka Loretto we Włoszech, po rocznym pobycie w szpitalu wrócił do Dusznik jako inwalida wojenny
Sylwester, zdemobilizowany, nawiązał kontakt z organizacjami niepodległościowymi działającymi w Poznaniu, które przygotowywały się do walki z Niemcami. Wspólnie z kilkoma mieszkańcami gminy został członkiem Powiatowej Rady Ludowej, utworzonej w Szamotułach w listopadzie 1918 roku. Wkrótce został mianowany organizatorem i dowódcą kompanii powstańczej na terenie gminy Duszniki oraz dowódcą Straży Obywatelskiej. Posiadał uprawnienia do rozbrajania i internowania Niemców. Z racji inwalidztwa zajmował się przede wszystkim sprawami administracyjnymi i szkoleniem. Jego ofiarnym pomocnikiem był Mieczysław Łączka, który zajął się pracą agitacyjną w poszczególnych wsiach na terenie gminy.
Za działalność patriotyczną otrzymał kilka odznaczeń. Zarząd Ochotników Ziem Zachodnich nadał mu Krzyż Waleczności za udział w powstaniu 1918/19. Otrzymał Odznakę Honorową Frontu Pomorskiego – ku wiecznej pamięci objęcia przez Wojsko Polskie Ziem Pomorskich i Polskiego Morza (z podpisem dowódcy Frontu Pomorskiego Józefa Hallera). Jako uczestnik strajku szkolnego dwukrotnie był odznaczony „Za walkę o szkołę polską”.
W odrodzonej Polsce powrócił do czynnego udziału w życiu społecznym i politycznym. Był radnym gminnym, sekretarzem w Kółku Rolniczym, Członkiem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” i Katolickiego Towarzystwa Robotników Polskich, a przede wszystkim prezesem chóru „Lutnia” i pasjonatem śpiewu chóralnego.
25 sierpnia 1939 roku starosta powiatowy w Szamotułach upoważnił go do sprawowania nadzoru nad spokojem i porządkiem w Dusznikach, w przypadku wybuchu wojny.
Internowany przez władze niemieckie jako zakładnik, 15 maja 1940 roku, został przewieziony do więzienia w Szamotułach, Wronkach i Fortu VII w Poznaniu. 21 maja skierowano go do obozu koncentracyjnego w Dachau. Po trzech miesiącach, z transportem młodych ludzi, przewieziony był do Mautchausen, do pracy w kamieniołomach. Trudy pracy i ciężki los więźnia spowodowały wycieńczenie jego organizmu i załamanie psychiczne. Do rodziny przysyłał coraz rzadsze, pełne smutku listy. W końcu umieszczono go w „bloku śmierci”, gdzie morzony głodem, ciężko pobity i zmaltretowany, zmarł 8 maja 1941 roku. Rodzina nie otrzymała urny z jego prochami.
Po drugiej wojnie światowej, w marcu 1958 roku, nadano mu pośmiertnie Wielkopolski Krzyż Powstańczy.
Córka Danuta, będąc w Austrii zabrała ziemię ze zbiorowej mogiły pomordowanych w obozie więźniów; ziemia ta została umieszczona w grobowcu rodzinnym Kurlusów na cmentarzu parafialnym w Dusznikach
*****************************************************************************
Antoni syn Marcina i Konstancji Budy ożenił się z Pauliną Stonką, ich dzieci to Franciszek, Antoni, JAN i JÓZEF.
JAN ożenił się w roku 1891 w Dusznikach z WŁADYSŁAWĄ Papajewską, z którą miał syna STEFANA - Powstańca Wielkopolskiego, urodzonego 28 sierpnia 1897 roku w Opalenicy, służył pod rozkazami Andrzeja Kopy.
nie jest znana data i miejsce zgonu oraz pochówek, odnajdujemy Go w e-kartotece:
********************************************************************************
Ostatnim Powstańcem z rodziny Turkotów jest syn JÓZEFA /syn w/w Antoniego/ i MICHALINY CECYLII HAŁAS - TEOFIL. Rodzice pobrali się w roku 1896 w Dusznikach, z tego związku urodzili się także Michalina, Franciszka, Leon, Stanisław i Walerian - zginął w 1939, kampania wrześniowa.
TEOFIL TURKOT
urodził się 8 grudnia 1896 roku w Dusznikach, zmarł 28 marca 1963 roku w Dusznikach i tu spoczywa na miejscowym cmentarzu. Walczył w I wojnie światowej, w 18 roku życia zaciągnięty do artylerii jako kanonier. Był jednym z pierwszych ochotników, którzy zgłosili się do oddziału powstańczego. Wspólnie z kolegami z Dusznik został przydzielony do 3 kompanii poznańskiej, stacjonującej przy ul. Bukowskiej. Brał udział w walkach o Ławicę i Wildę . Wcielony
do armii odrodzonego Wojska Polskiego walczył na wschodzie i tam dostał się do niewoli rosyjskiej.
Do końca życia nie mógł wyleczyć ran odniesionych na wojnie. Za waleczność o trzymał Medal Powstańczy i inne odznaczenia. Był rolnikiem. Założył rodzinę – ożenił się z Katarzyną Świątek, miał sześcioro dzieci. Aktywnie działał w organizacjach na terenie Dusznik
Zestawienie oparciu o źródła:
sporządziła Ewa Alicja Slomska