Janicki Henryk (1889-1972)

Janicki Henryk (1889-1972)

Urodził się 18 I 1889 r. w miejscowości Żegocin (wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie pleszewskim, w gminie Czermin) w rodzinie Nikodema (1866, syn Ignacego i Teofilii z d. Cieszyńska) i Leokadii z d. Rakowska (ur. 1866, córka Franciszka i Jadwigi z d. Panewicz), para pobrała się w Obornikach w 1886 r. Miał brata Mariana Nikodema ur. w Poznaniu w 1887 r.

Z zawodu był drogerzystą.

W jego mieszkaniu w Wyrzysku 26 XI 1918 r. powołano Powiatową Radę Ludową na powiat wyrzyski pod przewodnictwem Kazimierza Czeszewskiego z Drążna k. Mroczy, natomiast dowodzenie i organizację Straży Ludowej powierzono Teodorowi Górskiemu. Powstańcy w Wyrzyska bezkrwawo przejęli władzę w mieście 2 I 1919 r. Sławomir Łaniecki w biogramie Teodora Górskiego tak przedstawia sytuację w następnych dniach w okolicy Wyrzyska: “Dwa oddziały powstańcze, jeden pod dowództwem Franciszka Muracha, pierwszego twórcy przyszłych wyrzyskich oddziałów powstańczych, oraz drugi Antoniego Romańskiego pilnowały porządku w mieście i patrolowały szosę w kierunku Piły. Górski z pobliskich majątków w Gleśnie, Gleszczonku i Dąbek pozyskał niezbędne tabory. Z Nakła ściągnął kolejną partię 150 karabinów i kilka tysięcy sztuk amunicji, które przeznaczono do formowania dalszych oddziałów powstańczych w Białośliwiu, Łobżenicy i Wysokiej. Podjął też decyzję aresztowania i odesłania do Nakła byłego landrata Stempla oraz grupę Niemców, którzy podejmowali wrogie działania przeciwko Polakom.
Górski dostrzegał szczególne niebezpieczeństwo ze strony Piły, gdzie znajdowały się silne oddziały Grenzschutzu. Oddziały nadchodzące z Piły dwukrotnie zajmowały Wysoką. Najpierw 4.01 kilkunastoosobowy pluton pod dowództwem ppor. Heistera, a następnego dnia, ponownie pod jego dowództwem, już silniej uzbrojony czterdziestoosobowy oddział, wsparty dodatkowo miejscowymi Niemcami. Słabi powstańcy z Wysokiej próbowali wyprzeć przeciwnika, ale tracąc kilku rannych, musieli się wycofać. Na wieść o niemieckich ruchach w stronę Wyrzyska dowództwo powstańcze w Nakle podjęło decyzję odbicia Wysokiej. 7.01 Górskiemu, w celu ponownego zajęcia Wysokiej, odkomenderowano pięćdziesięciosześcioosobowy oddział powstańców z Kłecka pod komendą sierż. Józefa Lubińskiego wraz z działonem artylerii. Zasilił on oddziały powstańcze składające się z około stuosobowej kompanii wyrzyskiej dowodzonej przez sierż. Franciszka Chrzana i sierż. Franciszka Kościerskiego oraz oddział z Wysokiej. Całością w liczbie około 300 ludzi dowodził doświadczony i najstarszy stopniem ppor. Teofil Spychała. Siły powstańcze, oprócz oddziału z Kłecka, były słabo uzbrojone. Tymczasem Niemcom jeszcze przed spodziewaną bitwą udało się zgromadzić kilkanaście ckm-ów, wiele granatów oraz ponad 135 żołnierzy Grenzschutzu wspieranych przez okolicznych Niemców w sile około 280 ludzi. Według polskiego planu od południa nacierać miał Lubiński z armatą, od zachodu Chrzan, od wschodu Kościerski, natomiast od północy, od strony Piły, atak miał osłaniać Górski z oddziałem z Wysokiej.
Bitwa rozgorzała 7.01.1919 r. po godz. 22.00. Silne oddziały niemieckie uzbrojone w broń maszynową stawiały zacięty opór, a mimo to powstańcom udało się dotrzeć do centrum miasteczka. Dalej jednak posunąć się nie mieli już siły. Uszkodzeniu uległa również armata, co stanowiło poważne osłabienie nacierających. Pomiędzy 2.00 a 3.00 godziną od strony Piły nadjechały posiłki niemieckie wsparte samochodem pancernym, które zatrzymane zostały przez oddział Górskiego. Po wystrzelaniu amunicji Górski wycofał się, a za nim uczyniły to pozostałe oddziały powstańcze. Polacy skierowali się w stronę Wyrzyska. “

W Deklaracji do Zarządu Głównego Związku Powstańców Wielkopolskich z 1938 r. Janicki zaznaczył, że w powstaniu brał udział do 12 I 1919 r. W 1922 r. wstąpił do Związku Powstańców i Wojaków, w 1938 r. został zweryfikowany przez wspomniany Związek Powstańców wielkopolskich dyplomem nr 14913, Nr Referatu Historycznego 23212. W 1958 r. został odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Jego dwa wnioski do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości zostały odrzucone 2 IV 1936 r. i 31 I 1938 r. Uchwałą W 2/72 mianowany do stopnia podporucznika. W projekcie WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego, baza on - line stan na 10 XII 2024 r. wymieniony dwukrotnie:
1/ urodzenie: 1889.01.18 Żegocin, pow. Pleszew
rodzice: Nikodem, Leokadia
status/stopień: szeregowiec, podporucznik mianowany
uwagi: I.487.14401, Uchwała W 2/72
odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy

2/ uwagi: członek Koła Powstańców i Wojaków w Wyrzysku, Lista powstańców z terenu powiatu pilskiego
źródła: Chwaliszewski Roman., Kicman Wojciech, Kiedy Ojczyzna wezwała: Powstanie Wielkopolskie na ziemi pilskiej, Piła 2013 i Wolność. Organ Związku Towarzystw Powstańców i Wojaków na Województwo Poznańskie, R. 1922 i 1923.

1 I 1924 r. poślubił Marię z d. Znaniecką (23 III 1902 - 1 XI 1974, córkę Władysława i Walerii z d. Grabowska). Para miała dwoje dzieci Lecha Jana (25 I 1925 - 12 I 1998) i Wandę (ur.1939, po mężu Nkanang).
Zmarł 12 VI 1972 r. pochowany na cmentarzu parafialnym górczyńskim w Poznaniu, spoczywa kwatera VLd rząd 17 miejsce 7
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...#
To także miejsce pochówku żony, syna i synowej Barbary z d. Pawłowskiej (1925-2012).
źródła: Urząd Stanu Cywilnego Oborniki, wpis 39 / 1886; Parafia katolicka Oborniki, wpis 21 / 188; Archiwum Państwowe w Kaliszu 670/1/46, skan 16 Czermin (USC) - akt urodzenia, rok 1889, [Księga urodzeń]; WBH, Kolekcja akt Powstańców Wielkopolskich I.487.14401 i Kartoteka personalno - odznaczeniowa; Nekrolog z Ilustrowanego Kuriera Polskiego z 14 czerwca 1972 r.; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line i Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, stan na 10 XII 2024 r.; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; dokumentacja fotograficzna grobu Tomek Konwicki (listopad 2024), współpraca Marcin Drzewiecki

Urząd Stanu Cywilnego Oborniki, wpis 39 / 1886

Nikodem Janicki (ur. 1861)
ojciec: Ignatz Janicki , matka: Theophila Cieszyńska
Leokadia Marie Rakowska (ur. 1866)
ojciec: Franz Rakowski , matka: Hedwig Panewitz

Parafia katolicka Oborniki, wpis 21 / 1886

Nicodemus Janicki (25 lat)
ojciec: Ignatius Janicki , matka: Theophila Cieszyńska
Leocadia Rakowska (19 lat)
ojciec: Franciscus Rakowski , matka: Ludovica Pannevitz

Archiwum Państwowe w Kaliszu 670/1/46, skan 16Czermin (USC) - akt urodzenia, rok 1889, [Księga urodzeń]

Heinrich , rodzice: Nikodem Janicki, Leokadia Rakowska