Golczak Józef (1899-1984), Genealogia Powstańców Wielkopolskich

Golczak Józef (1899-1984)

Urodził się 13 III 1899 r. w miejscowości Januszewice (wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie grodziskim, w gminie Granowo) w rodzinie Franciszka (ur. 1865, syn Pawła i Wiktorii z d. Ciesielska) i Marianny z d. Balcerek (ur. 1868, córka Jana i Jadwigi z d. Czub), para pobrała się w 1888 r. Z tego związku urodzili się także Franciszek (1889-1892), Jan (1891-1893), Jadwiga (1893-1970), Katarzyna po mężu Kowalczyk (1895-1990), w latach 1900-1911 urodziło się jeszcze 6 dzieci, które zmarły bez nadania imienia. Z tego związku urodził się także Powstaniec Wielkopolski - Franciszek (ur. 25 I 1897 Januszewice, zginął 9 I 1919 r. pod Zbąszyniem).

Józef Golczak powołany do armii pruskiej brał udział w I wojnie światowej, walczył na obu frontach. Po wybuchu rewolucji w Niemczech zdezerterował z wojska i powrócił w rodzinne strony. Tu też 5 I 1919 r. wstąpił do kompanii z Buku utworzonej przez Franciszka Schulza (w źródłach także jako Szulc) i dowodzonej przez Witolda Wegnera (1894-1920). Pod rozkazami głównodowodzącego płk. Kazimierza Zenktellera bukowianie brali udział w walkach na froncie zachodnim powstania. Golczak brał udział w walkach pod Zbąszyniem, Łomnicą, Nowym Dworem. Jak napisano w Uchwale o nadanie wielkopolskiego Krzyża Powstańczego z 1957 r. “Dalej brał udział z bronią w ręku w walkach z patrolami niemieckimi na odcinkach tor kolejowy Leszno, mały dworzec, na szosie do Wolsztyna i majątek niemiecki Perzyny. Kilkakrotnie zgłaszał się ochotniczo na nocne patrole w kierunku Zbąszyń - Babimost“. Następnie wcielony do 1. baterii zapasowej 1. pułku artylerii ciężkiej na Sołaczu w Poznaniu. Skierowany do walki pod Lwów, następnie brał udział w przejmowaniu Pomorza, aby w końcu brać udział w wojnie polsko - bolszewickiej. W 1920 r. pod Łomżą został ranny w nogę. Za udział i męstwo w wojnie polsko - bolszewickiej odznaczony Krzyżem Walecznych (WBH, 34/G - 1186, kanonier). Zwolniony z wojska 15 X 1921 r. z 15. pułku artylerii do rezerwy powrócił do rodzinnej miejscowości, gdzie z kolegami weteranami założył Towarzystwo Gimnastyczne SOKÓŁ, w którym działał do września 1939 r. W Wojskowym Biurze Historycznym znajduje się fiszka dotycząca wniosku do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości (Kolekcja Wojskowej Komisji Archiwalnej syg. akt 95-28127), niestety nie udało się ustalić czy wniosek został rozpatrzony i z jakim wynikiem. Członek członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej. Uchwałą W 4/72 mianowany do stopnia podporucznika.

Niejasne są jego losy w dniu wybuchu II wojny światowej. Wiadomo, że 18 IX 1939 r. został aresztowany w Łucku. 9 X 1939 r. osadzony w obozie Równe-Lwów, 2 IX 1941 r. w Tockoje wstąpił do Armii Andersa, w szeregach 2. Korpusu (2 KP) brał udział m.in. w walkach pod Monte Cassino (kapral 9. Pułku Artylerii Ciężkiej) odznaczony medalem MC nr 33242. W 1947 r. powrócił przez Anglię do Polski.

9 XI 1971 r. ożenił się w Poznaniu z Marią Wrotkowską (9 I 1904 - 17 X 1993).

Zmarł 7 IX 1984 r., pochowany w Kwaterze Powstańców Wielkopolskich na cmentarzu komunalnym na poznańskim Junikowie, spoczywa pole 6 kwatera 1 rząd 1 miejsce 4
https://www.poznan.pl/mim/public/necropolis/plan.html?mtype=cemeteries&cm_id=2&id=1119400&name_surname=Golczak%20J%C3%B3zef#

To także miejsce pochówku jego żony Marii.

źródła: Urząd Stanu Cywilnego Separowo, wpis 21 / 1888; Parafia katolicka Słupia (Poznań), wpis 19 / 1888; WBH, Kolekcja Akt Personalnych i Odznaczeniowych; Archiwum Państwowe w Poznaniu. Zespół: 884 / Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Sygnatura: nr 45 / Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 16967 - 23302]. Opis jednostki: Spisy członków Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/19. Strona/karta: 679; WTG Gniazdo, Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego baza on-line i Lista odznaczonych WKP, stan na 22 XII 2024 r.; Powstańcy Wielkopolscy - Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, t. VII, pod red. Bogusława Polaka, Poznań 2010; IPN, Indeks represjonowanych; http://krzyz.montecassino.eu; Wyszukiwarka grobów dla miasta Poznania; dokumentacja fotograficzna grobu Tomek Konwicki 2024.

Urząd Stanu Cywilnego Separowo, wpis 21 / 1888

Franz Golczak (ur. 1865)
ojciec: Paul Golczak + , matka: Viktoria Ciesielska
Marie Balcerek (ur. 1868)
ojciec: Johann Balcerek , matka: Hedwig Czub

Parafia katolicka Słupia (Poznań), wpis 19 / 1888

Franciscus Golczak (23 lat)
ojciec: Paulus , matka: Victoria Ciesielska
Marianna Balcerek (20 lat)
ojciec: Joannes , matka: Hedvigis Czub

Strony