Jęczkowiak Zygmunt (1901-1985)

Jęczkowiak Zygmunt (1901-1985)

Urodził się 24 IV 1901 r. w Poznaniu w rodzinie Jana (19 VI 1860 - 5 XI 1904, syn Michała i Teresy z d. Herold) i jego II żony Anny Wrońskiej (8 VII 1867, córka Jakuba i Cecylii z d. Kaczmarek), para pobrała się w Poznaniu w 1897 r. Z tego związku urodzili się także Jan Stanisław (5 III 1903 - 9 X 1977, pochowany na cm. górczyńskim kwatera IIL rząd 19 miejsce 4 jako Jan Popławski - 20 X 1924 r. został zaadoptowany przez Jana Popławskiego) i Powstańcy Wielkopolscy - Józef Gabriel (31 I 1898 - 21 I 1966, obecnie od 2013 spoczywa na cm. komunalnym na Miłostowie, pole 45 kwatera 3 rząd 13 miejsce 21) i Ludwik (3 VIII 1899 - 15 I 1920, pochowany na cm. garnizonowym w Poznaniu, kwatera 7 miejsce 119).

Z I małżeństwa Jana seniora z Marią Dorotą Siewicz (10 XII 1864 - 18 II 1897) urodziło się przyrodnie rodzeństwo Zygmunta - Nikodem (20 V 1889), Kazimiera (1891), Janina (1891-1897) i Roman (5 VIII 1895 - 8 II 1972, spoczywa na Górczynie w Poznaniu) i Marian (5 XII 1887 - 24 III 1942. W lutym 1940 r. złożył przysięgę organizacyjną i został żołnierzem Narodowej Organizacji Bojowej (NOB). Przyjął pseudonim „Księga”. Kierował dwiema „piątkami” na poznańskim Łazarzu. Prowadził kolportaż czasopisma „Polska Narodowa”, wydawanego przez Stronnictwo Narodowe. W okresie niemieckiej okupacji pracował jako robotnik. Na skutek rozpracowywania NOB przez gestapo i zwerbowania w organizacji agentów Marian Jęczkowiak ps. „Księga” został aresztowany 11 XII 1940 r. i osadzony w Forcie VII w Poznaniu. Później przewieziono go do niemieckiego więzienia w Olsztynie. 24 III 1942 r. został skazany wyrokiem niemieckiego Wyższego Sądu Rejonowego w Poznaniu (OLG Posen) na sesji wyjazdowej we Wrocławiu na karę śmierci. Wyrok wykonano 23 V 1942 r. w niemieckim więzieniu przy ulicy Kleczkowskiej we Wrocławiu. Nie potwierdzono jego udziału w Powstaniu Wielkopolskim, ale w zbiorze akt WBH, znajduje się fiszka nadanego 4 IV 1938 r. Medalu Niepodległości). Uwaga, w projekcie WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line błędnie podano dane matki, jest Marianna Siewicz, powinno być Anna Wrońska, a w projekcie Lista odznaczonych WKP także z błędem - jest Antonina a powinno być Anna.

Jęczkowiak Zygmunt należał do połowy maja 1916 r. do 1. Drużyny Harcerskiej im. Bolesława Chrobrego w Poznaniu a od 1 IV 1918 r. należał do POW zaboru pruskiego. Brał udział w I wojnie światowej. Od 14 XI 1918 r. należał do 1. kompani Straży i Bezpieczeństwa. Następnie z bronią w ręku brał czynny udział w powstaniu m. in. przy zdobywaniu Prezydium Policji i w walkach ulicznych. 10 I 1919 r. wstąpił jako ochotnik do 1 Pułku Strzelców Wielkopolskich (późniejszy 55 p.p.). Zwolniony z wojska 10 X 1922 r. Odznaczony 28 II 1938 r. Medalem Niepodległości. Za udział w powstaniu odznaczony w 1957 r. Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Uchwałą W 4/72 mianowany do stopnia podporucznika.

26 III 1928 r. poślubił w Poznaniu Halinę z d. Schulz (22 II 1910 - 18 V 1986), z tego związku urodzili się Lechosław Jerzy (3 II 1929 - 10 VI 1988), Janina po mężu Borowicz (11 XI 1927 - 12 XI 2003), Mieczysława Maria po mężu Kubiak (7 XIII 1930 - 30 VI 2000) i Zygmunt Tadeusz (19 VIII 1932).

30 VIII 1939 r. Zygmunt Jęczkowiak został zmobilizowany do 4. pułku piechoty w Kielcach i brał udział w walkach do 22 IX 1939 r. kiedy to został internowany przez sowietów i osadzony w Włodzimierzu Wołyńskim.

Zmarł 17 XI 1985 r. Został pochowany w jednej z kwater powstańczych na poznańskim Junikowie, spoczywa pole 6 kwatera 1 rząd 6 miejsce 6

https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1120508&name_surname=J%C4%99czkowiak%20Zygmunt#

To także miejsce spoczynku żony Haliny (+1986) i ich dzieci Lechosław Jerzy (3 II 1929 - 10 VI 1988), Janina po mężu Borowicz (11 XI 1927 - 12 XI 2003), Mieczysława Maria po mężu Kubiak (7 XIII 1930 - 30 VI 2000) oraz syna Janiny Bernarda Borowicza (1955-2018) i męża Mieczysławy Marii - Henryka Kubiaka (1929-2007).

źródła: Urząd Stanu Cywilnego Jeżyce, wpis 46 / 1897; Parafia katolicka Poznań - par. Najśw. Serca, wpis 28 / 1897; Archiwum Państwowe w Poznaniu; Urząd Stanu Cywilnego Poznań - obwód miejski, Księga miejscowa urodzeń t. III, 1901 rok.; WBH, Kartoteka personalno - odznaczeniowa; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line, i Lista odznaczonych WKP stan na 4 II 2025 r.; Wyszukiwarka grobów billiongraves; Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 423: Życiorysy powstańców wielkopolskich: J - tom V (Jeziorny Ludwik - Juszczak Jan); Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania. Dokumentacja fotograficzna grobu Tomek Konwicki 2024.

©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2000/2025

Parafia katolicka Poznań - par. św. Wojciecha, wpis 86 / 1886

Joannes Jęczkowiak
Marianna Siewicz

Urząd Stanu Cywilnego Poznań, wpis L-118 / 1886

Johann Jęczkowiak (ur. 1860)
ojciec: Michael Jęczkowiak , matka: Therese Herold
Marie Dorothea Siewicz (ur. 1864)
ojciec: Symforian Siewicz + , matka: Josephine Waczynska jetzt Sroczynska

Urząd Stanu Cywilnego Jeżyce, wpis 46 / 1897

Johann Jęczkowiak (ur. 1860)
ojciec: Michael Jęczkowiak , matka: Therese Herold
Anna Wronska (ur. 1867)
ojciec: Jacob Wronski , matka: Caecilie Kaczmarek

Parafia katolicka Poznań - par. Najśw. Serca, wpis 28 / 1897

Joannes Jęczkowiak (ur. 1860, wdowiec)
ojciec: Michael , matka: Theresia Herot
Anna Wrońska (ur. 1867)
ojciec: Jacobus , matka: Caecilia Kaczmarek

Archiwum Państwowe w Poznaniu; Urząd Stanu Cywilnego Poznań - obwód miejski, Księga miejscowa urodzeń t. III, 1901 rok.
—-------------------------------------------------
Józef Gabriel Jęczkowiak urodził się 31 I 1898 w Jeżycach, obecnie dzielnica Poznania, zmarł 21 I 1966 w Szczecinie. Pochowany pierwotnie na cmentarzu komunalnym w Gdyni Witominie, od 12 IV 2013 spoczywa na Cmentarzu Miłostowo w Poznaniu, pole:45 kwatera:3 rząd:13 miejsce:21 z małżonką Zeferiną Jadwigą i córką Danutą
11 IX 1922 roku w Poznaniu Józef Gabriel Jęczkowiak poślubił Zeferinę Jadwię Dybizbańską urodzoną 26 VIII 1897, zm.1944, z tego związku urodziły się Wanda 1923 i Danuta 1929-1999.
Józef Gabriel Jęczkowiak harcerz, członek Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego, jeden z najważniejszych uczestników akcji rozbrajania Niemców 10 XII 1918, Powstaniec Wielkopolski - za udział w powstaniu odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, kapitan żandarmerii Wojska Polskiego, radny miasta Gdyni, uczestnik kampanii wrześniowej, działacz organizacji kombatanckich.
Ukończył szkołę powszechną w Poznaniu. Członek skautingu, w 1913 aresztowany za udział w manifestacji patriotycznej pod pomnikiem Adama Mickiewicza, skazany na miesiąc więzienia i relegowany z gimnazjum niemieckiego.
Po wybuchu I wojny światowej wcielony do armii niemieckiej. W sierpniu 1918 zdezerterował z frontu francuskiego, za co został zaocznie skazany wyrokiem niemieckiego sądu wojskowego w maju 1919 na karę śmierci.
Aktywista Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego, której założycielem był Wincenty Wierzejewski. Brał udział w przygotowaniach do odbicia Józefa Piłsudskiego z internowania w Magdeburgu. Stały łącznik POW pomiędzy Poznaniem i Warszawą. Opracował plan operacji zmierzającej do zdemoralizowania garnizonu niemieckiego w Warszawie, do realizacji którego zamierzał wykorzystać Polaków służących w armii niemieckiej. Po rozmowie z Józefem Piłsudskim 10 listopada 1918 uzyskał akceptację swojego planu i go zrealizował. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego. W marcu 1919 wziął udział w odsieczy Lwowa. Następnie oddelegowany, dzięki wstawiennictwu Czesława Smoczyńskiego, do żandarmerii polowej przy dowództwie Frontu Wielkopolskiego. 26 października 1919, jako podoficer byłej armii niemieckiej w rezerwie został z dniem 27 października 1919 mianowany podporucznikiem żandarmerii polowej, powołany do służby czynnej na czas mobilizacji i przydzielony do Dowództwa Oddziału Żandarmerii Polowej przy Dowództwie Głównym Wojsk Polskich byłego zaboru pruskiego.
3 V 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 72. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii[5]. Pełnił służbę w 7 Dywizjonie Żandarmerii na stanowisku dowódcy Plutonu Żandarmerii „Poznań I”. Następnie został przeniesiony do 3 Dywizjonu Żandarmerii w Grodnie. Z dniem 31 października 1927 został przeniesiony do rezerwy[8]. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 1. lokatą w korpusie oficerów rezerwy żandarmerii.
W tym samym roku przeniósł się do Gdyni, gdzie działał w Zarządzie Okręgu Morskiego Związku Oficerów Rezerwy RP (w latach 1933–1939 pełnił funkcję prezesa związku). Członek wielu stowarzyszeń i organizacji w Gdyni. W okresie 1935–1939 radny miasta Gdyni. W 1939 zmobilizowany i przydzielony jako szef żandarmerii do Grupy Operacyjnej „Wschód” w Armii „Pomorze”. Jeniec Oflagu VII A Murnau. Z uwagi na ciążący na nim wyrok śmierci w obozie jenieckim przebywał pod zmienionym nazwiskiem – Józef Korkowski. Po wyzwoleniu obozu wstąpił w szeregi oddziałów polskich działających przy amerykańskiej 7 Armii.
Do kraju wrócił w maju 1946 i podjął pracę w Najwyższej Izbie Kontroli. W styczniu 1950 został inspektorem kontroli wewnętrznej w Przedsiębiorstwie Handlu Zagranicznego „Baltona” z siedzibą w Gdyni. W tym czasie był rozpracowany przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego, co doprowadziło do jego zwolnienia z pracy w marcu 1952. Po październiku 1956, na fali odwilży, przyjechał do Szczecina, gdzie rozpoczął z dniem 1 lipca 1957 pracę w tamtejszym oddziale PHZ „Baltona” na ul. Gdańskiej 40 jako kierownik magazynów. Działacz Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (ZBoWiD). Uczestniczył w dyskusjach na temat Powstania Wielkopolskiego, pisał na ten temat referaty, artykułu, a także poezję.
Ordery i odznaczenia
Krzyż Niepodległości – 17 marca 1938 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” zamiast uprzednio (20 lipca 1932) nadanego Medalu Niepodległości
Krzyż Walecznych (1920),
Złoty Krzyż Zasługi,
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
Wielkopolski Krzyż Powstańczy – 4 listopada 1958,
Medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
Złoty Gryf Pomorski.

—----------------------------------------------------

Ludwik Jęczkowiak urodził się 3 VIII 1899 roku, zginął 15 I 1920 (samobójstwo), spoczywa na Cmentarzu Garnizonowym w Poznaniu: kwatera:7 miejsce:119. Historia 17 pułku artylerii polowej, Warszawa 1931 podaje, że służył w 7. baterii
W Powstaniu wymieniony jednostka: Front Zachodni
źródła:Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 42: Imienny spis powstańców frontu zachodniego (maszyn.)