METELSKI Zygfryd
METELSKI Zygfryd
—- urodził się 4 I 1896 w Sierakowie. Akt urodzenia został sporządzony w USC Sieraków pod nr 5 - tego samego dnia, skan nr 5 dokumenty
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/.../jednostka/1411808...
Jego rodzicami byli Ludwik i Cecylia z dom. Kranc (Kranz), para pobrała się 12 listopada 1894, zapis ślubu w księgach brzmi:
Parafia katolicka Pleszew, wpis 26 / 1894
Ludovicus Metelski (zmarł po 1945)
Caecilia Kranc (ur.07.11.1868 w Pleszewie, zmarła przed 1942, córka Tomasza i Marianny Pospieszyńskiej)
Ze związku Ludwika i Cecylii urodziły się jeszcze dwie córki - w 1898 - Marianna i w 1900 Stanisława (zmarła w niemowlęctwie) oraz syn Kazimierz (1902-1958).
Zygfryd ożenił się z Bronisławą, para miała troje dzieci - Czesława (1932-2022), Wojciecha (1931-27.02.1945), i Teresę.
Zygfryd zmarł 11 V 1958, spoczywa w grobowcu rodzinnym na pleszewskim cmentarzu parafii Ścięcia św. Jana Chrzciciela przy ul. Kaliskiej.
Sektor: II B Rząd: 1 Kwatera: 4A-4B
Archiwalny nr ewidencyjny: 1969n
https://www.ecmentarze.pl/.../pleszew/grave/detail/2465919
Po śmierci syna Czesława w 2022 przeniesiono tu także szczątki Wojciecha, który zginął w Pleszewie w 1945 roku.
Rodzina Metelskich należała do dość zamożnej grupy kupców pleszewskich. Ze wspomnień Czesława wiemy, że dwie bliźniacze kamienice przy ul. Kaliskiej 3, kupił Ludwik Metelski jeszcze za czasów pruskich. Na parterze były trzy sklepy. Dwa sklepy mieli Metelscy – jeden z dewocjonaliami, drugi ze sprzętem muzycznym. Na piętrze było pięciopokojowe mieszkanie. W 1942 roku Niemcy wyrzucili rodzinę z zajmowanej kamienicy. Sun Zygfryda - Czesław wspominał, że esesman, który kazał się rodzinie wynosić, miał do pomocy czterech więźniów. Wynieśli oni meble, pianino i portret babci, namalowany przez artystę Szymańskiego z Poznania. Nas wywieźli na Malińską 14 a dziadka wysiedlili na Garncarską (za https://irenakuczynska.pl/sowiecki-zolnierz-uratowal-mu.../).
Nie są znane losy Zygfryda przed wybuchem Powstania, nie wiemy jakie szkoły ukończył, wiemy, że z zawodu jak ojciec był kupcem.
Czas Powstania - musimy tu zwrócić uwagę, że Pleszew wyzwolony został bez walki. Stało się to dzięki podstępowi Ludwika Bociańskiego, który zwolnił z przysięgi zrewoltowanych żołnierzy niemieckich garnizonu pleszewskiego i udzielił im bezterminowego urlopu. Natomiast od listopada 1918 r. pleszewianie aktywnie włączyli się w przygotowania do walki o niepodległość. Już 27 XII kompania z Pleszewa pod dowództwem sierż. Antoniego Kozłowicza, ruszyła na pomoc walczącemu Poznaniowi. Pleszewianie wzięli udział w zabezpieczeniu Dworca Głównego i w blokadzie Kaponiery. Oddział pleszewski był pierwszym, który wsparł zbrojnie Poznań. W następnych tygodniach Pleszewianie walczyli na froncie południowym m.in. pod Ligotą, Kobylą Górą, Miejska Górką, Rawiczem i Zdunami.
Z zachowanych dokumentów i przekazów wiemy, że starszy szeregowy Zygfryd Metelski i sierż. Jan Przybylski oraz plut. Józef Seidel zawiesili polską flagę na ratuszu w zdobytym Krotoszynie 1 stycznia 1919 roku.
Za udział w Powstaniu Wielkopolskim Metelski został odznaczony WKP, w uchwale czytamy:
Kolega Metelski Zygfryd brał udział w Powstaniu Wlkp. od dnia 13.11.1918 do 23.03.1921 roku. Wstępuje jako ochotnik do Komp. Bezpieczeństwa w Pleszewie. W dniu 01.01.1919 brał udział w walkach na ulicach Krotoszyna. Następnie walczył na froncie ostrzeszowskim i zdunowskim. Posiada dokumenty: Zaśw. Ref. Hist. D.O.K. VII nr 276-I/11941/38 z dnia 20.08.1938 r. Książeczka wojskowa P.K.U. Jarocin. Zaśw. d-cy I komp. pleszewskiej F. Pamina. Wiemy, że w latach 30 minionego wieku Metelski był najpierw organizatorem a także prezesem koła 1925/1926, następnie aktywnym członkiem Związku Powstańców Wielkopolskich koło w Pleszewie, przez reprezentantów którego został postawiony przed sąd honorowy (koleżeński). Na zebraniu związkowym dnia 22 maja 1937 roku Metelski postawił veto wobec kontrowersyjnego - jego zdaniem - referatu ucznia gimnazjum pleszewskiego dotyczącego udziału pleszewian w Powstaniu, a referat ów został powielony następnie w piśmie JUTRO 18/35 dn.02.05.1937. Metelski wypunktował z czym się nie zgadza - niezgodności dotyczyły osób, dat i wydarzeń.
09 listopada 1937 roku Zarząd Główny ZPW sprawę oddalił. (jako ciekawostkę dodamy, że dokumenty dotyczące tej sprawy są jedynymi zachowanymi w archiwach dokumentami koła pleszewskiego). Cyfrowe Archiwum Powstania Wielkopolskiego
1/ Osoba: Metelski Zygfryd.Data urodzenia: 04.01.1896
Archiwum: Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: nr 32 / Spis zweryfikowanych 4622 - 9099. Opis jednostki: Akta organizacyjne Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19 i Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu: statuty, regulaminy, okólniki, protokoły posiedzeń zarządu, zjazdy, korespondencja. Strona/karta: 61
2/ Osoba: Metelski Zygfryd. Data urodzenia: 04.01.1896
Archiwum: Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: nr 44 / Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 10168 - 16966]. Opis jednostki: Spisy członków Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19. Strona/karta: 133
Jeden z Bohaterów kolejnego tomu Wielkiego Almanachu Powstańców Wielkopolskich i Bojowników o Niepodległość Ziemi Sierakowsko-Międzychodzkiej 1918–1921” pod redakcją Romana Chalasza
—------------------------------------------------------------
sporządzono na podstawie
– Chalasz Roman, Wielki Almanach Powstańczy Powiatu Międzychodzkiego (maszyn.)
– Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on line i odznaczonych WKP,
– Szukaj w archiwach - AP Poznań USC Sieraków,
– Szukaj w archiwach - AP Poznań Pleszew, 23.05.1937 r. Pismo zarządu miejscowego koła ZWPN do Zarządu Okręgu Poznańskiego, infoirm ujące o wykluczeniu z organizacji Z. Metelskiego. Rękopis. Zespół: 884: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 305 (arch.53)
Pleszew, 2.05.1937 r. Odpis protokołu zebrania zarzadu miejscowego koła ZWPN, w sprawie m.in. wykluczenia Zygfryda. Metelskiego z organizacji. Rękopis. Zespół: 884: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 305 (arch.53)
Pleszew, 22.05.1937 r. Odwołanie Z. Matelskiego od decyzji zarządu miejscowego koła ZWPN o wykluczeniu go ze Związku, skierowane do Zarządu Okręgu Poznańskiego. Rękopis. Zespół: 884: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 305 (arch.53) Pleszew, maj 1937 r. Honorowy opis sprawy, związanej z oceną postępowania Z. Matelskiego. Maszynopis, oryginał. Zespół: 884: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 305 (arch.53) Poznań, 23,.06,.1937 r. Sentencja orzeczenia w sprawie przeciwko Z. Matelskiemu. Rękopis. Zespół: 884: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 305 (arch.53) Poznań, 16.07.1937 r. Pismo Zarządu Okręgu Poznańskiego ZWPN do Zygfryda Matelskiego i di zarządu koła Związku w Pleszewie, przewodnie do kopii sentencji orzeczenia sądu honorowego. Maszynopis, kopia. Zespół: 884: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 305 (arch.53) Poznań, 9.11.1937 r. Pismo Zarządu Głównego ZWPN do Zarządu Okręgu Poznańskiego, przewodnie do załączonej dokumentacji sprawy Z. Matelskiego. Maszynopis na listowniku ZG, oryginał. Zespół: 884: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 305 (arch.53)
Pleszew, 18.08.1937 r.Sprzeciw Z. Matelskiego wobec orzeczenia sądu honorowego, skierowany do Zarządu Okręgu Poznańskiego ZWPN. Rękopis. Zespół: 884: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 305 (arch.53)
– Cyfrowe Archiwum Powstania Wielkopolskiego,
– BIULETYN INFORMACYJNY SAMORZĄDU POWIATOWEGO W PLESZEWIE Nr 2 (31) GRUDZIEŃ 2018. Wydanie z okazji 100. rocznicy Odzyskania Niepodległości i wybuchu Powstania Wielkopolskiego,
– Pleszew - miasto otwarte, M.Konieczny, W setną rocznicę wybuchu PW, https://archiwum.pleszew.pl/news/powstanie/,
– Irena Kuczyńska, Sowiecki żołnierz uratował życie… ofierze wybuchu sowieckiego czołgu (rzecz o Czesławie Metelskim, wspomnienia dot. ojca - Zygfryda i rodziny).
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2023