Hypki Wojciech (1894-1974)
Hypki Wojciech (1894-1974)
Urodził się 23 III 1894 r. w miejscowości Gozdowo (wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie wrzesińskim, w gminie Września). Rodzice Tomasz Hypki vel Chypki (ur. 1861, syn Łukasza Chypkiego i Agnieszki z d. Gawlak) i Marianna z d. Wawrzynkiewicz (ur. 1858, córka Jakuba i Elżbiety z d. Jaśkowiak II voto Grześkiewicz). Para pobrała się w 1885 r. Z tego związku urodziło się jeszcze co najmniej sześcioro dzieci, których znamy imiona - Zofia po mężu Brywczyńska (1887-1966), Michalina (1896), Ignacy (13 I 1899 - 12 XI 1947), Marianna (1901-1985), Ludwik (11 VIII 1889 - poległ podczas I wojny światowej, co znajduje potwierdzenie na pruskich listach strat Preußen 249 z 15 VI 1915 r.) i Maksymilian (11 X 1891 - 1961).
Wojciech ukończył szkołę powszechną w rodzinnej miejscowości, następnie rozpoczął naukę w szkole rolniczej. W 1921 r. ożenił się z Pelagią z d. Bruczyńska (ur. 18 II 1903 r. w Sokolnikach, córka Jana i Katarzyny z d. Wojciechowska. Zmarła w Poznaniu 22 XII 1947 r.). Z tego związku urodziło się co najmniej sześcioro dzieci, których znamy imiona (na podstawie Kart meldunkowych miasta Poznania) - Bolesław (1 I 1921- 12 III 1993), Irena (*+1922), Edward Tomasz (25 IX 1923), Henryk Jan (10 I 1926 - 25 XII 1960), Czesław (30 VI 1928) i Jan Władysław (18 V 1930 - 23 IX 1959). 6 IV 1922 r. małżonkowie Hypccy z synem Bolesławem przeprowadzili się z Gozdowa do Poznania, tu też urodziły się następne dzieci. Jak wynika z zapisu na akcie urodzenia sporządzonego pod nr 98 w USC Września z dn. 27 III 1894 r. Wojciech Hypki 27 XII 1948 r. zawarł II związek małżeński.
W 1914 r. powołany do armii pruskiej brał udział w działaniach wojennych, zwolniony z wojska 31 XII 1918 r. powrócił w rodzinne strony, gdzie 6 I 1919 r. dołączył do Powstania Wielkopolskiego. Następnie otrzymał przydział do będącego w organizacji 1. Pułku Artylerii Polowej (od 27 V 1919 r. pułk ten nosił nazwę 3. Pułk Artylerii Polowej). Brał udział w walkach na froncie północnym powstania pod Nakłem, Kcynią, Gołańczą i Szubinem. Nie jest wykluczone, że brał także udział w wojnie polsko - bolszewickiej, o czym nie wspominają dokumenty z lat 50. XX i późniejsze, ale potwierdzenie może znajdować się w odrzuconym 12 VI 1935 r. wniosku do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości (WBH), a jest to tym bardziej prawdopodobne, gdyż Hypki po powstaniu pozostał w wojsku do 31 X 1934 r. Zwolniony jako zawodowy podoficer w stopniu starszego ogniomistrza.
Uczestnik Kampanii Wrześniowej 1939 r., pod Warszawą wzięty do niemieckiej niewoli, z której został zwolniony i powrócił do Poznania. W 1945 r. brał udział w walkach o Poznań m. in. przy zdobywaniu poznańskiej Cytadeli.
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia
Polski, Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym i Krzyżem Walecznych, a Uchwałą W38/74 mianowany do stopnia podporucznika.
Zmarł 22 VIII 1974 r. w Poznaniu, spoczął na cm. komunalnym na Junikowie. Następnie przeniesiono szczątki na cm. Jeżycki, gdzie spoczął w grobie zmarłej w 1947 r. małżonki Pelagii. Tu także w 1993 r. pochowany został syn Bolesław a w 2022 r. pochowano tu także Helenę (ur. 24 III 1946). Spoczywają kwatera L rząd 26 miejsce 12
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html...#
Źródła: Parafia katolicka Bieganowo, wpis 1 / 1885; Urząd Stanu Cywilnego Września, wpis L-2 / 1885; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1984/1/67, skan 52 Września (USC) - akt urodzenia, rok 1894, Księga urodzeń; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Akta Miasta Poznania, Kartoteka mieszkańców; WBH, Kolekcja Akt Personalnych i Odznaczeniowych; Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 417: Życiorysy powstańców wielkopolskich: H - tom II (Hoffmann Roman - Hytry Stanisław); WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on - line stan na 5 VI 2025 i Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym; Głos Wielkopolski. 1974.08.24-26 R.30 nr 200 Wyd.A; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; Wyszukiwarka grobów billiongraves.com; Dokumenty zgromadzone przez Jarosława Dębskiego; Dokumentacja fot. grobu - Monika Bijpost.
©Genealogia Powstańców Wielkopolskich 2025
Parafia katolicka Bieganowo, wpis 1 / 1885
Thomas Hypki (23 lat)
Marianna Wawrzynkiewicz (24 lat)
Urząd Stanu Cywilnego Września, wpis L-2 / 1885
Thomas Hypki alias Chypki (ur. 1861)
ojciec: Lukas Hypki vel Chypki , matka: Agnes Gawlak
Marie Wawrzynkiewicz (ur. 1858)
ojciec: Jacob Wawrzynkiewicz , matka: Elisabeth sv Grześkiewicz zd. Jaśkowiak
Archiwum Państwowe w Poznaniu 1984/1/67, skan 52 Września (USC) - akt urodzenia, rok 1894, Księga urodzeń
Wojciech, rodzice: Thomas Hypki , Marianna Wawrzynkiewicz