GRYGIER JÓZEF
Każdy z nas niesie swoją historię. Dziś po raz kolejny wracam do Pana Józefa Grygiera. Pierwszy raz spotkaliśmy się za sprawą pana Andrzeja Golińskiego, który na jednym z forum zamieścił zdjęcie Józefa z małżonką i córeczką, a zdjęcie z albumem p. Andrzej znalazł gdzieś na śmietniku na poznańskich Jeżycach.
Pod koniec grudnia 2020 roku Izabela Wyrwas Walkowiak i p. Danuta Grygier wciągnęły mnie do poszukiwań, a było to dla nasy tym ważniejsze, że Józef Grygier był Powstańcem Wielkopolskim.
Na początku było przeszukiwanie akt dostępnych w Internecie.
Józef Grygier urodził się 14 lutego 1900 roku w Plewiskach, w rodzinie Józefa i Weroniki z dom. Stefańska, para pobrała się w roku 1889, zapis ślubu w księgach brzmi:
wpis 18 / 1899
Joseph Grygier (21 lat)
ojciec: + , matka: Anna z domu Maćkowiak
Veronica Stefańska (20 1/2 lat)
ojciec: Valentinus , matka: Marianna z domu Knajdek
Urząd Stanu Cywilnego Dąbrówka (Poznań), wpis 14 / 1899
Joseph Gregier (ur. 1878)
ojciec: Johann + , matka: Anna Matschkowiak
Veronika Stefanska (ur. 1879)
ojciec: Valentin , matka: Marie Knajdek .
Ze związku Józefa seniora i weroniki urodzili się także:
– Stanisław 1909,
– Marianna 1902 — żona Wojciecha Ulatowskiego czytaj poniżej,
– Jadwiga ur. i zgon 1906,
– Władysława 1907-1976 - w roku 1928 poślubiła Antoniego Szaja,
– Cecylia 1908-1989,
– Katarzyna 1910-1911,
– Leon ur. i zgon 1912,
– Bronisław 1914.
Wiedziałyśmy dzięki Izie, że Józef był mieszkańcem Poznania, urodzonym w Plewiskach, wiedzieliśmy, że dnia 16 listopada 1923 roku w Poznaniu (akt nr 926/23) ożenił się z Jadwigą z domu Ulatowska, urodzona w Poznaniu 13 października 1901 roku.
Po powrocie z wojska - 29.01.1924 roku zamieszkał zapewne u swoich teściów - Antoniego i Marii (Marianna) z dom. Lis na ul. Dąbrowskiego 64. W czasie poszukiwań i analizy danych dowiedziałam się, że Jadwiga była siostrą Powstańca Wielkopolskiego - WOJCIECHA ur. 12 kwietnia 1899 roku w Poznaniu, który to ożenił się z siostrą Józefa - Maria z Grygierów ur. 06 grudnia 1902 roku w Plewiskach.
Następnie rodzina Józefa przeniosła się 26 listopada 1926 roku do koszar ks. Józefa i tam mieszkali do 30 lipca 1932 pod numerem 12a mieszkania 5.
31 października 1928 roku urodziło się im pierwsze dziecko (niestety urodzone martwo) a 08 grudnia 1931 roku urodziła się Maria Jadwiga.
Idąc tym śladem dzięki spisowi dokonanemu przez WTG Gniazdo i odznaczonych WKP ustalaliśmy dalej jego udział w Powstaniu Wielkopolskim:
jednostka: Sąd Doraźny
odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy Uchwała Rady Państwa nr: 11.12-0.913 z dnia 1958-11-12
Opis:
Wstąpił do tajnej organizacji wojskowej w Poznaniu w listopadzie 1918 r. pod kierownictwem kpr. Przybeckiego. W dniu 27.12.1918 r. brał czynny udział w Powstaniu Wlkp. z bronią w ręku przy zdobywaniu Prezydium Policji oraz koszar na Sołaczu pod dowództwem kpr. Szukały.
W nocy z 5 na 6 stycznia 1919 r. brał udział przy zdobywaniu lotniska na Ławicy pod dowództwem ppor. Pniewskiego.
W lutym 1919 r. został przeniesiony do Sądu Doraźnego w Poznaniu.
01.03.1920 został przydzielony do obsługi pociągu pancernego "Bartosz Głowacki" i brał udział w walkach na froncie wschodnim.
01.04.1921 r. został przeniesiony do Wojskowej Prokuratury DOK nr VII w Poznaniu, gdzie służył do 01.09.1939 r. jako podoficer zawodowy w stopniu sierżanta na stanowisku protokolanta.
18.09.1939 r. został internowany pod Tarnopolem przez wojska radzieckie i przebywał w obozie na terenie ZSRR.
W sierpniu 1942 r. wstąpił jako ochotnik do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR do 5 Wileńskiej Dywizji Piechoty w dniu 15 września 1941 r.w Tatiszczewie koło Saratowa, pod dowództwem gen. bryg. Mieczysława Boruty– Spiechowicza, która od 29 września rozpoczęła szkolenie bojowe z bronią i sprzętem. Po podpisaniu w Moskwie w dniu 4 grudnia 1941 r . układu Sikorski– Majski podjęto decyzję o przegrupowaniu dywizji do jednej środkowoazjatyckiej republiki ZSRR. Stosowny rozkaz wydano 5 stycznia 1942 r., a już od 20 stycznia rozpoczęto przegrupowanie do Dżałał-Abad w Kirgizji, które zakończono 8 lutego 1942 r.
Z wniosku o nadanie Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego wiemy, że Józef został ewakuowany sierpniu 1943 r. został na Środkowy Wschód.
Rozkazem gen. Władysława Sikorskiego z dnia 12 września podjęto reorganizację polskich jednostek znajdujących się na terenach Bliskiego Wschodu, przyjmując nazwę dla nich – „ Armia Polska na Wschodzie ”. Zreorganizowana dywizja w dniu 7 marca 1943 r. przyjęła nową nazwę – 5 Kresowa Dywizja Piechoty wchodzącą w skład 2 Korpusu Polskiego. Dowództwo Dywizji obejmuje gen. bryg. Nikodem Sulik.
Na przełomie sierpnia i września 1943 r. następuje przegrupowanie dywizji na tereny Palestyny, gdzie następuje uzupełnianie składu osobowego i szkolenia taktyczne.
W grudniu 1943 r. brał udział w walkach na froncie włoskim służąc w 2 kompanii baonu Strzelców.
W styczniu 1944 r. dywizja zostaje przesunięta do Egipty do Port Said i zaokrętowana na statkitransportowe. Lądowanie dywizji na ziemi Włoskiej w Taranto, następuje w dniu 21 lutego 1944 r. Szlak bojowy dywizji rozpoczyna się od działań obronnych nad rzeką Sangro na odcinku Castel s. Vincenzo – wzgórze 850. Następnie dywizja przechodzi do działań ofensywnych w rejonie Loreto , toczy boje w rejonie Loreto, w Apeninach Emiliańskich nad rzeką Senio. Rozpoczyna ciężkie walki o Bolonię zakończone jej zdobyciem 21 kwietnia 1945 r.
Po zakończeniu działań okupacyjnych we Włoszech, w czerwcu 1946 dywizja zostaje przetransportowana na tereny Anglii, gdzie następuje stopniowe rozformowanie wszystkich oddziałów. Od 7 września rozpoczęto zapisy do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Zdecydowana większość jej żołnierzy pozostała na emigracji, a co niektórzy jak Józef Grygier postanowili wrócić do kraju, do swoich rodzin, licząc na możliwość włączenia się w struktury odbudowy kraju.
Józef powrócił do Polski 12.05.1947 r. z Anglii, w której przebywał od dnia 18.12.1946 r.
Pracował : od 01.06.1947 r. jako kontroler w "Czytelniku", od 01.01.1950 do 28.02.1951 w "Ruchu", od 04.03.1951 kasjer Związku Spółdzielni Mleczarskich.
Dowody: zaświadczenie służby wydane przez CAW nr 1597 z dnia 08.04.1948.
W Wojskowym Biurze Historycznym są dwie teczki personalne dotyczące Józefa -
– 11-94 - Krzyż Zasługi,
– 24/302 odrzucony dnia 12 czerwca 1935 roku wniosek o Medal Niepodległości.
Józef Grygier zmarł w Poznaniu 11 września 1967 roku, 15 września 1967 roku spoczął na cmentarzu komunalnym na Junikowie, spoczywa:
pole 21 kwatera 4
rząd 5 miejsce 184
GPS: 52.388287, 16.825231
Na moja prośbę (grób nie jest opłacony, zatem trzeba złożyć wniosek do IPN o wpis do ewidencji) pan Tomasz Konwicki , który ponadto interesuje się “chłopakami” spod Monte Casino, wybrał się na poznańskie Junikowie i dnia 23 listopada 2021 dostałam obrazy, których nie chce się po prostu oglądać … Nie ma nic … W trzy dni później z Urzędu Miasta Poznania od p. Rafała Ratajczaka otrzymałam informacje, że w księgach cmentarnych nie ma informacji o ekshumacji.
Śpij Bohaterze…
—----------------------------------------------------------------------
Sporządzono na podstawie materiałów i zdjęć zgromadzonych przez pana Andrzeja Golińskiego, dokumentacji Karty meldunkowe miasta Poznania, wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania, Projekt Basia i Poznań, zdjęcia grobu p. Tomasz Konwicki, przebieg służby WTG GNIAZDO, Odznaczeni WKP, Wojskowe Biuro Historyczne oraz Wikipedia.