Franciszek Rataj - uczestnik Powstania Wielkopolskiego,...

Z mowy pogrzebowej ks. kan. ppłk. Henryka Szklarka-Trzcielskiego ps. „Mrówka”

Kapelana Powstańców Warszawskich wygłoszona nad grobem ppłk. Rataja.

Poznań, 3 grudnia 1958 rok

 

 

FRANCISZEK oraz

Stanisława 1893-1961,

Andrzej *+1897,

Leonard Bernard 1898 - 1968,

Jan 1901,

Maria 1903-1916,

Aleksander Walenty 1904

Konrad Roman 1906-1962,

JOANNA MUSZYŃSKA 1907 - 1968 - wyszła za mąż za Powstańca Wielkopolskiego Józefata Muszyńskiego (1898-1988)

Edward 1909 ---- urodzili się w rodzinie

 

Jana 1870-1948 i Antoniny z dom. Gościniak 1871-1931 - para pobrała się :

Joannes Rataj (21 lat) ojciec: Adalbertus , matka: Thecla

Antonina Gościniak (21 lat) ojciec: Joannes , matka: Marianna Pawłowska

Johann Rataj (ur. 1870) ojciec: Adalbert Rataj , matka: Thekla Gawrońska

Antonie Gościniak (ur. 1871) ojciec: Johann Gościniak , matka: Marie Pawłowska

 

 

 

 

FRANCISZEK RATAJ od 1914 służył w armii niemieckiej, gdzie otrzymał stopień podporucznika.

Od grudnia 1918 uczestnik przygotowań do powstania w rejonie Leszna, a następnie uczestnik Powstania Wielkopolskiego, jako dowódca batalionu.

Od kwietnia 1919 oficer w 1 pułku strzelców wielkopolskich. W szeregach pułku, w stopniu porucznika, jako dowódca 6 kompanii, brał udział w walkach pod Lwowem i Stryjem w marcu 1919, oraz w wojnie polsko-bolszewickiej 1920. 15 sierpnia 1920 został odznaczony w Dęblinie Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari przez wizytującego oddziały Józefa Piłsudskiego.

W styczniu 1921 wraz z grupą oficerów był skierowany, jako ochotnik, przez Dowództwo Okręgu Korpusu nr VII w Poznaniu do Dowództwa Obrony Plebiscytu. W 1921 w III powstaniu śląskim dowodził w stopniu kapitana 8 Pszczyńskim pułkiem piechoty, zwanym „pułkiem Rataja”. Wraz ze swoim pułkiem walczył w bitwie w rejonie Góry św. Anny.

Kapitan ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. W 1923 pełniący obowiązki dowódcy, a następnie dowódca batalionu 58 pułku piechoty wielkopolskiej. Awansowany do stopnia majora, ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923. W 1928 roku pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu. 24 grudnia 1929 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku i 19. lokatą w korpusie oficerów piechoty. 21 stycznia 1930 roku został przeniesiony z DOK VII do 15 pułku piechoty „Wilków” w Dęblinie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku. 23 marca 1932 roku został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Toruń na stanowisko komendanta. W kwietniu 1934 roku został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Miasto na stanowisko komendanta.

 

1 września 1938 roku kierowana przez niego jednostka została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Poznań Miasto, a zajmowane przez niego stanowisko otrzymało nazwę „komendant Rejonu Uzupełnień”.

Uczestnik wojny obronnej we wrześniu 1939.

W trakcie okupacji zastępca komendanta formacji „Korpus Zachodni”, tworzonej od 1941 przez Związek Walki Zbrojnej z przesiedlonych mieszkańców Wielkopolski i Pomorza. W połowie 1941 wyznaczony przez gen. Stefana Roweckiego komendantem Okręgu AK w Rzeszy (mającego zajmować się polskimi robotnikami i jeńcami). Jednak jak wynika z meldunków, Rataj nie wyjechał do Berlina, i nie objął dowództwa z powodu choroby.

Związany z konspiracją Stronnictwa Narodowego. Od lipca 1944 komendant okręgu warszawskiego Narodowej Organizacji Wojskowej.

W trakcie Powstania Warszawskiego, dowódca odwodu Okręgu Warszawskiego AK, tworzącego od 3 sierpnia Zgrupowanie „Paweł” (batalion NOW-AK „Antoni” oraz Batalion „Wigry”) podporządkowanego Zgrupowaniu „Radosław”. Od 2 sierpnia walczył na Woli w rejonie cmentarzy, 6 sierpnia wycofując się na Stare Miasto. Od 13 sierpnia był dowódcą odcinka północnego, w Grupie AK Północ. Po przejściu do Śródmieścia, 5 września objął dowództwo zachodniego odcinka obrony, zaś od 20 września objął dowództwo 15 pułku piechoty „Wilków” AK.

 

 

Po upadku powstania, jeniec obozów Lamsdorf i VIIA Murnau, według innych źródeł przebywał w Oflagu II C Woldenberg nr obozowy 101423.

Po wojnie powrócił do Poznania.

 

 

 

 

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1921)

Krzyż Walecznych – trzykrotnie

Złoty Krzyż Zasługi

Krzyż Niepodległości

Wielkopolski Krzyż Powstańczy

Górnośląska Gwiazda Zasługi I klasy

Warszawski Krzyż Powstańczy (pośmiertnie)