Michał Najder - Powstaniec wielkopolski

Z naszej grupy Powstańcy Wielkopolscy - wczoraj i dziś
https://www.facebook.com/groups/powstancy.wielkopolscy

Małgorzata Jurga
napisała:

W końcu przyszedł czas na mnie - najmłodszą wnuczkę dziadka Michała.

Michał Najder - Powstaniec wielkopolski.

Nie wiem wszystkiego ale trochę historii rodzinnej poznałam. Nie miałam okazji porozmawiać z dziadkiem, to co wiem jest trochę wyszperane, trochę wysłuchane.

Urodził się we wsi Jeżyce 10 września 1899 r. Był synem Walentego i Antoniny zd. Filipowskiej, która była drugą żoną pradziadka (ślub w Sadach w 1895 r.).

Urodził się jako piąte dziecko, wcześniejsze dzieci zmarły bardzo wcześnie. Pisownia nazwiska w rodzinnych dokumentach, w zależności od okresu i osoby spisującej dokument, wygląda różnie: Najder, Neider, Neyder (z kreseczkami nad y - nikt nie umie mi wyjaśnić skąd te kreski m. in w kartotece mieszkańców Poznania ???).

Wcielony do wojska niemieckiego. W 1917 r. stracił matkę. Do powstania przyłączył się wg. opowiadań rodzinnych na dworcu, przyjechał do domu na przepustkę lub po skończonej służbie (?). Służył w oddziale kulomiotów w Poznaniu pod dowództwem por. Ścieniawskiego i pełnił służbę wartowniczą przy obiektach wojskowych. Brał czynny udział w walkach na odcinkach Leszno, Rawicz, Wolsztyn, Kaszczor i Włoszakowice. 20.02.1919 r. wstąpił do 4 kompanii karabinów maszynowych 1. Pułku Strzelców Wielkopolskich /późniejszego 55 p.p./ pod dowództwem por. Paszkiewicza.

Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1919/1920 r. Po ukończeniu działań wojennych pozostał w wojsku do lutego 1922 r. w stopniu starszego szeregowego.

21 października 1922 r. poślubił Marię zd. Stróżyk. Miał z nią czterech synów: Leona, Czesława, Stefana i Marcelego.

W 1942 r. Maria została aresztowana przez Gestapo, potem wywieziona do więzienia w Fordonie- Bydgoszczy, skąd 15 stycznia 1943 r. trafiła do obozu w Oświęcimiu. Zginęła 16 lipca 1943r. Okoliczności aresztowania nie udało mi się ustalić.

Podczas wyzwalania Poznania wraz z synem Leonem uczestniczył w walkach o Cytadelę - dziadek z bronią w ręku, wuj przy budowie mostów na fosie (takie informacje uzyskałam kiedyś od kustosza muzeum na Cytadeli, który sprawdził dla mnie jakieś dokumenty). Zmarł 3 stycznia 1969 r. i został pochowany na Junikowie.

A my trochę uzupełnimy.
Walenty Najder (13.02.1858 - 28.11.1925) poślubił w roku 1880 w Piątkowie Antoninę Chołdraj (Hołdraj 1858-1895), z tego związku urodzili się Walentyna, Józef, NN, NN, Marianna - wyszła za Antoniego Zięciaka, Franciszek, Katarzyna.

Po śmierci pierwszej żony Walenty ożenił się po raz drugi, z Antoniną z Filipowskich :
Parafia katolicka Lusowo, wpis 8 / 1895

Valentinus Najder (37 lat, wdowiec) ojciec: Franciscus, matka: Brigitta Piątkowska

Antonina Filipowska (28 lat) ojciec: Michael, matka: Catharina Stachowiak

Urząd Stanu Cywilnego Sady, wpis 9 / 1895

Valentin Najder (ur.1858) ojciec: Franz Najder, matka: Brigitta Piątkowska

Antonie Filipowska (ur.1866) ojciec: Michael Filipowski, matka: Catharine Stachowiak


akt ślubu pary: https://szukajwarchiwach.pl/53/1941/0/3/65/skan/full/qnl8EIiYVjHZYan6MeL4RA
Oboje małżonkowie spoczywają na zabytkowym cmentarzu na Jeżycach w Poznaniu, Antonina 23.11.1866 - pochowana 12 grudnia 1917 roku, Walenty zmarł 28 listopada 1925 rok.

Dziećmi Walentego i Antoniny z Filipowskich byli:
-- Józefa, Józef I i II, Anastazja, Kazimierz, Florian, Zofia i Florian II oraz MICHAŁ - Powstaniec.

Michał #NAJDER został odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, w uchwale zostało napisane: Uchwała Rady Państwa nr: 12.18-0.1054 z dnia 1958-12-18

Opis:
Najder brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim 1918/19 r. w oddziale kulomiotów w Poznaniu pod dowództwem por. Ścieniawskiego i pełnił służbę wartowniczą przy obiektach wojskowych. Dnia 20.02.1919 r. wstąpił do 4 kompanii karabinów maszynowych, późniejszego 55 p.p. pod dowództwem por. Paszkiewicza i brał czynny udział w walkach na odcinkach Leszno, Rawicz, Wolsztyn, Stary i Nowy Kaszczor i Włoszakowice. Po ukończeniu działań wojennych na tych odcinkach pozostał w wojsku do lutego 1922 r. w stopniu st. szeregowego. Zaświadczenie DOK VII Ref. Hist. l.dz. 5091/38 z dnia 15.06.1938 r.
II żoną Michała została Władysława 07.04.1907 - 12.10.1976, oboje spoczywają na cmentarzu komunalnym w Poznaniu na Junikowie: pole:18 rząd:18 miejsce:8
W zbiorze dokumentów Wojskowego Biura Historycznego znajduje się teczka personalna Michała w związku ze złożonym wnioskiem o Medal Niepodległości, wniosek został odrzucony 20.09.1937 roku.
Zweryfikowany Powstaniec Wielkopolski: https://szukajwarchiwach.pl/53/884/0/1/31/skan/full/Bsy93ncjoF3GwMQbPWOwEw


ŹRÓDŁA:

http://www.basia.famula.pl/pl/

http://poznan-project.psnc.pl/

https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanywyszukiwarka_kartoteka_personalno_odznaczeniowa/?szufladka=NAIM-NASS#wynik

http://powstancywielkopolscy.pl/pl/search

http://powstancy-wielkopolscy.pl/search

http://e-kartoteka.net/pl/search#show

https://www.straty.pl/pl/szukaj

https://www.poznan.pl/mim/necropolis/search.html

Archiwum Rodzinne pani Małgorzaty Jurgi - serdecznie dziękujemy!