Jan Nowak

Jan Nowak
oraz jego rodzeństwo

Ludwika ur. 1885 i Rudolf ur. 1887 oraz Joanna ur.1884 urodzili się w rodzinie Jakuba i Emilii z dom. Erdmann, para pobrała się w roku 1881, zapis ślubu małżonków w księgach brzmi:
Urząd Stanu Cywilnego Kiszkowo, wpis 12 / 1881

Jacob Nowak (22 lat)
ojciec: Thomas Nowak , matka: Viktoria Twardowska
Emilie Henriette Erdmann (27 lat)
ojciec: Adam Erdmann , matka: Anna Louise Liersche
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/.../jednostka/1399960... skan 25/26


Jan Nowak urodził się 18 października 1881 roku w miejscowości dawniej też Lubowiczki i Klein-Lubowice – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, w gminie Kiszkowo.
akt urodzenia

https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/.../jednostka/1399893... skan nr 125

Z biogramu sporządzonego przez pana Michała Pawełczyka
( https://historia.nekla.eu/strona-1927-jan_nowak_1881_1939...) :

Podczas I wojny światowej został wcielony do służby wojskowej, którą odbywał w 11 kompanii Reserve Infanterie Regiment 51 w Głogowie. Posiadał stopień plutonowego. Brał z pułkiem udział w bitwie pod Verdun. Tam w 1916 r. zgłosił się na ochotnika z kompanią złożoną z żołnierzy pochodzenia polskiego do akcji bojowej. Wraz z kompanią przeszedł linię frontu i poddał się w sierpniu 1916 r. do niewoli. Po zastosowaniu przez aliantów procedury weryfikacyjnej wobec jeńca i pozytywnego jej wyniku zamieszkał w Holandii. Tam w tajemnicy dwukrotnie odwiedziła go żona.
Po zakończeniu I wojny światowej zamustrował się jako palacz na statek handlowy i przez Gdańsk dostał się do Poznania. Zgłosił się do dyspozycji w dowództwie sił zbrojnych byłego zaboru pruskiego. Skierowano go do 1 pułku ułanów, dokąd przybył 25.01.1919 r.
Pułk kawalerii powstał 30 grudnia 1918 podczas powstania wielkopolskiego pod komendą ppor. Kazimierza Ciążyńskiego, jako Konni Strzelcy Straży Poznania.
14 stycznia 1919 tymczasowym komendantem konnych strzelców mianowany został ppor. Józef Lossow. Kawalerzyści złożyli przysięgę 26 stycznia 1919. 29 stycznia 1919 1 Pułk Strzelców Konnych Wielkopolskich przemianowany został na 1 Pułk Ułanów Wielkopolskich.
W styczniu 1920 r., po scaleniu Armii Wielkopolskiej z armią w kraju, pułk otrzymał nazwę 15 Pułk Ułanów. W lipcu 1920 szwadron zapasowy 15 p.uł. wystawił 1 szwadron 115 Pułku Ułanów Wielkopolskich oraz 215 Ochotniczy Pułk Jazdy Wielkopolskiej. 5 sierpnia 1920 pułk otrzymał nazwę 15 Pułk Ułanów Poznańskich.
Po powstaniu wniósł o zwolnienie z wojska. Został przez hrabiego Ignacego Mielżyńskiego zatrudniony jako kierownik tartaku parowego w Iwnie.
Należał do bractwa kurkowego. Działacz Stowarzyszenia Kupców i Przemysłowców w Nekli.
W dniu 6.02.1934 r. został wyznaczony sołtysem komisarycznym Nekielki, po ustąpieniu Andrzeja Kosmali.
08 listopada 1895 roku w Pobiedziskach ożenił się z Rozalią Godek ur. 25.06.1888, córką Józefa i Marianny z dom. Waźbińska .
akt ślubu: skan 102/103
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/.../jednostka/1408668...
Jan i Rozalia mieli pięciu synów:
– Teofil ur. 19 stycznia 1908 r. w Pobiedziskach, wg List strat II wojny światowej: 1942-10-31 - na nagrobku podano datę 24 maja 1941 roku, więzień KL Auschwitz, symboliczne miejsce pochówku z ojcem,
– Józef ur. 20 lipca 1927, robotnik przymusowy w rolnictwie,
– Jan ur.10 września 1914 roku w Iwnie, zmarł w roku 1997 w Bełchatowie, spoczywa w Łodzi,
– Florian (Stefan) ur. 04 maja 1923 roku w Iwnie, w czasie okupacji robotnik przymusowy w przemyśle, po wojnie mieszkał w Obornikach Śląskich, gdzie zmarł 28 lutego 2007,
– Serwacy ur. 30 marca 1921 roku w Iwnie, zmarł 16 lipca 1990 roku, spoczywa w Nekli.
W dniu 20 października 1939 r. o godz. 16.20 funkcjonariusze Einsatzkommando 15/VI rozstrzelali na kostrzyńskim rynku w publicznej egzekucji 28 mieszkańców miasta i najbliższych miejscowości. Oskarżono ich o działalność antyniemiecką, w tym rzekome morderstwa dokonane na miejscowych Niemcach. Dla zachowania pozorów przed egzekucją odbyło się „postępowanie sądowe” przed sądem doraźnym policji bezpieczeństwa, które rozpoczęło się ok. 15.30 i trwało kilkanaście minut. Postanowienie sądu oraz listę straconych ogłoszono publicznie (obwieszczenie o egzekucji w języku polskim i niemieckim, podpisane przez burmistrza miasta, przechowywane jest obecnie Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury w Kostrzynie). Kierujący egzekucją oficer osobiście dobijał strzałami z pistoletu dających jeszcze oznaki życia. Rozstrzelano wówczas także Jana Nowaka.
Zwłoki zakopano początkowo w zbiorowej mogile na polu sąsiadującym z murem cmentarnym, po wojnie ekshumowano i pochowano we wspólnej mogile na cmentarzu parafialnym.
Obecnie spoczywa na cmentarzu parafialnym w Kostrzynie
https://billiongraves.pl/grave/Jan-Nowak/28837679...

Sporządzono na podstawie biogramu autorstwa Michała Pawełczyka https://historia.nekla.eu/strona-1927-jan_nowak_1881_1939...
http://powstancywielkopolscy.pl/pl/search
http://www.basia.famula.pl/pl/
http://poznan-project.psnc.pl/
https://billiongraves.pl/
https://www.straty.pl/szukaj-osoby.php
https://nok.nekla.eu/aktualnosc-5161-81_rocznica...
https://miejscapamieci.org/.../kostrzyn-pomnik.../
https://telewizjastk.pl/.../czytaj/80-lat-temu-w-kostrzynie