BRACIA ADAMSCY - STANISŁAW, WALENTY i JAN...

oraz

urodzili się w rodzinie Piotra (Gustawa) i Józefy z Wasilewskich, para pobrała się:

STANISŁAW ADAMSKI urodził się 12 kwietnia 1875 roku w miejscowości Zielonagóra koło Obrzycka

skorowidz urodzin: https://szukajwarchiwach.pl/53/1917/0/6/40/skan/full/hSeZeC8-TYbTYBA3GioEiA

 

 

zmarł 12 listopada 1967 w Katowicach, pochowany w katedrze katowickiej,

 

 

Ukończył seminarium duchowne w Poznaniu. Święcenia kapłańskie przyjął w 1899 w Gnieźnie. Działał w wielu organizacjach, był m.in. sekretarzem Związku Katolickich Towarzystw Robotników Polskich i członkiem zarządu Towarzystwa Czytelni Ludowych. Był także działaczem spółdzielczym oraz redagował pisma katolickie. Od 1904 zasiadał w kapitule poznańskiej. Działał w utworzonym w 1907 Związku Kapłanów „Unitas”. Po śmierci ks. Piotra Wawrzyniaka został patronem Związku Spółek Zarobkowych i Gospodarczych.

W okresie powstania wielkopolskiego został komisarzem Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu (1918–1919)

Wymieniony w licznych źródłach, których spis podamy na końcu opracowania.

6 sierpnia 1920 jako przewodniczący delegacji ziem zachodnich z ramienia Związku Ludowo-Narodowego przedstawił Radzie Ochrony Państwa postulat rozszerzenia kompetencji Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej oraz utworzenia armii dzielnicowej, stwierdzając: „Społeczeństwo poznańskie obserwuje z głęboką troską niepojęte wydarzenia na froncie, a nie rozumiejąc, co się dzieje, dopatruje się zdrady i zdradę tę widzi tutaj”, wskazując zarazem na obecnego Piłsudskiego. 22 października 1920 został członkiem Obywatelskiego Komitetu Wykonawczego Obrony Państwa w 1920[4]. W latach 1919–1922 poseł na Sejm Ustawodawczy, w okresie 1922–1927 senator, w latach 1924–1927 prezes Unii Związków Spółdzielczych. Wieloletni dyrektor poznańskiej Księgarni Św. Wojciecha. Z ramienia Episkopatu Polski koordynował działania Akcji Katolickiej (od 1929).

27 listopada 1929 „za zasługi na polu pracy w spółdzielczości oraz na polu pracy społecznej” został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

2 września 1930 został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji katowickiej. Sakrę biskupią przyjął 26 października i objął rządy w diecezji 30 listopada 1930. Powołał do życia Katolicką Agencję Prasową, kładł duży nacisk na rozwój życia narodowego na Śląsku. W 1938 sprawował rządy kościelne na Zaolziu.

Po agresji Niemiec na Polskę (1939) i aneksji województwa śląskiego przez III Rzeszę początkowo tolerowany przez władze III Rzeszy na terenie diecezji (mimo że figurował na liście proskrypcyjnej Sonderfahndungsbuch Polen. Popierał podporządkowanie się Górnoślązaków rejestracji dokonywanej przez policję. Stał na czele Rady Obywatelskiej Ziem Zachodnich przy Biurze Zachodnim Delegatury Rządu na Kraj.

W 1941 został deportowany z terenu diecezji na terytorium Generalnego Gubernatorstwa. Jako jedyny biskup pełnił posługę duszpasterską w czasie powstania warszawskiego.

 

 

Po powrocie w 1945 pracował nad odbudową diecezjalnego życia religijnego. Zdecydowanie sprzeciwiał się cenzurze komunistycznej. 17 marca 1945 wystąpił z protestem przeciwko wprowadzeniu cenzury prewencyjnej przez komunistów. Protest ten odbił się głośnym echem wśród duchowieństwa śląskiego[9]. W 1951 jego prace Akcja katolicka młodzieży oraz Pogląd na rozwój sprawy narodowościowej w województwie śląskim w czasie okupacji niemieckiej zostały wycofane z polskich bibliotek oraz objęte cenzurą. Władze PRL zarzucając mu politykę ugodową wobec Niemiec hitlerowskich w 1952 usunęły go z urzędu. Jednak bezpośrednią przyczyną usunięcia z terenu diecezji, wraz z biskupem Herbertem Bednorzem i Juliuszem Bieńkiem, była tzw. akcja podpisowa mająca na celu przywrócenie nauki religii do szkół. W czasie wygnania zamieszkał u urszulanek w Lipnicy k. Otorowa. Do diecezji powrócił w czasie tzw. odwilży październikowej 5 listopada 1956. Po powrocie ze względu na podeszły wiek i stan zdrowia ograniczył działalność kościelną.

Był autorem wielu prac z zakresu nauki społecznej Kościoła.

 

JAN ADAMSKI urodził się 03 maja 1887 roku w miejscowości Zielonagóra koło Obrzycka

akt urodzenia: https://szukajwarchiwach.pl/53/1917/0/1/42/skan/full/hH0BSniIs4xbhbpOvVSiHw

 

 

 

zmarł w Poznaniu, 21 grudnia 1966 roku spoczął na cmentarzu komunalnym Junikowo, spoczywa z małżonką Marią z dom. Borzucka - 1895-1974: pole:9 kwatera:1 rząd:2 miejsce:10

 

 

Ukończył Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Od 1906 studiował medycynę we Wrocławiu, Lipsku i Monachium, gdzie w 1912 się doktoryzował (praca Lebernekrosen bei Pankreasfettgewebsnekrose). Od 1912 do 1914 odbywał praktykę w Lubowie.

Podczas I wojny światowej pełnił rolę lekarza w niemieckiej armii.

W Powstaniu Wielkopolskim wymieniony jako status/stopień: kapitan, lekarz w następujących źródłach:

W 1919 był w Holandii, Francji, Wielkiej Brytanii i Danii na stypendium Ministerstwa Zdrowia (6 miesięcy) z zakresu higieny portowej i bakteriologii podzwrotnikowej. W tym samym roku rozpoczął zatrudnienie w Instytucie Higienicznym w Poznaniu. Od 1921 do 1935 był pracownikiem Zakładu Mikrobiologii Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego. Habilitował się w 1935 (praca Badania nad morfologią i biologią krętka żółtaczki krwotocznej). W latach 1935-1939 był dyrektorem Wojewódzkiego Zakładu Higieny w Katowicach.

W czasie II wojny światowej pracował najpierw w Krakowie i Warszawie, a po powstaniu warszawskim w Częstochowie.

 

W 1945 na krótko powrócił do Katowic na piastowane tam uprzednio stanowisko, ale wkrótce wyjechał do Poznania, gdzie objął katedrę Mikrobiologii Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego. W 1946 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1957 zwyczajnego. W 1959 przeszedł na emeryturę.

Opublikował około 50 rozpraw naukowych, związanych z taką tematyką, jak: krętek choroby Weila, krętek kiły, promieniowiec promiennicy. Podejmował próby hodowli wirusa żółtaczki zakaźnej. Opracował autoszczepionki dla celów terapeutycznych wybranych przewlekłych chorób bakteryjnych u ludzi. Opublikował dwa podręczniki akademickie: Krótka metodyka badań bakteriologicznych (1924) i Zarys mikrobiologii lekarskiej (1950).

Ożenił się z Marią Borzucką, z którą miał dwójkę dzieci: Antoniego i Krystynę.

 

 

WALERIAN ADAMSKI urodził się 24 listopada 1885 roku w miejscowości Zielonagóra koło Obrzycka

akt urodzenia: https://szukajwarchiwach.pl/53/1917/0/1/34/skan/full/FuSzm8BwkzgbC38kwC_MRA

 

 

zmarł 03 maja 1965 roku w Poznaniu, spoczywa na cmentarzu parafialnym przy ul. Bluszczowej kwatera:I-S miejsce:1

 

 

ks. Walerian Adamski utworzył Młodzieżowe „Pogotowie”. Odegrało ono ważną rolę w czasie Powstania jako pomocnicza służba wojskowa w zakresie łączności, służby sanitarnej i ratunkowej. Ponadto organizował kursy dla robotników miasta Poznania - października 1918 r., kurs pracy zarządowej we wrześniu i październiku 1920 r. dla Związku Stowarzyszeń Młodzieży Polskiej, czy I Zjazd Delegowanych i Kurs Związku Stowarzyszeń Polskiej Młodzieży Żeńskiej z października 1920 r. W swojej duszpasterskiej posłudze pracował między innymi :

Poznań (27.10.1917 - ) - duszpasterz młodzieży archidiecezji

Poznań ( - ) - dyrektor Zjednoczenia Młodzieży Polskiej

 

 

Poznań Kapituła Kolegiacka (16.10.1930 - ) - kanonik gremialny

Bomlitz ( Niemcy ) _ kapelan w szpitalu 1945 ( - ) - 1946

Poznań (1946 - 1950) - duszpasterz młodzieży

Poznań Fara (1950 - 1965) - spowiednik i pracownik Księgarni św. Wojciecha

Za swoją działalność został odznaczony: Lista odznaczonych Krzyżem i Medalem Niepodległości ADAMSKI WALERIAN - Monitor Polski nr 177/1938

 

 

źródła:

Basińska Ilona M., Bończa-Bystrzycki Lech, Duchowieństwo polskie wobec powstania wielkopolskiego 1918-1919, Koszalin 2010

Kandziora Karol, Działalność P.O.W. w Poznaniu. Przyczynek do historii Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego w latach 1918/19, Warszawa 1939

Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 42: Imienny spis powstańców frontu zachodniego (maszyn.)

Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 378 : Nogaj Stanisław, Pamiętnik powstańca wielkopolskiego (maszyn.)

Wieliczka Zygmunt, Od Prosny po Rawicz. Wspomnienia z Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Poznań 1931

Czubiński Antoni, Powstanie Wielkopolskie 1918-1919. Geneza – charakter – znaczenie, Poznań 2002

Powstańcy Wielkopolscy. Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, t. XIII, pod red. Bogusława Polaka, Poznań 2016

Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 376: Relacje i wspomnienia dotyczące powstania wielkopolskiego: 1. Poznań, część ll (autorzy relacji od G - M)

Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919, red. nauk. Antoni Czubiński, Polak Bogusław, Poznań 2002

Poczet członków Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 1857-2007. Materiały do Słownika biograficznego Wielkopolan, pod red. Alicji Pihan Kijasowej, Poznań 2008

Adamczewski Leszek, Okoński Grzegorz, Plenzler Anna, Kmiecik Sławomir, Zwycięzcy. Bohaterowie Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 we wspomnieniach swoich bliskich, przedm. Bogusław Polak, tom 1, Poznań 2008

Wojskowe aspekty Powstania Wielkopolskiego 1918 - 1919. Wybór materiałów źródłowych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Seria Historia, nr 124, Poznań 1985.

Grot Leszek, Pawłowski Ignacy, Pirko Michał, Wielkopolska w walce o niepodległość 1918-1919. Wojskowe i polityczne aspekty Powstania Wielkopolskiego, Seria Wielkopolska w walce o niepodległość 1918-1919, pod. red. Ignacego Pawłowskiego, Warszawa 1968

Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa – Poznań 1983

Powstanie Wielkopolskie 1918-1919, pod red. Zdzisława Grota, Poznań 1968

Zwycięskie Powstanie 1918-1919. Materiały z konferencji popularnonaukowej zorganizowanej w dniu 24 października 2008 r. Szreniawa 2008

Polak Bogusław (wybór i oprac.), Walka o Polską granicę zachodnią 1918-1921. Wybór źródeł, Koszalin 1993

Wielkopolski Powstaniec 2002, R. 8

Węgierski Edward, Polacy w orężnej walce z Niemcami o wolność i niepodległość w latach, Krzeszowice 2012

Biskupski Antoni, Historja 61 Pułku Piechoty Wielkopolskiej (7 Pułku Strzelców Wlkp.) T.1 Walki powstańcze na froncie zachodnim i północnym Wielkopolski. Organizacja pułku, Bydgoszcz 1925

Anders Paweł, Szlakiem Powstania Wielkopolskiego, Poznań 1993

Wielkopolski Powstaniec 2012, R. 18

Wielkopolski Powstaniec 2016, R. 22

Kubiak Stanisław, Łozowski Franciszek, Rady robotniczo-żołnierskie w Wielkopolsce 1918-1919, Poznań 1959

Wrzosek Mieczysław, Wojny o granice Polski Odrodzonej 1918-1921, Biblioteka Wiedzy Historycznej, Warszawa 1992

Karwat Janusz (wybór i oprac.), Wspomnienia z Powstania Wielkopolskiego, Biblioteka "Kroniki Miasta Poznania", Poznań 2007

Bydgoszcz w dobie Powstania Wielkopolskiego, pod red. Zdzisława Grota, Bydgoszcz 1970

Czyn zbrojny Powstania Wielkopolskiego 1918-1919. Materiały z V Ogólnopolskiego Seminarium Historyków Powstania Wielkopolskiego 1918-1919. Kościan, 3 kwietnia 1984 r., red. nauk. Wojciech Polak, Koszalin 1984

Kronika Miasta Poznania 1998, nr 4: Naczelna Rada Ludowa 1918-1920

Anders Paweł, Śladami Powstania Wielkopolskiego, Poznań 2008

Polak Bogusław, Powstanie Wielkopolskie 1919, Zwycięskie Bitwy Polaków, tom 43, Warszawa 2015

Kopa Andrzej, Udział powiatu zachodnio-poznańskiego w powstaniu wielkopolskim w roku 1918/19, zebrał i wydał… Reedycja wydania z 1928 roku ze wspomnieniami Michała Dzierżyńskiego podkomendnego por. Andrzeja Kopy, red. Piotr Zubielik, Poznań 2009.

Inne źródła (szczegółowe informacje u administratora bazy)

Powstaniec Wielkopolski. Czasopismo poświęcone historji Powstania Wielkopolskiego 1918-19 r. w świetle osobistych wspomnień powstańców, Zeszyt wstępny, Poznań 1933

Powstaniec Wielkopolski. Jednodniówka Urzędu Miejskiego w Strzelnie, 2009

Bochenek Leon, W rocznicę zwycięskiego Powstania Wielkopolan 1918-19, Poznań 1936

Paluszyński Wojciech, Kujawy Zachodnie w Powstaniu WIelkopolskim 1918-1919, Inowrocław 2017

Karwat Janusz, Rezler Marek, Encyklopedia Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Poznań 2018